Το τελευταίο διάστημα στο Sport-Retro.gr παρακολουθούμε καθημερινά την προσπάθεια ενός μερακλή για να τελειοποιήσει κάτι εντυπωσιακό.
Η κυριακάτικη ανάρτηση του Subbuteo Collector αποτέλεσε το ερέθισμα, προκειμένου να παρατεθούν μερικές εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες και να συνοδευθούν από τις απαραίτητες φωτογραφίες.
Πρώτα απ’ όλα ιδού τι ετοιμάζεται να ολοκληρώσει ο φίλος μας:
Οι νεότεροι σε ηλικία αναγνώστες του Sport-Retro.gr ενδεχομένως να μείνουν ασυγκίνητοι από την προσπάθεια του ανθρώπου που «κατασκευάζει» το στάδιο.
Γνωρίζουν, όμως, ότι κάποτε που δεν υπήρχαν video games, οι ποδοσφαιρόφιλοι «έφερναν» το άθλημα στο σπίτι τους μέσω του Subbuteo.
To μακρινό 1916 είδε το πρώτο φως της ζωής ο εμπνευστής του επιτραπέζιου παιχνιδιού που μερικές δεκαετίες αργότερα έμελλε να κατακτήσει τον κόσμο.
Ο Πίτερ Άντολφ παύθηκε από τα καθήκοντά του στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, επομένως αναζήτησε ένα επιχειρηματικό εγχείρημα.
Ήταν ποδοσφαιρόφιλος, γενικός αρχηγός της άσημης Τόνμπριτζ FC και υποστηρικτής της ΚΠΡ, γεγονότα που σίγουρα έπαιξαν τον ρόλο τους στην υλοποίηση της ιδέας του, η οποία αφορούσε στην κατασκευή ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού.
Λέγεται ότι ένα φλερτ που δεν κύλησε καλά κατά τη διάρκεια μιας εμπορικής έκθεσης στο Βέλγιο, καθώς και μία πρόκληση, έδωσαν στον πρωταγωνιστή της ιστορίας την απαιτούμενη ώθηση για να βάλει μπρος στο εγχείρημα.
Ήδη από το 1929 ο Γουίλιαμ Λέιν Κίλινγκ, κάτοικος Λίβερπουλ, είχε εφεύρει το Νewfooty, ωστόσο ο Άντολφ προχώρησε σε αρκετές διαφοροποιήσεις μέχρι να τελειοποιήσει το πλάνο του, τον Μάιο του 1947.
Η βασικότερη αλλαγή ήταν ότι αντικατέστησε τις βαριές βάσεις των παικτών με ελαφρύτερες και χαρακτηριστικό είναι πως για το πρωτότυπο σχέδιο χρησιμοποίησε ένα κουμπί από παλτό της μητέρας του και μία ροδέλα.
Τον Αύγουστο του 1946 συμπλήρωσε τα απαιτούμενα έγγραφα για την κατοχύρωση της ευρεσιτεχνίας και τον ίδιο μήνα το περιοδικό «The Boy’s Own Paper» παρείχε πληροφορίες για το παιχνίδι.
Η πρώτη σκέψη του ήταν να το ονομάσει «The Hobby», ωστόσο οι υπεύθυνοι για την έγκριση της ευρεσιτεχνίας του μήνυσαν ότι ήταν πολύ γενικό, με αποτέλεσμα να αλλάξει γνώμη.
Η λέξη «hobby» παραπέμπει στο δεντρογέρακο, το οποίο ήταν το αγαπημένο του είδος πουλιού, και από τη στιγμή που η λατινική του ρίζα είναι «falco subbuteo», εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την… εμμονή του Άντολφ.
Ειρήσθω εν παρόδω, εκτός από γυναικάς, πότης και συλλέκτης πολυτελών αυτοκινήτων, ο εμπνευστής του θρυλικού παιχνιδιού υπήρξε λάτρης της ορνιθολογίας και, μάλιστα, μία περίοδο της ζωής του πουλούσε αυγά για να βγάλει χρήματα.
Όταν το προαναφερθέν περιοδικό «The Boy’s Own Paper» προανήγγειλε το παιχνίδι, ο Άντολφ βρισκόταν στη Νέα Υόρκη για να εκτιμήσει μία έκθεση αυγών!
Εκεί έλαβε ένα τηλεγράφημα από τη μητέρα του, η οποία τον ρωτούσε τι να κάνει με τις παραγγελίες που αντιστοιχούσαν σε περίπου 4.000 λίρες!
Τότε ήταν που ο Άντολφ… έκατσε στ’ αυγά του, κοινώς άφησε την ορνιθολογία και αποφάσισε να μετατρέψει την ευρεσιτεχνία σε προϊόν προς πώληση.
Έπρεπε πια να ασχοληθεί σοβαρά διότι οι παραγγελίες ήταν χιλιάδες και οι συσκευασίες ελάχιστες, επομένως επέστρεψε άμεσα από τη Νέα Υόρκη.
Οι πρώτες συσκευασίες του παιχνιδιού περιείχαν συρμάτινα τέρματα, χάρτινα διχτάκια, φιγούρες δύο ειδών από χαρτόνι (κόκκινες φανέλες-λευκά σορτσάκια, μπλε φανέλες-λευκά σορτσάκια), καθώς και τις προαναφερθείσες βάσεις με τα κουμπιά και τις ροδέλες.
Γήπεδο δεν υπήρχε, αντ’ αυτού ο αγοραστής λάμβανε οδηγίες αναφορικά με τον σχεδιασμό αγωνιστικού χώρου σε κάποια κουβέρτα, κατά προτίμηση παλιά στρατιωτική, με τη χρήση κιμωλίας.
Αρχικά η παραγωγή του παιχνιδιού γινόταν στο Λάνγκτον Γκριν, κοντά στο Τάνμπριτζ Γουέλς του Κεντ, ενώ όπως ήταν φυσικό υπήρχε ανταγωνισμός με το Newfooty.
To επιτραπέζιο… ντέρμπι έλαβε τέλος το 1961, όταν το Newfooty αποσύρθηκε από την αγορά, έπειτα από μία αποτυχημένη τηλεοπτική διαφημιστική καμπάνια, μα κυρίως εξαιτίας της σταδιακής «εκτόξευσης» του Subbuteo.
Στο ενδιάμεσο ο Άντολφ είχε προβεί σε διάφορες προσθήκες και διαφοροποιήσεις, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα το «παιδί» του να γίνει ακόμα πιο δελεαστικό στο βρετανικό κοινό.
Κατά το διάστημα 1969-1971 πούλησε τη χρυσοφόρα ιδέα του στη Waddingtons έναντι του ποσού των 250.000 λιρών, αρχικά παρέμεινε ως διευθύνων σύμβουλος, εν συνεχεία όμως παραιτήθηκε όταν διαπίστωσε ότι δεν ήταν φτιαγμένος για να εργάζεται σε εταιρείες.
O «πατέρας» του Subbuteo απεβίωσε το 1994 και ο γιος του, ο οποίος εξακολουθεί να ζει στο Κεντ, καλείται συχνά να μιλήσει σε δημοσιογράφους ή λάτρεις του παιχνιδιού για την ιστορία του.
«Είμαι χαρούμενος που το κάνω, θα μπορούσα να μιλώ γι’ αυτό όλη μέρα. Πραγματικά είναι κάτι μοναδικό. Υποθέτω ότι κατά κάποιο τρόπο προσπαθώ να το μεταλαμπαδεύσω σε άλλους κι αυτό είμαι σίγουρος ότι θα άρεσε στον πατέρα μου», έχει πει σχετικά ο Μαρκ Άντολφ, γεννηθείς το 1956.
Έχει ενδιαφέρον να παρατεθούν και οι μαρτυρίες του, αναφορικά με το Subbuteo: «Λίγο-πολύ γαλουχήθηκα στο παιχνίδι. Υπήρχαν πάντα φιγούρες τριγύρω και μου άρεσε να τις βάζω στο στόμα μου. Ήταν απλά μέρος της ζωής μου. Πίστευα ότι κάθε μπαμπάς είχε ανάλογες ασχολίες.
Συνηθίζαμε να παίζουμε οκτώ ώρες κάθε μέρα. Το βλέπαμε σαν επάγγελμα και κάποιες φορές αυτό ήταν δυσάρεστο.
Το παίρναμε πολύ σοβαρά, με αγώνες πρωταθλήματος και κυπέλλου, ενώ στα μεγάλα ματς συνηθίζαμε να καθαρίζουμε τον ‘αγωνιστικό χώρο’ με μία βούρτσα.
Την πρώτη φορά που νίκησα τον πατέρα μου ήταν φανταστικό συναίσθημα. Συνήθιζε να κάνει πολλές ζαβολιές, αλλά για να γελάσουμε.
Όταν διαπίστωνε ότι μπορούσα πια να τον νικήσω, ανέβαζε την απόδοσή του. Τότε ήταν που γινόταν πραγματικά πολύ ανταγωνιστικό το παιχνίδι.
Φυσικά, ήταν καλός παίκτης. Μπορούσε να κάνει τους παίκτες να ‘χορέψουν’ και είχε μία υπέροχη, επιδέξια επαφή. Επίσης διέθετε ένα απίστευτα δυνατό και ακριβές σουτ».
Ο Μαρκ έχει γράψει ένα βιβλίο για τον πατέρα του και το Subbuteo (κυκλοφόρησε το 2006), ενώ το 2005 είχε συμβουλευτικό ρόλο σε μία έκθεση του παιχνιδιού στο Μουσείο του Τάνμπριτζ Γουέλς.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα