Το μπάσκετ έχει χαρίσει στους φίλους του αρκετές συγκινήσεις από ανατροπές οι οποίες έχουν γίνει στη διάρκεια συγκλονιστικών αγώνων.
Ποιος δεν θυμάται τον ημιτελικό με τη Γαλλία το 2005 στη Σερβία & Μαυροβούνιο, όταν η Εθνική ομάδα γύρισε διαφορά 7 πόντων (55-62) στα τελευταία 47 δευτερόλεπτα και νίκησε 67-66, προτού κατακτήσει το 2ο Eurobasket της Ιστορίας της;
Ή δύο χρόνια αργότερα, στο Eurobasket του 2007 στην Ισπανία, όταν η Εθνική πραγματοποίησε μία ακόμη επική ανατροπή στον προημιτελικό με τη Σλοβενία, όπου βρέθηκε να χάνει με διαφορά 12 πόντων (61-49 στο 2.22 πριν από τη λήξη) για να πάρει τελικά τη νίκη με 63-62!
Και εφόσον το μπάσκετ του 21ου αιώνα, λόγω και της αλλαγής των κανονισμών, έγινε σαφώς πιο γρήγορο και αθλητικό σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, τότε καταλαβαίνει κανείς πως τέτοιες ανατροπές σε παλιότερες εποχές ήταν ακόμα πιο δύσκολες, καθώς ο χρόνος επίθεσης ήταν στα 30 δευτερόλεπτα.
Κάποτε, η επιτιθέμενη ομάδα είχε την επιλογή μετά από συμπληρωμένο αριθμό φάουλ είτε να πάει στη γραμμή των βολών είτε σε επαναφορά.
Με αυτά τα δεδομένα, ο ημιτελικός ΕΣΣΔ-Γιουγκοσλαβία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ισπανίας το 1986 αποτελεί αν όχι τη μεγαλύτερη ανατροπή στην Ιστορία, σίγουρα πάντως τη σημαντικότερη του 20ού αιώνα.
Το Sport-Retro.gr σας θυμίζει τον απίστευτο αγώνα μεταξύ δύο κορυφαίων μπασκετικών σχολών που πραγματοποιήθηκε σαν σήμερα (17 Ιουλίου) πριν από 31 ολόκληρα χρόνια.
Ρόστερ που προκαλούν ανατριχίλα
Μέχρι τη διάλυση των δύο χωρών το 1991 με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι Σοβιετικοί και οι «πλάβι» ήταν οι απόλυτοι κυρίαρχοι στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και συναγωνίζονταν ισότιμα τις ΗΠΑ στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα και τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ο ανταγωνισμός τους ήταν ακόμα πιο έντονος για πολιτικούς λόγους, καθώς οι πρώτοι δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι η επίσης κομμουνιστική τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία ακολουθούσε τη δική της αυτόνομη πορεία ως αδέσμευτη χώρα εκτός των ορίων του τότε Ανατολικού Μπλοκ.
Στην Ισπανία το καλοκαίρι του 1986, οι Σοβιετικοί είχαν ρόστερ αποτελούμενο από τους Βολκόφ, Σοκ, Ταρακόνόφ, Γκριτσάεφ, Έκαμπσον, Τιχονένκο, Βάλτερς, Τσατσένκο, Κουρτινάιτις, Χομίτσιους, Μπελοστένι, Σαμπόνις και προπονητή τον Βλαντίμιρ Ομπούκοφ.
Αντίστοιχα η Γιουγκοσλαβία είχε στη σύνθεσή της τους Ντράζεν Πέτροβιτς, Αλεξάνταρ Πέτροβιτς, Ντίβατς, Τσούτουρα, Πετράνοβιτς, Μούταπσιτς, Ράντοβιτς, Βράνκοβιτς, Ραντοβάνοβιτς, Αράποβιτς, Τσβετίτσιανιν, Νταλιπάγκιτς και προπονητή τον αείμνηστο Κρέζιμιρ Τσόσιτς.
Στην πορεία τους ως τον ημιτελικό, η μεν Σοβιετική Ένωση έφτασε αήττητη καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στους ομίλους της α’ και της β’ φάσης, ενώ η Γιουγκοσλαβία τερμάτισε πρώτη στην α’ φάση και δεύτερη στην επόμενη φάση πίσω από τις ΗΠΑ.
«Η Γιουγκοσλαβία είναι ήδη στον τελικό»
Ο αγώνας μεταξύ των δύο κορυφαίων ευρωπαϊκών ομάδων διεξήχθη στις 17 Ιουλίου 1986 στο «Παλάθιο ντε Ντεπόρτες» της Μαδρίτης.
Η ΕΣΣΔ ξεκίνησε με αρχική πεντάδα τους Βάλτερς, Κουρτινάιτις, Τιχονένκο, Βολκόφ, Σαμπόνις και η Γιουγκοσλαβία με τους Α.Πέτροβιτς, Ν.Πέτροβιτς, Νταλιπάγκιτς, Ραντοβάνοβιτς, Βράνκοβιτς.
Σε ένα γήπεδο στο οποίο το ισπανικό κοινό είχε πάρει το μέρος της ΕΣΣΔ, το πρώτο ημίχρονο ήταν ισορροπημένο, με τους Γιουγκοσλάβους να προηγούνται 40-37 στην ανάπαυλα.
Στις αρχές του δευτέρου μέρους ο αγώνας εξακολουθούσε να είναι κλειστός με τους Γιουγκοσλάβους να διατηρούν ένα μικρό αλλά σταθερό προβάδισμα.
Καθώς πλησίαζε το φινάλε, η εθνική Γιουγκοσλαβίας αύξησε τη διαφορά στα επίπεδα των 8 πόντων (74-66, 78-70), εν συνεχεία στους 9 (81-72 στο 2.22) και παρά την πίεση των Σοβιετικών, οι «πλάβι» έφτασαν ξανά στους 9 με καλάθι του Ζόραν Τσούτουρα, ο οποίος διαμόρφωσε το 85-76 στο ένα λεπτό πριν από το τέλος.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο εκλεκτός Φίλιππος Συρίγος έκανε το λάθος στη μετάδοση της ΕΡΤ να πει ότι ο αγώνας έχει κριθεί, χρησιμοποιώντας τη φράση «η Γιουγκοσλαβία είναι ήδη στον τελικό».
Η αλήθεια είναι ότι όποιος κι αν ήταν ο σπίκερ της αναμέτρησης, δεν θα έλεγε κάποια διαφορετική ατάκα από εκείνη που είπε ο αείμνηστος δημοσιογράφος.
Αυτά δεν γίνονται…
Όλα έδειχναν ότι η Γιουγκοσλαβία είχε σφραγίσει τη πρόκριση στον τελικό, όπου θα έβρισκε τις ΗΠΑ, ωστόσο οι Σοβιετικοί δεν είχαν πει την τελευταία τους λέξη.
Με μια γρήγορη επίθεση μείωσαν στους 6 με τρίποντο του Σαμπόνις, ενώ αμέσως μετά ο Τιχονένκο έκλεψε την μπάλα, ύστερα από την επαναφορά των Γιουγκοσλάβων, ευστόχησε σε νέο τρίποντο και μείωσε σε 85-82 στα 41’’.
Στις επόμενες επιθέσεις, οι Σοβιετικοί έκαναν φάουλ στην προσπάθεια τους να κλέψουν την μπάλα, όμως η Γιουγκοσλάβοι προτιμούσαν να πάνε στην επαναφορά, ώστε να εξαντλήσουν τον χρόνο αντί να πάνε στις 1+1 βολές.
Αυτό αποδείχθηκε το μοιραίο λάθος τους, καθώς μετά την τρίτη επαναφορά ο 18χρονος τότε Βλάντε Ντίβατς υπέπεσε σε διπλή ντρίμπλα και χάρισε την τελευταία επίθεση (απέμεναν 12’’) στην ΕΣΣΔ.
Η μπάλα πήγε στα χέρια του Βάλντις Βάλτερς, ο οποίος εκμεταλλεύθηκε το σκριν του Σαμπόνις και με ένα νέο εύστοχο τρίποντο, ισοφάρισε σε 85-85 ελάχιστα δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη, στέλνοντας τον αγώνα στην παράταση!
Οι Γιουγκοσλάβοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν πώς έχασαν τη νίκη μέσα από τα χέρια τους, με τον Ντίβατς να κλαίει και να πηγαίνει στον πάγκο υποβασταζόμενος από τον Αράποβιτς.
Παρά το γεγονός ότι η ψυχολογία ήταν σαφέστατα με τους παίκτες του Ομπούκοφ, η παράταση κρίθηκε στον πόντο (91-90 υπέρ τους), με δύο εύστοχες βολές του Σαμπόνις περίπου 1,5 λεπτό πριν από τη λήξη και αφού ο ίδιος έκανε ένα καθοριστικό κλέψιμο.
ΕΣΣΔ (Βλαντίμιρ Ομπούκοφ): Βολκόφ 8, Σοκ, Ταρακάνοφ 2, Γκρισάεφ, Τιχονένκο 20, Βάλτερς 10, Τσατσένκο, Κουρτινάιτις 10, Χομίτσιους 2, Μπελοστένι 14, Σαμπόνις 25.
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ (Κρέζιμιρ Τσόσιτς): Ντ. Πετρόβιτς 29, Αλ. Πέτροβιτς 15, Ντίβατς 4, Τσούτουρα 10, Πετράνοβιτς, Μούταπσιτς, Ράντοβιτς 8, Βράνκοβιτς 4, Ραντοβάνοβιτς 8, Αράποβιτς, Νταλιπάγκιτς 8, Τσβετίτσιανιν 4.
Είχαν την ίδια μοίρα
Ως εκ τούτου, ολοκληρώθηκε η επική ανατροπή υπέρ των Σοβιετικών, οι οποίοι όμως δεν κατάφεραν να κατακτήσουν το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, καθώς ηττήθηκαν στον τελικό από τις ΗΠΑ με 87-85, ενώ η Γιουγκοσλαβία αρκέστηκε τελικά στο χάλκινο μετάλλιο μετά τη νίκη επί της Βραζιλίας με 117-91.
Τα επόμενα χρόνια η εθνική ΕΣΣΔ, αν και ηττήθηκε στον αξέχαστο τελικό του Eurobasket του 1987 από την Εθνική Ελλάδας, κατάφερε την επόμενη χρονιά να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ.
Αυτή ήταν και η τελευταία μεγάλη επιτυχία του σοβιετικού μπάσκετ, δεδομένου ότι τρία χρόνια αργότερα διασπάστηκε σε… χίλια κομμάτια.
Αντίστοιχα, η Γιουγκοσλαβία έπρεπε να περιμένει λίγα χρόνια ακόμα, ώσπου την περίοδο 1989-1991 παρουσίασε την πληρέστερη και ποιοτικότερη ομάδα που εμφανίστηκε στο ευρωπαϊκό μπασκετικό στερέωμα.
Συγκεκριμένα, κατέκτησε εντός έδρας το Eurobasket του 1989 με νίκη στον τελικό επί της Ελλάδας, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αργεντινής το 1990 με ρεβάνς στον τελικό επί της Σοβιετικής Ένωσης και το Eurobasket της Ρώμης το 1991.
Το Κύπελλο επί ιταλικού εδάφους ήταν και το τελευταίο της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, σε μία περίοδο όπου ήδη είχαν αρχίσει οι συγκρούσεις, οι οποίες τελικά οδήγησαν στη διάλυση της χώρας.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα