Πριν από μερικές ημέρες «έφυγε» από τη ζωή ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της γιουγκοσλαβικής ποδοσφαιρικής σχολής.
Ο Τόντορ Βεσελίνοβιτς κατέγραψε λαμπρή καριέρα από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 μέχρι το 1968, ενώ κατά την οκταετία 1953-1961 αποτέλεσε βασικό στέλεχος των «πλάβι».
Έκτοτε, ο «Τόζα», όπως ήταν το χαϊδευτικό του, αφιέρωσε τη ζωή του στην προπονητική και από το 1968 μέχρι το 1998 κοουτσάρισε 18 διαφορετικές ομάδες.
To Sport-Retro.gr επικοινώνησε με τον Σάββα Παπάζογλου, έναν από τους Έλληνες ποδοσφαιριστές που είχαν την τύχη να τεθούν αντιμέτωποι με τον Βεσελίνοβιτς.
Προτού, όμως, ο λόγος περάσει στον παλιό άσο του Ολυμπιακού, του Αιγάλεω, του Απόλλωνα και της Εθνικής ομάδας, θα γίνει μία αναδρομή στην καριέρα του Γιουγκοσλάβου ως παίκτης.
“Μηχανή” των γκολ
Ο Τόζα Βεσελίνοβιτς γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1930 στο Νόβι Σαντ του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας, όπως ονομαζόταν τότε, και στα τέλη της δεκαετίας του 1940 εντάχθηκε στις ακαδημίες της τοπικής Σλόγκα (σ.σ. μετέπειτα Βοϊβοντίνα).
Η… ερωτική επαφή του με τα αντίπαλα δίχτυα δεν άργησε να φανεί, γεγονός που αποδεικνύεται από την ανάδειξή του σε πρώτο σκόρερ του εγχώριου πρωταθλήματος το 1956, το 1957, το 1958 και το 1961, όλες με τη φανέλα της Βοϊβοντίνα.
Στο ενδιάμεσο και συγκεκριμένα τη σεζόν 1952-53 αγωνίστηκε στην Παρτιζάν Βελιγραδίου, ενώ από το 1961 μέχρι το 1967 φόρεσε τα χρώματα ομάδων του εξωτερικού (Σαμπντόρια, Φιρστ Βιένα, Σεν Ζιλουάζ, Αούστρια Κέρντεν) μέχρι που το 1967-68 έκλεισε την καριέρα του στην άσημη Προλέτερ Ζρένιανιν.
Ως παίκτης της Βοϊβοντίνα σημείωσε 123 γκολ σε 170 συμμετοχές, επίδοση αξιοζήλευτη για όλους τους κυνηγούς του κόσμου ακόμα και σήμερα.
Παράλληλα, ο Τόζα Βεσελίνοβιτς φορούσε ανελλιπώς τη φανέλα της εθνικής Γιουγκοσλαβίας από το 1953 μέχρι το 1961 και, μάλιστα, διατηρεί ακόμη το υψηλότερο ποσοστό σκοραρίσματος (28 γκολ σε 37 ματς).
Ήταν μέλος των «πλάβι» στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 και του 1958, καθώς και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956, όταν η χώρα του κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο.
«Δεν νομίζω ότι του έδιναν οδηγίες οι προπονητές»
Το αφιέρωμα συνεχίζεται με τις ενδιαφέρουσες ιστορίες του Σάββα Παπάζογλου, ο οποίος αν και 83 ετών διαθέτει ένα εξαιρετικό μνημονικό που συχνά-πυκνά χρησιμεύει στους δημοσιογράφους, όπως μας είπε με χιούμορ.
Ο διεθνής βετεράνος άσος του Ολυμπιακού, του Αιγάλεω και του Απόλλωνα είχε τεθεί αντιμέτωπος με τον Βεσελίνοβιτς τον Νοέμβριο του 1957 σε ματς Γιουγκοσλαβία-Ελλάδα για την προκριματική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1958.
Αρχικά, ο κ. Παπάζογλου μας εντυπωσίασε γιατί θυμόταν την ακριβή ημερομηνία: «10 Νοεμβρίου 1957! Είχαμε χάσει 4-1 και εκτός από τον Τόζα μας είχε κάνει μεγάλη ζημιά ο Πετάκοβιτς».
-Πώς τον θυμάστε ως παίκτη;
«Ο Βεσελίνοβιτς ήταν ένας φανταστικός παίκτης της μεγάλης Γιουγκοσλαβίας της εποχής με Μπεάρα, Μιλουτίνοβιτς, Ζέμπετς και λοιπούς. Ένας σπουδαίος κυνηγός με τρομερή έφεση στο σκοράρισμα.
Δεν έμοιαζε με τον Ζέμπετς και τους περισσότερους Γιουγκοσλάβους που ήταν θηρία. Δεν ήταν πολύ ψηλός. Αυτοσχεδίαζε. Δεν νομίζω ότι οι προπονητές του έδιναν οδηγίες. Ήξερε τι πρέπει να κάνει από μόνος του σε κάθε φάση».
-Αναφορικά με εκείνη την ήττα στο Βελιγράδι τι θα μπορούσατε να μας πείτε;
«Θυμάμαι τον Μαρτίνι (σ.σ. ομοσπονδιακός τεχνικός) να μου λέει «εσύ θα φυλάς τον Βεσελίνοβιτς από πολύ μακριά». Ύστερα από 10-20 λεπτά λέει του Πολυχρονίου «εσύ Κώστα θα τον φυλάς και ο Σάββας θα είναι λίγο πιο δίπλα». Μας περνούσε όποτε ήθελε.
Ήταν κοντός και δεν είχε τα σωματικά προσόντα άλλων παικτών, αλλά ήταν το κάτι άλλο. Δεν μπορούσες να τον σταματήσεις».
-Δεν παίξατε υπό τις οδηγίες του, αλλά ίσως να έχετε άποψη για την προπονητική του.
«Τον γνώρισα όταν ήρθε στον Ολυμπιακό. Πήγαινα κάθε μέρα στην προπόνηση παρά το γεγονός ότι είχα σταματήσει το ποδόσφαιρο. Τότε υπήρχε στον Ολυμπιακό ο Πέτρος Ρηγούτσος, ο οποίος ήταν 40 χρόνια φροντιστής και μπορούσε να καταλάβει τον καθένα από το παπούτσι που φορούσε.
Ο Βεσελίνοβιτς ήταν εξαιρετικότατος προπονητής. Κύριος με τα όλα του. Σου έδινε να καταλάβεις με ωραίο τρόπο τι θέλει να κάνεις. Χωρίς τσαμπουκάδες κ.τ.λ. Ήσουν υποχρεωμένος να ακολουθήσεις τις οδηγίες του, γνωρίζοντας ότι αυτό είναι για το καλό σου.
Ο συμπατριώτης του ο Σιμονόβσκι, ας πούμε, έφτανε στο σημείο να κάνει νταηλίκια. Ο Τόζα δεν ήταν έτσι. Ήταν κύριος και πολύ ευγενικός άνθρωπος.
Κι από τον Απόλλωνα που πέρασε, όλοι ήξεραν ποιος είναι και κανένας δεν είχε παράπονο από τη διδασκαλία του».
***
«Αιώνιος» προπονητής
Όταν αποσύρθηκε από τη δράση σε ηλικία 38 ετών, ο Βεσελίνοβιτς αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή του στην προπονητική.
Από το 1968 και μέχρι το 1998 εργάστηκε σε αρκετές χώρες του κόσμου και συγκεκριμένα σε Αυστρία, Ισημερινό, Κολομβία, Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Τουρκία.
Οι ομάδες που θήτευσε είναι οι εξής: Αούστρια Κέρντεν, Ιντεπεντιέντε Σάντα Φε, Ελ Νασιονάλ, Βοϊβοντίνα, Ολυμπιακός, Λεβάντε, Μιγιονάριος, Φενέρμπαχτσε, Απόλλων, Καταντζάρο, Διαγόρας, ΑΕΚ, Γκαζιάντεπσπορ, Πανσερραϊκός, Μπακιρκέισπορ, Καρσίγιακα και Εθνικός Πειραιά.
Να σημειωθεί ότι το 2006-07 άρχισε τη σεζόν στον Αιολικό, ωστόσο αποχώρησε τον Σεπτέμβριο μετά από μόλις έναν -νικηφόρο- αγώνα στο Κύπελλο Ελλάδας
Επιπλέον είχε διατελέσει ομοσπονδιακός τεχνικός των εθνικών ομάδων της Κολομβίας (1972-73) και της Γιουγκοσλαβίας (1982-84), με την οποία, μάλιστα, συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1984 χωρίς να καταγράψει διάκριση.
Στο 3:20 του παρακάτω video έχετε την ευκαιρία να δείτε το ιστορικό γκολ του Λιούμπομιρ Ραντάνοβιτς στο 89ο λεπτό, που χάρισε στους «πλάβι» τη νίκη επί της Βουλγαρίας με 3-2 και κατ’ επέκταση την πρόκριση στην τελική φάση του Εuro 1984.
Συνολικά, επί ελληνικού εδάφους κάθισε στον πάγκο σε 242 αγώνες Α’ Εθνικής (108 νίκες, 52 ισοπαλίες, 82 ήττες), σε 25 αγώνες κυπέλλου (14 νίκες, 4 ισοπαλίες, 7 ήττες) και σε 6 αγώνες Κυπέλλου UEFA (3 νίκες, 3 ήττες).
Ο Γιουγκοσλάβος (μετέπειτα Σέρβος) προπονητής δεν κατάφερε να στεφθεί πρωταθλητής το 1980 με τον Ολυμπιακό, αφού η συνεργασία τους λύθηκε τον Ιανουάριο.
Είχαν προηγηθεί 5 διαδοχικές εκτός έδρας ήττες στο πρωτάθλημα από Δόξα Δράμας, Καβάλα, Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ και ΟΦΗ αντίστοιχα (σ.σ. στο ενδιάμεσο καταγράφηκε μία νίκη στο Στάδιο Καραϊσκάκη επί της Ρόδου).
Όταν ήρθε το 1977 για λογαριασμό του Ολυμπιακού, ο Τόζα Βεσελίνοβιτς αγόρασε σπίτι στο Παλαιό Φάληρο, όπου κατοικούσε με τη σύζυγό του Μίλκα.
Δεν είναι τυχαίο ότι παρά τις δεκάδες χώρες που έζησε και εργάστηκε, ο σπουδαίος βετεράνος άσος άφησε την τελευταία του πνοή στην Ελλάδα.
Αιωνία του η μνήμη…
Διαβάστε ακόμη:
Αναζητώντας τον Παναθηναϊκό του Ζαχαρία Πιτυχούτη και του Στέλιου Παναγιωτίδη