«Ο Γιάνκοβιτς, επιθετικό φάουλ, πέμπτο. Ο Γιάνκοβιτς διαμαρτυρόμενος, πήγε και χτύπησε το κεφάλι του στην μπασκέτα και έπεσε στον αγωνιστικό χώρο. Έχει γεμίσει με αίματα στο κεφάλι ο Σέρβος. Βλέπετε, έχει γεμίσει αίματα το παρκέ. Μια αντίδραση εκνευρισμού της στιγμής από τον Γιάνκοβιτς, χτύπησε το κεφάλι του στη βάση του καλαθιού. Ας ελπίσουμε να μην είναι κάτι σοβαρό…».

Με αυτά τα λόγια περιέγραψε ο Γιάννης Καραλής για λογαριασμό της ΕΡΤ3 τη φάση που σημάδεψε το ελληνικό μπάσκετ τη δεκαετία του 1990 και όχι μόνο.

28 Απριλίου 1993: Ματς μεταξύ του Πανιωνίου και του Παναθηναϊκού στο κλειστό γυμναστήριο της οδού Αρτάκη, όπου γράφτηκε αυτή η απίστευτη και πικρή ιστορία.

10 Απριλίου 1991: Πανιώνια «Πλατεία», μεθυσμένη πολιτεία

Ο Πανιώνιος εκδήλωνε επίθεση, ενώ βρισκόταν πίσω στο σκορ με 50-56 και ο διαιτητής της αναμέτρησης Στέλιος Κουκουλεκίδης χρέωσε τον Μπόμπαν Γιάνκοβιτς με επιθετικό φάουλ στον Φραγκίσκο Αλβέρτη.

Το γεγονός ότι αυτό ήταν το 5ο προσωπικό του, σε συνδυασμό με τη μάλλον λανθασμένη απόφαση, προκάλεσαν αυτήν την ακραία αντίδραση του Σέρβου, η οποία του κόστισε πολύ πιο ακριβά απ’ όσο θα περίμενε.

Ο Μπόμπαν έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή του καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι, είδε την καριέρα του να τελειώνει οριστικά, τα χρέη να συσσωρεύονται λόγω των εξόδων της θεραπείας του και της ανεργίας, τη σύζυγό του να τον εγκαταλείπει και από αυτάρκης να χρειάζεται βοήθεια πλέον για όλα.

«Είμαι μαχητής, όχι ζητιάνος», έλεγε ο άτυχος και τραγικά αυθόρμητος Σέρβος πρώην μπασκετμπολίστας, ενώ προσέθετε ότι ο γιος του Βλάντο του έδινε δύναμη για να συνεχίζει.

Πάλεψε μέχρι το τέλος, το οποίο ήρθε στις 28 Ιουνίου 2006, όταν μόλις στα 42 του υπέστη καρδιακή προσβολή, εξαιτίας (και) των κιλών που είχε πάρει λόγω της κατάστασής του.

28 Απριλίου έγινε το ατύχημα, 28 Ιουνίου καταγράφηκε ο θάνατος ενός σπουδαίου μπασκετμπολίστα που φόρεσε τη φανέλα του Ερυθρού Αστέρα, της Βοϊβοντίνα και του Πανιωνίου.

Απεβίωσε ενώ βρισκόταν σε διακοπές και συγκεκριμένα πάνω σε πλοίο που ταξίδευε προς τη Σύρο, μιας και είχε κάνει δεύτερη πατρίδα του την Ελλάδα.

Την ίδια ημέρα, ο γιος του έβαλε 28 πόντους με το παιδικό τμήμα του Πανιωνίου και, όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, το 28 τον σημάδεψε – εξ ου και η δήλωση πως αν ποτέ παίξει στο ΝΒΑ θα επιλέξει τον συγκεκριμένο αριθμό.

Το ατύχημα του αείμνηστου Γιάνκοβιτς και οι τραγικές στιγμές που ακολούθησαν εκείνες τις ημέρες, θα αναλυθούν σε μεταγενέστερο αφιέρωμα της ιστοσελίδας.

Σκοπός του παρόντος είναι παρουσιάσει τον αθλητή και άνθρωπο Μπόμπαν μέσα από διάφορες στιγμές της καριέρας του και λόγια άλλοτε συμπαικτών.

Εξάλλου, ο Σλόμπονταν Γιάνκοβιτς, γνωστός στη Σερβία ως «guza» (σ.σ. στα σερβικά σημαίνει «χήνα»), το Σάββατο (15/12) θα συμπλήρωνε το 55ο έτος της ηλικίας του αν βρισκόταν εν ζωή.

Μία «χήνα» με μυαλό 

Γεννημένος στις 15 Δεκεμβρίου 1963, ο Γιάνκοβιτς εντάχθηκε στα τμήματα υποδομής του Ερυθρού Αστέρα σε ηλικία 7 ετών, όταν και μετακόμισε με την οικογένειά του στο Βελιγράδι.

Από μικρό παιδί έγινε θερμός υποστηρικτής του Ερυθρού Αστέρα και έμεινε πιστός σε αυτόν, παρά το γεγονός ότι η ομάδα του υστερούσε έναντι των βασικών της αντιπάλων στην Ενωμένη Γιουγκοσλαβία.

Πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στην ηλικία των 16 ετών και για τα επόμενα 12 χρόνια λογιζόταν ως βασικό και αναντικατάστατο στέλεχος της ομάδας, αφού αγωνίστηκε σε 326 ματς και πανηγύρισε 201 νίκες, προτού αποχωρήσει για λογαριασμό της Βοϊβοντίνα.

Στην ομάδα του Νόβι Σαντ έμεινε για μόλις μία χρονιά και στη συνέχεια επέστρεψε για άλλη μία στη μεγάλη του αγάπη, πριν ο δρόμος τον φέρει στον Πανιώνιο για το τραγικό φινάλε τη σεζόν 1992-93.

Top 10: Η «συμμορία» των Γιουγκοσλάβων του ελληνικού μπάσκετ

Ο Γιάνκοβιτς αγωνιζόταν ως small forward, αλλά το γεγονός ότι έβλεπε τον κόσμο από τα 202 εκατοστά, του επέτρεπε να βοηθήσει την ομάδα του και σε άλλες θέσεις.

Φυσικά εκτός από το ύψος και τη σωματική του διάπλαση, τον βοηθούσε και η υψηλή αντίληψη που είχε πάνω στο άθλημα.

«Ο Μπόμπαν ήταν ένας πανέξυπνος παίκτης, αλλά και άνθρωπος γενικότερα. Ήξερε τρεις γλώσσες και είχε τεράστια αγάπη για τα μαθηματικά.

Είχε φοβερή αντίληψη μέσα στο γήπεδο και ακόμα κι όταν ήταν νέος οι μεγαλύτεροι στην ομάδα τον άκουγαν προσεκτικά, όταν έπαιρνε το λόγο», έχει δηλώσει γι’ αυτόν ο παλιός του συμπαίκτης Σλόμπονταν Νίκολιτς.

Περί του χαρακτήρα του, ο άλλοτε άσος του Ερυθρού Αστέρα προσέθεσε: «Ήταν ισχυρή προσωπικότητα. Θαρραλέος και γεννημένος νικητής. Δεν δεχόταν την ήττα ποτέ. Αυτός ήταν και ο λόγος που εξελίχθηκε πολύ σύντομα σε ηγετική φιγούρα της ομάδας».

 

Η καλύτερη και ταυτόχρονα η χειρότερη συγκυρία 

Ο Γιάνκοβιτς ήταν εξαιρετικός αμυντικός, αλλά ακόμα καλύτερος σουτέρ και το γεγονός ότι η περίοδος του ξεπετάγματος συνέπεσε με την εισαγωγή του τριπόντου στο μπάσκετ, εκτόξευσε την καριέρα του ακόμα πιο γρήγορα.

Ρόλο σε αυτό έπαιξε και ότι ο προπονητής του Ερυθρού Αστέρα τη δεκαετία του 1980 Ράνκο Ζεράβιτσα είχε υιοθετήσει ένα γρήγορο και επιθετικό στυλ παιχνιδιού βασισμένο σε πολλές εκτελέσεις, το οποίο ταίριαζε πολύ στον Μπόμπαν και έκανε την ομάδα ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους μεγάλους αντιπάλους της.

O νεαρός άσος έγινε αρχηγός πολύ σύντομα και οδήγησε τον σύλλογο σε τρεις τελικούς πρωταθλήματος και άλλους τρεις κυπέλλου.

Εκείνη την εποχή, όμως, είτε η Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ του Ντράζεν Πέτροβιτς, είτε η Γιουγκοπλάστιγκα του Ντίνο Ράτζα, είτε η Παρτίζαν των Βλάντε Ντίβατς, Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς, Σάσα Τζόρτζεβιτς και Ζάρκο Πάσπαλι, έφραζαν κάθε φορά το δρόμο προς την κορυφή.

Όταν ο Παναθηναϊκός τίμησε τον Ντράζεν Πέτροβιτς

Ο Γιάνκοβιτς, πάντως, ήταν πεισματάρης, θύμωνε όταν έχανε, τσακωνόταν με διαιτητές και αντιπάλους και γενικώς προσπαθούσε να πετύχει το ακατόρθωτο.

Υπάρχει, μάλιστα, μία ιστορία για ένα στοίχημα που έβαλε κάποτε με έναν προπονητή της Παρτίζαν σε ένα ντέρμπι μεταξύ των δύο ομάδων, το οποίο ο Ερυθρός Αστέρας κέρδισε και τελικά ο αντίπαλος αναγκάστηκε να του καταβάλλει το ποσό των 100 φράγκων.

Ο Γιάνκοβιτς ακόμα και στην προπόνηση σκαρφιζόταν διάφορους διαγωνισμούς που προήγαγαν τον ανταγωνισμό και την έκαναν πιο διασκεδαστική.

Όταν τελείωνε μάλιστα το πρόγραμμα, του άρεσε να παραμένει στο παρκέ και να παρακολουθεί τις προπονήσεις της ακαδημίας, τις οποίες πολλές φορές αναλάμβανε ο ίδιος αν απουσίαζε ο βασικός προπονητής.

«Ήμουν τυχερός που στα χρόνια μου στην ομάδα ήταν αρχηγός ο Μπόμπαν. Ένας ολοκληρωμένος παίκτης που αποτελούσε πρότυπο, εντός και εκτός παρκέ, για εμάς τους νεότερους.

Ήταν πραγματικά κρίμα αυτό που του συνέβη. Δεν του άξιζε τέτοια μοίρα», θυμήθηκε χρόνια αργότερα ο τότε συμπαίκτης του Νέντα Ίλιτς.

Την ίδια στιγμή οι άνθρωποι που τον έζησαν στον Ερυθρό Αστέρα έχουν να λένε για έναν παίκτη, ο οποίος θα μπορούσε να συγκριθεί με τους μεγαλύτερους Γιουγκοσλάβους μπασκετμπολίστες όλων των εποχών, όπως ο Ντράζεν Πέτροβιτς και ο Nτράγκαν Κιτσάνοβιτς, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό λόγω διαφόρων παραγόντων.

Οι κακές συνήθειες που είχε (ήταν φανατικός καπνιστής), η έλλειψη ψυχραιμίας που έδειχνε αρκετές φορές, η πίστη του στην ομάδα που αγαπούσε, καθώς δεν ήθελε να αποχωριστεί τον Ερυθρό Αστέρα, αλλά και ζητήματα φυσικής προδιάθεσης αναφορικά με τα καρδιακά προβλήματα που παρουσίασε αργότερα.

 

Ο Λάρι Μπερντ και οι… εμπνεύσεις 

Το 1992 ο Μπόμπαν πήρε τον δρόμο της ξενιτιάς, αφού ο εμφύλιος πόλεμος μαινόταν στη Γιουγκοσλαβία και ο δρόμος τον έβγαλε στη Νέα Σμύρνη.

Στον Πανιώνιο πραγματοποίησε μία από τις καλύτερες σεζόν της καριέρας του, δεδομένου ότι ήταν τρίτος σκόρερ του Κυπέλλου Korać, όπου οι «κυανέρυθροι» έφτασαν ως τα προημιτελικά, με μέσο όρο 20,8 πόντους ανά ματς (σ.σ. παραπάνω είχαν μόνο οι Τζο Αρλάουκας και Σάσα Τζόρτζεβιτς).

Το Κύπελλο Korać του ΠΑΟΚ

Δικαιολογημένα έλαβε το παρατσούκλι «μπόμπερ» από τους φίλους του Πανιωνίου, σε μία παραφθορά του ονόματός του.

Μαζί με τον Πι Τζέι Μπράουν έφτιαξαν ένα από τα καλύτερα δίδυμα ξένων που είδε ποτέ η Α1 Ανδρών.

Μετά από ένα ματς κόντρα στη Βίρτους Ρόμα του Ντίνο Ράτζα, όπου ο Πανιώνιος πήρε μεγάλη νίκη με σκορ 95-87 στην Ιταλία και ο Γιάνκοβιτς σημείωσε 41 πόντους, τα διεθνή Μέσα τον χαρακτήρισαν «Σέρβο Λάρι Μπερντ».

Εκείνος τότε είχε δηλώσει: «Είμαστε το πιο φθηνό και ικανό δίδυμο στην Ευρώπη μαζί με τον Πι Τζέι. «Σέρβος Λάρι Μπερντ;» Ε όχι. Είμαι απλά μία… χήνα που έμαθε μπάσκετ στο Βελιγράδι».

Ο Γιάνκοβιτς σύμφωνα με τον τελευταίο άνθρωπο που υπήρξε προπονητής του, τον Βλάντο Τζούροβιτς, είχε αγγίξει το ταβάνι όσον αφορά στο ταλέντο και την εξυπνάδα.

Ο ίδιος έχει ισχυριστεί πως δεν προπόνησε ξανά πιο έξυπνο παίκτη, ενώ ο Πι Τζέι Μπράουν είχε αρκεστεί στη φράση: «Όταν ο Γιάνκοβιτς είναι στην ημέρα του, το άθλημα δεν λέγεται μπάσκετ αλλά ‘οι εμπνεύσεις του Μπόμπαν’»

Eurobasket 1991: Η τελευταία παράσταση της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας

Σε ένα γήπεδο ουρανό…

Έπειτα από τον τραυματισμό του και τη φρικτή κατάσταση που περιήλθε, ο Μπόμπαν Γιάνκοβιτς προσπάθησε να παραμείνει κοντά στο μπάσκετ.

Ανέλαβε, μάλιστα, ως προπονητής την Ολυμπιάδα Πετρούπολης για κάποιο διάστημα και στην παρουσίασή του δήλωσε: «Το μόνο στο οποίο διαφέρω από τους άλλους προπονητές είναι ότι δεν μπορώ να τρέχω πάνω κάτω για να διαμαρτυρηθώ ή να δώσω οδηγίες».

Ο κόσμος του μπάσκετ δεν τον ξέχασε ποτέ. Ήταν επίτιμος προσκεκλημένος στον αποχαιρετιστήριο αγώνα του Σάσα Τζόρτζεβιτς, ο οποίος του παρέδωσε τη φανέλα του και την ίδια στιγμή χιλιάδες φίλοι της Παρτίζαν τον αποθέωσαν.

Το 2002 η φανέλα με το No8 αποσύρθηκε από τον Πανιώνιο και κοσμεί μία γωνιά του κλειστού της οδού Αρτάκη, ενώ όταν το μαντάτο του θανάτου έφτασε στην «πλατεία», ως ύστατο φόρο τιμής ο δήμος Νέας Σμύρνης πλήρωσε τα έξοδα της κηδείας του.

Η τραγωδία που έζησε ο Σέρβος μετά την ενέργειά του στο ματς με τον Παναθηναϊκό, έγινε μάθημα σε όλους για το πόσο μπορεί να κοστίσει μία λάθος αντίδραση.

Η εικόνα του στην αναπηρική καρέκλα, όμως, δεν μπορεί να σβήσει αυτήν του «μπόμπερ» που επί 13 χρόνια φόρτωνε με πόντους τα καλάθια των αντιπάλων.

Αν υπάρχει μετά θάνατον ζωή, τότε ο Μπόμπαν ίσως έχει βρει τη γαλήνη που γύρευε και τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές να ψάχνει τριάδα αντιπάλων σε ένα ουράνιο γήπεδο, μαζί με τον Αλφόνσο Φορντ, τον Ντράζεν Πέτροβιτς και τόσους άλλους…