Ο πρώτος τελικός μπάσκετ των Ολυμπιακών Αγώνων έληξε 19-8!

Το μπάσκετ ενσωματώθηκε στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1936 στο Βερολίνο και η διεξαγωγή του διήρκησε από τις 7 μέχρι τις 14 Αυγούστου.

Είκοσι τρία έθνη δήλωσαν συμμετοχή (σ.σ. η Ισπανία λόγω της έναρξης του Εμφυλίου και η Ουγγαρία αποσύρθηκαν), περισσότερα από κάθε άλλο ομαδικό άθλημα της διοργάνωσης.

Η ΔΟΕ και η FIBA, η οποία είχε ιδρυθεί το 1932 με την ονομασία Fédération internationale de basket-ball amateur, βρήκαν το τουρνουά ως μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να παιχτεί μπάσκετ σε ανοικτούς χώρους.

Γήπεδα τένις με κεραμιδόχωμα και άμμο χρησιμοποιήθηκαν για την περίσταση και, βέβαια, τα προβλήματα ήταν πολλά όταν οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν καλές, με αποκορύφωμα τον τελικό μεταξύ ΗΠΑ και Καναδά στις 14 Αυγούστου.

ΗΠΑ, Καναδάς, Μεξικό, Βραζιλία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Τουρκία, Χιλή, Ελβετία, Εσθονία, Πολωνία, Περού, Αίγυπτος, Ιαπωνία, Δημοκρατία της Κίνας, Βέλγιο, Ουρουγουάη, Τσεχοσλοβακία, Φιλιππίνες και Λετονία ήταν οι συμμετέχουσες χώρες.

Διακόσιοι (παρά ένας) αθλητές έλαβαν μέρος έστω για λίγα δευτερόλεπτα, κάθε ομάδα είχε δικαίωμα να δηλώσει 14 παίκτες στη διοργάνωση, αλλά μόνο οι μισοί μπορούσαν να επιλεγούν πριν από κάθε ματς.

 

Η πορεία της διοργάνωσης

Έπειτα από δύο γύρους όπου υπήρχαν και δεύτερες ευκαιρίες στους ηττημένους, ο τρίτος είχε πια τον χαρακτήρα του νοκ-άουτ και έδινε τα οκτώ εισιτήρια της προημιτελικής φάσης.

Τα αποτελέσματα:

Φιλιππίνες – Εσθονία 39-22

Χιλή – Ιταλία 19-27

Μεξικό – Ιαπωνία 28-22

Ελβετία – Καναδάς 9-27

Ουρουγουάη – Τσεχοσλοβακία 28-19

Βραζιλία – Πολωνία 25-33

Στην προημιτελική φάση η είδηση ήταν εξωαγωνιστική, καθώς το Περού αποσύρθηκε εις ένδειξη διαμαρτυρίας για όσα συνέβησαν στο ποδοσφαιρικό τουρνουά εις βάρος των συμπατριωτών τους.

Συνεπώς, η Πολωνία προκρίθηκε άνευ αγώνος, όπως και οι ΗΠΑ (56-23 τις Φιλιππίνες), Μεξικό (24-17 την Ιταλία), Καναδάς (41-21 την Ουρουγουάη).

Εν συνεχεία, οι ΗΠΑ επικράτησαν 25-10 του Μεξικού, ο Καναδάς με 42-15 της Πολωνίας και στον μικρό τελικό το Μεξικό με 26-12 της Πολωνίας.

Δεδομένου ότι ο μεγάλος τελικός θα ήταν ΗΠΑ-Καναδάς και το Μεξικό είχε καταλάβει την 3η θέση, το βάθρο θα αποτελείτο από βορειοαμερικανικές ομάδες.

Ειρήσθω εν παρόδω, τα μετάλλια απονεμήθηκαν από τον εμπνευστή του αθλήματος, τον Τζέιμς Νέισμιθ, ο οποίος παράλληλα έλαβε τον τίτλο του επίτιμου προέδρου της ΙΒF (η τότε FIBA).

 

ΗΠΑ – Καναδάς 19-8

Υπό καταρρακτώδη βροχή σε έναν βαλτώδη αγωνιστικό χώρο, οι Αμερικανοί και οι Καναδοί ρίχθηκαν στη μάχη για το πρώτο χρυσό μπασκετικό μετάλλιο το απόγευμα της 14ης Αυγούστου 1936.

Αρκετοί από τους 1.000 θεατές στέκονταν καρτερικά όρθιοι αφού δεν υπήρχαν καθίσματα, αλλά τους αρκούσε που παρακολουθούσαν ένα άγνωστο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα σπορ.

Ήταν κι αυτή μία μεγάλη νίκη των Ολυμπιακών Αγώνων: η μετάδοση μη διαδεδομένων αθλημάτων σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.

Οι παίκτες δεν μπορούσαν να ντριμπλάρουν και να «σκάσουν» την μπάλα με ευκολία, εξ ου και το χαμηλότερο σκορ (σ.σ. μαζί με το Ουρουγουάη-Βέλγιο 17-10 του α’ γύρου) της διοργάνωσης.

Οι ΗΠΑ προηγήθηκαν 15-4 στο α’ ημίχρονο και σε συνδυασμό με το… 4-4 του β’ μέρους κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο με σκορ 19-8.

Πρώτος σκόρερ του πρώτου μπασκετικού τελικού των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο Τζο Φόρτενμπερι, ήτοι το «βαρύ πυροβολικό» της ομάδας, με 8 πόντους.

Ο Μπιλ Γουίτλι προσέθεσε άλλους 5 για λογαριασμό των νικητών, ενώ οι Καρλ Νόουλς, Τζακ Ράγκλαντ και Φράνσις Τζόνσον είχαν από 2.

Το χρυσό του μετάλλιο αξιολογήθηκε στο τηλεοπτικό πρόγραμμα «Antiques Roadshow» του PBS και η εκτιμώμενη αξία του κυμάνθηκε από 100.000 μέχρι 175.000 δολάρια.

Ο Φόρτενμπερι σημείωσε κατά μέσο όρο 14,5 πόντους ανά ματς, ο Φρανκ Λούμπιν ακολούθησε με 11 και ο Φράνσις Τζόνσον με 10.

 

«Ήμουν ο Μάικλ Τζόρνταν της εποχής μου»

Τον Ιούλιο του 1996, μερικούς μήνες πριν από τον θάνατό του, ο 85χρονος Φράνσις Τζόνσον παραχώρησε συνέντευξη στο «Sports Illustrated».

Έμενε στο προάστιο Τσέστερφιλντ του Σεντ Λούις, στην μπροστινή αυλή υπήρχε μια ολυμπιακή σημαία και το δωματιάκι του κοσμούσε μία κορνίζα με 14 μορφές.

Ήταν οι παίκτες της πρώτης αμερικανικής ομάδας που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, ενώ εκείνος βρισκόταν κάπου στη μέση με την μπάλα στα πόδια του.

Την ώρα της συνέντευξης έβγαλε από ένα ντουλάπι το καπέλο και το σακάκι που φορούσε κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου.

Κατόπιν αφαίρεσε με προσοχή από μία κασετίνα το χρυσό του μετάλλιο και φανέρωσε με καμάρι το μαραμένο δάφνινο στεφάνι που του είχε τοποθετήσει στο κεφάλι ο Τζέιμς Νέισμιθ.

«Ξέρετε, ήμουν ο Μάικλ Τζόρνταν της εποχής μου», είπε με χαμόγελο ο Τζόνσον, ο ένας εκ των τεσσάρων που βρίσκονταν τότε εν ζωή (σ.σ. τώρα δεν υπάρχουν ούτε οι Σαμ Μπάλτερ, Φρανκ Λούμπιν και Ντουέιν Σουόνσον).

Αρκετοί παίκτες εκείνης της «χρυσής» φουρνιάς είχαν επιτυχίες και στη συνέχεια, αφού για παράδειγμα ο Λούμπιν χαρακτηρίζεται ως «πατριάρχης» του λιθουανικού μπάσκετ (καταγόταν από τη συγκεκριμένη χώρα και μάλιστα την οδήγησε στην κατάκτηση του Eurobasket 1939).

Ο Μπάλτερ έγινε αθλητικός εκφωνητής και αρθρογράφος σε εφημερίδα του Λος Άντζελες, ενώ ο Τζόνσον ξεχώρισε κυρίως για τα άλογα της φυλής Απαλούζα που εξέτρεφε και είχαν εισαχθεί σε σχετικό Hall of Fame.

 

Η ομάδα των ΗΠΑ

Η πρώτη απόπειρα ενσωμάτωσης του μπάσκετ στο ολυμπιακό πρόγραμμα έγινε το 1904 στο Σεντ Λούις, όπου μερικές εγχώριες ερασιτεχνικές και κολεγιακές ομάδες έδωσαν αγώνες επίδειξης.

Χάρη στις προσπάθειες ενός πιονιέρου προπονητή από το Κάνσας, του Φογκ Άλεν, το άθλημα αναγνωρίστηκε επισήμως το 1936.

Η αποστολή των ΗΠΑ απαρτίστηκε στις αρχές Απριλίου, όταν οι οκτώ φιναλίστ που «επιβίωσαν» από ένα προκριματικό τουρνουά συγκεντρώθηκαν στο «Madison Square Garden» της Νέας Υόρκης για τους τελικούς.

Υπήρχαν πέντε κολεγιακά ρόστερ, μία ομάδα Χριστιανικής Αδελφότητας και άλλες δύο ερασιτεχνικές: οι McPherson Globe Oilers και οι Universal Pictures, οι οποίες δύο εβδομάδες νωρίτερα είχαν τεθεί αντιμέτωπες στους τελικούς του ΑΑU στο Ντένβερ.

«Μας είπαν να πάμε στη Νέα Υόρκη με δικά μας έξοδα. Επίσης, στο διυλιστήριο που δούλευα μας απείλησαν πως θα χάσουμε τη δουλειά μας, αν συμμετάσχουμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες», έχει πει ο Φράνσις Τζόνσον.

Ο Τζόνσον ανήκε στους McPherson και άλλοι, όπως ο Λούμπιν, στους Universal Pictures, οι οποίοι σταμάτησαν να υποστηρίζουν την ομάδα εις ένδειξη διαμαρτυρίας για το γεγονός ότι η κορυφαία αθλητική διοργάνωση θα διεξαγόταν στη ναζιστική Γερμανία.

Τελικά, αν και είχαν ηττηθεί στον τελικό του Ντένβερ, οι Χολιγουντιανοί επικράτησαν των Oilers με 44-43 και απέκτησαν το δικαίωμα να απαρτίσουν το μισό ρόστερ.

Σουόνσον, Λούμπιν, Καρλ Νόουλς, Αρτ Μόλνερ, Ντόναλντ Πίπερ και Καρλ Σάι ήταν οι τυχεροί, ενώ ο έβδομος, ο Σαμ Μπάλτερ, ήταν ο μοναδικός Εβραίος της αμερικανικής ομάδας.

Οι Oilers τροφοδότησαν με άλλους έξι παίκτες την αποστολή: Τζο Φόρτενμπερι, Τζον Γκίμπσονς, Τζακ Ράγκλαντ, Γουίλαρντ Σμιντ, Μπιλ Γουίτλι και, βέβαια, τον Φράνσις Τζόνσον.

Ο σέντερ Ραλφ Μπίσοπ ήταν ο μοναδικός ερασιτέχνης της παρέας (Πανεπιστήμιο του Ουάσινγκτον), ενώ προπονητής ορίστηκε ο Τζίμι Νιντλς των U.P. και βοηθός ο Τζιν Τζόνσον των Oilers, ο οποίος ήταν μεγαλύτερος αδερφός του Φράνσις.

 

«Πόρτα» σε Νέισμιθ και ψηλούς!

Τον Ιούλιο η ολυμπιακή αποστολή των ΗΠΑ επιβιβάστηκε στο S.S. Manhattan, συνοδευόμενη από τον 74χρονο πια Τζέιμς Νέισμιθ.

«Ελπίζαμε ότι θα παρουσιάσουμε στους φιλάθλους των άλλων χωρών τις ικανότητες, τη φύση του αθλήματος και την ταχύτητα αυτού του παραδοσιακού αμερικανικού παιχνιδιού.

Αντ’ αυτού, μία σειρά κωμικών λαθών και ατυχών συνθηκών γκρέμισαν αυτό που θεωρητικά θα έπρεπε να μετατραπεί ως το σπουδαιότερο τουρνουά μπάσκετ όλων των εποχών», θα έγραφε αργότερα ο Μπάλτερ.

Όταν η αποστολή έφτασε στο Βερολίνο, ο Νέισμιθ διαπίστωσε ότι δεν είχε ετοιμαστεί καμία τελετή προς τιμήν του στο εναρκτήριο παιχνίδι μπάσκετ της διοργάνωσης.

Τουναντίον, του απαγορεύθηκε η είσοδος στους Αγώνες (!) και αν δεν υπήρχαν μερικοί φίλοι του που κίνησαν τα νήματα, δεν θα στεκόταν καμαρωτός στις 7 Αυγούστου κατά την παρέλαση των 21 συμμετεχουσών ομάδων.

Στις ΗΠΑ το παιχνίδι πλησίασε τον μισό αιώνα ζωής, όμως πουθενά αλλού δεν είχε εξελιχθεί και, μοιραία, ούτε οι Γερμανοί διοργανωτές ήταν κατάλληλα προετοιμασμένοι.

Προς έκπληξη των περισσοτέρων, την τελευταία στιγμή η IBF προσπάθησε να αποκλείσει από τις αναμετρήσεις όσους είχαν ύψος άνω του 1.90!

Οι ΗΠΑ αντιστάθηκαν σθεναρά σε αυτή τη σκέψη, διότι κινδύνευαν να παραταχθούν χωρίς τους μισούς τους άσους και, εν τέλει, δικαιώθηκαν.

Όταν πάρθηκε η απόφαση για χρησιμοποίηση επτά παικτών σε κάθε ματς, οι Αμερικανοί τους μοίρασαν ως εξής: τα στελέχη των Universal Pictures θα έδιναν το «παρών» στο πρώτο παιχνίδι, ενώ εκείνα των Oilers και ο Μπίσοπ στο επόμενο.

 

«Τσαπλινική κωμωδία»

«Το ναζιστικό πνεύμα, το οποίο υποτίθεται ότι θα ήταν η αποθέωση της λεπτομέρειας και της οργάνωσης, είχε αποτύχει σίγουρα. Γιατί δεν είχαν ανακαλύψει ότι το μπάσκετ ήταν ένα άθλημα που παιζόταν σε κλειστό χώρο;», αναρωτιόταν ο Μπάλτερ.

Ο άσος των ΗΠΑ τα «έχωσε» στους Γερμανούς για τον αγωνιστικό χώρο ή την μπάλα που θύμιζε εκείνη του ποδοσφαίρου και «την έπαιρνε ο αέρας».

Οι Αμερικανοί είχαν πολλούς λόγους για να εκνευριστούν ή να απογοητευθούν, ωστόσο η διαφορά δυναμικότητας με τις άλλες ομάδες ήταν εμφανής.

Η πρώτη νίκη ήρθε άκοπα λόγω της απόσυρσης της Ισπανίας, έπειτα έπαιξαν οι Universal Pictures, εν συνεχεία οι Oilers με τον Μπίσοπ κ.ο.κ.

Ο τελικός με τον Καναδά, γενέτειρα χώρα του Νέισμιθ, χαρακτηρίστηκε ως «ανεκτίμητο δείγμα τσαπλινικής κωμωδίας» από τον Μπάλτερ, προφανώς λόγω των αντίξοων συνθηκών με τη βροχή κ.τ.λ.

Παραδόξως, οι Λούμπιν και Σουόνσον έμειναν εκτός αποστολής για εκείνο το ματς, το οποίο παρακολούθησαν ανάμεσα στο πλήθος.

«Ήταν απαίσιο. Το νερό είχε ‘καθίσει’ στον αγωνιστικό χώρο. Ήταν σαν να έβλεπες αναμέτρηση πόλο», αποκάλυπτε ο Λούμπιν.

«Η ντρίμπλα δεν ήταν ντρίμπλα. Ήταν… splash», υπερθεμάτιζε με τον πλέον παραστατικό τρόπο ο Μπάλτερ.

Πάρτε μια γεύση από το μπάσκετ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 με ένα κλικ ΕΔΩ.

***

Τώρα πια όλοι αυτοί οι πρωτομάστορες του μπάσκετ πλαισιώνουν τον Τζέιμς Νέισμιθ σε ένα τεράστιο κλειστό του ουρανού, κοιτούν προς τα κάτω μέσω ενός αόρατου παρκέ και παρακολουθούν τις σύγχρονες αναμετρήσεις.

Χαμογελούν ενθυμούμενοι όσα τράβηξαν προκειμένου το άθλημα που υπηρέτησαν να κερδίσει ολόκληρο τον πλανήτη. «Χαλάλι», είναι σίγουρο ότι μονολογούν…

Διαβάστε ακόμα
Σχόλια
Loading...
error: Content is protected !!