Μία ωδή στο Αιγάλεω του Λάκη Μαραμενίδη

Οι παλιότεροι ξέρουν. Οι βετεράνοι ποδοσφαιριστές, οι ελάχιστοι εν ζωή παράγοντες, οι φίλαθλοι… Ομάδες όπως ο Φωστήρας, ο Πανιώνιος, ο Απόλλων, ο Ατρόμητος στην Αθήνα, ο Εθνικός και η Προοδευτική πιο πέρα, προς τον Πειραιά, διέθεταν δυνατή έδρα. Και οι νεότεροι ξέρουμε. Δεν το έχουμε βιώσει όμως.

Το Αιγάλεω μπαίνει στο μικροσκόπιο του Sport-Retro.gr, με αφορμή τη συμπλήρωση τριών ετών από τον χαμό του Θόδωρου (Λάκη όπως έγινε γνωστός) Μαραμενίδη, ενός σπουδαίου ποδοσφαιριστή, ο οποίος εφάρμοσε πιστά -πιο πιστά δεν γίνεται- τη φράση «τιμώ τη φανέλα».

Η συνάντηση στου Ψυρρή με δύο εκλεκτά στελέχη της πρώτης αξιόλογης ομάδας του «Σίτι», τον Γιώργο Ροκίδη και τον Τάκη Μαρκόπουλο, αποδείχθηκε άκρως ενδιαφέρουσα.

Αμφότεροι έζησαν από πρώτο χέρι τα πρώτα χρόνια του Αιγάλεω στη νεοσύστατη Α’ Εθνική και, βέβαια, τον Λάκη Μαραμενίδη, ο οποίος απεβίωσε στις 26 Φεβρουαρίου του 2014 σε ηλικία 79 ετών.

 

Ο «σουβλής» και οι «Λαμαρίνες»

Μέλος του συλλόγου των Δυτικών Προαστίων από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, ο «σουβλής», όπως ήταν το παρατσούκλι του επειδή ήταν πολύ αδύνατος, έζησε τα ηρωικά χρόνια του Πρωταθλήματος Αθηνών με αντιπάλους όπως ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ, ο Πανιώνιος, ο Απόλλων και ο Φωστήρας.

Όταν ήταν 27 ετών, δηλαδή το 1961, ο σπουδαίος αυτός μεσοεπιθετικός και οι συμπαίκτες του πανηγύρισαν την παρθενική άνοδο στην Α’ Εθνική.

Τότε, το γήπεδο του Αιγάλεω βρισκόταν στη Δημαρχία και είχε την ονομασία «Ευκάλυπτοι» επειδή γύρω-γύρω υπήρχαν τα συγκεκριμένα φυτά, όμως το προσωνύμιο ήταν «Λαμαρίνες», οι οποίες είχαν τοποθετηθεί προκειμένου να μην υπάρχει ορατότητα – προφανώς από τσαμπατζήδες.

Η μετακόμιση στην τωρινή έδρα της ομάδας έγινε το 1968 και το πρώτο ματς στις 4 Φεβρουαρίου, όταν με γκολ του Πρόδρομου Κυριακίδη το «Σίτι» επικράτησε 1-0 του ΠΑΟΚ.

Μάλιστα, ο -διορισμένος από το δικτατορικό καθεστώς- δήμαρχος Ορφέας Τζανετόπουλος είχε αθλοθετήσει Κύπελλο, το οποίο θα παραλάμβανε η νικήτρια ομάδα.

Να σημειωθεί ότι τόσο το συγκεκριμένο κειμήλιο όσο και το λάβαρο του ΠΑΟΚ βρίσκονται στην οικία του Τάκη Μαρκόπουλου.

Φώναξαν «γκολ» πριν από το… γκολ!

Το περίφημο πρωτάθλημα του 1963 κρίθηκε σε μπαράζ, όπου η ΑΕΚ δεν νίκησε τον Παναθηναϊκό (3-3), αλλά κατετάγη πρώτη επειδή ευνοείτο και με ισοπαλία.

Στην ιστορία έμεινε η ήττα των «πρασίνων» από τον Εθνικό με 4-2 την τελευταία αγωνιστική, το αποτέλεσμα δηλαδή που οδήγησε στο μπαράζ, όμως λίγοι θυμούνται ότι πριν από μερικές ημέρες το Αιγάλεω είχε «κόψει» βαθμούς από τους «πράσινους» και, μάλιστα, στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (1-1).

Κι ένα σπαρταριστό περιστατικό: την ώρα που ο Τάκης Μαρκόπουλος ετοιμαζόταν να σκοράρει επί του Ολυμπιακού στο ματς της τελευταίας αγωνιστικής και να διαμορφώσει το τελικό 2-2, οι φίλαθλοι φώναξαν «γκοοολ».

Τι είχε συμβεί; Η «ερυθρόλευκη» πλευρά της εξέδρας είχε ακούσει στο ραδιοφωνάκι ένα από τα γκολ του Εθνικού επί του Παναθηναϊκού και ξέσπασε σε ιαχές, λίγες στιγμές πριν οι «δικοί» τους δεχθούν γκολ από το Αιγάλεω.

 

«Ο Σκλάβος που δεν Λύγισε Ποτέ» και ο Μαραμενίδης που λύγισε…

Περίπου τέσσερις μήνες αργότερα, δηλαδή τον Ιούλιο του 1963, κατόπιν πρωτοβουλίας του -παππού- Ανδρέα Βγενόπουλου, η Μικτή Αθηνών συμμετείχε σε αγώνες επίδειξης στον Καναδά (Τορόντο-Μόντρεαλ) και τις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη).

Ανάμεσα στους παίκτες που κλήθηκαν ήταν ο 29χρονος τότε Λάκης Μαραμενίδης, ενώ ο έτερος άσος του Αιγάλεω που ταξίδεψε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ήταν ο ανήλικος ακόμη Γιώργος Ροκίδης.

Κατά την πολυήμερη παραμονή τους σε Καναδά και ΗΠΑ, οι δυο τους μοιράζονταν τα δωμάτια των ξενοδοχείων, τα οποία μεταξύ άλλων διέθεταν τηλεόραση.

Μάλιστα, είχαν παρακολουθήσει την ταινία «Ο Σκλάβος που δεν Λύγισε Ποτέ» με τον Μπαρτ Λάνκαστερ και είχαν την αίσθηση ότι βρίσκονται στον… κινηματογράφο.

Επίσκεψη στον ποταμό Νιαγάρα

 

Λίγο αργότερα, ο Ανδρέας Βγενόπουλος, ο Βασίλης Χατζηγιάννης (ορθοπεδικός και μετέπειτα πρόεδρος της ΕΠΟ για 10 χρόνια) και ο Οδυσσέας Τσούτσος (προπονητής) φώναξαν κοντά τους τον Μαραμενίδη και ζήτησαν από τον Ροκίδη να απομακρυνθεί.

Στο άκουσμα των λεγομένων τους, ο «σουβλής» έσκυψε το κεφάλι και έβαλε τα κλάματα, ενώ εκείνοι τον χάιδευαν και προσπαθούσαν να τον παρηγορήσουν.

Ο Μαραμενίδης είχε μόλις ενημερωθεί για την απώλεια του πατέρα του, ο οποίος «έφυγε» 2-3 ημέρες μετά την άφιξη της Μικτής Αθηνών στο Τορόντο. Οι επικεφαλής της αποστολής είχαν λάβει σχετικό τηλεγράφημα, όμως προτίμησαν να μην του το πουν για να απολαύσει το ταξίδι και τις εμπειρίες.

 

Το «μικρόβιο» του ραδιοφώνου και τα «χαρτάκια»

Ο Λάκης Μαραμενίδης είχε στο σπίτι του ένα ραδιόφωνο και συνήθιζε να ακούει τραγούδια από έναν αμερικανικό σταθμό.

Ο Τάκης Μαρκόπουλος είχε κολλήσει το «μικρόβιο» από τον συμπαίκτη του, κοινώς συντονιζόταν στην ίδια συχνότητα κάθε μεσημέρι.

Μάλιστα, η ώρα που άρχιζε η προπόνηση συνέπιπτε με το φινάλε μιας μουσικής εκπομπής (15:00 ώρα Ελλάδας), με συνέπεια ο ζωντανός θρύλος του Αιγάλεω να καθυστερεί λίγα λεπτά.

Παρεμπιπτόντως, ο Μαρκόπουλος είναι ο δεύτερος σε συμμετοχές στην Ιστορία του «Σίτι» με 238, μία λιγότερη από τον Νίκο Τσιαμπουρή, αλλά όπως αποκαλύπτει στο Sport-Retro.gr θα ήταν… ισόπαλοι αν δεν είχε διακοπεί λόγω επεισοδίων ένα ματς με τον Πανιώνιο.

Γεννημένος στη Δράμα το 1942, ο Μάρκογλου, όπως ήταν το κανονικό του επίθετο, αγωνίστηκε τη σεζόν 1961-62 στη σπουδαία Δόξα, προτού κατηφορίσει για το Αιγάλεω.

Ανέκαθεν είχε μια συμπάθεια στο «Σίτι», γεγονός που αποδεικνύεται από τα ποδοσφαιρικά «χαρτάκια» της εποχής, αφού αντί να ψάξει εκείνο του Νεστορίδη ή του Μπέμπη, έψαχνε αυτό του Μαραμενίδη και του Γιάννη Μαρδίτση!

Ο ίδιος και ο Μίμης Παπαϊωάννου ήταν πολύ κοντά στον ΠΑΟΚ, αμφότεροι όμως, έμελλε να αγωνιστούν σε ομάδες της Αθήνας και όχι της Θεσσαλονίκης.

Σημαντικό ρόλο στη μεταγραφή του Δραμινού μεσοεπιθετικού έπαιξε ο Χρήστος Ματάκης, τότε άσος του Αιγάλεω και πρώην του Παναθηναϊκού, ο οποίος υπηρετούσε τη θητεία του στη μακεδονική πόλη.

Αγωνιζόμενος πότε αριστερά και πότε δεξιά στη μεσαία γραμμή, ο Μαρκόπουλος αποτέλεσε μέλος μιας τρομερής τριάδας με τον Γιώργο Γιαννακόπουλο στον άξονα και τον Πρόδρομο Κυριακίδη στο άλλο άκρο.

«Την μπάλα δεν τη χτυπούσε, την αγκάλιαζε»

Μέλι έσταξαν οι παλιές δόξες του Αιγάλεω, όταν ρωτήθηκαν για τον χαρακτήρα του Λάκη Μαραμενίδη, αρχής γενομένης από τη φράση «άνθρωπος με κοινωνική μόρφωση».

Επικοινωνιακός και άνετος ακόμα κι όταν βρισκόταν ανάμεσα σε πρόσωπα που χειρίζονταν καλά το λέγειν, γέλαγε πολύ, διέθετε ευφράδεια και ρητορικές ικανότητες, ενώ θαύμαζε τους παίκτες που είχαν καλή τεχνική κατάρτιση.

«Την μπάλα δεν τη χτυπούσε, την αγκάλιαζε. Ακόμα κι εκείνες τις μπάλες που ήταν άσχημες συγκριτικά με τις επόμενες. Είχε ωραίο τρέξιμο, ο τρόπος που σταματούσε την μπάλα, που πηδούσε για να πάρει κεφαλιά… Είχε μια γλύκα σε ό,τι έκανε. Ήταν φινετσάτος», είπαν για την ποδοσφαιρική του οντότητα.

Δόκιμος ο παραλληλισμός με τον Γιώργο Δεϊμέζη τόσο στον τρόπο παιχνιδιού όσο και στην «αιώνια» αφοσίωσή τους στην ομάδα που αγωνίζονται, ο ένας για το Αιγάλεω ο άλλος για τον Φωστήρα.

Τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, το «Σίτι» είχε συνδεθεί με την ΑΕΚ επειδή ο Γιώργος Αρώνης, ο γενικός αρχηγός με το παρατσούκλι «George Greek», ήταν Κωνσταντινουπολίτης.

Παίκτες όπως ο Μίλτος Παπαποστόλου, ο Γιάννης Μαρδίτσης, ο Σόφος Κουλίδης και ο Μανώλης Κανελλόπουλος μεταπήδησαν από τη μία ομάδα στην άλλη, όμως ο Μαραμενίδης δεν πήγε ούτε στην «Ένωση» ούτε στους υπόλοιπους του ΠΟΚ που τον γλυκοκοίταζαν.

Να σημειωθεί πως όταν ο Μαρκόπουλος βρισκόταν ακόμα στη Δράμα πίστευε ότι το ίνδαλμά του ήταν πολύ ψηλό, επειδή σκόραρε συχνά με το κεφάλι.

Αυτό δεν ίσχυε, όμως ο Μαραμενίδης ήταν καλοστημένος και δεν είναι τυχαίο ότι ο Ροκίδης τον χαρακτηρίζει «Μπαρίσνικοφ». Επιπλέον, ήταν λάτρης του γυναικείου φύλου.

Αναφορικά με το επαγγελματικό του μέλλον μετά την απόσυρσή του από τη δράση, ο Μαραμενίδης είχε τελειώσει μία νυχτερινή σχολή ηλεκτρολόγων, πτυχίο που του χάρισε μία σχετική θέση στον Δήμο του Αιγάλεω.

«Αν δεν βγεις πρώτος σκόρερ, θα σου σπάσω τα πόδια»

Η ομάδα του Λάκη Μαραμενίδη είχε μόλις πανηγυρίσει την πρώτη της άνοδο στην Α’ Εθνική και στις 9 Σεπτεμβρίου 1961 θα υποδεχόταν την ΑΕΚ στο γήπεδο της Ριζούπολης.

Προπονητής τότε στην «Ένωση» ήταν ο Τρύφων Τζανετής, ο οποίος τη διετία 1950-52 είχε κοουτσάρει το «Σίτι», ενώ αρκετοί παίκτες της προέρχονταν επίσης από το Αιγάλεω.

Ωστόσο, οι «κιτρινόμαυροι» χάλασαν την πρεμιέρα του νεοφερμένου συλλόγου, αφού δεν σταμάτησαν να σκοράρουν και να φτάνουν εν τέλει στο εκκωφαντικό 0-8.

Αναλόγως έπραξαν και την 1^η αγωνιστική της επόμενης σεζόν, καθώς συνέτριψαν το Αιγάλεω με 7-2, αυτή τη φορά στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας (σ.σ. ο Μαραμενίδης τα δύο γκολ των φιλοξενούμενων).

Αυτές οι δύο αναμετρήσεις είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία αντιπάθεια προς την ΑΕΚ, αφού όπως είπαν χαρακτηριστικά οι δύο βετεράνοι άσοι «η Σοβιετική Ένωση κατατρόπωσε το ΚΚΕ Ελλάδος».

Λάκης Μαραμενίδης: Ο αρχηγός

Στον αντίποδα, δύο θρύλοι της «Ένωσης, ο Γιώργος Σίμος ή Μάγειρας (επειδή ο παππούς του διατηρούσε μαγειρείο στη Νάξο) και ο Χρήστος Ρίμπας είχαν κοουτσάρει για ένα φεγγάρι το Αιγάλεω.

Ο προπολεμικός τερματοφύλακας μάλιστα, στο ημίχρονο ενός αγώνα είχε πιάσει από το χέρι τον Μαρκόπουλο και του είχε πει: «Αν δεν βγεις πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα, θα σου σπάσω τα πόδια».

Μία άλλη φορά, στο ξεκίνημα μιας σεζόν (πιθανότατα του 1962-63), ο Ρίμπας είχε καλέσει στα γραφεία του παλιού γηπέδου τους Μαρκόπουλο και Δημήτρη Εξωμανίδη για να τους πει: «Όσο είμαι εγώ προπονητής στο Αιγάλεω, από εσάς ξεκινάει η ομάδα».

Παρεμπιπτόντως, μιας και έγινε η σχετική αναφορά στον Ρίμπα, ο Μαραμενίδης είχε ασχοληθεί με την προπονητική και εκτός από το «Σίτι», είχε διατελέσει τεχνικός σε ομάδα κωφάλαλων, γεγονός που φανερώνει την ευαισθησία του χαρακτήρα του.

«Λάκη, να χρεώνουμε σε σένα τα γκολ;»

Το αφιέρωμα στο Αιγάλεω των δεκαετιών 1950 και 1960 έπρεπε να ολοκληρωθεί με αναφορά στον Λάκη Μαραμενίδη και συγκεκριμένα με ένα ωραίο περιστατικό του 1963.

Στις 20 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς, το «Σίτι» ταξίδεψε στον Βόλο για έναν αγώνα με την τοπική Νίκη, η οποία τότε διέθετε ισχυρό σύνολο με παίκτες όπως ο Κοκκινάκης, ο Λαλές, ο Μανιατάκης, ο Καραηλιού, ο Τζίνης, ο Κασαπλέρης, o Koυκλάκης, ο Μάλλης…

Το Αιγάλεω επικράτησε 2-1, το πρώτο γκολ σημειώθηκε από τον Μαραμενίδη και το νικητήριο από τον πιτσιρικά τότε Ροκίδη.

Οι τρεις αθλητικές εφημερίδες της εποχής χρέωσαν και τα δύο γκολ στην «παλιοσειρά» της ομάδας, γεγονός που δεν πέρασε ασχολίαστο.

Τότε ο Ροκίδης, με την αθωότητα της ηλικίας του, είπε στον Μαραμενίδη: «Ρε Λάκη, μήπως να χρεώνουμε σε σένα τα γκολ που βάζουμε;» Εκείνος χαμογέλασε, εκτίμησε την καλή πρόθεση του νεαρού συμπαίκτη του και του απάντησε: «Δεν γίνεται αυτό ρε συ».

Αυτός ήταν ο Λάκης Μαραμενίδης, αυτό ήταν το περίφημο Αιγάλεω των αγνών δεκαετιών 1950 και 1960 που ο φίλαθλος κόσμος σεβόταν και συμπαθούσε. Τότε που χρησιμοποιούσε ως έδρα τους «Ευκάλυπτους» ή «Λαμαρίνες» και που τη φανέλα του φορούσαν παίκτες όπως ο «σουβλής», ο Μαρκόπουλος, o Ροκίδης, ο Γιαφάλογλου, ο Ματάκης, ο Κυριακίδης, ο Γιαννακόπουλος…

*Oι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο των Τάκη Μαρκόπουλου και Γιώργου Ροκίδη