Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης και οι Έλληνες φίλαθλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά σημεία της χώρας αποτελεί το Εθνικό Καυτανζόγλειο Στάδιο.
Σαν σήμερα, δηλαδή στις 15 Φεβρουαρίου 1932, απεβίωσε ο άνθρωπος που συνέβαλε τα μέγιστα για την κατασκευή του γηπέδου, το οποίο έχει συνδεθεί με τον Ηρακλή και την Εθνική ομάδα.
Καταρχήν, μία διευκρίνιση: ο Λυσίμαχος Καυταντζόγλου υπέγραφε ως Καυτανζόγλου ή Καυτάνζογλος, με αυτό το όνομα θέλησε να μείνει στην Ιστορία όπως ο Μάνος Χατζηδάκις ή ο Ιάννης Ξενάκης και, συνεπώς, το Στάδιο θα πρέπει να αναφέρεται χωρίς το «τ» ανάμεσα στο «ν» και το «ζ».
Η ζωή του
Γεννήθηκε το 1870, σε μία περίοδο που η Θεσσαλονίκη βρισκόταν (και θα βρισκόταν για 42 ακόμη χρόνια) υπό οθωμανική κατοχή, ενώ πατέρας του ήταν ο πολυπράγμων Λύσανδρος.
Στην πλούσια, κυρίως αρχιτεκτονική, δράση του Λύσανδρου συμπεριλαμβάνονται ο σχεδιασμός του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου και το Αρσάκειο.
Η οικογένεια Καυταντζόγλου είχε βυζαντινή καταγωγή, ενώ «κουβαλούσε» ρίζες από τη γενιά των Καντακουζηνών, των Καστρησίων και του Λουκά Σπαντούνη.
Κατά την Επανάσταση του 1821, εκδιώχθηκε από τη Θεσσαλονίκη, με συνέπεια πολλά μέλη της να καταφύγουν στη γαλλική Μασσαλία και διάφορες περιοχές της Ιταλίας.
Ο Λυσίμαχος Καυτανζόγλου υπήρξε διακεκριμένος νομικός, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και διπλωμάτης, ενώ θαύμαζε τον παππού του Ιωάννη Γούτα, διότι είχε αποτελέσει έναν εκ των βασικών χρηματοδοτών της Φιλικής Εταιρείας.
Σε ηλικία 25 ετών συνέβαλε στην ίδρυση του Ομίλου Αντισφαίρισης Αθηνών με συνοδοιπόρους αρκετά γνωστά ονόματα της τοπικής κοινωνίας.
Κατόπιν, ο Καυτανζόγλου διετέλεσε πρόξενος στο Δυρράχιο, πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, την Αίγυπτο και το Λονδίνο, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας.
Λίγο αργότερα και συγκεκριμένα το 1911, ο γιος του Λύσανδρου μετατέθηκε στην πρεσβεία της Ουάσινγκτον και προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στους Έλληνες μετανάστες.
Η περίφημη διαθήκη
Στις 4 Νοεμβρίου 1931, ο Λυσίμαχος Καυτανζόγλου ετοίμασε τη διαθήκη του, η οποία είχε αναφορά στον παππού του Ιωάννη Γούτα και… προανήγγειλε την κατασκευή του Σταδίου.
Ένα απόσπασμα: «Κατέλιπεν άπασαν την περιουσίαν του διά την ανέγερσιν εν Θεσσαλονίκη «Πανελληνίου Ηρώου» των από της αλώσεως του Βυζαντινού Κράτους μέχρι τότε και εφεξής αγωνισθέντων και μαρτυρησάντων υπέρ της Ελληνικής Ελευθερίας, επιστήμης και φυλής, συμπεριλαμβανομένων και των μελών της Φιλικής Εταιρείας, μεταξύ των οποίων μέλος και χρηματοδότης υπήρξεν ο πάππος αυτού Ιωάννης Γούτα Καυτανζόγλου».
Τα αφιερώματα του Sport-Retro.gr στον Ηρακλή
Το κληροδότημα του παρέμεινε ανενεργό ως τη δεκαετία του 1950, όταν η ελληνική πολιτική ηγεσία έπεισε τους κληρονόμους του να τροποποιήσουν την «επιθυμία του διαθέτη» και να δοθούν τα χρήματα για την κατασκευή Σταδίου.
Το νομοθετικό διάταγμα της 3ης Νοεμβρίου 1956, με το οποίο έγινε τροποποίηση της θελήσεως του διαθέτη ανέφερε ότι «προς την εκπλήρωσιν της θελήσεως τούτου» θα αναγείρονταν στο χώρο του προτομές της οικογένειας Καυτανζόγλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι επιθυμία του Λυσίμαχου Καυτανζόγλου ήταν να ανεγερθεί ένα μαυσωλείο στη Θεσσαλονίκη, όμως αυτό δεν έγινε πραγματικότητα.
Τα εγκαίνια
Με ένα μέρος του κληροδοτήματος που ανερχόταν στις 22.000.000 δραχμές και άλλες 14.000.000 από τη ΓΓΑ, το Εθνικό Καυτανζόγλειο Στάδιο θεμελιώθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1956, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου Αγίου Δημητρίου και της επετείου της απελευθέρωσης από τους Toύρκους.
Τότε, ο δήμος Θεσσαλονίκης και το Ελληνικό Δημόσιο παραχώρησαν αρκετά στρέμματα, προκειμένου να ολοκληρωθεί το σπουδαίο έργο, για το οποίο μόχθησε αφάνταστα μέχρι να αποβιώσει ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Ονούφριος Παπαβασιλείου.
Τέσσερα χρόνια και μία ημέρα αργότερα, ήτοι στις 27 Οκτωβρίου 1960, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής εγκαινίασε το πιο μεγάλο ποδοσφαιρικό γήπεδο της χώρας μέχρι το 1982, ενώπιον των βασιλέων Παύλου, Φρειδερίκης, του διαδόχου Κωνσταντίνου, του πρίγκιπα Μιχαήλ και των πριγκιπισσών Σοφίας, Ειρήνης.
Το «παρών» έδωσαν οι κ. Θεολογίτης (υπουργός Βόρειας Ελλάδας), Βογιατζής (υπουργός Παιδείας), Θεμελής (υφυπουργός Εθνικής Άμυνας) και, βέβαια, περισσότεροι από 40.000 θεατές.
Καυτανζόγλειο
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ 1 of 3 ΕΠΟΜΕΝΟ
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υπό το βλέμμα του Λύσανδρου Καυταντζόγλου, ανηψιού και κληρονόμου του δωρητού, ενώ στο πλαίσιό της πραγματοποιήθηκαν αγώνες στίβου και φιλικός αγώνας επίδειξης της Εθνικής ομάδας με τη Μικτή Θεσσαλονίκης που διήρκησε 15 λεπτά (σ.σ. 1-0 το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα με αυτογκόλ του Τριανταφύλλου στο 8’).
Διαιτητής: Αποστόλου.
ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ: Βουτσαράς, Αναστασιάδης, Λουκανίδης, Καμάρας, Γιαννέλος, Βασιλείου, Λέανδρος, Παπαεμμανουήλ, Σταματιάδης, Νεστορίδης, Μπέσης.
ΜΙΚΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Πετράκης, Χασιώτης, Κεμανίδης, Τριανταφύλλου, Σφαιρόπουλος, Χατζηκώστας, Παπουτσόπουλος, Αβραμίδης, Ξυλάς, Χαβανίδης, Νικολαΐδης.
Νωρίτερα, δηλαδή στις 16:00, η τελετή άρχισε με παρέλαση, στις 16:40 τελέστηκε αγιασμός χοροστατούντος του Μητροπολίτη της πόλης κ. Παντελεήμονα, κατόπιν μίλησαν με τη σειρά οι κύριοι Δελιβάνης (πρόεδρος της εφορείας του Σταδίου), Καυταντζόγλου (ανηψιός του δωρητού), Καραμανλής (πρωθυπουργός).
Να σημειωθεί ότι ο Λυσίμαχος Καυταντζόγλου είπε ότι το Στάδιο δεν πρέπει να θεωρείται πανέτοιμο και πως το κράτος θα πρέπει να προνοήσει για την ολοκλήρωση των εργασιών.
Η εφημερίδα «Μακεδονία» έγραψε: «Είναι αναμφισβητήτως το μεγαλύτερον και ωραιότερον Στάδιον της Βαλκανικής, περίλαμπρον απόκτημα της Θεσσαλονίκης».
Το μετά
Ο πρώτος επίσημος ποδοσφαιρικός αγώνας διεξήχθη στις 6 Νοεμβρίου 1960, στο πλαίσιο της 8ης αγωνιστικής της Α’ Εθνικής, όταν ο Θερμαϊκός υποδέχθηκε τον Ηρακλή.
Μόλις στο 2ο λεπτό, ο Πλαστήρας Ξυλάς των -τυπικά- γηπεδούχων και μετέπειτα «κυανόλευκου» σημείωσε το παρθενικό γκολ στην ιστορία του νέου «στολιδιού» της Θεσσαλονίκης, προτού ο «γηραιός» ανατρέψει τα δεδομένα και επικρατήσει με 2-1.
Το Καυτανζόγλειο έχει συνδεθεί με τον Ηρακλή, ωστόσο το ρεκόρ εισιτηρίων (47.458) έγινε στον αγώνα της Εθνικής ομάδας με την Ελβετία (4-1) στις 15 Οκτωβρίου 1969 για την προκριματική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1970.
ΕΛΛΑΔΑ: Οικονοµόπουλος, Γκαϊτατζής, Σπυρίδων, Καµάρας, Σταθόπουλος, ∆οµάζος, Χάιτας, Κούδας, Σιδέρης, (80’ ∆έδες), Παπαϊωάννου, Μποτίνος (70’ Σαράφης).
ΕΛΒΕΤΙΑ: Πρόσπερι, Ραµσέγιερ, Μισό, Περούντ, Τακέλα, Όντερµαντ, Ζαντιπέ, (46’ Βέιµπελ), Κουν, Κούντσλι, Μπλέτσερ, Βεγκέρ (46’ Βιγιεµιέ).
Σχετικά με τις αναμετρήσεις του «γηραιού», το ρεκόρ κρατά από τις 24 Ιανουαρίου 1971, αφορά ένα ματς με τον Παναθηναϊκό και τα εισιτήρια που δόθηκαν ήταν 45.634, ο υψηλότατος δηλαδή αριθμός στην Α’ Εθνική από θεσσαλονικιώτικο σύλλογο.
Διαιτητής: Παπαβασιλείου.
ΗΡΑΚΛΗΣ: Δινόπουλος, Ζαφειρίδης, Θεοδοσιάδης, Σεντελίδης, Χαλιαμπάλιας, Νικολούδης, Ματσουκατίδης (46’ Ζαχαρόπουλος), Καφετζής, Φωτεινός (75’ Οικονόμου), Αϊδινίου, Καλλιοτζής.
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Οικονομόπουλος, Τομαράς, Βλάχος, Ελευθεράκης, Καμάρας, Σούρπης, Γραμμός, Φυλακούρης, Χατζηανδρέου (70’ Αθανασόπουλος), Δομάζος, Καλλιγέρης.
Μέχρι το 1982 και την κατασκευή του ΟΑΚΑ ήταν το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα Στάδιο της χώρας, ενώ τον Μάιο του 2000 έγινε ανακαίνιση που έριξε τη χωρητικότητα περίπου στις 28.000 θέσεις.
Το Καυτανζόγλειο έκλεισε από το 2002 μέχρι το 2004 λόγω εργασιών, προκειμένου να είναι εις θέση να φιλοξενήσει ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις των Ολυμπιακών Αγώνων.
Να σημειωθεί ότι στο «άνδρο» του Ηρακλή έχουν πραγματοποιηθεί δύο τελικοί Κυπέλλου Ελλάδας: το 1970 (Άρης-ΠΑΟΚ 1-0) και το 2008 (Ολυμπιακός-Άρης 2-0).
Τα διεθνή ματς
Στο πανέμορφο Στάδιο της Θεσσαλονίκης διεξήχθη ο -επεισοδιακός- τελικός του Κυπέλλου Κυπελλούχων της σεζόν 1972-73, όταν στις 16 Μαΐου η Μίλαν επικράτησε 1-0 της Λιντς.
Τέλος, στο Καυτανζόγλειο έχουν πραγματοποιηθεί αγώνες για το ποδοσφαιρικό τουρνουά των Μεσογειακών Αγώνων του 1991 και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 (εννέα προκριματικοί αγώνες ομίλων ανδρών και γυναικών, ένας προημιτελικός ανδρών, ένας ημιτελικός ανδρών και ο μικρός τελικός ανδρών Ιταλία-Ιράκ 1-0).
Ο δήμος Θεσσαλονίκης, οι φίλαθλοι της πόλης και, κυρίως, εκείνη του Ηρακλή δεν θα πρέπει ποτέ να λησμονούν τον ευεργέτη Λυσίμαχο Καυτανζόγλου, αλλά και την οικογένειά του με την τόσο σπουδαία προσφορά.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα