Ήταν ο πρώτος Κινέζος, έστω κι από την Ταϊπέι, που κατέκτησε μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο πρώτος Ασιάτης που φιλοξενήθηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού «Sports Illustrated» υπό τον τίτλο «Ο Κορυφαίος Αθλητής του Κόσμου».
Ακριβώς δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, στις 27 Ιανουαρίου 2007, το Sport-Retro.gr τιμά τη μνήμη του Γιανγκ Τσουάν-Κουάνγκ, ενός δεκαθλητή που έλαβε το προσωνύμιο «Ironman», δηλητηριάστηκε στο Τόκιο το 1964 και εγκατέλειψε τη δράση σαν αποτυχημένος.
Άλμα εις ύψος με κλαδί από μπαμπού!
Ο Μάισονγκ Όρλους, όπως ήταν το πρώτο όνομά του, γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου 1933 και καταγόταν από τη φυλή Άμις, η οποία ήταν η μεγαλύτερη από τις 16 αναγνωρισμένες των Αβορίγινων της Ταϊβάν.
Όταν οι Ιάπωνες κατέλαβαν το νησί της νοτιοανατολικής Ασίας, ο μικρός αποκαλείτο Χιντέο Χανάε, ενώ με την άφιξη του Κουομιντάνγκ (εθνικιστικό κόμμα της Κίνας) το 1949, ο πατέρας του τον «βάφτισε» Γιανγκ Τσουάν-Κουάνγκ.
«Ευρέως γνωστός» σημαίνει το όνομα που έμελλε να γράψει Ιστορία ο έφηβος πια αθλητής, ο οποίος έμαθε άλμα εις μήκος με ένα κλαδί μπαμπού και κατέρριψε το εθνικό ρεκόρ στο άλμα επί κοντώ με την πρώτη του επίσημη προσπάθεια!
Προτού κλείσει τα 25 του χρόνια, ο νεαρός Γιανγκ είχε ήδη κατακτήσει δύο χρυσά, αμφότερα στο δέκαθλο στους Ασιατικούς Αγώνες της Μανίλα (1954) και του Τόκιο (1958), καθώς και άλλα τρία μετάλλια (δύο ασημένια, ένα χάλκινο) σε άλλα αγωνίσματα.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950, ο ιθαγενής από την Ταϊβάν είχε πάρει δικαίως το προσωνύμιο «Ironman της Ασίας» και είχε αρχίσει να δικαιολογεί τη σημασιολογία του τρίτου (και τελευταίου) ονόματος που του έδωσε ο πατέρας του.
Στις ΗΠΑ για… μπριζόλες
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, το εθνικιστικό κόμμα της Κίνας υποχώρησε από την Ταϊβάν, η οποία έπρεπε να ανοικοδομηθεί.
Το ετήσιο εθνικό εισόδημα εκείνη την εποχή δεν ξεπερνούσε τα 162 δολάρια και, κατά συνέπεια, το κύμα μετανάστευσης ήταν μεγάλο.
Ο Γιανγκ Τσουάν-Κουάνγκ αποφασίζει να ταξιδέψει στο Λος Άντζελες, να γραφτεί στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και να ειδικευθεί στον στίβο.
Προπονητής του έγινε ο θρυλικός Έλβιν Ντρέικ, ο οποίος αφιέρωσε περισσότερα από 60 χρόνια στον στίβο και προς τιμήν του το στάδιο του UCLA πήρε το όνομά του.
Όπως εκμυστηρεύτηκε σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις της ζωής του, ο δεκαθλητής από την Ταϊβάν έτρωγε μόνο μπριζόλα για μήνες στα εστιατόρια των ΗΠΑ και, συν τοις άλλοις, έπεσε θύμα ρατσιστικής συμπεριφοράς από έναν κομμωτή (δεν ήθελε να τον κουρέψει).
«Το χρυσό και στους δύο!»
Η μοίρα έφερε τον Γιανγκ αντιμέτωπο με τον φίλο και συναθλητή του Ράφερ Τζόνσον στον τελικό του δεκάθλου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης το 1960.
Ο «Ironman της Ασίας» υπερίσχυσε σε επτά αγωνίσματα και έχασε στα άλλα τρία, συγκεκριμένα σε εκείνα που αφορούσαν τις ρίψεις, αλλά στη γενική βαθμολογία ο Αμερικανός ήταν καλύτερος.
Ο Τζόνσον είχε ένα μικρό προβάδισμα πριν από το τελευταίο αγώνισμα, τα 1.500μ., ο Γιανγκ χρειαζόταν νίκη με διαφορά τουλάχιστον 10’’ για τη «χρυσή» ανατροπή, η οποία όμως δεν ήρθε ποτέ, με συνέπεια να… αρκεστεί στο γεγονός ότι έγινε ο πρώτος Κινέζος που κατέκτησε Ολυμπιακό μετάλλιο.
Η εικόνα των δύο αποκαμωμένων φίλων και συναθλητών από το 2.00 του video είναι συγκλονιστική και έμεινε στην Ιστορία (σ.σ. στην αρχή διακρίνεται και ο Παναγιώτης Επιτρόπουλος που κατετάγη 23ος).
Αμφότεροι καταχειροκροτήθηκαν, ενώ χαρακτηριστικό είναι πως το κοινό αξίωνε να μοιραστούν το χρυσό μετάλλιο, το οποίο κατέληξε στον παγκόσμιο ρέκορντμαν που συγκέντρωσε 8.392 πόντους έναντι 8.334 του Γιανγκ.
Αν μη τι άλλο, το σύστημα βαθμολόγησης θα έπρεπε να αναδιαμορφωθεί, αφού ο νικητής των επτά αγωνισμάτων κατετάγη 2ος και εκείνος των τριών ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου.
Το χάλκινο μετάλλιο κατέκτησε ο πρώην παγκόσμιος ρέκορντμαν Βασίλι Κουζνέτσοφ με 7.809 πόντους. Ιστορική και η φωτογραφία με έναν Αμερικανό, έναν Κινέζο (έστω κι από την Ταϊπέι) και έναν Σοβιετικό.
Νωρίτερα, ο έμπλεος δακρύων Γιανγκ καθόταν σε έναν πάγκο των αποδυτηρίων, την ώρα που ο Τζόνσον δεχόταν συγχαρητήρια. Όταν έμειναν μόνοι, ο «Ironman» στάθηκε στα κουρασμένα πόδια του, κινήθηκε προς το μέρος του μεγάλου του αντιπάλου, του έσφιξε το αριστερό χέρι και απλά μουρμούρισε: «Συγχαρητήρια Ράφε».
«Ο Κορυφαίος Αθλητής του Κόσμου»
Ο Γιανγκ Τσουάν-Κουάνγκ όχι μόνο δεν το έβαλε κάτω, αλλά τρία χρόνια αργότερα έσπασε το φράγμα των 9.000 βαθμών και «γκρέμισε» το παγκόσμιο ρεκόρ με 9.121.
Όταν το σύστημα βαθμολόγησης άλλαξε, αυτόματα έγινε ο πρώτος που συγκέντρωσε πάνω από 8.000 βαθμούς, ενώ μέχρι και σήμερα, ήτοι 54 χρόνια αργότερα, κανένας μη Αμερικανός ή Ευρωπαίος δεν έχει καταρρίψει την επίδοσή του.
Το περιοδικό «Sports Illustrated» δεν έμεινε ασυγκίνητο και υπό τον τίτλο «Ο Κορυφαίος Αθλητής του Κόσμου» φιλοξένησε για πρώτη φορά Ασιάτη σε εξώφυλλό του.
Δείτε πώς υποδέχθηκαν τον τρομερό αθλητή οι συμπατριώτες του:
Ο 31χρονος, πλέον, Γιανγκ ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί για το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 1964, αλλά παραδόξως, τερμάτισε 5ος με μόλις 7.650 βαθμούς!
Αρχικά, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που υποψιάστηκαν ότι δωροδοκήθηκε για να έχει μειωμένη απόδοση, ενώ άλλοι έκαναν λόγο για ψυχολογικούς παράγοντες.
Δηλητήριο στην πορτοκαλάδα
Η αλήθεια όμως είναι άλλη: ο Γιανγκ ήπιε δηλητηριασμένο χυμό που του έδωσε συναθλητής του, ο οποίος αργότερα αυτομόλησε στην κομμουνιστική Κίνα.
Σε ντοκιμαντέρ του 2002 για τη ζωή του σπουδαίου αθλητή, ο ίδιος εξήγησε μπροστά στην κάμερα ότι τρεις ημέρες πριν από την έναρξη του δεκάθλου αισθάνθηκε ζάλη και ταλαιπωρείτο από ρινική καταρροή.
Οι εξετάσεις δεν έδειξαν να έχει αρπάξει κρυολόγημα, φυσικά όμως, παρέμεινε κλινήρης για 48 ώρες, προκειμένου να πάρει δυνάμεις. Ανήμερα του αγώνα, στις 4.30 το πρωί, ο Γιανγκ σηκώθηκε και έτρεξε για να προπονηθεί, ωστόσο λίγο αργότερα δεν κατάφερε να δικαιολογήσει τον τίτλο του φαβορί.
Επί σειρά ετών δεν είχε επιβεβαιωθεί ότι ο «Ironman» δηλητηριάστηκε, όμως στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ο τότε Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού της Ταϊβάν τον κάλεσε για να τον ενημερώσει ότι αυτή η ξαφνική αδιαθεσία στο Τόκιο δεν ήταν και τόσο αθώα.
To… κακό φέρεται να έγινε την ώρα που ο Γιανγκ, η σύζυγός του, ο προπονητής Έλβιν Ντρέικ, το μέλος του τιμ Γεϊτσένγκ Γκου και δύο Ιάπωνες φύλακες βρίσκονταν στο εστιατόριο.
Τότε, ο αθλητής της σκοποβολής Μα Τσεν-Σαν πλησίασε στο τραπέζι, προσέφερε τον χυμό στον παγκόσμιο ρέκορντμαν του δεκάθλου και φώναξε: «Για να πάρει δυνάμεις ο “Ironman”. Στην υγειά της χώρας».
Αργότερα, ο δηλητηριαστής και τρεις ακόμα αθλητές μετέβησαν στο γραφείο του κομμουνιστικού κόμματος στο Τόκιο και ζήτησαν πολιτικό άσυλο, γεγονός που προκάλεσε αναταραχή.
Ο Μα Τσεν-Σαν ανήκε στη στρατιωτική δύναμη του Τσιάνγκ Κάι-Σεκ, ηγέτη του κινεζικού εθνικιστικού κόμματος, ως ελεύθερος σκοπευτής.
Δηλητήριο και στο φινάλε της ζωής του
Με την επιστροφή του από το Τόκιο και το κουβάλημα της ταμπέλας του αποτυχημένου, ο ταλαιπωρημένος Γιανγκ ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τη δράση σε ηλικία μόλις 31 ετών.
Ο «Ironman» δεν ακολούθησε καριέρα προπονητή, αντ’ αυτού έλαβε μέρος στο γουέστερν «There Was a Crooked Man», παραγωγής 1970, με τους Κερκ Ντάγκλας και Χένρι Φόντα.
Ο Γιανγκ υποδύθηκε τον αμίλητο Αχ Πινγκ, όπως μπορείτε να δείτε από το 1:34 του trailer.
Από τον στίβο του αθλητισμού, ο τρανός Ασιάτης πέρασε σε εκείνον της πολιτικής, μέσω του οποίου προσπάθησε να ενώσει όλες τις δυνάμεις της Ταϊβάν για την ανεξαρτησία της.
Μάλιστα, είχε προσφερθεί να πουλήσει το Ολυμπιακό του μετάλλιο, σε μία προσπάθεια να συγκεντρώσει πόρους για τα σπορ του νησιού, ενώ συνέβαλε στη δημιουργία του Εθνικού Αθλητικού Κέντρου στην Καοσιούνγκ (εξελέγη και πρόεδρος).
Η φημολογία ότι το κομμουνιστικό κόμμα της Κίνας είχε προσπαθήσει να δελεάσει τον Γιανγκ με τη θέση του αναπληρωτή διευθυντή της Επιτροπής Φυσικής Αγωγής ήταν έντονη. Αν πράγματι έγινε αυτή η πρόταση, τότε εκείνος την απέρριψε.
Στη δύση της ζωής του, ο εκ των κορυφαίων δεκαθλητών της Ιστορίας, ο «Ιronman της Ασίας», φιλοξενείτο σε ένα ετοιμόρροπο δωμάτιο, ειδικά κατασκευασμένο γι’ αυτόν, στο Εθνικό Αθλητικό Κέντρο.
Όσο περνούσαν τα χρόνια τόσο πιο πολύ η πολιτεία και ο κόσμος ξεχνούσαν τον Γιανγκ, ο οποίος μέχρι τον θάνατό του δεν είχε προσκληθεί από την Ολυμπιακή Επιτροπή για τους Αγώνες του Πεκίνου το 2008, παρά το γεγονός ότι είχε υποστηρίξει δημοσίως την υποψηφιότητα της Κίνας.
Εν έτει 2001, ο Γιανγκ διαγνώσθηκε με καρκίνο στο συκώτι και στις 27 Ιανουαρίου 2007, σε ηλικία 73 ετών, απεβίωσε από εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η τελετή έγινε στην Ταϊπέι υπό την παρουσία του τότε προέδρου Τσεν Σουί-Μπιαν, αλλά η επιθυμία του να ταφεί σε χώρο του προπονητικού κέντρου δεν έγινε δεκτή.
Στις 3 Φεβρουαρίου 2008, ο Γιανγκ οδηγήθηκε στην τελευταία του κατοικία, η οποία βρίσκεται στη Βεντούρα της Καλιφόρνια. Το φέρετρό ήταν καλυμμένο με σημαία της Δημοκρατίας της Κίνας και με ακόμα μία της Ολυμπιακής ομάδας.
«Ο πατέρας μου πάντα αγαπούσε την Ταϊβάν και υπήρξε πιστός στον λαό της. Νομίζω ότι πατριώτες σαν αυτόν μπορούν να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση για τις νέες γενιές», είχε πει τότε ο μεγαλύτερος από τους δύο γιους του εκλιπόντος, ο Σεντρίκ Γιανγκ.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα