Οι Ισπανοί σε εθνικό επίπεδο είχαν ανέκαθεν να επιδείξουν πολύ ισχυρές ομάδες, ακόμη κι αν πολλές φορές οι ξεχωριστές τους προσωπικότητες εκνεύριζαν το φίλαθλο κοινό.
Ο λόγος που γινόταν αυτό ήταν απλός: Έδειχναν διατεθειμένοι να κάνουν τα πάντα, προκειμένου να φύγουν νικητές από τον αγωνιστικό χώρο, είτε το άξιζαν, είτε όχι.
Γκρίνια στους διαιτητές, εκμαίευση αποφάσεων με δόλιες τακτικές, μηδενικός σεβασμός στον αντίπαλο και άλλα… ωραία, τα οποία δυσκόλευαν περισσότερο το έργο του εκάστοτε αντιπάλου σε οποιοδήποτε άθλημα, αλλά κυρίως στο μπάσκετ.
Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, η λέξη ντροπή είναι λίγη για να περιγράψει αυτό που συνέβη πριν από 18 χρόνια, όταν σαν σήμερα (14 Δεκεμβρίου) κάποιοι… αθλητές κλήθηκαν να επιστρέψουν τα μετάλλια που είχαν κατακτήσει.
«Η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία της Ισπανίας», την είχε χαρακτηρίσει η «Marca» και μόνο άδικο δεν είχε θα έλεγε κανείς. Πώς αλλιώς δηλαδή να περιγραφεί η προσπάθεια να «κλέψει» κάποιος στους Παραολυμπιακούς Αγώνες;
Το 2000 στο Σίδνεϊ ήταν μόλις η δεύτερη φορά που το πρόγραμμα περιελάμβανε τουρνουά μπάσκετ και αθλητές με νοητικές δυσκολίες, μία καινοτομία που είχε εισαχθεί από το 1996 στους Αγώνες της Ατλάντα, καθώς μέχρι τότε προβλεπόταν τουρνουά μόνο για αθλητές με σωματικές αναπηρίες.
Ο Μπεν Τζόνσον νίκησε τον Καρλ Λιούις, αλλά έχασε από τον εαυτό του
Η Ισπανία παρουσίασε μία πολύ καλή ομάδα και έφτασε αήττητη ως τον τελικό, όπου υπέταξε τη Ρωσία με το εμφατικό 87-63 και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, σε μία διοργάνωση βέβαια που μόνο τα μετάλλια δεν έχουν σημασία. Ως εδώ όλα καλά. Το σοκ, όμως, ήρθε λίγο αργότερα.
Αρχικά τα ισπανικά ΜΜΕ παρατήρησαν πως όταν η αποστολή έφτασε πίσω στην πατρίδα, τα μέλη της εξαφανίστηκαν από το αεροδρόμιο άμεσα, ενώ πολλά εξ αυτών φορούσαν γυαλιά ηλίου και προσπαθούσαν να περάσουν απαρατήρητα, δεν υπήρξε καμία διάθεση για δηλώσεις ή για την κλασική αναμνηστική φωτογραφία με τα μετάλλια.
Υπήρχαν ακόμα κάποιοι, οι οποίοι ισχυρίζονταν πως αναγνώριζαν παίκτες και δήλωναν σίγουροι πως αυτοί δεν είχαν κανένα θέμα αναπηρίας, τη στιγμή που το πρώτο αποκαλυπτικό δημοσίευμα έκανε την εμφάνισή του στην εφημερίδα «The Local».
Η βόμβα, όμως, έσκασε τον προσεχή Νοέμβριο, όταν ο Κάρλος Ριμπαγκόρδα, δημοσιογράφος και μέλος της παραολυμπιακής εθνικής ομάδας μπάσκετ, έγραψε στο περιοδικό «Capital» ότι δεν είχε καμία νοητική δυσκολία, όπως και άλλοι συμπαίκτες τους!
Παράλληλα, τόνισε πως αυτό ίσχυε και για άλλα μέλη της ισπανικής αποστολής σε άλλα αθλήματα, όπως το πινγκ-πονγκ, ο στίβος και η κολύμβηση.
Ο ίδιος ο Ριμπαγκόρδα, ο οποίος αγωνιζόταν για δύο χρόνια στην ομάδα, αποκάλυψε ακόμα πως, πέραν κάποιων απλών ερωτήσεων και των τυπικών εξετάσεων, ποτέ δεν πέρασε κάποιο τεστ, είτε από την ισπανική ομοσπονδία παραολυμπιακών αθλημάτων, είτε από την ολυμπιακή επιτροπή στην Αυστραλία!
Συνολικά, όπως διαπιστώθηκε αργότερα, μόλις δύο από τους 12 παίκτες της ομάδας είχαν IQ κάτω του 75 και, κατ’ επέκταση, δικαίωμα στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ.
Η διεθνής αθλητική κοινότητα, αλλά κυρίως αυτή της Ισπανίας, έβλεπαν να εκτυλίσσεται μπροστά τους ένα από τα πιο τρανταχτά ολυμπιακά σκάνδαλα όλων των εποχών.
Υπεύθυνος γι’ αυτό; Ο Φερνάντο Μαρτίν Βιθέντε, πρόεδρος της ισπανικής παραολυμπιακής ομοσπονδίας και πατέρας παιδιού με νοητικά προβλήματα, ο οποίος προκάλεσε αλγεινή εντύπωση για το γεγονός ότι κατέφυγε σε μία τέτοια τακτική.
Μάριον Τζόουνς: Η λάμψη και η πτώση ενός αστεριού που δεν υπήρξε ποτέ
«Δεν μπορούσα να πιστέψω αυτό που έβλεπα να συμβαίνει», δήλωσε ο Ριμπαγκόρδα που αποκάλυψε το σκάνδαλο, ενώ θυμήθηκε και μία χαρακτηριστική στιγμή από τους αγώνες της ομάδας στην Αυστραλία.
«Προηγούμασταν με 30 πόντους επί της Πολωνίας και ο προπονητής μας έλεγε ‘μην παίζετε τόσο καλά, θα μας καταλάβουν, κατεβάστε λίγο ταχύτητα τώρα που σιγουρέψαμε τη νίκη’.
Προετοίμαζα αυτή την αποκάλυψη δύο χρόνια. Ειλικρινά δεν πίστευα ότι θα το τραβήξουν τόσο. Πίστευα ότι θα ντραπούν στο τέλος και θα κάνουν πίσω, αλλά μάταια. Είχα ειδοποιήσει τον αρχισυντάκτη μου, πριν να φύγω για το Σίδνεϊ και είχα έτοιμο και τον τίτλο του θέματος ‘Σκάνδαλο στους Παραολυμπιακούς’».
«Πάντως τολμώ να πω ότι και οι Ρώσοι στον τελικό ήταν υπέρ το δέον καλοί για ανθρώπους με νοητική δυσκολία», είπε επίσης ο Ριμπαγκόρδα, ενδεχομένως με σκοπό να αφήσει υπονοούμενα και για την αντίπαλη ομάδα.
Τελικά τα μετάλλια επεστράφησαν το 2008 από τους Ισπανούς, ενώ η υπόθεση πήρε τον δρόμο των δικαστηρίων, όπου ο Φερνάντο Μαρτίν Βιθέντε κρίθηκε ένοχος και κλήθηκε να πληρώσει κοντά στα 150.000 ευρώ.
Το πρόστιμο ήταν 5.400 ευρώ και τα υπόλοιπα 142.332 ευρώ αφορούσε στη συνολική χορηγία που είχε λάβει η παραολυμπιακή ομοσπονδία, προκειμένου να προετοιμαστεί για τους Αγώνες και να συμμετάσχει σε αυτούς.
Φυσικά, ο Φερνάντο Μαρτίν Βιθέντε καθαιρέθηκε από το αξίωμά του, το οποίο κατείχε από το 1975, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν ιδρυτής της ομοσπονδίας
Ο Ριμπαγκόρδα σχολίασε σχετικά πως ο πρόεδρος είχε καταφέρει να φτιάξει περιουσία άνω των 5.000.000 ευρώ μέσα από τη δραστηριοποίησή του στα αθλητικά δρώμενα, ενώ πιθανολόγησε πως η συγκεκριμένη κίνηση έγινε για να προσελκύσει περισσότερους χορηγούς στην παραολυμπιακή ομοσπονδία.
Το σχέδιο πέτυχε αρχικά, καθώς αυτή ήταν η πιο πετυχημένη παρουσία της Ισπανίας σε Παραολυμπιακούς Αγώνες από τη στιγμή που τερμάτισε 3η στον πίνακα μεταλλίων στο Σίδνεϊ με 107.
Σε δεύτερο χρόνο, όμως, υπήρξε ευτυχώς ο Ριμπαγκόρδα, ο οποίος αποκάλυψε τι είχε συμβεί και έσωσε ότι σωζόταν από το Ολυμπιακό Ιδεώδες.
Όσο για τους υπόλοιπους δήθεν παραολυμπιονίκες, δικάστηκαν 18 άτομα, αλλά δεν τους αποδόθηκαν βαριές κατηγορίες και οι όποιες ποινές επιβλήθηκαν, είχαν ανασταλτικό χαρακτήρα, οπότε συνέχισαν τις ζωές τους κανονικά, προφανώς μακριά από οποιαδήποτε επίσημη αθλητική διοργάνωση.
Μοναδικός πραγματικά χαμένος της ιστορίας, πέρα από την εικόνα των Ισπανών, ήταν οι άνθρωποι με νοητικές δυσκολίες που έχουν διάθεση να αθληθούν σε υψηλό επίπεδο και να δείξουν στον κόσμο την ψυχική τους δύναμη, εκτός από τις αθλητικές τους ικανότητες.
Κι αυτό γιατί, πλέον, εξαιτίας αυτού του πρωτοφανούς και επιεικώς απαράδεκτου περιστατικού, δεν υπάρχει ανάλογο ολυμπιακό πρόγραμμα αγωνισμάτων.
Όταν η Μέρλιν Ότεϊ βρέθηκε θετική σε απαγορευμένη ουσία
Όπως είπε και ο Ριμπαγκόρδα τότε: «Δυστυχώς είναι εύκολο να παριστάνεις ότι υστερείς νοητικά, το δύσκολο είναι το αντίθετο. Οπότε όσο δεν υπάρχει τρόπος να προστατευτούν τέτοια αθλητικά γεγονότα από καταστάσεις σαν αυτή που έζησα εγώ, τότε δεν υπάρχει λόγος να διεξάγονται, γιατί μόνο κακό προκαλούν σε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και σε όποιον αγαπάει τον αθλητισμό γενικότερα».