Η επεισοδιακή μεταγραφή του Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς στον Ερυθρό Αστέρα

Ο Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς έχει μείνει στην ιστορία ως ένας από τους καλύτερους ξένους της Μίλαν. Συνδέθηκε με τη ‘χρυσή’ εποχή του συλλόγου τη δεκαετία του ’90 και το υπέροχο τέρμα του στον τελικό Champions League 1994 απέναντι στην Μπαρτσελόνα θα μείνει για πάντα ποδοσφαιρικό highlight.

Η μεταγραφή του στους «ροσονέρι» του Φάμπιο Καπέλο πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1991, ωστόσο ήταν πολύ… ήπιων τόνων. Ο Ερυθρός Αστέρας εισέπραξε ένα ποσό γύρω στις 10.000.000 λίρες, αλλά κράτησε τον ποδοσφαιριστή στις τάξεις του μέχρι το τέλος της σεζόν 1991-1992. Με τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, διαλύθηκε κι αυτή η σπουδαία ομάδα, με τον Σαβίτσεβιτς να παίρνει τον δρόμο του προς την Ιταλία.

Αντιθέτως, η μεταγραφή του στον Αστέρα υπήρξε άκρως επεισοδιακή και πολύ πιο ενδιαφέρουσα ως ιστορία, την οποία αναλύει το Sport-Retro.gr.

Τα θέματα του Sport-Retro.gr για τη Γιουγκοσλαβία

Από το 5Χ5 στην Μπουντούτσνοστ

Ο Σαβίτσεβιτς γεννήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1966 στο Τίτογκραντ, τη σημερινή πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, Ποντγκόριτσα. Ο πατέρας του ήταν στέλεχος στη σιδηροδρομική εταιρία και η μητέρα του δούλευε στον γκισέ, με συνέπεια να έχουν ένα συνολικό εισόδημα που δεν επαρκούσε για τη «μεγάλη» ζωή.

Σε αντίθεση με ό,τι συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις παιδιών που στη συνέχεια έγιναν ποδοσφαιριστές, ο Σαβίτσεβιτς άργησε πολύ να ενταχθεί σε κάποια ακαδημία ποδοσφαίρου. Τα πρώτα βήματά του έγιναν στο 5Χ5, εκεί όπου μέχρι σήμερα αποδίδει την άρτια τεχνική κατάρτισή του.

«Σε αντίθεση με τα άλλα παιδιά που έπαιζαν σε γήπεδα, εγώ έπρεπε να προσέχω κάθε λεπτομέρεια. Έπρεπε να ακούω την μπάλα, να την αισθάνομαι, να προβλέπω πού θα πηγαίνει. Έμαθα όλες τις σημαντικές ντρίμπλες στον δρόμο. Ως 13χρονος, έπαιζα με άτομα που είχαν υπερδιπλάσια ηλικία από μένα και αυτό είναι ξεχωριστό. Παίζεις και δεν έχεις διαιτητές να σε προστατεύσουν. Είσαι 13 και σε ενοχλεί που οι υπόλοιποι σου συμπεριφέρονται ως παιδί, κάτι προσβλητικό εκείνα τα χρόνια. Μετά το βλέπεις και αντιλαμβάνεσαι ότι ο δρόμος σε σκληραγώγησε».

Το καλοκαίρι του 1981 εντάχθηκε στα τμήματα υποδομής της Τίτογκραντ. Μετά από μερικά παιχνίδια με την πρώτη ομάδα, τον Ιανουάριο του 1983 μετακινήθηκε στην Μπουντούτσνοστ, που αγωνιζόταν στην πρώτη κατηγορία του γιουγκοσλαβικού πρωταθλήματος. Τον Οκτώβριο του 1983 πραγματοποίησε το ντεμπούτο του απέναντι στον μεγαλύτερο δυνατό αντίπαλο, τον Ερυθρό Αστέρα, ως μέλος της ακαδημίας της Μπουντούτσνοστ.

Τη σεζόν 1984-1985 προωθήθηκε μόνιμα στην πρώτη ομάδα και με 6 γκολ σε 29 εμφανίσεις, έσβησε από τη μνήμη των φιλάθλων τον Άντε Μιρότσεβιτς, έναν θρύλο της ομάδας, που ουσιαστικά αναγκάστηκε να σταματήσει το ποδόσφαιρο σε ηλικία μόλις 32 ετών το 1984, για να αγωνίζεται ο Σαβίτσεβιτς στη θέση του.

Τον ήθελε ο Αστέρας, αλλά…

Το καλοκαίρι του 1985, όντας ενήλικος πλέον, αναζήτησε το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο της καριέρας του. Στην Μπουντούτσνοστ είχε μετακινηθεί με stipendija, ένα είδος 4ετούς υποτροφίας, η οποία δεν του προσέφερε πολλά.

Με την αυτοπεποίθηση (στα όρια αλαζονείας) να τον χαρακτηρίζει ακόμα και σε μικρή ηλικία, ο Σαβίτσεβιτς έψαξε την πρώτη κανονική μεταγραφή της καριέρας του. Απευθύνθηκε στο κορυφαίο επίπεδο, στο οποίο πίστευε ότι μπορούσε να ανταπεξέρθει, προσεγγίζοντας τον τεχνικό διευθυντή του Ερυθρού Αστέρα, Ντράγκαν Τζάιτς. Αυτός με τη σειρά του απευθύνθηκε στον πρώην διαιτητή Κονσταντίν Ζέτσεβιτς, ώστε να εξετάσει την υποτροφία του Σαβίτσεβιτς στην Μπουντούτσνοστ. Ο Ζέτσεβιτς θεώρησε ότι παρότι δεν δεσμευόταν με επαγγελματικό συμβόλαιο, η μεταγραφή του Σαβίτσεβιτς θα χρειαζόταν την άδεια της Μπουντούτσνοστ, κάτι που έμοιαζε απίθανο αφού η Ποντγκόριτσα και οι άνθρωποί της (κατά συνέπεια και της Μπουντούτσνοστ) υποστήριζαν αρκετά την Παρτιζάν και είχαν στενούς δεσμούς.

Μία άλλη επιλογή ήταν ο Ερυθρός Αστέρας να δώσει χρήματα στην Μπουντούτσνοστ για τη μεταγραφή του Σαβίτσεβιτς, κάτι που δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει για έναν τόσο άγουρο ποδοσφαιριστή. Παρ’ όλα αυτά, ο Τζάιτς συμβούλεψε τον Σαβίτσεβιτς να μην υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο με την Μπουντούτσνοστ και το 1987, όταν έληγε η υποτροφία, να πάει στον Αστέρα.

Παράκουσε τη συμβουλή του Τζάιτς

Ο Σαβίτσεβιτς, όμως, ήθελε οπωσδήποτε ένα επαγγελματικό συμβόλαιο, με οποιαδήποτε ομάδα, και γι’ αυτό συνέχισε την αναζήτηση, πηγαίνοντας αυτήν τη φορά στη Σουτιέσκα του Νίκσιτς. Ο σύλλογος εμφανιζόταν πρόθυμος να προσφέρει ένα μεγάλο ποσό για να κάνει δικό του τον παίκτη, όμως η μεταγραφή χάλασε και ο Σαβίτσεβιτς επέστρεψε στην πόλη του, όπου άρχισε διαπραγματεύσεις με την Μπουντούτσνοστ για ένα συμβόλαιο.

Ο σύλλογος του προσέφερε 4ετή συνεργασία, με τον Σαβίτσεβιτς να απαιτεί έναν όρο: η Μπουντούτσνοστ να του δώσει ένα δυάρι διαμέρισμα το καλοκαίρι του 1987, ειδάλλως το συμβόλαιο θα ακυρωνόταν. «Αν έσπαγα το πόδι μου, έπεφτε η απόδοσή μου ή δεν έπαιζα, δεν θα ήταν βέβαιο ότι θα έπαιρνα το διαμέρισμα. Έτσι θα μπορούσα να φύγω», δήλωσε.

Μαζί με το διαμέρισμα, στο οποίο μετακόμισε με τους γονείς του και τον μεγάλο αδερφό του, εισέπραττε και 40.000.000 δηνάρια μηνιαίως, την ώρα που οι γονείς του μαζί έβγαζαν λιγότερα χρήματα. Τα 30.000.000 δηνάρια από τον μισθό του πήγαιναν στη μητέρα του και ο ίδιος κρατούσε τα υπόλοιπα για τα έξοδά του και τις επενδύσεις του.

«Δεν άκουσα τη συμβουλή του Τζάιτς επειδή φοβόμουν ότι αν απέρριπτα την προσφορά της Μπουντούτσνοστ για επαγγελματικό συμβόλαιο, θα με υπονόμευαν σκοπίμως ως εκδίκηση. Θα με άφηναν στον πάγκο, κάτι που θα με οδηγούσε σε απώλεια φόρμας και μετά ο Ερυθρός Αστέρας δεν θα με ήθελε πλέον. Η δουλειά ενός ποδοσφαιριστή είναι αβέβαιη. Ένας μεγάλος αριθμός πραγμάτων μπορεί να σου τελειώσει την καριέρα. Το να έχω επαγγελματικό συμβόλαιο ήταν το μικρότερο μέτρο ασφάλειας».

Αναδείχθηκε «Αποκάλυψη της Χρονιάς»

Η πρώτη σεζόν του ως επαγγελματίας είχε ανάμικτα συναισθήματα. Σημείωσε 10 γκολ σε 32 αγώνες, όμως ήρθε σε ρήξη τόσο με τον προπονητή του όσο και με τη διοίκηση, ενώ τσακώθηκε και με έναν συμπαίκτη του, με συνέπεια να τεθεί εκτός αγώνων στο τέλος της σεζόν. Η Μπουντούτσνοστ κατάφερε ξανά να σωθεί οριακά και το 1986-1987 ο Μίλαν Ζιβαντίνοβιτς ανέλαβε προπονητής.

Υπό την τεχνική ηγεσία του, ο Σαβίτσεβιτς άνοιξε τα φτερά του. Η Μπουντούτσνοστ βρισκόταν στις πρώτες 3 θέσεις της βαθμολογίας στην εκκίνηση του πρωταθλήματος και νίκησε μέσα στην έδρα του Ερυθρού Αστέρα και της Χάιντουκ Σπλιτ. Τον Οκτώβριο του 1986 ο Σαβίτσεβιτς έγινε διεθνής σε αγώνα κόντρα στην Τουρκία, ενώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους κέρδισε το βραβείο για την «Αποκάλυψη της Χρονιάς».

Τα φώτα της δημοσιότητας άρχισαν να πέφτουν πάνω του και παραχωρούσε διαρκώς συνεντεύξεις, χωρίς να κρύβει τη γνώμη του για διάφορα πράγματα, ακόμα και «καυτά». Τρανό παράδειγμα η επίθεση στον ομοσπονδιακό τεχνικό Ίβιτσα Όσιμ το 1987, για τον οποίο θεωρούσε ότι ευνοούσε παίκτες της Ζελιέζνιτσαρ στις επιλογές του. Ήταν φανερό πλέον ότι η Μπουντούτσνοστ δεν τον χωρούσε και από την αρχή της σεζόν 1987-1988 άρχισε να εκδηλώνεται ενδιαφέρον μεγαλυτέρων ομάδων.

Ο Αστέρας αγόρασε υφαντουργία για τον παίκτη

Παρτιζάν και Ερυθρός Αστέρας έδωσαν μάχη για την υπογραφή του, ενώ ο Σαβίτσεβιτς αποκάλυψε αργότερα ότι στο «κόλπο» είχε μπει και η Χάιντουκ, η οποία, μάλιστα, πραγματοποίησε την πιο συμφέρουσα οικονομική προσφορά. Η διοίκηση της Μπουντούτσνοστ προσπαθούσε να τον δώσει στην Παρτιζάν με την οποία διατηρούσε σχέσεις, ωστόσο τον Ιανουάριο του 1988 άλλαξαν τα πάντα.

Μία αντιπροσωπεία της διοίκησης του Αστέρα ταξίδεψε για 15 ώρες με ένα αμάξι κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες στην Μπούντβα, για να διαπραγματευτεί με τον Σαβίτσεβιτς. Τον Μάρτιο ήταν προγραμματισμένος ένας αγώνας του Αστέρα με τη Ρεάλ Μαδρίτης και οι άνθρωποι του συλλόγου υπολόγιζαν σε εκείνον. Η διοίκηση της Μπουντούτσνοστ ανακοίνωσε ανεξήγητα την απόφασή της να διακόψει τις διαπραγματεύσεις με τον Αστέρα και να τις μεταφέρει για τον προσεχή Ιούνιο.

Ο Σαβίτσεβιτς εξοργίστηκε και αρνήθηκε να ακολουθήσει την ομάδα στη χειμερινή προετοιμασία. Η σεζόν ολοκληρώθηκε σε τεταμένο κλίμα, μέχρι που την πρώτη μέρα των καλοκαιρινών μεταγραφών στη Γιουγκοσλαβία, στις 20 Ιουνίου 1988, ο Σαβίτσεβιτς μεταγράφηκε στον Αστέρα.

Η μετακίνηση περιελάμβανε εκτός από χρήματα και πολλά διαφορετικού τύπου ανταλλάγματα. Ο πρόεδρος του Αστέρα, Μίλος Σλιέπτσεβιτς, ο οποίος κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων έφερνε συχνά δώρα στον Σαβίτσεβιτς και μάλιστα προσέλαβε στο εμπορικό κέντρο του στο Βελιγράδι τον αδερφό του ποδοσφαιριστή, έδωσε μία σημαντική υπόσχεση στην Μπουντούτσνοστ: Θα αγόρασε την υφαντουργία Titeks στο Τίτογκραντ, καθώς και τις αποθήκες που ήταν γεμάτες από μπλούζες και άλλα ρούχα της Titeks, ως μέρος της μεταγραφής Σαβίτσεβιτς στον Ερυθρό Αστέρα. «Ακούγεται αστείο, το ξέρω, όμως σε σχέση με τα σημερινά συμβόλαια ποδοσφαιριστών, το δικό μου με τον Ερυθρό Αστέρα δεν ήταν τόσο μικρό».

Υπέγραψε και τον κάλεσαν στον στρατό

Υπήρχε, όμως, ένα σκέλος που δεν υπολόγιζε ούτε ο Αστέρας ούτε ο Σαβίτσεβιτς και αυτό ήταν η Παρτιζάν. Ο έτερος «κολοσσός» του γιουγκοσλαβικού ποδοσφαίρου, η μοναδική ομάδα της χώρας που μέχρι τότε είχε φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, είχε απευθυνθεί μέχρι και στον πρώην πρωθυπουργό και τότε μέλος της κυβέρνησης, Βέσελιν Τζουράνοβιτς. «Ναι, είναι αλήθεια. Αν και φίλος της Παρτιζάν, μετά από μεγάλη περιπέτεια, ο Τζουράνοβιτς τελικά αποφάσισε ένα βράδυ: ‘Μπα, αφήστε το παιδί να πάει όπου θέλει’», θυμάται ο Σαβίτσεβιτς.

Η διοίκηση της Παρτιζάν, όμως, δεν φαίνεται πως παράτησε εκεί το θέμα. Εξάλλου, επρόκειτο για την ομάδα του στρατού και τον Ιούνιο του 1988, μερικές ημέρες μετά από την ανακοίνωσή του από τον Αστέρα, τόσο σε εκείνον όσο και στον έτερο φέρελπι ποδοσφαιριστή Ντάρκο Πάντσεφ, ο οποίος υπέγραψε την ίδια μέρα, ήρθε το χαρτί της κατάταξης!

Η στρατιωτική θητεία στη Γιουγκοσλαβία ήταν υποχρεωτική και διαρκούσε έναν χρόνο εκείνη την εποχή. Ο Σαβίτσεβιτς δεν είχε άλλη επιλογή και παρουσιάστηκε στην πρωτεύουσα. «Πήγα στο στρατόπεδο στο Βελιγράδι, όμως λίγο πριν ορκιστώ, κάτι που δεν συνηθίζεται, ήρθε από κάπου διαταγή για τη μετάθεσή μου στα Σκόπια», εξηγεί, αφήνοντας σαφή υπονοούμενα για εμπλοκή της Παρτιζάν.

Η Σαβίτσεβιτς δέχθηκε τη μετάθεση με τον όρο ότι θα του επιτρέπεται να αγωνίζεται στις ευρωπαϊκές αναμετρήσεις του Ερυθρού Αστέρα και στους αγώνες της εθνικής ομάδας. Ως εκ τούτου, πραγματοποίησε ντεμπούτο με τη νέα ομάδα του τον Σεπτέμβριο του 1988, σε αγώνα για τον 1ο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών κόντρα στην Ντάνταλκ, ενώ σημείωσε το πρώτο τέρμα του στη ρεβάνς.

Έξι εβδομάδες αργότερα φόρεσε ξανά τη φανέλα του Αστέρα, στους ιστορικούς αγώνες με τη Μίλαν, όπου χρειάστηκε και τρίτο παιχνίδι λόγω της πυκνής ομίχλης στη ρεβάνς του Βελιγραδίου. Ο Αστέρας είχε αποσπάσει ισοπαλία 1-1 στο Σαν Σίρο και προηγούταν στη ρεβάνς με 1-0 χάρη σε γκολ του Σαβίτσεβιτς, όταν ο Γερμανός διαιτητής Ντίτερ Πάουλι διέκοψε τον αγώνα. Το παιχνίδι διεξήχθη από την αρχή την επόμενη μέρα, τελείωσε ισόπαλο 1-1 και στα πέναλτι ο Σαβίτσεβιτς και ο Μίταρ Μρκέλα δεν κατάφεραν να ευστοχήσουν, με συνέπεια οι «ροσονέρι» να προκριθούν.

Πήρε ευνοϊκή μετάθεση με άλλους αστέρες

Παράλληλα, ο πρόεδρος της γιουγκοσλαβικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, Μίλιαν Μίλιανιτς, εκπονούσε ένα πλάνο με τη βοήθεια του επικεφαλής του στρατού, Βέλικο Καντίγεβιτς, ώστε να δημιουργηθεί μία «αθλητική μονάδα» (sportska četa) στην Α’ Στρατιά στο Βελιγράδι, όπου θα υπηρετούσαν τη θητεία τους νεαροί επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, με καλύτερες συνθήκες και αθλητικά προνόμια.

Μετά από 5 μήνες στα Σκόπια, το φθινόπωρο του 1988, ο Σαβίτσεβιτς μετατέθηκε σε αυτήν τη μονάδα, όπου μεταξύ άλλων είχε παρέα τους Πάντσεφ, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν (Ντίναμο Ζάγκρεμπ), Μίλινκο Πάντιτς (Παρτιζάν) και Αλιόσα Ασάνοβιτς (Χάιντουκ).

«Όλοι οι παίκτες υπηρετούσαν στο Βελιγράδι, κάτι που από μόνο του ήταν σημαντικό, αφού σήμαινε ότι δεν ήμασταν σε κάποιο καταραμένο, απομακρυσμένο μέρος. Επιπλέον, βρισκόμασταν στο στρατόπεδο μόνο το πρωί, ενώ το απόγευμα μπορούσαμε να πηγαίνουμε στο γήπεδο για προπόνηση. Ήμασταν σίγουρα προνομιούχοι σε σχέση με άλλους στρατιώτες».

Κατέκτησε την Ευρώπη, τον κόσμο και τη Μίλαν

Στα μέσα της σεζόν 1988-1989, ο Αστέρας έδιωξε τον προπονητή Μπράνκο Στάνκοβιτς, με τον οποίο είχε προβλήματα τόσο ο ίδιος όσο και το άλλο αστέρι του κέντρου, ο Ντράγκαν Στόικοβιτς, με συνέπεια η πρόσληψη του Ντράγκοσλαβ Σεκούλαρατς και η απόλυσή του από το στρατό ουσιαστικά να ανοίξουν διάπλατα τις πόρτες για την τεράστια πορεία που ακολούθησε για τον Σαβίτσεβιτς στην ομάδα.

Από το 1989 μέχρι το 1992 ο Σαβίτσεβιτς πανηγύρισε τρία σερί πρωταθλήματα Γιουγκοσλαβίας και ένα κύπελλο. Το αποκορύφωμα ήρθε το 1990-1991, όταν σήκωσε το Κύπελλο Πρωταθλητριών, έστω κι αν ήρθε δεύτερος στην ψηφοφορία της Χρυσής Μπάλας, πίσω από τον ηττημένο Ζαν Πιερ Παπέν της Μαρσέιν («είχε μεγαλύτερη στήριξη, από μεγαλύτερη ομάδα και μεγαλύτερη χώρα»).

Στις 8 Δεκεμβρίου 1991, ο Αστέρας ταξίδεψε στο Τόκιο για το Διηπειρωτικό Κύπελλο, όπου νίκησε με 3-0 την Κόλο Κόλο από τη Χιλή. Ο Σαβίτσεβιτς αποβλήθηκε στο 42ο λεπτό, όμως η ομάδα του πήρε τη νίκη με 3-0 και πρόσθεσε κι αυτήν τη διάκριση στην τροπαιοθήκη του. Δύο εβδομάδες αργότερα, υπέγραφε στη Μίλαν και θα γύριζε σελίδα στην καριέρα του, φτάνοντας σε ακόμα μεγαλύτερες κορυφές…