Στις 9 Οκτωβρίου 1967, ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα έπεσε νεκρός από τα πυρά του υπαξιωματικού του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν και πέρασε στην αιωνιότητα.
Το Sport-Retro.gr αποτίει φόρο τιμής σε έναν πραγματικό Επαναστάτη, ασχέτως πολιτικών πεποιθήσεων, μέσω της ταύτισής του με το ποδόσφαιρο και, κατ’ επέκταση, με τον αθλητισμό.
«Yo soy rosarino»
Σύμφωνα με το πιστοποιητικό γέννησης, το μεγαλύτερο από τα 5 παιδιά του Ερνέστο Γκεβάρα Λιντς και της Σέλια ντε λα Σέρνα είδε το φως της ζωής στις 14 Ιουνίου 1928, αλλά δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο αυτό να συνέβη ακριβώς έναν μήνα νωρίτερα (η μητέρα ήθελε να αποκρύψει από τους γονείς της ότι έμεινε έγκυος πριν από τον γάμο με τον πατέρα).
Toν Μάιο του 1931 ο μικρός Ερνέστο άρπαξε μία βρογχίτιδα, η οποία φέρεται να του προκάλεσε το περίφημο χρόνιο άσθμα και που οδήγησε τους γονείς του στην απόφαση να μετακομίσουν στην επαρχία της Κόρδοβα, έναν συνηθισμένο προορισμό εκείνη την εποχή για άτομα με αναπνευστικά προβλήματα.
Το πρόβλημα προήλθε είτε έπειτα από κολύμπι στα κρύα νερά ενός ποταμού (στην αγκαλιά της μητέρας του φυσικά) είτε από πνευμονία που πέρασε όταν ήταν μωρό. Η ουσία είναι ότι πολλές φορές το προσωπάκι του έγινε μωβ και πλησίασε στον θάνατο.
Η μαμά Σέλια ήταν εξαιρετική κολυμβήτρια, ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις κινδύνευσε να πνιγεί επειδή ζούσε τη ζωή της στα άκρα, όπως έλεγε και ο μπαμπάς: «Ο Ερνέστο κληρονόμησε από εκείνη τη συνήθεια να έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο, αλλά με μία σημαντική διαφορά: Πρώτα ζύγιζε πολύ προσεκτικά την κατάσταση».
Σημειωτέον ότι ο «Τσε» γεννήθηκε στο νοσοκομείο Centenario του λιμανιού του Ροσάριο, εξ ου η συλλογική του προτίμηση στην τοπική Σεντράλ και η λατρεία στον αριστεροπόδαρο μεσοεπιθετικό Ενρίκε «Τσουέκο» Γκαρσία, ασχέτως αν φόρεσε τη φανέλα της για μόλις 2 χρόνια.
«Είμαι από το Ροσάριο. Είμαι Ροσάριο Σεντράλ», ήταν η απάντηση που έδινε ο «Πελάδο» (σ.σ. παρατσούκλι στο Δημοτικό), σύμφωνα με τον βιογράφο Ούγκο Γκαμπίνι, παρά το γεγονός ότι δεν είχε παρακολουθήσει ούτε μία αναμέτρηση της ομάδας.
Χριστιανοί-Άθεοι σημειώσατε… 1
Το άσθμα, οι διαρκείς δίαιτες και οι θεραπείες δεν εμπόδιζαν τον νεαρό Αργεντινό να παίζει ποδόσφαιρο, ράγκμπι, τένις και γκολφ, ωστόσο στο σκάκι έκανε τη διαφορά – ίσως επειδή παρήγαγε ένα ισχυρό πνεύμα πειθαρχίας και αυτοελέγχου.
Επίσης όταν ο Ερνεστίνο ήταν 5 ετών, κάθε Κυριακή εξασκούνταν στη σκοποβολή με τον πατέρα του (σημάδευε τούβλα με πιστόλι).
Ο μπαμπάς Ερνέστο δήλωνε αγνωστικιστής ή άθεος, ωστόσο δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία στο ζήτημα, ενώ η μητέρα του από ένθερμη καθολική που σκεφτόταν να γίνει μοναχή, μετατράπηκε σε μία προοδευτική γυναίκα με τάσεις προς τον φεμινισμό και τη σεξουαλική απελευθέρωση.
Όταν έφευγε από το σχολείο, ο Ερνέστο λάμβανε μέρος σε ποδοσφαιρικούς αγώνες μεταξύ Χριστιανών και Άθεων, ωστόσο η «ομάδα» του έχανε πάντα γιατί οι παίκτες της ήταν λιγότεροι.
Οι γονείς είχαν βαφτίσει τα 5 παιδιά τους στην καθολική εκκλησία, ασχέτως αν στους προαναφερθέντες αγώνες ο «Τσε» δεν πήγαινε με… τον σταυρό στο χέρι, κοινώς επέλεγε το στρατόπεδο των ηττημένων.
Μια ζωή στο… τέρμα
Ο μεσότιτλος έχει μεταφορική χροιά, ωστόσο όταν γίνεται αναφορά στα παιδικά και εφηβικά χρόνια του Ερνέστο Γκεβάρα, τα αποσιωπητικά αποτελούν πλεονασμό.
Κι αυτό διότι τις περισσότερες φορές που έπαιζε ποδόσφαιρο, ο Αργεντινός προτιμούσε να φέρει τον ρόλο του τερματοφύλακα εξαιτίας 2 εκδοχών.
Ένας παιδικός του σύντροφος στα παιχνίδια, ο Χουάν Μίνγκες υποστήριζε: «Αν υπήρχαν μόνο 5 παίκτες, εκείνος ήθελε να κάθεται στο τέρμα εναντίον των άλλων 4».
Ο Σέζαρ Ντίας, πάντως, φέρεται να είναι πιο πειστικός με τη φράση: «Έπαιζε τερματοφύλακας, διότι δεν μπορούσε να τρέξει πολύ εξαιτίας του άσθματος».
Ήταν, όμως, πολύ πεισματάρης. Επί σειρά μηνών καταλάμβανε τη 2η θέση σε τουρνουά πινγκ πονγκ του ξενοδοχείου «Alta Gracia», με συνέπεια να στήσει ένα τραπεζάκι στο σπίτι του, να κάνει προπονήσεις μόνος του, να επανεμφανίζεται μετά από λίγες ημέρες και εν τέλει να νικά τον «μόνιμο» θριαμβευτή Ροδόλφο Ντουάρτε!
Αγώνας… Υγιείς-Άρρωστοι
Σε ηλικία 23 ετών ο Ερνέστο και ο 30χρονος φίλος του Αλμπέρτο Γρανάδο αποφάσισαν να «καβαλήσουν» μια μοτοσικλέτα και να διασχίσουν τη Λατινική Αμερική.
Ως φοιτητής της ιατρικής, ο «Τσε» ήθελε να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε ένα λεπροκομείο στο Σαν Πάμπλο του Περού, όπως έχει αποκαλύψει ο Γρανάδο.
«Προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε την ψυχοθεραπεία και ψυχαγωγούσαμε τους λεπρούς. Φτιάξαμε με τους αρρώστους ποδοσφαιρική ομάδα και διοργανώσαμε αγώνες (σ.σ. μία ομάδα ήταν οι υγιείς, η άλλη οι ασθενείς). Η προσοχή μας και η συμπεριφορά μας σε αυτά τα δυστυχισμένα πλάσματα ανέβασαν κατακόρυφα τη διάθεσή τους», ανέφερε.
Όταν έφυγαν από το Περού με προορισμό την Μπογκοτά και ενδιάμεση στάση τη Λετίσια, οι δυο τους παρουσιάστηκαν στον προπονητή της τοπικής ομάδας Ιντεπεντιέντε Σπόρτινγκ, υποστήριξαν ότι είναι γνωστοί άσοι της Αργεντινής και εν τέλει έγιναν πιστευτοί!
Ο λόγος που το έκαναν αυτό ήταν ότι είχαν ξεμείνει από χρήματα, αλλά σύμφωνα με όσα έχει αναφέρει στο ημερολόγιό του ο Γρανάδο: «Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας χρησιμοποιούσαμε το ποδόσφαιρο για να έρθουμε σε επαφή με τον κόσμο».
Απέκρουσε πέναλτι!
Ο Γκεβάρα και ο Γρανάδο… πείστηκαν να παραμείνουν στη Λετίσια, προκειμένου να αναλάβουν ρόλο προπονητών-παικτών, με αντάλλαγμα, συν τοις άλλοις, αεροπορική μεταφορά στην Μπογκοτά.
Εκείνο το διάστημα πολλοί Αργεντινοί άσοι αγωνίζονταν σε συλλόγους της Κολομβίας, όπως για παράδειγμα ο θρυλικός Αλφρέδο ντι Στέφανο, o Nέστορ Ραούλ Ρόσι και ο Αδόλφο Πεδερνέρα, ο οποίος μάλιστα… συνδέθηκε με τον φίλο του «Τσε».
Ο Γρανάδο έλαβε το παρατσούκλι «Πεδερνερίτα», διότι θεωρητικά ντρίμπλαρε σαν τον επί σειρά ετών άσο της Ρίβερ Πλέιτ και 21 φορές διεθνή με τη φανέλα της «αλμπισελέστε». Τουλάχιστον έτσι τον έβλεπαν οι «πολύ κακοί», κατά τα λεγόμενα του Γκεβάρα, «συμπαίκτες» του.
Ο σύλλογος έφτασε στον τελικό του τοπικού πρωταθλήματος, το ματς έληξε 0-0, οδηγήθηκε στα πέναλτι, ο «Τσε» απέκρουσε μία εκτέλεση «που έμεινε στα χρονικά της ομάδας», όπως έγραψε ο ίδιος, αλλά η Ιντεπεντιέντε Σπόρτινγκ γνώρισε την ήττα.
Το μοναδικό μελανό σημείο καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου της Κολομβίας, όταν έσκυψε να καθαρίσει το ματωμένο του γόνατο, κίνηση που χαρακτηρίστηκε προσβλητική από έναν παρευρισκόμενο συνταγματάρχη.
Ντι Στέφανο, Μιγιονάριος και Ρεάλ Μαδρίτης
Το διάστημα που βρίσκονταν στην Μπογκοτά και προσπαθούσαν να βγάλουν βίζα για τη Βενεζουέλα δεν παρέλειπαν να παρακολουθούν ποδοσφαιρικούς αγώνες.
Ο πιο χαρακτηριστικός εξ αυτών ήταν ένα φιλικό ματς του καλοκαιριού του 1952 μεταξύ των Μιγιονάριος και της Ρεάλ Μαδρίτης, η οποία αγνοούσε το πρωτάθλημα από το 1933, αλλά σε λίγα χρόνια θα κυριαρχούσε στην Ευρώπη με την κατάκτηση των 5 διαδοχικών Κυπέλλων Πρωταθλητριών.
Το βιβλίο «Τhe Blizzard – The Football Quarterly / Issue Seven» αναφέρει ότι οι 2 Αργεντινοί συνάντησαν τον Ντι Στέφανο σε ένα εστιατόριο όχι μακριά από το σημείο που 4 χρόνια νωρίτερα είχε δολοφονηθεί ο Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν, ηγέτης του κολομβιανού Φιλελεύθερου Κόμματος.
Στο ίδιο απόσπασμα γίνεται γνωστό ότι ο θρύλος των Μιγιονάριος και μετέπειτα της Ρεάλ Μαδρίτης προμήθευσε με 2 προσκλήσεις τους συμπατριώτες του, ωστόσο ο Γκεβάρα δεν παρέλειψε να πετάξει ένα «καρφάκι» σε γράμμα που έστειλε εκείνη την εποχή στη μητέρα του.
«Αύριο θα δούμε Μιγιονάριος-Ρεάλ Μαδρίτης από τις πιο φτηνές θέσεις. Οι ποδοσφαιριστές συμπατριώτες μας είναι πιο δύσκολοι κι από υπουργό όταν τους κάνεις τράκα», έγραψε ο «Τσε».
Ο Γρανάδο γράφει σχετικά στο ημερολόγιό του ότι συναντήθηκαν με τον Ντι Στέφανο στις 8 Ιουλίου 1952, ήπιαν ματέ, συζήτησαν για μπάλα, ιατρική και τα βουνά της Κόρδοβα και εξασφάλισαν εισιτήρια για ακόμη ένα ματς.
Εν ολίγοις, άγνωστο παραμένει αν παρακολούθησαν το πρώτο φιλικό ματς μεταξύ των 2 ομάδων, ωστόσο έδωσαν σίγουρα το «παρών» στο δεύτερο, ενώ κατά μία εκδοχή το τετ-α-τετ με την «ξανθιά σαΐτα» έγινε μέσω ενός φοιτητή που ονομαζόταν Χούλιαν Κόρδοβα.
Όταν το ποδόσφαιρο συνδέεται με τη μαγειρική
Κατά τη διάβασή τους στη Χιλή συναντήθηκαν στον δρόμο με μερικούς εργάτες που στα διαλείμματά τους συνήθιζαν να παίζουν ποδόσφαιρο.
«Ο Αλμπέρτο έβγαλε τα παπούτσια από το σακίδιό του και άρχισε να… διδάσκει.
Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό: Μας «προσέλαβαν» για το ματς της Κυριακής, μας προσέφεραν μισθό, στέγη, τροφή και μεταφορά στο Ικίκε.
Πέρασαν 2 ημέρες, ήρθε η Κυριακή, η οποία συνδυάστηκε με μία σπουδαία νίκη. Παίξαμε και οι δύο. Μερικά ψητά κατσίκια που ετοίμασε ο Αλμπέρτο προσέδωσαν την τέχνη της μαγειρικής της Αργεντινής», έγραψε ο Γκεβάρα.
Μέχρι και στην αρχαία πόλη του Μάτσου Πίτσου ακούμπησαν μπάλα: «Στα ερείπια βρήκαμε μία ομάδα που έπαιζε ποδόσφαιρο και είχα την ευκαιρία να επιδείξω με ταπεινοφροσύνη όσα είχα μάθει στο Μπουένος Άιρες μαζί με τον Αλμπέρτο, ο οποίος αγωνιζόταν στη μεσαία γραμμή».
Στη φανέλα ποδοσφαιρικής ομάδας
Τέσσερα χρόνια μετά την επικράτηση των δυνάμεων του Φιντέλ Κάστρο και του Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα, ήτοι το 1963, μία άσημη βραζιλιάνικη ομάδα περιόδευσε στην Κούβα.
Ο Αργεντινός, ο οποίος τότε ήταν υπουργός Βιομηχανίας, παρακολούθησε το 5ο και τελευταίο ματς της Μαντουρέιρα στην Αβάνα.
Ο βραζιλιάνικος σύλλογος επικράτησε σε όλους τους φιλικούς αγώνες (σ.σ. 3-2 σε εκείνον που έδωσε το «παρών» ο Γκεβάρα στις 18 Μαΐου).
Ήταν η εποχή που οι φίλαθλοι διψούσαν να απολαμβάνουν εν δράσει τις ομάδες που προέρχονταν από τη «χώρα του καφέ», λόγω της κατάκτησης των 2 διαδοχικών Παγκοσμίων Κυπέλλων από τη «σελεσάο», το 1958 και το 1962.
Η ιδέα του Ζοζέ ντα Γκάμα, προέδρου της Μαντουρέιρα, αποδείχθηκε εξαιρετική, όχι μόνο επειδή τότε οι περιοδείες έφερναν πολλά έσοδα στα ταμεία της διοίκησης όσο κυρίως για το γεγονός ότι αυτό το ταξίδι έμελλε να κάνει γνωστή στον πλανήτη τη Μαντουρέιρα.
Ο «Τσε» χαιρέτησε τους παίκτες της βραζιλιάνικης ομάδας και 50 χρόνια μετά από αυτήν την ξεχωριστή στιγμή, δηλαδή το 2013, τα στελέχη της αποφάσισαν να δημιουργήσουν μία σειρά εμφανίσεων με αποτυπωμένο το πρόσωπό του (η μία φανέλα είχε σχεδιασμένη και τη σημαία της Κούβας).
Ο Μαραντόνα και οι άλλοι
«Είμαι ο Τσε Γκεβάρα του μοντέρνου ποδοσφαίρου», είχε πει ο Σέρχιο Αγκουέρο όταν ήταν 23 ετών σε μία συνέντευξή του στη «Sun».
O πεθερός του, ο Ντιέγκο Μαραντόνα, είχε προχωρήσει ήδη ένα βήμα παραπέρα, αφού στο δεξιό του μπράτσο έχει «χτυπήσει» τατουάζ με την πιο γνωστή φωτογραφία του Αργεντινού επαναστάτη.
Μέχρι και ποδοσφαιρική ομάδα στο όνομά του (Club Social Atletico y Deportivo Ernesto Che Guevara) δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2006 σε μία μικρή πόλη της επαρχίας Κόρδοβα.
Θα ήταν παράλειψη αν δεν γινόταν αναφορά στον σύνδεσμο των οργανωμένων οπαδών του Πανσερραϊκού, το περίφημο Che Guevara Club.
Ιδού μερικές αφιερώσεις φιλάθλων προς το σύμβολο των αξιών που πρεσβεύει η Ελευθερία:
***
Η φράση του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα που κοσμεί τον τίτλο του Sport-Retro.gr δεν αποτελεί υπερβολή. Στην Ελλάδα, βέβαια, το ποδόσφαιρο έχει χάσει (και) τη ρηξικέλευθη ιδιότητά του. Οι εγχώριοι οπαδοί των λαοφιλέστερων συλλόγων επιλέγουν τον «αλληλοσκοτωμό», αντί να συσπειρωθούν και χάρη στη δύναμη της νεαρής ηλικίας τους να βγουν στους δρόμους με σκοπό να διεκδικήσουν μία πιο δίκαιη κοινωνία. Αν δεν υπάρξει αφύπνιση το «hasta la victoria siempre» δεν θα εφαρμοστεί ούτε στα γήπεδα ούτε πουθενά. Ή όπως έχει δηλώσει ένας συμπατριώτης του, ο Χουάν Ραμόν Ρότσα: «Χρειάζεται έναν Τσε Γκεβάρα ο δικός μας χώρος, αλλά δυστυχώς δεν θα βρεθεί ποτέ».
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα