«Ο χρόνος ως οντότητα δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός και άρα δεν μπορεί να υπάρχει. Τόσο το μέλλον, όσο και το παρελθόν δεν υφίστανται, καθώς το ένα δεν έχει έρθει ακόμα και το άλλο έχει ήδη περάσει», αναφέρει στο έργο του «Φυσικά» ο Αριστοτέλης.
Η αλήθεια είναι πως οι φιλόσοφοι, μερικές φορές, συνηθίζουν να διατυπώνουν θεωρίες, που ο κοινός νους αδυνατεί να κατανοήσει. Ωστόσο, επειδή πλέον, η έννοια του παρελθόντος είναι κοινώς αποδεκτή, αξίζει να γυρίσουμε το χρόνο στις 9 Σεπτεμβρίου του 1972.
Τι συνέβη τότε; Μετά την ολοκλήρωση του μπασκετικού τελικού των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου, ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση, και ενώ το σκορ ήταν 50-49 υπέρ των Αμερικανών, το ρολόι της γραμματείας γύρισε (εσφαλμένως;) τρία δευτερόλεπτα πίσω, γεγονός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της αναμέτρησης…
Ο ήχος που προκάλεσε αναστάτωση
Η καλαθοσφαίριση καθιερώθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936 και μέχρι τη διοργάνωση του 1968, οι Αμερικανοί ήταν οι απόλυτοι κυρίαρχοι του αθλήματος, λόγω του ότι είχαν κατακτήσει και τα επτά χρυσά μετάλλια των τελικών.
Ωστόσο, στον τελικό της 9ης Σεπτεμβρίου του 1972, τα πράγματα δεν έμοιαζαν να είναι τόσο απλά για αυτούς. Η Σοβιετική Ένωση τους κόντραρε στα ίσια, διατηρώντας μάλιστα, το προβάδισμα κατά το μεγαλύτερο διάστημα της αναμέτρησης.
Οι Αμερικανοί όμως, δεν «παρέδωσαν τα όπλα» και κατάφεραν να μειώσουν σε 49-48, τρία δευτερόλεπτα πριν από την ολοκλήρωση του παιχνιδιού. Τότε, ο Ζούραμπ Σανκαντέλιντσε έκανε φάουλ στον Νταγκ Κόλινς, στέλνοντας τον στην γραμμή των ελευθέρων βολών.
Ο Αμερικανός γκαρντ ευστόχησε στην πρώτη βολή και ενώ εκτελούσε τη δεύτερη, ακούστηκε ένας ήχος, που προκάλεσε τρομερή σύγχυση. Ο διαιτητής Ρενάτο Ριγκέτο κατευθύνθηκε προς τη γραμματεία, προκειμένου να ρωτήσει τι συνέβη, αφήνοντας, παράλληλα, το παιχνίδι να συνεχιστεί.
Ο Κόλινς ευστόχησε και στη δεύτερη βολή, βάζοντας μπροστά την Αμερική με 50-49. Οι παίκτες της Σοβιετικής Ένωσης έκαναν επαναφορά της μπάλας και ενώ ο χρόνος κυλούσε, το ματς διεκόπη βιαίως ένα δευτερόλεπτο πριν το τέλος.
Ο Σοβιετικός πάγκος διαμαρτυρήθηκε έντονα πως δεν του δόθηκε το τάιμ-άουτ που είχε ζητήσει, μέσω της κόρνας που ακούστηκε κατά την εκτέλεση των βολών.
Σύμφωνα με τους τότε κανονισμούς, η ομάδα που επιθυμούσε να πάρει τάιμ-άουτ πατούσε ένα κουμπί και μέσω του ήχου που ακουγόταν ενημέρωνε τη γραμματεία για την πρόθεσή της αυτή. Επίσης, η κάθε ομάδα είχε τη δυνατότητα να πάρει το τάιμ άουτ είτε πριν την εκτέλεση των βολών είτε μετά την εκτέλεση της πρώτης βολής.
Οι Σοβιετικοί λοιπόν, ισχυρίστηκαν πως είχαν πατήσει εγκαίρως το κουμπί, δηλαδή πριν την εκτέλεση της δεύτερης βολής, ωστόσο, λόγω του ότι μπλόκαρε ο μηχανισμός, ο ήχος δεν ακούστηκε τη σωστή χρονική στιγμή.
Οι Αμερικανοί, με τη σειρά τους, αμφισβήτησαν τους ισχυρισμούς των Σοβιετικών. Ο διαιτητής του αγώνα, προκειμένου να καταπραΰνει τα πνεύματα, αποφάσισε πως το πιο δίκαιο θα ήταν να μετρήσουν οι ελεύθερες βολές του Κόλινς και το ρολόι να γυρίσει στα τρία δευτερόλεπτα, προκειμένου οι Σοβιετικοί να εκδηλώσουν την επίθεση τους.
Τα προβλήματα δεν σταμάτησαν εδώ
Εκμεταλλευόμενος τη διακοπή του παιχνιδιού, ο Βλάντιμιρ Κοντράσιν, o Σοβιετικός προπονητής, κατάφερε να συμβουλεύει τους παίκτες του σχετικά με το πώς θα πρέπει να κινηθούν τα τελευταία τρία δευτερόλεπτα. Ταυτόχρονα, παρότι δεν επιτρεπόταν από τους κανονισμούς, προέβη στην αλλαγή ενός παίκτη, γεγονός που δεν έγινε αντιληπτό από τους διαιτητές.
Οι Σοβιετικοί επανέφεραν την μπάλα στον αγωνιστικό χώρο και αμέσως μετά ακούστηκε η κόρνα. Οι φίλαθλοι των Αμερικανών θεώρησαν πως το παιχνίδι τελείωσε και εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο, πανηγυρίζοντας έντονα. Ο ενθουσιασμός όμως, γρήγορα σταμάτησε, καθώς διαπιστώθηκε πως έγινε πάλι λάθος. Η γραμματεία είχε γύρισε το ρολόι στα πενήντα δευτερόλεπτα και ο ήχος που ακούστηκε σήμαινε πως η αναμέτρηση διακόπτεται εκ νέου!
Η φάση έπρεπε να επαναληφθεί! Το ρολόι γύρισε πάλι στα 3 δευτερόλεπτα και η πάσα του Εντσέκο είχε ως αποδέκτη τον Μπέλοφ. Το σουτ που επιχείρησε βρήκε στόχο και έτσι διαμόρφωσε το τελικό 51-50, αφήνοντας στον… τόπο τους Αμερικανούς!
Οι Αμερικανοί το κρατούν… μανιάτικο
Η ομάδα των ΗΠΑ διαμαρτυρήθηκε έντονα, κανείς όμως δεν πτοήθηκε. Μέχρι και σήμερα δεν αποδέχεται το αργυρό μετάλλιο, καθώς θεωρεί πως η απόφαση των διαιτητών την αδίκησε κατάφωρα.
Από τη μεριά του, ο προπονητής των Σοβιετικών παραδέχεται πως η όλη τροπή του αγώνα μετριάζει τη χαρά της κατάκτησης του χρυσού μεταλλίου. Βέβαια, ακόμα και με αυτόν τον τρόπο, η νίκη επί των ΗΠΑ δεν παύει να είναι νίκη, συνεπώς δηλώνει υπερήφανος για την ομάδα του…
Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Αθλητική Ηχώ» κάλυψε το γεγονός με τη φράση: «Το ρολόι γύρισε πίσω δύο φορές στα τελευταία δραματικά δευτερόλεπτα, μετά από λάθη των αρμοδίων. Οι Αμερικανοί έκαναν ένσταση που δεν έγινε αποδεκτή».
Στην καθημερινή ζωή, ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Εντούτοις, όταν σε μερικές περιπτώσεις τον γυρίζεις τεχνητά, ανατρέπονται δεδομένα και καταστάσεις…
Οι συνθέσεις:
ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (Βλάντιμιρ Κοντράσιν): Παλιντόβα, Παουλάουσκας 3, Σακαντελίτζε 8, Ζαρμουχαμέντοφ 4, Μπολόσεφ 4, Εντέσκο, Σ. Μπέλοφ 20, Κόρκια 4, Ντβόρνι, Βολνόφ, Αλ. Μπέλοφ 8, Κοβαλένκο.
ΗΠΑ (Χανκ Άιμπα): Ντέιβις, Κόλινς 8, Χέντερσον 9, Μπάντομ 2, Ρ. Τζόουνς, Ντ. Τζόουνς 6, Φορμπς 2, Μπρούερ 9, Μπάρλεσον, Μακ Μίλαν 2, Τζόις 6, Ράτλιφ 6.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα