Η επική νίκη της Εθνικής επί της ΕΣΣΔ στον ημιτελικό του Ζάγκρεμπ

Μάνος Ανδρουλάκης 13 Σεπ, 2017

Κάθε 14 του Ιουνίου οι Έλληνες φίλαθλοι, μπασκετικοί ή μη, αισθάνονται ένα ρίγος να διαπερνά τη ραχοκοκαλιά τους στην όψη του Γκάλη, του Γιαννάκη, του Φάνη, του Φασούλα και των άλλων παιδιών.

Η στιβαρή φωνή του Φίλιππου Συρίγου, οι βολές του Αργύρη Καμπούρη, η ξερακιανή μορφή του Κώστα Πολίτη, το κατάμεστο ΣΕΦ συνέθεσαν, μεταξύ άλλων, το πιο ξεχωριστό επίτευγμα της χώρας σε ομαδικό άθλημα μέχρι την κατάκτηση του ποδοσφαιρικού Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 2004 και του Eurobasket του 2005.

Η τεράστια επιτυχία του 1987 έχει παραμερίσει, και είναι λογικό σε έναν βαθμό, την επική νίκη επί του ιδίου αντιπάλου στην ημιτελική φάση της διοργάνωσης του Ζάγκρεμπ, δύο χρόνια και 10 ημέρες αργότερα.

Στις 24 Ιουνίου 1989, το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα έριξε εκ νέου στο καναβάτσο τη σπουδαία Σοβιετική Ένωση και της στέρησε για δεύτερη διαδοχική φορά την ευκαιρία να διεκδικήσει το τελευταίο χρυσό μετάλλιο πριν από τη διάλυσή της.

Δεδομένου ότι η αναμέτρηση της Τετάρτης (13/9) είναι νοκ-άουτ, συγκεκριμένα στο πλαίσιο της προημιτελικής φάσης του Eurobasket, το Sport-Retro.gr θυμίζει στους αναγνώστες του την τεράστια νίκη της Εθνικής Ελλάδας επί της άλλοτε αχτύπητης «αρκούδας».

Η «γαλανόλευκη» πορεία

Η κάτοχος του Eurobasket ταξίδεψε στην ενωμένη ακόμη Γιουγκοσλαβία με διαφορετικό προπονητή (Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου αντί Κώστα Πολίτη), αλλά με ίδιο κορμό (Γκάλης, Γιαννάκης, Χριστοδούλου, Φασούλας, Φιλίππου, Ανδρίτσος, Καμπούρης).

Η προσθήκη παικτών όπως ο Ντέιβιντ Στεργάκος, ο Κώστας Παταβούκας, ο Ντίνος Αγγελίδης και ο Δημήτρης Παπαδόπουλος λειτούργησε ευεργετικά για το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα.

Τουναντίον, η Εθνική δεν επηρεάστηκε καθόλου από τον αποκλεισμό του Τζον Κόρφα πριν από το τζάμπολ του εναρκτήριου αγώνα κόντρα στους «πλάβι» (σ.σ. παρακολούθησε ολόκληρο το τουρνουά με πολιτική περιβολή και δεν φόρεσε ποτέ τη γαλανόλευκη φανέλα σε τελική φάση οποιασδήποτε διοργάνωσης).

Η βαριά ήττα στο πρώτο ματς του Β’ Ομίλου από την τρομερή Γιουγκοσλαβία με 103-68 δεν θορύβησε την Ελλάδα, η οποία νίκησε τη Γαλλία στο κρίσιμο ματς (80-74 το σκορ) και σάρωσε τη Βουλγαρία με 103-73, εξασφαλίζοντας το εισιτήριο για την ημιτελική φάση.

Στην τετράδα την περίμενε η Σοβιετική Ένωση, η μακράν πιο επιτυχημένη ομάδα στην Ιστορία της διοργάνωσης, με παικταράδες όπως ο Άρβιντας Σαμπόνις, ο Σάσα Βολκόφ, ο Σαρούνας Μαρτσιουλιόνις, ο Ρίμας Κουρτινάιτις, ο Τιτ Σοκ, ο Βαλέρι Τιχονένκο και ο Βαλντεμάρας Χομίτσιους.

Συν τοις άλλοις, ο Βλάντας Γκαράστας και οι άσοι του επιθυμούσαν σφόδρα να πάρουν εκδίκηση για την ήττα στον τελικό του Eurobasket της Αθήνας, ορμώμενοι από τη διά περιπάτου πρώτη θέση του Α’ Ομίλου με νίκες επί της Ιταλίας, της Ολλανδίας και της Ισπανίας.

Το κορυφαίο ματς του Γκάλη

Όταν καλείσαι να αντιμετωπίσεις τη, διαχρονικά, κορυφαία ευρωπαϊκή ομάδα, εκ των φαβορί για τον τίτλο και, βέβαια, κάτοχο του χρυσού ολυμπιακού μεταλλίου της Σεούλ, τότε θα πρέπει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου.

Αν, μάλιστα, αποφασίζει να ξεπεράσει τον εαυτό του ένας αθλητής-θρύλος όπως ο Νίκος Γκάλης, τότε οι πιθανότητες νίκης αυξάνονται αρκετά, ιδίως δε αν έχει άξιους συμπαραστάτες στο παρκέ και τον πάγκο.

Ο «θεός» έβαλε τους 45 από τους 81 πόντους της Εθνικής με 18/33 προσπάθειες και την κρίσιμη ασίστ (με το περίφημο πάτημα του ποδιού εκτός αγωνιστικού χώρου που δεν καταλογίστηκε) για το νικητήριο τρίποντο του Φάνη Χριστοδούλου στα 55’’.

Ο μεσότιτλος δεν είναι υπερβολικός, αν ξαναδιαβάσετε την προηγούμενη παράγραφο (σ.σ. η αναφορά γίνεται σε «γαλανόλευκο» επίπεδο κι όχι σε συλλογικό).

Ο «γκάγκστερ» εκτέλεσε τους γίγαντες Σοβιετικούς, οι οποίοι έπεσαν θύματα της Ελλαδίτσας των μόλις 10.000.000 κατοίκων στα 2 τελευταία Eurobasket που παρατάχθηκαν ενωμένοι.

Δεδομένου ότι το 1991 δεν προκρίθηκαν καν στην τελική φάση της Ρώμης, αντιλαμβάνεστε το μέγεθος των διαδοχικών επιτυχιών του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος. Ποια Ελλαδίτσα; Η ΕΛΛΑΔΑΡΑ του ΝΙΚΟΥ ΓΚΑΛΗ!

Κόουτς, Φάνης και… διαιτησία

Αν ο Γκάλης ήταν για ακόμη μία φορά ο κορυφαίος της επίθεσης, ο Φάνης Χριστοδούλου λειτούργησε σαν κυματοθραύστης στις προσπάθειες των Σάσα Βολκόφ και Βαλέρι Τιχονένκο.

Όταν ο διαβασμένος Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου έριξε τον «μπέμπη» στον Τιχονένκο, η σοβιετική ομάδα σίγησε σε σεβαστό βαθμό στη γραμμή κρούσης, δεδομένου ότι απουσίαζε λόγω τραυματισμού ο Κουρτινάιτις.

Γενικώς ο Έλληνας τεχνικός είχε σχεδιάσει εξαιρετικά την τακτική, δικαιώθηκε με τις αργές επιθέσεις και πήρε πόντους από τους αιφνιδιασμούς του α’ ημιχρόνου, το οποίο έληξε 45-44 υπέρ των τότε πρωταθλητών Ευρώπης.

Στον αντίποδα, ο Βλάντας Γκαράστας έκανε μερικά μοιραία λάθη (έβγαλε τον Βολκόφ και πέρασε τον Αλεξάντερ Μπελοστένι, δεν έδωσε εντολή να τροφοδοτηθεί ο Σαμπόνις στο β’ εικοσάλεπτο, ξανάβαλε τον Βολκόφ αντί του Σαμπόνις κ.τ.λ.).

Καταλυτική για την έκβαση του αγώνα ήταν η αποβολή του Μαρτσιουλιόνις, σε ένα χρονικό σημείο που η ΕΣΣΔ προηγείτο 62-57 και, αυτομάτως, έχανε τεράστιο μέρος της δυναμικής της από την περιφέρεια.

Πολλά γράφτηκαν και ακούστηκαν για τη διαιτησία με αποκορύφωμα, φυσικά, το εξόφθαλμο πάτημα της γραμμής από τον Γκάλη κάτω από το καλάθι των Σοβιετικών, στιγμές πριν από το νικητήριο τρίποντο του Φάνη.

Οι γροθιές του Γκάλη και οι νέες αξέχαστες ατάκες του Συρίγου

Ένα από τα highlights του τρομερού αυτού αγώνα ήταν, αναμφίβολα, η στιγμή που η μπάλα έφυγε από τα χέρια του «μπέμπη» για το τελικό, όπως αποδείχθηκε, 81-80.

«Διαβάζοντας» την τροχιά της ή απλώς επειδή ήθελε να στείλει τη θετική του αύρα, ο Νίκος Γκάλης ύψωσε τις γροθιές του και πανηγύρισε… προκαταβολικά για την τεράστια νίκη της Εθνικής ομάδας.

Οι Σοβιετικοί φάνηκαν να τα έχουν χαμένα, αφού στη συνέχεια υπέπεσαν στο επιθετικό φάουλ του Χομίτσιους (στον Παναγιώτη Γιαννάκη) και στα βήματα του Γκούνταρς Βέτρα.

Η φράση «το γήπεδο φλέγεται» μετατράπηκε σε «το γήπεδο σείεται», η αγωνία της ατάκας «όχι, γρήγορα πίσω» θύμισε το «όχι τρίποντο, όχι τρίποντο», αλλά εν τέλει το «η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης» εξελίχθηκε σε «είναι φάουλ, είναι φάουλ επιθετικό, η μπάλα είναι για μας», διαπίστωση που ουσιαστικά σήμανε το τέλος του ματς.

Ακόμα και το λάθος της «πρόκρισης στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα» επαναλήφθηκε με «το φάουλ, το φάουλ το επιθετικό» (σ.σ. δεν σφυρίχτηκε φάουλ, αλλά βήματα), σαν να ήθελε θαρρείς η Μοίρα, με τη μορφή του αξέχαστου Φίλιππου Συρίγου, να συνδέσει σε όλα το Έπος του 1987 με την Εδραίωση του 1989 στην ελίτ του παγκοσμίου μπάσκετ.

ΕΛΛΑΔΑ (Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου): Γκάλης 45, Παταβούκας, Γιαννάκης 6, Καμπούρης 2, Στεργάκος 9, Αγγελίδης, Φιλίππου, Ανδρίτσος, Φασούλας 7, Δ. Παπαδόπουλος, Χριστοδούλου 12.

ΕΣΣΔ (Βλάντας Γκαράστας): Βέτρα 2, Σοκ 2, Μπερεσνόι, Μαρτσιουλιόνις 11, Βολκόφ 11, Τιχονένκο 22, Κουρτινάιτις, Σαμπόνις 19, Γκαντάσεφ, Χομίτσιους 7, Μπελοστένι 6, Γκομπόροφ.

*******

Ο Νίκος Γκάλης ανήκει πια στο Hall of Fame του παγκοσμίου μπάσκετ, ο Παναγιώτης Γιαννάκης είναι προπονητής του Άρη, ο Φίλιππος Συρίγος «ζει» μέσα από τις συγκλονιστικές μεταδόσεις του…

Η Εθνική ομάδα του 1989 παρατάχθηκε ως αουτσάιντερ στον ημιτελικό με την ΕΣΣΔ, όμως έκανε ξανά την υπέρβαση και αγωνίστηκε σε τελικό Eurobasket για δεύτερη διαδοχική φορά.

Η Εθνική ομάδα του 2017 παρατάχθηκε ως αουτσάιντερ εν όψει της τελικής φάσης του τουρνουά της Κωνσταντινούπολης, όμως ξεπέρασε θριαμβευτικά το εμπόδιο της Λιθουανίας και προκρίθηκε στην προημιτελική φάση της διοργάνωσης.

Πάμε λοιπόν! Ελλάς, καν’ το όπως το 1989!