Το συγκεκριμένο θέμα του Sport-Retro.gr θα έχει βιωματικό χαρακτήρα και θα επικεντρωθεί στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2004.
Μερικοί πατημένοι 30άρηδες, οι οποίοι τότε βρίσκονταν στην τρυφερή ηλικία των 18, παραθέτουν μαρτυρίες και περιγράφουν πώς έζησαν εκείνες τις ημέρες που η Εθνική Ελλάδας έφτασε μέχρι την κορυφαία ποδοσφαιρική της διάκριση.
Θυμηθείτε μαζί μας εκείνες τις αξέχαστες στιγμές, αποκαλύπτοντας μια ιστορία, ένα ευτράπελο περιστατικό ή οτιδήποτε μπορεί να αποτελέσει τροφή για σκέψη, από εκείνο το «χρυσό» καλοκαίρι που δεν θα ξεχαστεί ποτέ για πολλούς λόγους.
***
«Στις 7 Ιουνίου 2003, μία παρέα συμμαθητών πίνει τα κρασάκια της σε ταβέρνα απέναντι από το 2ο Λύκειο Ηλιούπολης. Σε ένα από τα διπλανά τραπέζια, μία φιλόλογος τους κερνά ένα κατρούτσο και τείνει το ποτήρι της για να τους ευχηθεί «καλά μυαλά».
Πού μυαλά; Η Β’ Λυκείου αποτελεί ανάμνηση, το καλοκαιράκι έχει εμφανιστεί και το μοναδικό μελανό σημείο για την πλειοψηφία των παιδιών είναι τα θερινά μαθήματα στα φροντιστήρια της περιοχής.
«Ρε η Εθνική κερδίζει 1-0», ενημερώνει κάποιος. «Με ποιον παίζουμε;», ρωτά ένας άλλος που δεν τον χαρακτήριζες και άσχετο με τα αθλητικά δρώμενα.
Η Εθνική νίκησε στην Ισπανία και «υποχρέωσε» τους άρρενες συμμαθητές να επιδιώξουν να δουν το γκολ του Στέλιου Γιαννακόπουλου στην TV, όταν θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.
Τέσσερα βράδια αργότερα, δύο φίλοι (Παναθηναϊκός ο ένας, Ολυμπιακός ο άλλος), δίνουν ραντεβού σε μπιλιαρδάδικο της γειτονιάς τους για να παρακολουθήσουν τον αγώνα Ελλάδα-Ουκρανία.
Τις προηγούμενες ημέρες οι συζητήσεις αφορούσαν κυρίως το έπος ή τη σφαγή (ανάλογα με την ομάδα προτίμησης) της Ριζούπολης, αλλά για κανα 2ωρο το τσεκούρι του πολέμου είχε θαφτεί.
«Μία φορά κάτσαμε να δούμε ματς της Εθνικής από την αρχή, πάλι γκέλα θα κάνουμε», παραπονιέται ο ένας. Ο σπόρος είχε πέσει. Στις 7 Ιουνίου «δεν ξέραμε με ποιον παίζουμε», στις 11 είδαμε ολόκληρο το ματς.
Τρία λεπτά πριν από τη λήξη, ο Γιώργος Καραγκούνης επιχειρεί ένα «γλυκό» άνοιγμα προς τα αριστερά, ο Βασίλης Τσιάρτας σεντράρει και ο Άγγελος Χαριστέας με προβολή υποχρεώνει τον Νίκο Κατσαρό να χάσει τα λόγια του και τους δύο φίλους να σηκωθούν από τις καρέκλες τους.
O «χορός» των… 1-0 είχε αρχίσει από την Ισπανία, συνεχίστηκε με Ουκρανία, Αρμενία, Βόρεια Ιρλανδία και εξελίχθηκε σε θρίαμβο στα γήπεδα της Πορτογαλίας.
***
Στις 12 Ιουνίου 2004, με ντάλα ήλιο ακόμα, μία παρέα απολαμβάνει την πρεμιέρα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Αυτή τη φορά οι νεαροί δεν βρίσκονται σε ταβέρνα χωρίς TV, αλλά σε καφετέρια που αποτελούσε στέκι για την παρακολούθηση αγώνων. Και προφανώς ήξεραν με ποιον παίζει η Εθνική.
Ελάχιστος κόσμος έπινε τον φραπέ του στον 2ο όροφο με το χαρακτηριστικό ξύλινο πάτωμα, τον μικρό υπερυψωμένο χώρο με τους 5-6 υπολογιστές και την μπάρα με τα touchscreen games.
Ο Γιώργος Καραγκούνης κάνει την αρχή, ο Άγγελος Μπασινάς αποδεικνύεται ψύχραιμος από το σημείο του πέναλτι, ο Κριστιάνο Ρονάλντο μειώνει αλλά είναι πια αργά και οι νεαροί αποχωρούν εντυπωσιασμένοι από την εκκίνηση της Εθνικής στα γήπεδα της Πορτογαλίας.
Μία βόλτα στον περίφημο πεζόδρομο της Ηλιούπολης, ένα δεύτερο καφεδάκι στο στέκι (το ιστορικό Verdi που τώρα λέγεται Indigo και που σαν το παλιό καλό κρασί έχει ωριμάσει μαζί μας), προτού επιστρέψουμε στα σπίτια μας.
Οι Τάσοι, ο Κώστας, ο Ευτύχης, ο Αλέξης, ο Γρηγόρης, ο Γιάννης, ο Γιώργος και ο γράφων ήταν κάποιοι από τους νεαρούς που είχαν ολοκληρώσει το Λύκειο λίγες ημέρες πριν από το γκολ του Καραγκούνη.
Τότε ακόμη η λέξη «άγχος» συνδεόταν με την ανάγκη κοινωνικοποίησης, την εξωτερική εμφάνιση, τον φόβο της απόρριψης από κάποιο θηλυκό ή ακόμη και τον φόβο της προσέγγισης κάποιου θηλυκού.
Εδώ αναλύονταν όλες οι εφηβικές και ανδρικές ανησυχίες…
Σίγουρα πριν από τη 12η Ιουνίου ουδείς εξ ημών (και υμών) δεν είχε συνδέσει τη λέξη «άγχος» με τα γαλανόλευκα χρώματα και, βέβαια, η πλειοψηφία των νέων αυτής της χώρας δεν είχε βιώσει έννοιες όπως οικονομική κρίση, ΔΝΤ, τρόικες κ.τ.λ.
Εν αναμονή της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, με το Λύκειο και τις Πανελλήνιες να αποτελούν παρελθόν, οι «20 παρά κάτι» εκείνης της εποχής που λάτρευαν το ποδόσφαιρο, είχαν αρχίσει να εκδηλώνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2004.
Στις 16 Ιουνίου οι σερβιτόροι της ίδιας καφετέριας είχαν περισσότερη δουλειά. Το πρώτο γκολ του Άγγελου Χαριστέα στη διοργάνωση περιόρισε την αξία εκείνου που είχε σημειώσει ο Φερνάντο Μοριέντες και το 1-1 με την Ισπανία προανήγγειλε ότι η κατανάλωση θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη στο ματς με τη Ρωσία.
Ο πρώτος αγώνας του ομίλου έγινε Σάββατο, ο δεύτερος Τετάρτη και ο τρίτος Κυριακή. Οι ημέρες, όμως, δεν είχαν καμία σημασία από τη στιγμή που η φράση «πρωινό ξύπνημα» είχε ήδη αρχίσει να γίνεται άγνωστη και τα ξενύχτια να αποτελούν συχνότατο φαινόμενο.
Ήταν η εποχή που η Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, η «Κεντρική» όπως την αποκαλούν οι κάτοικοι της Ηλιούπολης, έσφυζε από ζωή λόγω των συναυλιών και της έκθεσης βιβλίου. Το 2004 δεν υπήρχε ούτε το 1/5 των χώρων εστίασης του 2017. Εμείς τότε όταν στέλναμε sms (σ.σ. δεν υπήρχαν social media) δεν γράφαμε ούτε “πάμε για καφέ;” ούτε “παμ’ πλατεία;”. Λέγαμε “πάμε Verdi;” Ήταν το δικό μας… Ντραγκάο μόνο που δεν φωνάζαμε “Σάββα καφέ” όπως ο κύριος της διαφήμισης γιατί θα μας πέταγαν έξω. Τώρα ακόμη κι ο Σάββας έχει φύγει από την Πορτογαλία, εμείς συνεχίζουμε στο Indigo…
Ο ποδαρόδρομος από τη Λεωφόρο Κοτζιά μέχρι τη Μαρίνου Αντύπα είχε αποτελέσει πια μέρος της ζωής μου. Στάση στο μίνι μάρκετ, ένα πακέτο Stuyvesant 25άρι, ρεζερβέ το ίδιο τραπέζι για το γούρι, ένα φραπέ γλυκό γάλα και… σέντρα.
Ο Γιάννης ήταν συνήθως ο πρώτος φίλος που αντίκρυζα όταν εμφανιζόμουν στην καφετέρια που παρακολουθούσαμε τους αγώνες της Εθνικής. Δίναμε ραντεβού κοντά στις 2 ώρες πριν από την έναρξη, προκειμένου να πιάσουμε τον χώρο στον τοίχο κοντά στο μπαλκονάκι κάτω από ένα κάδρο.
Ύστερα από τη λήξη των αναμετρήσεων ανηφορίζαμε όλοι μαζί στο Indigo για να περάσουμε τη βραδιά μας, να χαλαρώσουμε με ένα ποτό και να συνεχίσουμε, τρομάρα μας, την ποδοσφαιρική ανάλυση.
Η 20ή Ιουνίου δεν εξελισσόταν όπως οι προηγούμενες δύο ημέρες που έδωσε ματς η ομάδα του Ότο Ρεχάγκελ, αλλά χάρη στο γκολ του Ζήση Βρύζα, η βαθμολογικά αδιάφορη Ρωσία αρκέστηκε στη νίκη γοήτρου με 2-1 και η Ισπανία συνέχισε την αρνητική παράδοση σε τελική φάση διοργανώσεων.
https://www.youtube.com/watch?v=eClWuw6tsmA
Οι πανηγυρισμοί δεν κράτησαν πολύ αφού ο Τάσος, ο Γιώργος, εγώ και 1-2 ακόμη που δεν θυμάμαι, προτιμήσαμε να καθίσουμε απέναντι από κάποιες οθόνες σε ίντερνετ καφέ της οδού Ακαδημίας.
Έξω γινόταν χαμός όλο το βράδυ κι εμείς μέσα σε ένα «κλουβί» να χαζεύουμε «κουτιά». Η τεχνολογική αποχαύνωση προϋπήρχε της, εν Ελλάδι, οικονομικής κρίσης. Κάποια στιγμή θεώρησα ανώμαλο αυτό που κάναμε, αλλά δεν άργησα να… επανέλθω για το επόμενο round. Να παίζαμε κανένα Pro Evolution που ήταν και επίκαιρο, να πεις πάει στα κομμάτια…
***
Η παρουσία των φράσεων «Εθνική Ελλάδας» και «προημιτελική φάση διοργάνωσης» στην ίδια πρόταση προξενούσε εντύπωση στους περισσότερους φιλάθλους της χώρας. Ομοίως και σε εμάς.
Οι προσπάθειες μας για ποδοσφαιρική ανάλυση (και ανάδειξη των γνώσεων για να ψηλώσουμε το σαθρό ακόμη «εγώ» των 18) είχαν πάει περίπατο από τη στιγμή που το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα αποκαθήλωσε την κάτοχο του τροπαίου Γαλλία, με εκείνη την κεφαλιά του Άγγελου Χαριστέα.
Αυτή τη φορά η κατεύθυνση που πήραμε μετά τη λήξη είχε προορισμό το «Άγαλμα», το μικρό… αδερφάκι της “Κεντρικής”, προκειμένου να εξωτερικεύσουμε τον ενθουσιασμό μας.
Κορναρίσματα, αγκαλιές, high five, συνθήματα, κραυγές… Χαμός. Η υπέρβαση της υπέρβασης είχε ήδη επιτευχθεί. Λίγο αργότερα επιβίβαση σε ταξί, χειρόφρενο κάπου στον Αη-Γιάννη, περπάτημα μέχρι την Πλατεία Ομονοίας… Όλα καλά από τη στιγμή που δεν έγινε ατύχημα με μία φωτοβολίδα. Έπειτα, ξανά πορεία, αυτή τη φορά προς τα πίσω για περίπου 11χλμ. με τα πόδια.
Το «Πειρατικό», όπως βάφτισε εκείνη τη «χρυσή» φουρνιά της Εθνικής ομάδας ο Γιώργος Χελάκης, είχε πια απέναντί της την Τσεχία και ο αγώνας θα διεξαγόταν στο πλαίσιο της ημιτελικής φάσης του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.
«Ο αγώνας θα διεξαγόταν στο πλαίσιο της ημιτελικής φάσης του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος». Πόσες φορές άραγε θα διάβαζαν και θα ξαναδιάβαζαν αυτήν την πρόταση οι αθλητικοί συντάκτες της εποχής για να σιγουρευτούν ότι δεν έχουν κάνει λάθος; Στο σημείο αυτό να πω ότι προτιμώ που έζησα το Έπος του 2004 ως 18χρονος φίλαθλος, παρά ως αθλητικός συντάκτης.
Η πρόκριση στις τέσσερις καλύτερες ομάδες της ηπείρου ώθησε δύο μέλη της παρέας μας, τον Ευτύχη και τον Αλέξη, να ταξιδέψουν στην Πορτογαλία για μια εμπειρία ζωής. Όσοι μείναμε πίσω, πιάσαμε θέση στο γνώριμο τραπεζάκι στον τοίχο προς το μπαλκονάκι κάτω από το κάδρο.
Πριν από το ματς επαναλάβαμε όσα είχαμε πει εν όψει πρεμιέρας με Πορτογαλία, Ισπανίας και Γαλλίας. «Δύσκολα σήμερα», «πολύ καλύτερη ομάδα η τάδε», «ποιος θα φυλάξει τον τάδε» κ.τ.λ. Παρακολουθώντας το σόου του Μίλαν Μπάρος και κατ’ επέκταση της Τσεχίας στον προημιτελικό με τη Δανία, βγάλαμε το συμπέρασμα ότι «μέχρι εδώ είμαστε και όλα τέλεια».
Δεν ξέρω για σας, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι θα έπρεπε να θυμόμαστε περισσότερο την 1η Ιουλίου 2004. Δεν ήταν η ημερομηνία που χάρισε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, όμως ήταν αυτή που η πλειοψηφία των Ελλήνων φιλάθλων φώναξε πιο δυνατά από κάθε άλλη φορά «γκολ». Με πολλά όμικρον, με αμέτρητες επαναλήψεις, με περισσότερες αγκαλιές, με κλάματα… Ένα γκολ απ’ όλα.
Όταν ο Τραϊανός Δέλλας πήρε την κεφαλιά στο πρώτο δοκάρι, ο Κώστας έριξε το περίφημο κάδρο, αλλά αυτό δεν ήταν η μοναδική… διαρρύθμιση που υπέστη το εσωτερικό της καφετέριας. Ύστερα από δεκάδες δευτερόλεπτα παραληρήματος, το τελευταίο τραπέζι που είχε μείνει όρθιο, έπεσε ηρωικά διά χειρός υπαλλήλου του μαγαζιού!
Την ίδια ώρα, ο Αλέξης διηγείται πώς βίωσε αυτή τη στιγμή στις εξέδρες του «Ντραγκάο»: «Έκλαιγα, έπεφτα κάτω και φίλαγα τα τσιμέντα μέσα στο γήπεδο!»
Ακόμα και 13 χρόνια μετά δεν μπορώ να προσεγγίσω σε ποιο παράλληλο σύμπαν βρεθήκαμε όταν μπήκε αυτό το γκολ ή και μετά που βγήκαμε στους δρόμους της Ηλιούπολης για να πανηγυρίσουμε. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πέρασαν 10-15 λεπτά για να συνειδητοποιήσω ότι έπρεπε να επιστρέψω στην καφετέρια, προκειμένου να αναζητήσω το κινητό μου τηλέφωνο και το πακέτο με τα τσιγάρα μου.
Όταν ανέβηκα πάνω είδα πεταμένα τραπέζια και καρέκλες, σπασμένα ποτήρια και κανέναν πελάτη ούτε καν υπάλληλο! Βρήκα ό,τι έψαχνα στο πάτωμα, αντιλαμβανόμενος ότι ο μοναδικός ήχος που υπήρχε ήταν εκείνος της τηλεόρασης. Το κοντράστ. Από τον πανικό στη σιωπή και την εικόνα εγκατάλειψης του μαγαζιού.
Προσπαθούσα να καταλάβω τι είχε συμβεί, αλλά το μυαλό μου, όπως και κανενός Έλληνα, δεν ήταν προετοιμασμένο για να χωρέσει αυτό το γεγονός.
Τώρα σκέφτομαι μήπως έπαιζε ρόλο και η ηλικία ή οι καλύτερες συνθήκες ζωής στη χώρα, αλλά… μπα. Όταν μπαίνει ένα γκολ σε ένα τέτοιο λεπτό ενός τέτοιου αγώνα, απλώς τρελαίνεσαι από χαρά.
Εκείνη την ημέρα, πάντως, ο ενθουσιασμός έφερε 4-5 μέλη της παρέας στο σπίτι του Κώστα. Προσπαθούσαμε να επικοινωνήσουμε τηλεφωνικώς με εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς, προκειμένου να βρούμε εισιτήρια για τον τελικό με την Πορτογαλία. Καμία τύχη…
Πολύ δυτικότερα της Ελλάδας, στη χώρα που προσπαθούσαμε να ταξιδέψουμε, ο Ευτύχης και ο Αλέξης βίωναν τη δική τους αγωνία. Έπρεπε να απαντήσουν σε ένα δίλημμα. Είτε να επιστρέψουν με τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ είτε να ταξιδέψουν από το Οπόρτο στη Λισαβόνα χωρίς εισιτήριο για τον αγώνα του «Λουζ». Όχι μόνο επέλεξαν το δεύτερο, αλλά βρήκαν και εισιτήριο!
Όσο εκείνοι σκέφτονταν τι απόφαση πρέπει να πάρουν, ο Γρηγόρης τους έστελνε ένα φλογερό sms με επίλογο που προανήγγειλε ότι θα είμαστε όλοι εκεί. Δυστυχώς, διαπιστώσαμε με πίκρα ότι δεν υπήρχε περίπτωση ούτε μία στο εκατομμύριο να «πετάξουμε» για Πορτογαλία.
Με μεγαλύτερη πίκρα μάθαμε ότι ο Ευτύχης έπεσε θύμα κλοπής και μεταξύ των απολεσθέντων αντικειμένων ήταν το εισιτήριο του τελικού των τελικών. Εκείνος τον παρακολούθησε με άλλους Έλληνες έξω από το γήπεδο, ο Αλέξης μόνος του στη «γαλανόλευκη» εξέδρα και όλοι οι υπόλοιποι ενωμένοι στην καφετέρια. Αυτή τη φορά σε διαφορετικό τραπέζι, αλλά χωρίς να νιώθουμε άγχος για την έκβαση του ματς. Αισθανόμασταν ότι θα το πάρουμε.
Το πρωί πριν από το ματς ανέβηκα με τα πόδια στο περίπτερο που έβγαζε χαρτζιλίκι τότε ο Τάσος. Κάποια στιγμή έρχεται μία γιαγιούλα για να αγοράσει ένα οικογενειακό παγωτό. «Ε, έχει και το ματς το απόγευμα», είπε και άφησε εμάς… παγωτό γιατί είχε περάσει σίγουρα τα 80.
Το τραπέζι κάτω από το υπερυψωμένο σημείο με τους υπολογιστές αποδείχθηκε εξίσου γουρλίδικο, αφού μία ακόμη κεφαλιά και, κατ’ επέκταση, μία ακόμη νίκη με 1-0 σήμαινε κατάκτηση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Κατάκτηση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος! Έπειτα από το ασημένιο γκολ του Τραϊανού Δέλλα στον ημιτελικό, ήρθε το χρυσό του Άγγελου Χαριστέα στον τελικό.
Τα δάκρυα συγκίνησης της στιγμής μου έφεραν στο μυαλό το Eurobasket του 1987. Τότε ήμουν στην κούνια και, πλέον, πλησίαζα την ενηλικίωση. Δεν έζησα το ένα, τουλάχιστον έζησα το άλλο… Έτσι σκεφτόμουν.
Δεν θυμάμαι μετά από ποιο ματς περιφερόμασταν γύρω-γύρω από την «Κεντρική» με το CRM του Ορέστη, αλλά o Tάσος δεν ξεχνάει το «τρικάβαλο» με το «παπί» από την Ηλιούπολη μέχρι την Ομόνοια.
«Είχαμε πάει εσύ, εγώ και η Χριστιάννα και είχαμε γυρίσει εσύ, εγώ κι ο Πέτρος. Είχαμε βρει το «παπί» ποδοπατημένο μετά τους πανηγυρισμούς και προσπαθούσαμε να το… συναρμολογήσουμε. Ούτε μπροστά δεν έπαιρνε».
Το πρωινό της 5ης Ιουλίου μας βρήκε, προφανώς ξενυχτισμένους, στην πλατεία της Ηλιούπολης να τρώμε τυρόπιτες, να διαβάζουμε εφημερίδες, να προσπαθούμε να συνειδητοποιήσουμε τι έχει συμβεί, να έχουμε την αίσθηση ότι αυτή η ομάδα είναι ανίκητη…
Λίγες ώρες αργότερα, ύστερα από μία στάση στο Indigo, ο Τάσος, ο Ανδριανός, ο Γιάννης κι εγώ βρεθήκαμε στο Καλλιμάρμαρο με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους για να αποθεώσουμε την αποστολή της Εθνικής ομάδας. Η ζέστη ήταν αφόρητη, δεδομένου ότι φτάσαμε κατά τις 16:00-16:30 για να βρούμε θέση εντός του Σταδίου.
Κάποιος, όχι και τόσο νηφάλιος, που φορούσε t-shirt του Παναθηναϊκού (!) είχε φωνάξει ένα αμίμητο σύνθημα με… κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις: “Τώρα όλη η χώρα του φραπέ, είναι μπλε-είναι μπλε”. Τρεις μήνες πριν, ένα αντίστοιχο δίστιχο είχε γίνει σλόγκαν στα χείλη των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας, εξ ου και η σχετική παραλλαγή. Τρομερή έμπνευση.
***
Δεν χρειάζονται νέα ουρλιαχτά θριάμβου. Το βιωματικό αυτό κείμενο εμπεριέχει νοσταλγία, αλλά θα διαβαστεί από ανθρώπους που καλύπτουν καίρια πόστα σε όλους τους φορείς και μακάρι να τους ευαισθητοποιήσει.
Θέλουμε νέες επιτυχίες ως χώρα σε όλα τα επίπεδα – Θέλουμε η Ελλάδα να ωθεί και τις άλλες γειτονιές του κόσμου προς το καλό.
Αποστολή του Sport-Retro.gr είναι να αναδεικνύει τις όμορφες αθλητικές στιγμές του παρελθόντος. Αυτές να έχουν τη χρησιμότητα του οδηγού για το μέλλον. Να πανηγυρίζουμε αλλά να μην είμαστε «πανηγυρτζήδες». Με καθαρό μυαλό, ομαδικό πνεύμα και κοινωνική συνείδηση.
Και βέβαια, ένα τεράστιο “ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ” εκ μέρους κάθε υγιούς φιλάθλου προς τον Ότο Ρεχάγκελ και τους παίκτες του για τα πανέμορφα συναισθήματα που μας χάρισαν”.
Διαβάστε ακόμη:
*Οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο μερικών τότε 18χρονων
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα