Αθήνα, Δευτέρα 17 Απριλίου 1967, λίγο μετά τις 21:30
Εμφανίζονται στη σκηνή… Κουρδίζουν τις κιθάρες… Τα φώτα αναβοσβήνουν ρυθμικά… Αρχίζουν να τραγουδούν… Το κοινό παραληρεί…
Πολύχρωμα σακάκια με στρας, ακριβά παντελόνια από ταφτά, μακρύ μαλλί, φαβορίτες και γυαλιά ηλίου. Το συγκεκριμένο dress code επιτάσσει το Rock n Roll και εκείνοι ως πιστοί εκπρόσωποι του είδους το έχουν υιοθετήσει.
Σήμα κατατεθέν τους: Το περίφημο trademark με τα χείλη και τη γλώσσα.
Είναι γεγονός… Οι Rolling Stones, ένα από τα πιο δημοφιλή συγκροτήματα του κόσμου, βρίσκονται στο γήπεδο του Παναθηναϊκού και δίνουν την πρώτη τους συναυλία επί ελληνικού εδάφους.
Μία συναυλία που έμελλε να μην ολοκληρωθεί ποτέ και που σίγουρα τα τότε μέλη της μπάντας (σ.σ. Μικ Τζάγκερ, Κιθ Ρίτσαρντς, Μπιλ Γουάιμαν, Τσάρλι Γουότς και Μπράιαν Τζόουνς) δεν έχουν συνδέσει με τις καλύτερες αναμνήσεις…
Πιστό στο καθημερινό ραντεβού του με τους αναγνώστες, το Sport-Retro.gr πραγματοποιεί ένα ακόμη flashback, προκειμένου να παραθέσει λεπτομερώς όλα όσα έλαβαν χώρα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το γεγονός.
Περίοδος κακοδαιμονίας
Η Αθήνα αποτελούσε τον τελευταίο σταθμό της ευρωπαϊκής περιοδείας των Rolling Stones, η οποία είχε αρχίσει στις 25 Μαρτίου 1967 από το Μάλμε της Σουηδίας.
Ήδη από τις τελευταίες ημέρες του προηγούμενου έτους το συγκρότημα βίωνε μία δύσκολη περίοδο, με τον θάνατο του Τάρα Μπράουν, του εγκάρδιου φίλου του Τζόουνς, να αποτελεί το σοβαρότερο πλήγμα.
Την ίδια μέρα, ήτοι στις 18 Δεκεμβρίου 1966, η Κρίσι Σρίμπτον, σύντροφος του Τζάγκερ, αποπειράθηκε να δώσει τέλος στη ζωή της, εξαιτίας της απόφασης του τραγουδιστή να την εγκαταλείψει έπειτα από 3 χρόνια σχέσης για χάρη της Μαριάν Φέιθφουλ.
Λόγω των παραπάνω συμβάντων ο Τζόουνς ένιωσε ανασφάλεια, γεγονός που προσπάθησε να καταπολεμήσει παρακολουθώντας ιδιαιτέρα μαθήματα κιθάρας.
Όπως αναφέρουν φήμες της εποχής, ο ιδρυτής της μπάντας έψαχνε μονίμως μία αφορμή να αποχωρήσει, αφού η όλη κατάσταση τον είχε καταβάλλει ψυχολογικά.
Ένα επιπλέον πλήγμα που δέχτηκε το γκρουπ αφορούσε το τραγούδι «Let’s spend the night together» (σ.σ.«Ας περάσουμε μια νύχτα μαζί»), το οποίο είχε κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο του 1967 και είχε απαγορευτεί από πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς των ΗΠΑ, καθώς είχε θεωρηθεί ότι άφηνε πονηρά υπονοούμενα.
Το γεγονός αυτό ανάγκασε τον Τζάγκερ κατά τη διάρκεια της παράστασης «Ed Sullivan Show» να τροποποιήσει τον τίτλο σε «Let’s spend some time together» δηλαδή «Ας περάσουμε λίγο χρόνο μαζί».
Στις 5 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, η «News of the world» δημοσίευσε μία ιστορία κατά την οποία ο Τζάγκερ φέρεται να απαντά θετικά στην ερώτηση ενός δημοσιογράφου για το αν έχει προβεί σε χρήση LSD.
Ο τραγουδιστής της μπάντας κινήθηκε νομικά εναντίον της εφημερίδας και έπειτα από μία εβδομάδα, κάποιοι αστυνομικοί, αφού δέχτηκαν ανώνυμο τηλεφώνημα, μετέβησαν στο σπίτι του Ρίτσαρντς στο Σάσεξ και συνέλαβαν όλα τα μέλη της.
Η δίκη ορίστηκε για τις 10 Μαΐου 1966, με τον Κέιθ να δηλώνει: «Η σύλληψη δεν είναι κάτι ευχάριστο, αλλά σίγουρα σαν εμπειρία δεν θα χαρακτηριζόταν βαρετή. Ακόμη, όμως, κι αν βαρεθεί κάποιος, είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να του συμβεί».
Ένα ακόμη σκάνδαλο ξέσπασε όταν ο Τζάγκερ και η Φέιθφουλ έφτασαν στη «Royal Opera House» οκτώ λεπτά αργότερα από την πριγκίπισσα Μάργκαρετ, προκειμένου να παρακολουθήσουν μία παράσταση του μπαλέτου «Lost Paradise».
Ο βρετανικός Τύπος αποδοκίμασε την μπάντα και από τότε άρχισε μία μεγάλη αντιπαράθεση. Tα μέλη του συγκροτήματος, προκειμένου να αποφύγουν τους μπελάδες, μετέβησαν με τις συντρόφους τους στο Μαρόκο (σ.σ. οι Μικ και Μαριάν ταξίδεψαν με αεροπλάνο και οι υπόλοιποι με αυτοκίνητο).
Καθ’ οδόν, όμως, ο Τζόουνς αντιμετώπισε ένα πρόβλημα με το άσμα, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Γαλλία και κατ’ επέκταση να γιορτάσει μόνος στο νοσοκομείο τα γενέθλιά του, δίνοντας στον Ρίτσαρντς την ευκαιρία να του κλέψει τη σύντροφο.
«Έκλεψαν τη μουσική, το γκρουπ και τώρα το κορίτσι μου», είχε δηλώσει απογοητευμένος ο Μπράιαν που από τότε πήρε τον κατήφορο και έπειτα από δύο χρόνια αποδήμησε εις Κύριον.
Πανικός στο Ελληνικό
Με τα ονόματά τους να δεσπόζουν στην «κόκκινη λίστα» της Interpol, οι Rolling Stones άρχισαν το πλούσιο σε συγκινήσεις ευρωπαϊκό τουρνέ τους.
Στο Μάλμε, ένας σημαντικός αριθμός θαυμαστών επιχείρησε να ανέβει στη σκηνή, με τους αστυνομικούς να προσπαθούν να επιβάλλουν την τάξη και τη συναυλία να διακόπτεται κακήν κακώς.
Τα παρατράγουδα συνεχίστηκαν στη Βιέννη, όταν κάποιος από το κοινό άναψε καπνογόνο και πήρε στον λαιμό του 154 θεατές που συνελήφθησαν από την ασφάλεια του γηπέδου.
Το χειρότερο από όλα τα περιστατικά εκτυλίχθηκε στη Βαρσοβία, την πρώτη πόλη του Ανατολικού Μπλοκ όπου επισκέφτηκαν οι «επίγειοι θεοί του Rock n’ Roll».
Τα μέλη του κυβερνώντος κόμματος είχαν προβεί στην αγορά ενός αξιοσημείωτου αριθμού εισιτηρίων και έτσι περίπου 10.000 θαυμαστές δεν κατάφεραν να παρακολουθήσουν από κοντά τους «ακούρευτους εκατομμυριούχους».
Το ίδιο βράδυ το κέντρο της πόλης μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, με πρωταγωνιστές τους μαινόμενους φίλους του συγκροτήματος και τους αστυνομικούς.
Στις 15 Απριλίου και ενώ οι Stones βρίσκονταν στην Ολλανδία, το περιοδικό «Μοντέρνοι Ρυθμοί» σε μία από τις ειδικές εκδόσεις του διαφήμισε την πολυαναμενόμενη συναυλία τους στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.
Ο ραδιοφωνικός παραγωγός Νίκος Μαστοράκης τους θαύμαζε απίστευτα και εκείνος ήταν που ήρθε σε επαφή με τον Ντέιβιντ Απς, τον μάνατζερ του γκρουπ, για να πραγματοποιηθεί το event.
Μεταξύ των βασικών χορηγών ήταν ο Γιώργος Πλυτάς, ο τότε δήμαρχων των Αθηνών και βουλευτής με την ΕΡΕ, όπως επίσης και η “Lido Βαρσάκης SA”, μία εταιρεία που εμπορευόταν ηλεκτρικές συσκευές και θερμάστρες πετρελαίου.
Η αμοιβή των Stones ορίστηκε στις 350.000 δραχμές και περιλάμβανε τόσο τα λειτουργικά έξοδα της συναυλίας όσο και τη διαμονή τους στο Hilton.
Δυστυχώς, τα προβλήματα άρχισαν από την πρώτη κιόλας στιγμή. Η πτήση των «γιεγιέδων» είχε προγραμματιστεί να αφιχθεί στο αεροδρόμιο του Ελληνικού το βράδυ της 16ης Απριλίου και έτσι περίπου 2.000 οπαδοί μετέβησαν σε αυτό για να τους υποδεχτούν.
Η υπερβολική κοσμοσυρροή δημιούργησε τεράστια αναστάτωση και έτσι η αστυνομία αναγκάστηκε να προβεί σε πράξεις βίας. Η νεολαία που είχε κατακλύσει τη λεωφόρο που οδηγεί στο αεροδρόμιο φώναζε απελπισμένη «ντροπή»!
Η ειρωνεία στην όλη υπόθεση είναι ότι τα μόνο πρόσωπα που κατέφτασαν ήταν οι τεχνικοί, οι οποίοι παρίσταναν τα μέλη του γκρουπ και μοίραζαν υπογεγραμμένες φωτογραφίες.
Θύμα της απάτης έπεσε και ο Άγγελος Μηλιάδης (σ.σ. ο απεσταλμένος δημοσιογράφος της εφημερίδας «Απογευματινή»), ο οποίος δημοσίευσε μία φωτογραφία με έναν τύπο που ισχυριζόταν ότι είναι ο Ρίτσαρντς.
Ένα πιθανό σενάριο θέλει το πρόσωπο αυτό να ήταν ο Γκλιν Τζόουνς, ο διάσημος Άγγλος μουσικός της δεκαετίας του 1960, αν και δεν θα έλεγε κάποιος ότι έμοιαζαν ιδιαιτέρως…
Tο ρεπορτάζ της εφημερίδας κάλυψε το γεγονός ως εξής:
Αεροδρόμιο Ελληνικού, Δευτέρα 17 Απριλίου 1967, 10:30 μ.μ.
«Σπάνια τόσοι άνθρωποι συγκεντρώνονται στο αεροδρόμιο για να υποδεχτούν κάποιο πρόσωπο που προέρχεται από το καλλιτεχνικό ή το πολιτικό στερέωμα. Οι φανατικοί υποστηρικτές των ‘γιεγιέδων’ κατέφτασαν με λεωφορεία, αυτοκίνητα και μηχανές μεγάλου κυβισμού, αρκετές ώρες προτού αφιχθεί η πτήση.
Οι έφηβοι της Αθήνας βρίσκονται εδώ για να υποδεχτούν τους Rolling Stones. Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι 19 ετών, φορούν πολύχρωμα-εντυπωσιακά ρούχα, ενώ διαθέτουν μακριά μαλλιά και φαβορίτες.
Αρκετοί εμφανίστηκαν με γυαλιά ηλίου που αποτελούν τάση της μόδας στο εξωτερικό. Οι νεαρές θαυμάστριες φορούν κορδέλες και μπλουζάκια με το όνομα του συγκροτήματος, ενώ κάποιοι άλλοι φορούν κονκάρδες που εικονίζουν τους… γήινους θεούς του Shake».
«Εσείς, τι γνωρίζετε για τον Όμηρο»;
Ο ενθουσιασμός των Αθηναίων ήταν διάχυτος το πρωινό της 17ης Απριλίου 1967, λόγω της πολυαναμενόμενη άφιξης των θρύλων του ροκ.
Κάπου εδώ θα γίνει ένα… ευχάριστο διάλειμμα, προκειμένου να περιγραφεί το γενικότερο κλίμα που επικρατούσε εκείνη την περίοδο στην πρωτεύουσα.
Στις κινηματογραφικές αίθουσες προβαλλόταν η ταινία του Κώστα Βουτσά «Γαμπρός από το Λονδίνο», όπως επίσης και το θρησκευτικό φιλμ «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» που έφερε την υπογραφή του διάσημου Ιταλού σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι.
Την Κυριακή ο Ολυμπιακός του Μάρτον Μπούκοβι είχε πάρει με 2-0 στα χαρτιά ένα εκτός έδρας ματς με τον Πιερικό, που λόγω επεισοδίων δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ενώ οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού προσπαθούσαν να… χωνέψουν μία ακόμη εντός έδρας ισοπαλία με τον ΠΑΟΚ.
Επιστροφή… Οι Stones κατέφτασαν ξεχωριστά στην Αθήνα και μετέβησαν στο Hilton για την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου.
Ο Τζάγκερ ως ο πιο ομιλητικός ανέλαβε να δώσει απαντήσεις στις περισσότερες ερωτήσεις, ενώ ο Τζόουνς αποφάσισε να μην εμφανιστεί και να αξιοποιήσει καλύτερα τον χρόνο του, ξαπλώνοντας στο δωμάτιο.
Απόσπασμα από την press conference:
-Τι γνωρίζετε για τον Σέξπιρ;
«Εσείς, τι γνωρίζετε για τον Όμηρο»;
-Αν δεν είχατε υιοθετήσει τη συγκεκριμένη εμφάνιση, πιστεύετε ότι θα είχατε την ίδια απήχηση στο κοινό;
«Ενδεχομένως…»
-Η γνώμη σας για το είδος των τραγουδιών σας και της μουσικής σας;
«Τα τραγούδια μας εκφράζουν την εποχή μας. Δεν είμαστε υστερικοί, απλά σκεφτόμαστε με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι δεν μπορούν να μας καταλάβουν».
-Τι πιστεύετε για τους Beatles;
«Τους αγαπάμε πάρα πολύ»
-Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας;
«Βγαίνουμε με κορίτσια»
-Αγαπάτε ο ένας τον άλλο;*
«Φυσικά, κοιμόμαστε στο ίδιο δωμάτιο»
-Ο Γουάιμαν είναι παντρεμένος. Η γυναίκα του τι λέει;
«Κοιμάται και εκείνη μαζί μας»
*Οι Τζάγκερ και Τζόουνς δεν είχαν και τις καλύτερες σχέσεις.
Λίγο μετά τις 19:00 και ενώ η συνέντευξη Τύπου βρισκόταν σε εξέλιξη, ο κόσμος άρχισε να καταφθάνει στη Λεωφόρο. Η βροχή έπεφτε από νωρίς και τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντεια. Όποιος δεν διέθετε εισιτήριο απαγορευόταν διά ροπάλου να εισέλθει στο γήπεδο!
Σύμβολο κομμουνισμού τα κόκκινα… γαρίφαλα
Τους θεατές ανέλαβαν να «προθερμάνουν» με τις επιτυχίες τους οι Idols, Δάκης, Τάσος Παπασταμάτης, Loubogg, MGC, Guidone και We Five.
Μετά από λίγο η βροχή κόπασε και στις 21:30 οι «γιεγιέδες» εισήλθαν στα αποδυτήρια του γηπέδου, συνοδευόμενοι από την αστυνομία.
Απολαυστική λεπτομέρεια: Ο Μικ έπινε βότκα με πορτοκάλι και ο Μπιλ απολάμβανε ένα φλιτζάνι καφέ.
Έπειτα από λίγα λεπτά τα 5 μέλη της μπάντας εμφανίστηκαν στο τυχερό-άτυχο κοινό και η νύχτα μετατράπηκε σε μέρα από τα δεκάδες πυροτεχνήματα που έλαμψαν πάνω από τον ουρανό του γηπέδου.
Η αστυνομία βρισκόταν μονίμως σε επιφυλακή, αφού ήταν φανερά επηρεασμένη από το περιστατικό που είχε συμβεί πριν από λίγες ημέρες στην Πολωνία.
Το συγκρότημα άρχισε με το κομμάτι «Last time» και συνέχισε με τα: «Lady Jane», «19th nervous breakdown», «Ruby Tuesday» και «Let’s spend the night together».
Τη στιγμή που η μπάντα επρόκειτο να ερμηνεύσει το περίφημο «Satisfaction», ο Τζάγκερ θέλησε να μοιράσει μερικά κόκκινα γαρίφαλα στους θεατές με σκοπό να τους ευχαριστήσει για την παρουσία τους.
Επειδή αδυνατούσε να κατέβει από τη σκηνή, ανέθεσε το συγκεκριμένο έργο στον Τομ Κέιλοκ, τον επικεφαλής της περιοδείας, ο οποίος είχε τραυματισθεί στο χέρι επειδή είχε προσπαθήσει να προστατέψει τον τραγουδιστή από έναν οπαδό στη Ζυρίχη.
Τότε άρχισε το θρίλερ…
Ο Κέιλοκ δέχτηκε άγρια επίθεση από 6 αστυνομικούς, οι οποίοι θεώρησαν πως το κόκκινο χρώμα των λουλουδιών συνδέεται με τον κομμουνισμό.
Με τις κιθάρες ανά χείρας τα μέλη του συγκροτήματος έσπευσαν να τον βοηθήσουν, ωστόσο, οι προσπάθειές τους αποδείχθηκαν άκαρπες. Τα φώτα έσβησαν, η μουσική σταμάτησε και η συναυλία ολοκληρώθηκε πολύ πριν την προγραμματισμένη ώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δημοσιογράφος Δημήτρης Σαπρανίδης είχε αποκαλύψει στην τηλεοπτική εκπομπή «Μηχανή του Xρόνου» ότι ο Κωνσταντίνος Τασιγιώργος, αρχηγός της Αστυνομίας Πόλεων, είχε φωνάξει στους αστυνομικούς: «Ρε σεις ακούτε; Σας λένε ‘θα σας σφάξουν’. Τι κάνετε, καθόσαστε; Ορμάτε, πάνω τους»!
Οι «γιεγιέδες» επέστρεψαν στο Hilton, ανήμποροι να κατανοήσουν τι ακριβώς είχε συμβεί. Από την επόμενη κιόλας ημέρα, άρχισαν να αποχωρούν από την Ελλάδα.
Ο Τζάγκερ μετέβη στο Λονδίνο, οι Τζόουνς και Ρίτσαρντς στο Μόναχο, ενώ ο Γουάιμαν αποφάσισε να παραμείνει με την οικογένειά του στην Αθήνα για μερικές επιπλέον ημέρες.
Μάλιστα, ο τελευταίος αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την πρωτεύουσα την 23η και όχι την 21η Απρίλιου, όπως είχε αρχικά προγραμματίσει, εξαιτίας της εκδήλωσης του γνωστού Πραξικοπήματος των Συνταγματαρχών τις πρωινές ώρες εκείνης της ημέρας.
Προτού αναχωρήσουν, τα μέλη του γκρουπ επισκέφτηκαν το γραφείο του Μαστοράκη στην οδό Έρμου για να παραλάβουν την αμοιβή τους, καθώς δεν ήταν βέβαιοι ότι θα μπορούσαν να εισπράξουν τα χρήματα μέσω εμβάσματος.
Το περιοδικό «Μοντέρνοι Ρυθμοί», στο τεύχος της 10ης Μαΐου 1967, δεν ανέφερε τίποτα για τη συναυλία των Stones, αλλά μόνο: «Αυτή η μπάντα έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τον καθημερινό και περιοδικό Τύπο».
Παρά το γεγονός ότι στο συγκεκριμένο Μέσο δεν δημοσιεύονταν ποτέ στήλες πολιτικού περιεχομένου, σε εκείνο το τεύχος υπήρχε η φράση:
«Οι μέρες πέρασαν δίνοντας σε αυτήν την ταραγμένη χώρα την ειρήνη και τη σταθερότητα που χρειαζόταν. Οι σημερινοί νέοι κάποτε θα λένε στα παιδιά τους για τις 21 Απριλίου 1967…».
*Οι φωτογραφίες προέρχονται από την ιστοσελίδα rocksoff.org
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα