Στις 5 Σεπτεμβρίου 2006 απεβίωσε ο Απόστολος Σουγκλάκος, ο γνωστότερος ίσως παλαιστής του κατς, με δεκάδες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παρουσίες.
Με αφορμή αυτή τη θλιβερή ημερομηνία, το Sport-Retro.gr επισκέφθηκε το ΖΜΑΚ, τον χώρο δηλαδή που έχει δημιουργήσει ο Πέτρος Πολυχρονίδης, προκειμένου να γιγαντώσει την ποπ-κουλτούρα των rings.
Ο παρουσιαστής του «Τροχού της Τύχης» και επί σειρά ετών δημοσιογράφος με ειδικότητα στα βαρέα αθλήματα παραχώρησε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του, προκειμένου να μας μιλήσει για τον αείμνηστο Σουγκλάκο και την επαγγελματική πάλη.
Μία συνέντευξη που επεφύλασσε πτώση της τάσης του ρεύματος, διαρροή ψυγείου, βόλτα με τη μηχανή, έλλειψη κλιματισμού… Θύμιζε δηλαδή το κατς, το παλιό, το ορθόδοξο, αλλά ήταν πέρα για πέρα αληθινή. Όπως η δουλειά που γίνεται για να βγει σωστά το αποτέλεσμα στο show.
***
-Οδεύω προς τα 32. Γιατί δεν γνωρίζω πολλά για το κατς;
«Το κατς πέθανε για 20 σερί χρόνια. Είμαστε η μοναδική χώρα που το βίωσε αυτό. Από το 1996 μέχρι το 2006 δεν έγινε ούτε ένα show. Οπότε, αν υποθέσουμε ότι κάθε δεκαετία είναι και μια γενιά, μεγάλωσαν δύο γενιές χωρίς να έχουν καμία αίσθηση του τι είναι κατς.
Κάποιοι ξέρουν μόνο το SmackDown, επειδή κάποιοι ταυτίστηκαν με την αμερικανική εκδοχή από την τηλεόραση. Κατάλαβες; Δεν γνωρίζουν ότι αυτό υπήρχε και στην Ελλάδα με το όνομα κατς».
-Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ κατς, pro wrestling, SmackDown κ.τ.λ.;
«Το SmackDown είναι εταιρεία και τηλεοπτικό πρόγραμμα. Ο στίβος είναι άθλημα. Το Diamond League είναι διοργάνωση. Η πραγματική ορολογία στα ελληνικά είναι «επαγγελματική πάλη» και στα αγγλικά «pro wrestling». Το «κατς» είναι γαλλικό, απλώς στον Έλληνα ήταν πιο οικείο να το αναφέρει έτσι, διότι ήταν μια λέξη. Ο Έλληνας στη δεκαετία του 1950 δεν μπορούσε να πει «pro wrestling».
Επίσης αυτοί που έκαναν πάλη, δεν ήθελα να συγχέουν το σεναριογραφημένο, το «σικέ» όπως το αποκαλούσαν εκείνοι, με το δικό τους το τρομερό άθλημα που έπαιρνε μετάλλια κ.τ.λ. Επαγγελματίες, βέβαια, ήταν αυτοί που έκαναν πάλη και πληρώνονταν, αυτοί της ελληνορωμαϊκής και της ελευθέρας δεν ήταν επαγγελματίες, άρα δεν πληρώνονταν».
-Πώς άρχισε το κατς;
«Η βασική αρχή του pro wrestling δεν έχει σχέση με αυτή που υπάρχει τα τελευταία 50-60 χρόνια. Θα έχεις δει σε φιλμ της εποχής αυτά τα περίφημα πανηγύρια που είναι η γυναίκα με το μουστάκι, ο άνθρωπος-ελέφαντας, ο μασίστας… Είναι ταινίες που παραπέμπουν στον 19ο αιώνα. Είναι αυτές που έλεγαν ‘μπείτε στη σκηνή και δείτε τον άνθρωπο-ελέφαντα κ.τ.λ.’.
Οι ρίζες αυτού του θεάματος αρχίζουν από το τσίρκο, που κι αυτό δεν ήταν όπως το ξέρουμε σήμερα. Κάποτε πήγαινε από πόλη σε πόλη, υπήρχε κάποιος που έλεγε ‘μπείτε στη σκηνή και δείτε πχ. τον Γολιάθ, τον άνθρωπο που σπάει πέτρα με το κεφάλι’. Έτσι ήταν τότε. Στις ΗΠΑ, στη Γαλλία και στην Ελλάδα είχαμε τέτοιους για πολλά χρόνια. Τον Κουταλιανό και άλλους.
Όλοι αυτοί, λοιπόν, ήταν ήρωες του πλανόδιου τσίρκου. Δεν έμπαινες σε μια σκηνή για να δεις δυο μυστήριους να κάθονται. Πήγαιναν στα χωριά και άκουγες ‘λυγίζει σίδερα, τραβάει τρακτέρ με τα μαλλιά του’. Αυτό εξελίχθηκε σε: ‘Ο παντοδύναμος γίγαντας, ο Σαμψών! Ποιος θα τον νικήσει; Όποιος τον νικήσει, κερδίζει λεφτά’. Αυτές είναι οι ρίζες της σκηνοθετημένης πάλης. Στον 19ο αιώνα.
Πετάγονταν, λοιπόν, ένα-δυο άτομα από το κοινό και φώναζαν ‘εγώ, εγώ θα κερδίσω τον παντοδύναμο γίγαντα’. Αυτοί οι μάγκες, όμως, ήταν ηθοποιοί του τσίρκου και αποτελούσαν μέρος της παράστασης. Ανέβαιναν και, βέβαια, έχαναν από τον γίγαντα.
Κάποια στιγμή η σκηνοθετημένη πάλη έγινε αυτόνομη. Έφυγε δηλαδή από το τσίρκο γύρω στο 1920-1930, όπου δίπλα από τα λιοντάρια υπήρχε και ο γίγαντας που σάρωνε κ.τ.λ. Εξελίχθηκε σε ‘απόψε ο μεγάλος Γολιάθ θα αντιμετωπίσει τον τάδε, ο Τίγρης παίζει με τον Γορίλα’. Ε, αυτό έγινε και στην Ελλάδα».
-Αυτό το «σικέ» δεν ενοχλούσε τον κόσμο;
«Λίγο-πολύ οι άνθρωποι, όχι μόνο ο Έλληνας, πάντα είχαν την αίσθηση του ψεύτικου, αλλά επειδή αυτό το «σικέ» τους γοήτευε, πήγαιναν και το παρακολουθούσαν.
Μεταπολεμικά, σε μία εποχή που η Ελλάδα βρισκόταν ακόμη πολλά χρόνια μακριά από την τηλεόραση, το Καλλιμάρμαρο μάζευε 40.000 κόσμο για να δει, ας πούμε, τον Τζιμ Λόντο να παλεύει με τον Ρώσο αιμοσταγή τάδε, ο οποίος βέβαια ήταν πάντα Έλληνας, έτσι;
Ο τύπος από τα Πετράλωνα που είχε το πατσατζίδικο – δεν ξέρω αν ζει, πάντως ήταν μεταπολεμικός, είχε κάνει όλους τους κακούς. Τον αιμοσταγή Σκοπιανό, τον Βούλγαρο χασάπη… Πάντα υπήρχε ένας τέτοιος. Φορούσαν μάσκα, μεταμφιέζονταν… Σιγά μην έφερναν αιμοσταγή από το εξωτερικό. Με τι λεφτά; Να σου πω απλά ότι ο Λόντος έπαιξε μετά τον πρώτο παγκόσμιο τίτλο του στην Ελλάδα με έναν Πολωνό».
-Γιατί πέθανε το κατς στην Ελλάδα;
«Καταρχήν το κατς, επί της ουσίας, πέθανε το 1990. Η παλιά φουρνιά που το υπηρετούσε, δεν είχε ανταγωνισμό, τηλεόραση κ.τ.λ. Ήταν ένα ξεχωριστό θέαμα. Όπως πήγαινες να δεις μπάλα, έτσι πήγαινες να δεις και κατς.
Η τελευταία γενιά συνέπεσε με τη δορυφορική τηλεόραση και την είσοδο των Αμερικανών στα μάτια των Ελλήνων. Δηλαδή, το 1990 ο Έλληνας είδε για πρώτη φορά τον Χαλκ Χόγκαν. Από τότε άλλαξε η οπτική γωνία του για τον Σουγκλάκο. Ο Χαλκ Χόγκαν ήταν το Χόλιγουντ και ο Σουγκλάκος μια βιντεοκασέτα χαμηλού κόστους.
Ήταν τόσο χαοτική η διαφορά… Από τη μία υπήρχε ένα αμερικανόφερτο show εκατομμυρίων στην τηλεόραση και από την άλλη στην Ελλάδα υπήρχε αυτή η φθηνή βιντεοκασέτα. Η τελευταία γενιά, δηλαδή ο Σουγκλάκος, ο Τρομάρας, ο Πεφάνης, δεν ήξεραν τι σημαίνει marketing.
Λειτουργούσαν με τους παλιούς κανόνες σε έναν σύγχρονο κόσμο. Τους έλεγες ‘παιδιά, είναι σκηνοθετημένο’ κι αυτοί απαντούσαν ‘όοοχι, είναι αλήθεια’. Ανήκαν σε άλλη γενιά. Οι Αμερικανοί όταν έφτιαξαν το WWE το πρώτο πράγμα που είπαν ήταν ‘παιδιά, αυτό που κάνουμε είναι σκηνοθετημένο, σεβασμός στον πόνο’.
Το εκτίμησε αυτό ο κόσμος και από τότε, το αντικείμενο έφτασε στα υψηλότερα ποσοστά δημοφιλίας ever. Εδώ οι δικοί μας συνέχισαν. Έχω πάει στον τελευταίο αγώνα που έγινε πριν από το 2016. Είχε 30-40 άτομα στον «Τάφο του Ινδού» και πάλευαν στο τζάμπολ χωρίς ρινγκ! Πέταγαν ντομάτες κ.τ.λ. Μιλάμε για 1995-1996. Σκέψου ότι εγώ τώρα στην προπόνηση έχω 30 άτομα.
-Πες μου για τον Απόστολο Σουγκλάκο.
«Ο Απόστολος Σουγκλάκος ήταν ένα παιδί που λόγω σωματοδομής είχε μπει στην πάλη. Του άρεσε η ελληνορωμαϊκή και η ελευθέρα, αλλά στην πορεία ασχολήθηκε με το κατς για να βγάλει κανα φράγκο. Γιατί αν εξαιρέσεις αυτούς τους 2-3 Ολυμπιονίκες που πήραν μετάλλια και τους άνοιξαν βενζινάδικα, προποτζίδικα, οι υπόλοιποι εκατοντάδες δεν έβγαζαν χρήματα.
Οπότε τους έπιαναν αυτούς και τους έλεγαν ‘έλα δω ρε, πάρε 50 δραχμές για να φας λίγο ξύλο από τον Σουγκλάκο’. Ο Σουγκλάκος έμπλεξε με τους παλιούς καλούς παλαιστές και μετά με τον κινηματογράφο όπου έκανε τον αιμοβόρο, τον δυνατό, τον «Στραγγαλιστή της Συγγρού» κ.τ.λ.
Μέσα από τις διασυνδέσεις του κυρίως από την τηλεόραση, κατάφερε να ανεβάσει το επίπεδο του κατς. Σποραδικές εμφανίσεις είχαν και άλλοι στην τηλεόραση. Αλλά δεν ήταν παλαιστές, ήταν βιοπαλαιστές. Δεν το λέω με κακία. Οι δικοί μου, οι τωρινοί γενικότερα, είναι professional wrestlers. Το λέει η λέξη. Επαγγελματίες. Βγάζεις χρήματα παλεύοντας.
Ο Σουγκλάκος αν δεν ήταν στην εκπομπή του Ανδρέα Μικρούτσικου, στο «Άνδρες έτοιμοι για όλα», που πέταγε τον κόσμο στην πισίνα, δεν θα ζούσε από την πάλη. Είχαμε π.χ. το Μακεδονικό ζήτημα το 1993. Ντύθηκε τσολιάς, πήγε έξω από το προεδρικό μέγαρο, έφερε τα κανάλια και έλεγε ‘παιδιά, ήρθα να πάρω την άδεια του Προέδρου της Δημοκρατίας για να δείρω τον Σκοπιανό’.
Σου φαίνονται φοβερά, αλλά γίνονταν. Ερχόταν το MEGA, το ΑΝΤ1 και τράβαγαν πλάνα. Και μετά πάλευε στο ΣΕΦ και είχε 4.000 κόσμο. Ήμουν εκεί. Έπιανε το κλίμα, κατάλαβες; Αλλά στο επόμενο show είχε 30 άτομα».
-Σε άλλες χώρες τι έγινε;
«Συνεχίστηκε με εξαίρεση την Αγγλία, παρήκμασε, αλλά υπάρχει ακόμη. Οι Γερμανοί π.χ. έχουν 30-35 διαφορετικά promotions. Υπολειτουργούν τα περισσότερα, αλλά υπάρχουν».
-Το ΖΜΑΚ πώς πάει;
«Το άνοιξα το 2016. Παράλληλα, άνοιξα και μια σχολή εκπαίδευσης, γιατί όλο αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. Θα πρέπει να περάσεις το λιγότερο έναν χρόνο εκπαίδευσης στο ρινγκ χωρίς να κινδυνεύσεις να πεθάνεις. Είναι ασφάλεια. Πώς να μάθεις να μην τραυματίζεσαι, προσφέροντας παράλληλα αληθοφάνεια.
Επειδή είμαστε… ρετρό, το κατς στην Ελλάδα πέθανε λόγω της αδυναμίας των τελευταίων των Μοϊκανών να ανταποκριθούν στην εποχή του marketing και των media. Εξαιτίας, λοιπόν, αυτού του μεγάλου 20ετούς κενού είναι σαν να παρουσιάζουμε κάτι καινούργιο. Γιατί το 50% του κόσμου αγνοεί την ύπαρξή του. Είναι σαν να έχουμε γυρίσει στο 1950.
Το φοβερό της ιστορίας είναι ότι οι καινούργιοι γίνονται unique. Έχω καταφέρει το 50% που έρχεται να είναι γυναίκες και παιδιά. Εάν έρχονταν μόνο άντρες με αίματα κ.τ.λ., μόλις έβρισκαν μια γκόμενα θα παρατούσαν το άθλημα και θα τελείωνε η φάση. Θέλουμε αέναη παραγωγή θεατών. Σκοπός είναι όταν τα παιδιά 6-7 ετών γίνουν 25-30 και το παρατήσουν, να υπάρχουν άλλα πίσω απ’ αυτά. Είναι πολύ σημαντικό».
-Ποιες ήταν οι διαφορές του τότε με το τώρα στη διεξαγωγή ενός show;
«Το πιο βασικό ότι τότε τα show ήταν απλά βραδιές. Δηλαδή 4-5 τον χρόνο. Ένα το Πάσχα στην Αθήνα, ένα τα Χριστούγεννα στη Θεσσαλονίκη, μια βραδιά στη Λάρισα κ.ο.κ. Το μοτίβο ήταν ‘το πανηγύρι στην πόλη σας και τέσσερις αθλητές’. Τώρα ένα show του ΖΜΑΚ ξεκινά με παραγωγή 3-4.000 ευρώ πριν να ανοίξουν τα φώτα. Και δεν έχω ούτε έναν χορηγό. Συνειδητά.
Όταν θα έρθει ένας αντάξιος του πόνου που περνούν οι παλαιστές μου, τότε θα τον βάλω και θα τον τιμήσω. Τo κάνω με χαρά, βάζω χρήματα από την τσεπούλα μου, δεν τα κάνω για να πλουτίσω, αλλά για να χτιστεί κάτι. Τα πρώτα 10 χρόνια είναι δύσκολα, θα περάσουν (γέλια)».
***
Ο Πέτρος Πολυχρονίδης είναι ένας «ζωντανός» άνθρωπος. Μονίμως κεφάτος, χαμογελαστός, πλακατζής… Με απίστευτη διάθεση για να συμβάλλει στην εξέλιξη της σκηνοθετημένης επαγγελματικής πάλης.
«Αυτό που πρέπει να γίνει συνειδητό στον κόσμο είναι ότι δεν πουλάμε κάτι ψεύτικο. Δεν πρέπει να διαχωρίσει ποτέ κανείς το pro wrestling από τις ταινίες. Δηλαδή: ‘Ρε φίλε, βλέπεις Game of Thrones; Ναι; Ωραία. Συγγνώμη που θα σου… τσακίσω την ψυχολογία, αλλά δεν πετούν οι δράκοι. Και ξέρεις γιατί; Γιατί δεν υπάρχουν’.
‘Με κατηγορείς ότι κάνω ψεύτικο casting; Είναι σαν να μου ακυρώνεις τον ηθοποιό. Τι εννοείς ότι είναι ψεύτικο; Το GoT είναι ψεύτικο. Όχι, δεν είναι ψεύτικο είναι ταινία. Α, γεια σου’».
Αυτό είναι το pre wrestling, ελληνιστί επαγγελματική πάλη. Η σύγχρονη συνέχεια του κατς και του δρόμου που χάραξε ο αείμνηστος Απόστολος Σουγκλάκος.
Με είχε πάρει τηλέφωνο από τη Ρόδο και μου είχε πει: ‘Πετράρα, τον χειμώνα ξαναγυρίζω στα ρινγκ’. Την επόμενη μέρα έπαθε το εγκεφαλικό και μετά από μερικές ημέρες πέθανε…».
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα