“Μαύρη θύελλα”, “πασάδες του Αιγίου”, 31 παίκτες σε μια μέρα, προπονήσεις στην… Αθήνα και άλλες ιστορίες. Παναιγιάλειος ετών 91

Μάνος Ανδρουλάκης 25 Φεβ, 2018

Η πιο επιτυχημένη ομάδα της Αχαΐας είναι αναμφισβήτητα η Παναχαϊκή, όμως περίπου 40 χιλιόμετρα ανατολικά της Πάτρας βρίσκεται μία ποδοσφαιρική δύναμη με θερμό κοινό.

Ο Παναιγιάλειος γιορτάζει τα 91α του γενέθλια στις 25 Φεβρουαρίου και το Sport-Retro.gr ετοίμασε ένα μακροσκελές αφιέρωμα σε έναν από τους τέσσερις επαρχιακούς συλλόγους που μετείχαν στο πρωτάθλημα της νεοσύστατης Α’ Εθνικής.

Τα κάλαντα του Παναιγιαλείου

Επίλεκτα μέλη της κοινωνίας του Αιγίου πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του συλλόγου, ο οποίος αρχικά είχε ως έμβλημα μία ασπίδα με ασπρόμαυρες ρίγες.

Μπροστάρης της πρωτοβουλίας υπήρξε ο Ζήσιμος Λίβας, μία πολυσχιδής προσωπικότητα που γεννήθηκε στην Αθήνα το 1890, υπερασπίστηκε τη χώρα στις πολεμικές δραστηριότητες της ταραγμένης δεκαετίας 1912-1922 και εν συνεχεία εγκαταστάθηκε στην αχαϊκή πόλη.

Είχε κοινά με έναν άλλον ιδρυτή ομάδας, τον Γιώργο Καλαφάτη του Παναθηναϊκού, αφού εκτός του ίδιου έτους γέννησης, αμφότεροι υπήρξαν αθλητές του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου στο τμήμα στίβου.

Ο δεκαθλητής και λάτρης της πάλης ήταν, μεταξύ άλλων, αρχιτέκτονας, σχεδιαστής και αγιογράφος, όμως κατά βάση για άλλο λόγο έμεινε στην Ιστορία.

Ήδη από τα τέλη του 1923 άρχισε να συγκεντρώνει αρκετούς νέους του Αιγίου και την Πρωτοχρονιά του 1924 τους παρήγγειλε να πουν τα κάλαντα, προκειμένου να συγκεντρωθούν εισφορές για το εγχείρημα που είχε στο μυαλό του.

Ο Λίβας ανέλαβε να γυμνάσει τους πρώτους αθλητές και να διοργανώσει τους παρθενικούς αγώνες με την πολύτιμη βοήθεια του δημάρχου Σπύρου Παναγιωτόπουλου.

Το τότε Γυμναστήριο και σημερινό Δημοτικό Στάδιο Αιγίου περιφράχθηκε αρχικά με ελαιόπανα και εν συνεχεία με σανίδια, σε μία περίοδο που σχεδιαζόταν ο σύλλογος.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, επί σειρά ετών δεν υπήρχαν κερκίδες, στίβος και άλλες υποδομές, ώσπου εγκαινιάστηκε στις 29 Απριλίου του 1949 και σταδιακά καλλωπίστηκε.

Πολυχρόνης Πολυχρονιάδης, Ιωάννης Κουτσοχέρας, Παναγιώτης & Ιωάννης Μετζελόπουλος, Νίκος Γαρδενιώτης, Ανδρέας Κουνινιώτης, Γιώργος Σακελλαρόπουλος, Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος, Ηρακλής Αναστασόπουλος, Νίκος Λυριτζής, Πάνος Αγγελόπουλος, Νίκος Βάβαλης, Τάκης Νικολακόπουλος, Σωτήρης Φιλιππακόπουλος, Νιόνιος Βουρδέρης και Κλέαρχος Μιμίκος ήταν μερικοί από τους συνοδοιπόρους του Λίβα.

Οι προαναφερθέντες άρχισαν να οργανώνουν το σχέδιο από τις αρχές του καλοκαιριού του 1926 και στις 25 Φεβρουαρίου 1927 κατατέθηκε το καταστατικό του συλλόγου, το οποίο εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.

Ένα έμβλημα για τον Λίβα

Οι ιδρυτές συγκεντρώθηκαν σε αίθουσα του δημαρχείου της πόλης και όταν κλήθηκαν να ψηφίσουν για την ονομασία της ομάδας, η πλειοψηφία φώναξε «Λίβιος», δείγμα της αναγνώρισης των προσπαθειών του Λίβα.

Ο ίδιος, πάντως, σεμνός καθώς ήταν, αρνήθηκε το συγκεκριμένο ενδεχόμενο, αντ’ αυτού πρότεινε η ονομασία να περιλαμβάνει κάτι σχετικό με το Αίγιo.

Πράγματι, η ομάδα ονομάστηκε Παναιγιάλειος Γυμναστικός Σύλλογος, γεγονός που φανερώνει τις επιρροές του Λίβα από τον… Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο.

Χρήστος Παπαϊωάννου, Σωτήρης Λιαρομμάτης, Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου συνέβαλαν επίσης στην ίδρυση της ομάδας, ενώ λίγο αργότερα μπήκε στον… χορό και ο Σωτήρης Παναγιωτόπουλος, μετέπειτα πρόεδρος επί σειρά ετών και γιος του προαναφερθέντος δημάρχου Σπύρου Παναγιωτόπουλου.

Ο Λίβας, από την πλευρά του, δεν αναμίχθηκε ποτέ στα διοικητικά – τουναντίον αρκέστηκε στον ρόλο του γυμναστή, αφού ήδη είχε εκπληρώσει το… χρέος του ως προς τον αθλητισμό της πόλης.

Ο Παναγιωτόπουλος, μάλιστα, αποφάσισε το 1954 να υιοθετήσει το σημερινό έμβλημα της ομάδας (μορφές δύο παλαιστών της ελληνορωμαϊκής εν ώρα μονομαχίας), τιμής ένεκεν στον ιθύνοντα νου της ίδρυσης που λάτρευε το συγκεκριμένο αγώνισμα.

Πολλές φορές στην ιστορία του συλλόγου, εξαιτίας της δυσκολίας αποτύπωσης του εν λόγω σήματος στις φανέλες του Παναιγιαλείου, χρησιμοποιήθηκαν πιο απλά σχέδια.

Ειρήσθω εν παρόδω, ο Λίβας έχτισε και εικονογράφησε τον νεότερο ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών κατά τα έτη 1954 έως 1959, ενώ αγιογραφίες του υπάρχουν και σε άλλους ναούς.

Επιπλέον, ήταν από τους πρώτους που ίδρυσαν ιδιωτικό σχολείο στο Αίγιο και συγκεκριμένα Σχολή Σχεδίου, μέσω της οποίας καλλιεργήθηκε μια ολόκληρη γενιά σημαντικών επαγγελματιών και προσωπικοτήτων του Αιγίου.

«Μαύρη θύελλα»

Σουφλής, Παναγόπουλος, Ι. Σιμονιάν, Α. Σιμονιάν, Στεφανίδης, Μουρίκης, Αρβανίτης, Ντούρας, Ζαΐρας, Μοσχοχλαΐδης, Κούκας, Γκιώνης, Φούκας, Σκλήρης, Κόλλιας, Ταλαμάγκας, Ζαφειρόπουλος και Αγγελόπουλος.

Αυτοί ήταν οι πρώτοι παίκτες του Παναιγιαλείου και λίγο αργότερα εντάχθηκαν οι: Πιρπιρής, Στάγιας, Μόσχος, Μετζελόπουλος, Μανουσάκης, Ζουρόπουλος, Κολάης, Αρμένης, Μουρίκης, Γκούμας, Σκαρτσίλας, Δεληγιάννης κ.ά.

Προτού ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος εδραιωθεί στον προεδρικό θώκο, μεταξύ άλλων, είχαν αναλάβει οι: Νίκος Κουγεβετόπουλος, Ανδρέας Κουνινιώτης, Σπήλιος Παναγόπουλος.

Ο πρώτος προπολεμικός τίτλος του Παναιγιαλείου ήταν το Κύπελλο της ΕΠΣ Πατρών την περίοδο 1936-37, όταν υπερίσχυσε του Ολυμπιακού Πατρών σε διπλό τελικό (4-3, 2-2).

Έναν χρόνο αργότερα και συγκεκριμένα στις 5 Ιουνίου 1938, ο αχαϊκός σύλλογος επικράτησε 3-1 στο Αίγιο της Μικτής Θεσσαλονίκης με γκολ των Ζακαπίδα (19’) και Φούκα (23’, 40’).

Αυτή η νίκη πανηγυρίστηκε έντονα από τους ντόπιους φιλάθλους, πολλοί εκ των οποίων συγκεντρώθηκαν κάτω από το σπίτι του Παναγιωτόπουλου μετά τη λήξη της φιλικής αναμέτρησης.

«Άλκιμοι Θεσσαλονικείς», ήταν η προσφώνηση που χρησιμοποίησε αρχικά ένα εκλεκτό στέλεχος του συλλόγου, ο Βασίλης Κατσιμπίρης, όταν βγήκε στο μπαλκόνι για να βγάλει λόγο στους παρευρισκόμενους.

Κατά τη δεκαετία του 1950, πιθανότατα προς τα τέλη της, η εφημερίδα «Αθλητική Ηχώ» φέρεται να χάρισε στον Παναιγιάλειο το παρατσούκλι «μαύρη θύελλα».

Αργότερα, στις αρχές με μέσα των 60s’, οι ποδοσφαιριστές του αποκαλούνταν «πασάδες του Αιγίου», διότι αμείβονταν πλουσιοπάροχα για τα δεδομένα της εποχής, όπως θα διαβάσετε παρακάτω.

Ο προπονητής που έβαλε τις βάσεις για την πορεία του Παναιγιαλείου ήταν ο Δημήτρης Κόλλιας, δεδομένου ότι επί των ημερών του ο σύλλογος αγωνίστηκε στο παρθενικό πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής τη σεζόν 1959-60.

Νίκησε ΟΣΦΠ, δεν έχασε από ΠΑΟ-ΑΕΚ-ΠΑΟΚ

Πριν από τη συμμετοχή στη νεοσύστατη Α’ Εθνική, όμως, ο Παναιγιάλειος κατέγραψε μία ιδιαίτερη χρονιά στην τελευταία σεζόν του Πανελληνίου Πρωταθλήματος.

Την περίοδο 1958-59 το στάδιο του Αιγίου είχε μετατραπεί σε απόρθητο κάστρο, αφού οι πρωτάρηδες σε τελική φάση νίκησαν 1-0 τον τρομερό Ολυμπιακό της εποχής και δεν έχασαν από Παναθηναϊκό, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ.

Μερικοί άσοι εκείνης της σεζόν: Θεοδώρου, Μπέλλας, Νικολαΐδης, Μαμάσης, Τανίδης, Κορνηλάκης, Σταθακόπουλος, Μιχαλόπουλος, Μαργαρίτης, Μακρής, Αγγελίνας, Χαραλαμπόπουλος, Καλλίτσης, Χαλδαιάκης και μπροστάρης ο θρυλικός Λάκης Σοφιανός, ο κορυφαίος παίκτης στην ιστορία του συλλόγου (και εκείνος που έβαλε το παρθενικό του γκολ στην Α’ Εθνική).

ΠΑΟΚ-Παναιγιάλειος 1-1

Το πρώτο σπουδαίο αποτέλεσμα δεν καταγράφηκε εντός έδρας αλλά στην Τούμπα, όταν την 21η Ιανουαρίου 1959 ο Παναιγιάλειος απέσπασε ισοπαλία από τον «δικέφαλο» (1-1).

Ο πρόεδρος Παναγιωτόπουλος, ο αρχηγός Σκαμνάς, ο σύμβουλος Βασιλείου, ο πιο ξεχωριστός προπονητής στην ιστορία της ομάδας, ονόματι Δημήτρης Κόλλιας, και μερικοί φίλαθλοι, πέρασαν καθ’ οδόν για τη Θεσσαλονίκη ευχάριστες στιγμές με τραγούδια και καλαμπούρια.

Το πειραχτήρι της παρέας ήταν ο Τανίδης, ο οποίος μάλιστα έφτιαξε ντουέτο με τον Παναγιώτη Αγγελίνα και μαζί… ερμήνευσαν λαϊκά άσματα από το μικρόφωνο (ομοίως και ο Απόστολος Καλλίτσης με τον Αγγελίνα).

Η αποστολή ταξίδεψε ολονυχτίς επί 12 ώρες με λεωφορείο που στο παρμπρίζ του έγραφε «Παναιγιάλειος» με κόκκινα γράμματα, διέσχισε χιονισμένα βουνά και τις πρώτες πρωινές ώρες της παραμονής του αγώνα κατέλυσε στο ξενοδοχείο «Μοντέρνο» της οδού Εγνατίας 41.

Σοφιανός, Μπέλλας και Ξένος έχασαν το… σόου, καθώς αφίχθησαν αεροπορικώς το απόγευμα της Τρίτης και έτυχαν θερμής υποδοχής από τους συμπαίκτες τους.

H καλή διάθεση παρέμεινε και μετά τη λήξη του αγώνα, αφού στο ντεμπούτο του σε τελική φάση Πανελληνίου Πρωταθλήματος, ο Παναιγιάλειος έφυγε με βαθμό από την Τούμπα, παρά το γεγονός ότι έπαιζε με 10 παίκτες από το 72’ λόγω τραυματισμού του Μακρή (τότε δεν υπήρχαν αλλαγές).

Ο Δημήτρης Ξένος με δυνατό συρτό σουτ έδωσε το προβάδισμα στον αχαϊκό σύλλογο στο 12’ και ο Λέανδρος Συμεωνίδης (με τη βοήθεια αμυνομένου) ισοφάρισε στο 56’, σε ένα ματς με αρκετές φάσεις εκατέρωθεν και τους φιλοξενούμενους να χάνουν μοναδική ευκαιρία στην εκπνοή με τον Βαγγέλη Χαλδαιάκη.

Παναιγιάλειος – Ολυμπιακός 1-0

Ίσως η πιο ξεχωριστή νίκη στην ιστορία του Παναιγιαλείου, διότι επιτεύχθηκε επί της θρυλικής ομάδας του Ολυμπιακού που κατέκτησε 6 διαδοχικά πρωταθλήματα από το 1954 μέχρι το 1959.

Με ηγέτη τον πολυμήχανο Σοφιανό, ο αχαϊκός σύλλογος αγωνίστηκε ηρωικά κυρίως στο δεύτερο ημίχρονο και κατέγραψε ένα αποτέλεσμα που προκάλεσε τεράστια αίσθηση.

Το ματς έγινε υπό το βλέμμα 12.000 θεατών (οι 4.000 από την Αθήνα), ενώ το πανό που έκλεψε την παράσταση ανέφερε: «Μεγάλε Ολυμπιακέ και εις την σελήνην να πας οι οπαδοί σου θα σε ακολουθήσουν».

Στο 8ο λεπτό ο Κορνηλάκης έστειλε την προειδοποιητική βολή με σουτ στο δοκάρι και στο 48’ ο Χαράλαμπος Μαργαρίτης, έπειτα από φάουλ του Ξένου, έστειλε την μπάλα με σουτ στο «Γ» της εστίας του Σάββα Θεοδωρίδη!

Το «θαύμα» επετεύχθη! Μία πρωτάρα και επαρχιακή ομάδα δάμασε τον αήττητο μέχρι τότε Ολυμπιακό, τον… μόνιμο πρωταθλητή της δεκαετίας του 1950!

Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, το Αίγιο ξενύχτησε και φωταγωγήθηκε απ’ άκρη σ’ άκρη, οι πλατείες, τα καφενεία και τα κέντρα κατακλύστηκαν από κόσμο, ενώ νωρίτερα οι θεατές είχαν περικυκλώσει και σηκώσει στα χέρια τους θριαμβευτές.

«Γεια σου Σοφιανέ», «Να μην πεθάνεις ποτέ χρυσοπόδαρε Μαργαρίτη», «Μπράβο ήρωες», ήταν μερικές από τις ιαχές που ακούστηκαν πολλές φορές εκείνη την Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 1959.

Αξίζει να παρατεθούν οι συνθέσεις της πιο σπουδαίας ίσως επιτυχίας στην ιστορία του αχαϊκού συλλόγου.

ΠΑΝΑΙΓΙΑΛΕΙΟΣ (Δημήτρης Κόλλιας): Θεοδώρου, Μπέλλας, Νικολαΐδης, Μαμάσης, Κορνηλάκης, Μαργαρίτης, Αγγελίνας, Καλλίτσης, Σοφιανός, Χαραλαμπόπουλος, Ξένος.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ (Μπρούνο Βάλε): Θεοδωρίδης, Ρωσσίδης, Στεφανάκος, Ξανθόπουλος, Τσαντάκης, Κοτρίδης, Γκαβέτσος, Πολυχρονίου, Υφαντής, Χριστοφορίδης, Ποσειδών.

Παναιγιάλειος – ΑΕΚ 2-2

Στις 8 Μαρτίου 1959 η ΑΕΚ πλησίασε πιο κοντά στην επίτευξη του αποτελέσματος που δεν μπόρεσαν να πανηγυρίσουν ο ΠΑΟΚ (στην Τούμπα) και ο Ολυμπιακός (στο Αίγιο).

Το στάδιο γέμισε ξανά με 12.000 θεατές, μεταξύ των οποίων αρκετοί «κιτρινόμαυροι» με καπελάκια, πλακάτ και μπαλόνια στα χρώματα της ομάδας τους.

Η ΑΕΚ μπήκε πιο δυνατά και με σουτ του συνήθη Κώστα Νεστορίδη πήρε το προβάδισμα στο 32’, προτού ο ίδιος παίκτης «χτυπήσει» εκ νέου μετά από συνεργασία με τον Γιάννη Κανάκη στο 47’.

Πάντως, ο Παναιγιάλειος δεν είχε πει την τελευταία του λέξη, κι αυτό διότι είχε τη χαρά να διαθέτει στις τάξεις του τον Λάκη Σοφιανό, ο οποίος μείωσε με έξυπνο σουτ στο 58’ και ισοφάρισε στο 76’ με προσωπική ενέργεια.

Φήμες λένε ότι όταν η ομάδα βρέθηκε πίσω στο σκορ με 2-0, ο πρόεδρος Παναγιωτόπουλος άρχισε να σκορπά χαρτονομίσματα από τη γραμμή του άουτ! Οι γηπεδούχοι τα μάζευαν και τα έβαζαν όπως-όπως στις κάλτσες τους – θαρρείς για να γίνουν… φτεροπόδαροι και να φτάσουν στην ισοφάριση.

Παναιγιάλειος – ΠΑΟΚ 0-0

Μέτριο ήταν το θέαμα στο ματς του β’ γύρου μεταξύ του Παναιγιαλείου και του ΠΑΟΚ την Κυριακή 22 Μαρτίου 1959, όμως η ουσία ήταν ότι ούτε τώρα πατήθηκε το κάστρο, όπως ανέφερε η εφημερίδα «Αθλητική Ηχώ».

Επίσης αυτό που αξίζει να σχολιαστεί είναι το γεγονός ότι εν αντιθέσει με τα δύο προαναφερθέντα ματς επί αχαϊκού εδάφους, στην προκειμένη οι εξέδρες δεν φιλοξένησαν πάνω από 4.000 φιλάθλους.

Παναιγιάλειος – Παναθηναϊκός 1-1

Υπό το βλέμμα 8.000 θεατών στο ηλιόλουστο στάδιο του Αιγίου, σε μία ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που παραλίγο να συνδυαστεί με επεισόδια, ο Παναθηναϊκός προσπάθησε να κάνει τη διαφορά.

Ο Βαγγέλης Πανάκης έδωσε το προβάδισμα στους «πράσινους» μόλις στο 9ο λεπτό, ωστόσο ο Ξένος ισοφάρισε με ψηλοκρεμαστό σουτ στο 29’.

Μάλιστα, ο Παναιγιάλειος δικαιούτο να διαμαρτύρεται για τον μη καταλογισμό ενός πέναλτι στον Σοφιανό στο 72ο λεπτό της αναμέτρησης της 29ης Μαρτίου 1959.

Κατά συνέπεια, ούτε ο Παναθηναϊκός κατάφερε να φύγει νικητής από την αχαϊκή πόλη, ασχέτως αν τα επόμενα 6 χρόνια θα ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος της χώρας με 5 κατακτήσεις πρωταθλημάτων και ένα χαμένο σε αγώνα μπαράζ.

Παράλειψη θα ήταν αν δεν γινόταν αναφορά στο ματς Ολυμπιακός-Παναιγιάλειος στις 12 Απριλίου 1959 στο Στάδιο Καραϊσκάκη.

Περίπου 25.000 θεατές των «ερυθρολεύκων» επιθυμούσαν διακαώς εκδίκηση για την ήττα-σοκ στην Αχαΐα και εν τέλει δικαιώθηκαν χάρη στο τελικό 3-1.

Βέβαια, ορισμένοι ενδεχομένως περίμεναν πιο εμφατική νίκη, όπως μαρτυρά το πανό που έγραφε: «Μεγάλε Ολυμπιακέ, περιποιήσου τον Παναιγιάλειο που ξέρει να κλαδεύει! Βάλε 5!»

Το ματς ήταν αρκετό σκληρό, ο διαιτητής Ιμπραΐμ απέβαλε τους Στέλιο Ψύχο και Τριαντάφυλλο Μαμάση στο 35’ επειδή αντάλλαξαν χτυπήματα μετά το γκολ του Ηλία Υφαντή (1-0), ενώ μετά τη λήξη έγινε χαμός.

Οι φιλοξενούμενοι αντί να πάρουν την άγουσα για τα αποδυτήρια παρέμειναν στον αγωνιστικό χώρο και διαπληκτίστηκαν με αντιπάλους παίκτες και φιλάθλους.

Κυνηγητό, αμέτρητοι εισβολείς, χτυπήματα και άλλα… ωραία εκτυλίχθηκαν στο φαληρικό στάδιο, ώσπου με την άφιξη τριών θωρακισμένων αυτοκινήτων της Αστυνομίας η αποστολή του Παναιγιαλείου φυγαδεύτηκε πολλή ώρα μετά το τελευταίο σφύριγμα.

«Πασάδες του Αιγίου»

Ο Παναιγιάλειος τερμάτισε στην τελευταία θέση με μόλις 2 νίκες (η άλλη επί του Απόλλωνα Καλαμαριάς στα «χαρτιά»), 7 ισοπαλίες και 9 ήττες (τελικά έχασε εντός από Άρη και Απόλλωνα Καλαμαριάς).

Εντούτοις, το 1959 αποτέλεσε μία από τις τέσσερις επαρχιακές ομάδες (Δόξα Δράμας, Παγκορινθιακός, Μέγας Αλέξανδρος Κατερίνης οι άλλες) που συμμετείχαν στο νεοσύστατο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής.

Το παρθενικό του ματς στην κορυφαία κατηγορία έγινε στις 25 Οκτωβρίου 1959, όταν έπεσε με ψηλά το κεφάλι από τον Παναθηναϊκό στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (2-1).

Το φινάλε της σεζόν τον βρήκε στη 13η θέση με τον Παγκορινθιακό, όμως στο μεταξύ τους μπαράζ στις 30 Ιουλίου 1960, επικράτησε 2-1 (με ανατροπή) και παρέμεινε στην Α’ Εθνική.

Το 1960 έγινε το εξής απίστευτο: Ο Παναιγιάλειος απέκτησε μέσα σε μία ημέρα 31 ποδοσφαιριστές χάρη στην οικονομική ευρωστία του προέδρου Σωτήρη Παναγιωτόπουλου και την ευελιξία του Αστερίου Μπέλλα, ο οποίος έφτασε στην Αχαΐα ως παίκτης αλλά εξελίχθηκε στον άνθρωπο που τα έκανε όλα (τύποις ήταν γενικός αρχηγός).

Γενικώς τη δεκαετία 1955-1965 παίκτες όπως ο Λάκης Σοφιανός, Μπάμπης Φυλακτός, ο Αρβανίτης, ο Σταθόπουλος, ο Στάθης Τσανακτσής, ο Κώστας Αγγελόπουλος, ο Μιχάλης Κρητικόπουλος, ο Νίκος Φαράντος, ο Σωτήρης Γκαβέτσος, ο Σταμάτης Σκαφίδας, ο Θανάσης Λουκανίδης, ο Σάββας Παπάζογλου, ο Νίκος Αλέφαντος, ο Κώστας Τουμπέλης, ο Στέλιος Ψύχος, ο Ηρακλής Βόμβας, ο Γιάννης Ζαφειρόπουλος, ο Γρηγόρης Αγανιάν, ο Γιώργος Νταϊσπάγγος κ.ά. φόρεσαν τη φανέλα της ομάδας.

Οι περισσότεροι εξ αυτών έκαναν προπονήσεις στην… Αθήνα υπό την επίβλεψη κάποιου γυμναστή και όταν ο Παναιγιάλειος έπαιζε εντός έδρας, μετέβαιναν με λεωφορείο που είχε αφετηρία ένα καφενείο στον Κολωνό ή από το Πεδίον του Άρεως!

Και να σκεφτεί κανείς ότι από το 1927 μέχρι το 1951 δεν είχε αγωνιστεί στην ομάδα κάποιος μη Αχαιός ποδοσφαιριστής!

Ο χαρακτηρισμός «λεγεώνα των ξένων» είχε λογική, όπως και το παρατσούκλι «πασάδες του Αιγίου», διότι οι παίκτες είχαν σταθερό μισθό 1.200 δραχμές κάθε μήνα, 300 δρχ. πριμ νίκης και 600 δρχ. πριμ νίκης επί ομάδων του ΠΟΚ.

Βέβαια, στον αντίποδα, όταν ο Παναιγιάλειος γνώριζε την ήττα από θεωρητικά ισάξιους αντιπάλους, υπήρχε… άγραφη ποινή που έλεγε: «Δεν έχει φαΐ».

Ο Μπέλλας έκλεινε τρομερές συμφωνίες όπως για παράδειγμα την απόκτηση του Γρηγόρη Αγανιάν το 1962 από την Α.Ε. Νικαίας με αντάλλαγμα 12 στολές στη δεύτερη ομάδα, προτού τον πουλήσει στον Ολυμπιακό το 1964 έναντι 250.000 δρχ. και έξι παίκτες!

Επίσης το ίδιο καλοκαίρι απέκτησε με 250.000 δρχ. τον Κώστα Τουμπέλη του Παναθηναϊκού και το 1966 τον Μιχάλη Κρητικόπουλο από την Α.Ε. Καισαριανής (τον μοσχοπούλησε στον Εθνικό Πειραιά το 1968).

Ο Μπέλλας, πάντως, έχει παραδεχθεί ότι δεν ήταν… αθώα περιστερά, αφού η μεταγραφική περίοδος μπορεί να ολοκληρωνόταν στις 31 Ιουλίου, όμως εκείνος είχε καταφέρει να αποσπάσει από το ταχυδρομείο Αιγίου μια σφραγίδα, η οποία αποτύπωνε τη συγκεκριμένη ημερομηνία, «μάρκαρε» τα δελτία και έκλεινε παίκτες μέχρι τις 16 Αυγούστου!

Την ίδια εποχή και συγκεκριμένα το 1963, αφού είδε πια τον αγαπημένο του Παναιγιάλειο να έχει ριζώσει στην Α’ Εθνική, ο βασικός οραματιστής Ζήσιμος Λίβας απεβίωσε στην κατοικία του στον Λόγγο Αιγιαλείας, σε ηλικία 73 ετών.

Τα επόμενα χρόνια και το Κύπελλο

Ο Παναιγιάλειος τερμάτιζε πάντα στις χαμηλές θέσεις, ώσπου το 1966 έδωσε αγώνες μπαράζ με τον Πανσερραϊκό και την Προοδευτική για τη σωτηρία, προτού υποβιβαστεί στην τριπλή ισοβαθμία επειδή αποφασίστηκε να μετρήσουν τα γκολ της κανονικής περιόδου.

Σταδιακά η ομάδα έχασε τη δυναμική της διότι το δικτατορικό καθεστώς δεν είδε με καλό μάτι τις οικονομικές βοήθειες του Αστερίου Μπέλλα στην ΕΔΑ.

Ο εγκέφαλος του αχαϊκού συλλόγου, ουσιαστικά, έγινε ξένο σώμα, αλλά το 1972 βρήκε τον τρόπο να επιστρέψει και να χτίσει ένα ισχυρό σύνολο με παίκτες όπως ο Αγανιάν, ο Ασλανίδης, ο Μποτίνος, ο Μ. Συμιγδαλάς και ο Ν. Συμιγδαλάς.

Τα εσωτερικά προβλήματα δεν επέτρεψαν στον Παναιγιάλειο να πανηγυρίσει την άνοδο στην Α’ Εθνική και έκτοτε η ομάδα, πλην του 2014 που άγγιξε τα πλέι-οφ, δεν πλησίασε στα μεγάλα σαλόνια.

Αναφορικά με τον θεσμό του Κυπέλλου, ο σύλλογος έφτασε δύο φορές στην ημιτελική φάση (1959-60, 1980-81) και άλλη μία στην προημιτελική (1957-58).

Αρχικά, το 1958, αποκλείστηκε άνευ αγώνα από τον Ηρακλή (το ματς αρχικά είχε οριστεί να γίνει στο Αίγιο, όμως μετά αποφασίστηκε να διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη και οι Αχαιοί δεν το δέχθηκαν), το 1960 λύγισε τον Άρη με 2-0 προτού πέσει ηρωικά (3-1) από τον Ολυμπιακό, ενώ τη σεζόν 1980-81 κατέγραψε την καλύτερη πορεία του με προκρίσεις επί των Αλμωπού Αριδαίας (2-0), Ηροδότου (0-0, 4-2 πέν.), ΟΦΗ (0-0, 1-1) και Δόξας Δράμας (0-1, 3-1).

Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι προκρίσεις με Ηρόδοτο, ΟΦΗ και Δόξα επιτεύχθηκαν εκτός έδρας, ιδίως εκείνη με τους «μαυραετούς» ήταν ξεχωριστή γιατί το 0-1 του Αιγίου μετατράπηκε σε 3-1 (Βασιλόπουλος, Κανέλλος, Μισαηλίδης οι σκόρερ) στη Δράμα.

Στις 3 Ιουνίου 1981, ο σπουδαίος Ολυμπιακός της εποχής πέρασε με 3-0 από το κατάμεστο στάδιο του Αιγίου (10’, 57’ Γαλάκος, 32’ Ορφανός) και, ουσιαστικά, έριξε στο καναβάτσο τον αχαϊκό σύλλογο, ο οποίος όμως απέσπασε το χειροκρότημα για την παρουσία του μέχρι τους «4» (ήττα με 3-1 και στη ρεβάνς του Φαλήρου).

Το μετά

Η αποχώρηση του Μπέλλα και η γενική πτώση του εμπορίου σταφίδας που επί σειρά ετών στήριζε την τοπική κοινωνία ήταν οι βασικότεροι λόγοι της αποδυνάμωσης του Παναιγιαλείου.

Η ομάδα κατηφόρισε στη Δ’ Εθνική από το 1985 μέχρι το 1995, όταν και επέστρεψε στη Γ’ Εθνική με το αξέχαστο 2-0 (στην παράταση) επί της Αχαϊκής στο «Απ. Νικολαΐδης» παρουσία περίπου 10.000 φιλάθλων του.

Δείτε τα γκολ των Δημήτρη Σπανού-Παναγιώτη Κούση και, κυρίως, τη δυναμική του κόσμου ενός συλλόγου που τότε μετρούσε σχεδόν 30 χρόνια μακριά από τα μεγάλα σαλόνια.

Η αγνή αγάπη για μια ομάδα δεν συγκρίνεται με όλους τους τίτλους του κόσμου…

Όταν ο Πέτρος Παλαιολογόπουλος ανέλαβε δράση το 1994, ο Παναιγιάλειος έδειχνε ικανός να χτυπήσει την πόρτα της Α’ Εθνικής, δεδομένου ότι το 1999 ανέβηκε στη Β’.

Στις αρχές του αιώνα, όμως, ο αγαπητός στην τοπική κοινωνία παράγοντας δήλωσε αδυναμία λόγω της επιβαρυμένης υγείας του και έκτοτε ο Παναιγιάλειος ταλαιπωρήθηκε πολύ.

Το 2003 υποβιβάστηκε από τη Β’ στη Δ’ λόγω χρεών, ανέβηκε στη Γ’, το καλοκαίρι του 2010 έπεσε ξανά για μη αγωνιστικούς λόγους, ενώ το 2013 επέστρεψε στη Β’ μετά από 10 χρόνια και, μάλιστα, άγγιξε την είσοδο στα πλέι οφ ανόδου.

Αντί επιλόγου, οι τίτλοι του εορτάζοντος Παναιγιαλείου και ένα video με θετικές στιγμές των τελευταίων ετών στη B’ Εθνική.

Πρωταθλήματα Περιφέρειας ΕΠΣ Πατρών: 3 (1956-57, 1957-58, 1958-59)

Πρωταθλήματα ΕΠΣ Πατρών: 4 (1968-69, 1975-76, 1976-77, 1988-89)

Κύπελλα ΕΠΣ Πατρών: 2 (1936-37, 1993-94)

Κύπελλα ΕΠΣ Αχαΐας: 2 (2006-07, 2008-09)

Σούπερ Καπ ΕΠΣ Αχαΐας: 1 (2007)