Το Κύπελλο Πρωταθλητριών και νυν Euroleague συστήθηκε στο μπασκετικό κοινό το 1958 με… τζάμπολ την αναμέτρηση Άντερλεχτ-Ετσέλα.
Στο άκουσμα των δύο αυτών ομάδων δημιουργείται εύλογα μία μεγάλη έκπληξη, καθώς οι περισσότεροι φίλαθλοι δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή τους.
Το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, οι χώρες δηλαδή που, αντίστοιχα, προέρχονται οι δύο πρώτοι μονομάχοι στην Ιστορία της Euroleague, κάθε άλλο παρά σε περίοπτη θέση του μπασκετικού χάρτη συμπεριλαμβάνονται στις μέρες μας.
Η Ελλάδα, αντίθετα, πρωτοστατεί στα κορυφαία γεγονότα τόσο σε εθνικό όσο, κυρίως, σε συλλογικό επίπεδο, αρχής γενομένης από το Κύπελλο Κυπελλούχων της ΑΕΚ το 1968.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η παρθενική της παρουσία στη νεοσύστατη διοργάνωση συνδυάστηκε με συμμετοχή ενός εκ των… γνωστών και μη εξαιρετέων (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, Άρης, ΑΕΚ ή ΠΑΟΚ).
Το Sport-Retro.gr γυρίζει τον χρόνο στις 30 Μαρτίου 1958, τότε που η πρώτη ελληνική ομάδα έλαβε μέρος στο Κύπελλο Πρωταθλητριών.
Η φουρνιά των «Ολυμπιονικών»
Κύριες και κύριοι, υποκλιθείτε στον θρυλικό Πανελλήνιο της δεκαετίας του 1950!
Τότε που οι «Ολυμπιονίκες» έγιναν… Πανελληνιονίκες με τις 3 κατακτήσεις πρωταθλημάτων Ελλάδας (1953, 1955, 1957) και τις 6 στο αθηναϊκό (1951, 1953, 1954, 1955, 1956, 1958).
Με άσους όπως οι Θέμης Χολέβας, Παναγιώτης Μανιάς, Κώστας Παπαδήμας, Μίμης Στεφανίδης, Αριστείδης Ρουμπάνης, Γιώργος Μόσχος, Αντώνης Χρηστέας και προπονητή τον πολυπράγμονα Νίκο Νησιώτη, ο Πανελλήνιος έγραψε τις πιο «χρυσές» σελίδες της Ιστορίας του.
Παράλειψη θα ήταν αν δεν γινόταν αναφορά στους παίκτες με λιγότερο χρόνο συμμετοχής όπως οι Νομικός, Κωστόπουλος, Μπουρνέλος, Γ. Ρουμπάνης, Σακκέλης, Ξένος, Ζαγοραίος, Τσιφλάκος, Αναγνωστόπουλος, Πουλακίδας, Μακρυνικόλας, Ιερεμιάδης, Λέκκας, Καρβέλας και Μαυρολέων.
Το αποκορύφωμα αυτής της φουρνιάς ήταν η εκπροσώπηση του ελληνικού μπάσκετ στο νεοσύστατο Κύπελλο Πρωταθλητριών, απόρροια του πρωταθλήματος του 1957 που κρίθηκε σε μπαράζ με τον Ολυμπιακό στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον δραματικό εκείνον αγώνα, ο Πανελλήνιος επικράτησε 62-60 παρά το γεγονός ότι παρατάχθηκε χωρίς τους τραυματίες Α. Ρουμπάνη και Μανιά.
30 Μαρτίου 1958: Το «γαλανόλευκο» τζάμπολ
Πριν από τις 9 κατακτήσεις (σ.σ. 6 ο Παναθηναϊκός, 3 ο Ολυμπιακός) και τις δεκάδες συμμετοχές σε Final 4, ο Πανελλήνιος ήταν η πρώτη ελληνική ομάδα που ρίχτηκε στη μάχη της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης.
Τότε που είχε μόλις καθιερωθεί το σύστημα των 30 δευτερολέπτων μέχρι την εκδήλωση της επίθεσης και που ένας ρουμανικός σύλλογος φάνταζε φαβορί απέναντι στον «γαλανόλευκο» πρωταθλητή!
Η Στεάουα Βουκουρεστίου αφίχθη στην Ελλάδα με τους Αντρέι Φόλμπερτ, Μιχάι Νέντεφ, Ίον Ντινέσκου, Αλεσάντρου Φοντόρ, Τέοντορ Νεντέλεα, Εμίλ Νικουλέσκου, Νταν Πουσκάσου και Ιοάν Τεστιμπάν στην αποστολή της.
Μόλις 6 χρόνια μετά την ίδρυσή της, η ρουμανική ομάδα διέθετε παίκτες με δεκάδες διεθνείς συμμετοχές και αρκετές εμπειρίες, ενώ απόντες λόγω τραυματισμών ήταν οι Μιχάι Εόρντογκ, Βαλέριου Προύντσου και Μιχάι Ραντουτσάνου.
Το πρωί του Σαββάτου οι προαναφερθέντες προπονήθηκαν στο γήπεδο του Πανελληνίου και στις 11:00 της Κυριακής (30/3) επέστρεψαν για το τζάμπολ του πρώτου αγώνα της σειράς.
Οι «Ολυμπιονίκες» κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τη Στεάουα χωρίς τους Α. Ρουμπάνη και Μανιά, σε μία αναμέτρηση που είχε γενική είσοδο 20 δραχμές και την παρακολούθησαν περίπου 2.500 θεατές.
Πάλεψε αλλά…
Η Στεάουα Βουκουρεστίου εισήλθε πρώτη στον αγωνιστικό χώρο, ακολούθησε ο Πανελλήνιος και λίγες στιγμές αργότερα ο Χολέβας αντάλλαξε λάβαρα με τον Φόλμπερ.
Κατόπιν, οι Έλληνες παίκτες προσέφεραν αναμνηστικά (εύζωνες σε καρικατούρες) και το ματς άρχισε με τη ρουμανική ομάδα να προηγείται 5-0.
Ο Πανελλήνιος πήρε τα ηνία και, μάλιστα, ευνοήθηκε από το γεγονός ότι ο Ντελένεα αποχώρησε λόγω προσωρινού τραυματισμού στο 15’, αλλά το ημίχρονο έληξε 32-31 υπέρ των φιλοξενούμενων.
Η ρουμανική ομάδα είχε τα ηνία μετά την ολιγόλεπτη ανάπαυλα και προηγήθηκε 58-50, προτού οι «Ολυμπιονίκες» μειώσουν με πέντε αναπάντητους πόντους.
Τελικά, αυτή η αντεπίθεση του Πανελληνίου δεν στέφθηκε από ανατροπή, αφού η Στεάουα συνήλθε, έφτασε στο 63-55 και απλά στο τέλος το μέγεθος της ήττας περιορίστηκε σε 63-60.
Ο Χρηστέας δεν βρήκε στόχο αρκετές φορές, ο Στεφανίδης προσπάθησε να πάρει το ματς πάνω του στο β’ ημίχρονο αλλά οι αντίπαλοι τον μάρκαραν πιο στενά, η συντριπτική πλειοψηφία των μονομαχιών κάτω από τα καλάθια χάθηκε και οι βολές ήταν 10/24 έναντι 11/17 των Ρουμάνων.
Η διεκδίκηση της νίκης κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα εξαιτίας μερικών ατομικών προσπαθειών των γηπεδούχων και, κυρίως, λόγω των λαθών των φιλοξενούμενων σε σημεία που είχαν την ευκαιρία να αυξήσουν πολύ τη διαφορά.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ (Νίκος Νησιώτης): Χολέβας 3, Παπαδήμας 14, Στεφανίδης 19, Χρηστέας 16, Σακκέλης 6, Μαυρολέων 2.
ΣΤΕΑΟΥΑ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ (Κονσταντίν Χέρολντ): Φόλμπερτ 16, Νέντεφ 16, Φόντορ 17, Νεντέλεα 4, Νικουλέσκου 8, Πουσκάσου 2.
Διαιτητές: Tσόλοβιτς (Γιουγκοσλαβία), Τάκεφ (Βουλγαρία).
Να σημειωθεί ότι το βράδυ της Δευτέρας στις 20:30 οι φιλοξενούμενοι αντιμετώπισαν μία ομάδα επιλέκτων που είχε ως βάση τον Πανελλήνιο, με παίκτες όπως οι Κοντοβουνήσιος, Δεκαβάλας, Πολίτης, Ζάννος, Τσίκας, Πουλακίδας, Χρηστέας, Σεντούκας και Φιλιππάκης.
Οι δηλώσεις των πρωταγωνιστών
Αντώνης Χρηστέας: «Λυπούμαι διότι από εμένα εχάθη το παιχνίδι. Αν είχα ελάχιστη ευστοχία μπορούσαμε να κερδίσουμε άνετα. Διά την διαιτησία δεν λέω τίποτε, ο κόσμος την είδε. Πιστεύω ότι στο Βουκουρέστι θα επιτύχουμε δύο καλάθια περισσότερα και θα προχωρήσουμε στον επόμενον γύρον».
Μίμης Στεφανίδης: «Ήταν μια μετρία ομάδας που με λίγο «χέρι» αν είχε ο Χρηστέας, η νίκη θα ήταν ιδική μας. Ελπίζω στο Βουκουρέστι να νικήσουμε με δύο καλάθια».
Αποσπάσματα των δηλώσεων του Μιχάι Νέντεφ: «Η φήμη του Πανελληνίου στην Ευρώπη είναι τεραστία. Οι Στεφανίδης, Χρηστέας και Παπαδήμας είναι τρεις παίκτες διεθνούς αξίας. Οι Έλληνες θεαταί γνωρίζουν καλά το μπάσκετ και πάντα χειροκροτούν το ωραίο.
Ελπίζω η ελληνορουμανική συνάντησις να γίνη σταθμός εις τας αθλητικάς σχέσεις των δύο χωρών διά την πρόοδον του αθλητισμού. Οι φίλαθλοι του Βουκουρεστίου αναμένουν με αγωνίαν τον Πανελλήνιον διότι έχουν ακούσει τα πιο καλά λόγια δι’ αυτόν».
Αποσπάσματα των δηλώσεων του Αντρέι Φόλμπερτ: «Ο Πανελλήνιος μπορεί να παίξη αρκετά πιο καλά απ’ ό,τι έπαιξε σήμερα. Διαθέτει μία σπουδαία επίθεσιν με Στεφανίδη, Χρηστέα, Παπαδήμα, που μπορεί να ανατρέψη και την πιο ισχυρά άμυνα.
Οι φίλαθλοί σας έχουν καταλάβει θαυμάσια το μπάσκετ και το παρακολουθούν με μεγάλη σχολαστικότητα. Είθε η συνάντηση Στεάουα-Πανελλήνιος να συντελέση εις την πύκνωσιν των αθλητικών σχέσεων των δύο χωρών».
Ήττα και στη ρεβάνς
Ο Πανελλήνιος ταξίδεψε με ειδικό πούλμαν για το Βουκουρέστι τα χαράματα της Τετάρτης 9 Απριλίου, συνοδευόμενος από μερικούς φιλάθλους του.
Στην αποστολή μετείχαν οι Χολέβας, Χρηστέας, Στεφανίδης, Μαυρολέων, Σακκέλης, Μόσχος, Καρβέλας, Μακρυνικόλας, Αναγνωστόπουλος, Καρακάσης, Λέκκας και Ιερεμιάδης.
Στις 14 Απριλίου περίπου 5.000 Ρουμάνοι έδωσαν το «παρών» στις εξέδρες και ώθησαν την ομάδα τους προς τη δεύτερη νίκη-πρόκριση στον επόμενο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.
Οι Χρηστέας και Στεφανίδης σημείωσαν συνολικά 59 πόντους και κάλυψαν επάξια τα κενά των Παπαδήμα, Μανιά, Α. Ρουμπάνη, ωστόσο η Στεάουα Βουκουρεστίου επιβλήθηκε 75-72.
Ύστερα από το τέλος του αγώνα, ο Νίκος Νησιώτης παραδέχθηκε: «Η Στεάουα ήξιζε της νίκης της διότι οι παίκτες της απέδωσαν καλύτερα των ιδικών μας. Δεν υπερείχον εις τον τομέα της τακτικής αλλά ήσαν ανώτεροι από πλευράς ταχύτητας και αντοχής.
Οι παίκτες του Πανελληνίου ήσαν κατάκοποι εξαιτίας του εξαντλητικού ταξιδιού των, το οποίον διήρκεσε δύο ημέρας και τρεις νύκτας, και υστέρησαν της συνήθους αποδόσεών των».
ΣΤΕΑΟΥΑ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ (Κονσταντίν Χέρολντ): Φόλμπερτ 19, Φόντορ 17, Νέντεφ 10, Νικουλέσκου 8, Πουσκάσου 2, Νεντέλεα 9, Προύντσου 4, Ραντουτσάνου 6, Έορντοχ, Ντινέσκου.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ (Νίκος Νησιώτης): Στεφανίδης 22, Χολέβας 8, Χρηστέας 37, Σακκέλης 3, Μόσχος 2, Μαυρολέων, Ιερεμιάδης, Καρβέλας, Καρακάσης, Λέκκας.
Διαιτητές: Μπελάσεβιτς (Γιουγκοσλαβία), Ουλγκούτς (Τουρκία).
Ύστερα από μία φιλική αναμέτρηση με τη Μιγκ (σ.σ. ήττα με 91-90), η αποστολή του Πανελληνίου επέστρεψε στη βάση της κατάκοπη, πικραμένη, αλλά και υπερήφανη.
Σταδιακά, η ομάδα των «Ολυμπιονικών» έχασε την αίγλη της στο μπάσκετ, ωστόσο υπάρχουν μερικές στιγμές που έμειναν στην Ιστορία και δεν γίνεται να σβηστούν ποτέ.
Όπως για παράδειγμα ότι μαζί με τον Παναθηναϊκό, τον Τρίτωνα, τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης και τον Σπόρτιγκ, ο Πανελλήνιος αποτέλεσε μία από τις πρώτες «πορτοκαλί» δυνάμεις του τόπου.
Πιθανότατα, να μην συμμετάσχει ποτέ ξανά στο Κύπελλο Πρωταθλητριών με την τωρινή του μορφή. Δεν πειράζει. Στους αθεράπευτα ρομαντικούς αρκεί που ήταν ο πρώτος εκπρόσωπος της Ελλάδας.
Διαβάστε ακόμη:
PHOTOS: Η επική ανατροπή της ΑΕΚ επί της ΤΣΣΚΑ Σόφιας
Γιάννης Λάμπρου: Ένας υπεραθλητής στα χρόνια της αθωότητας
Μίσσας Πανταζόπουλος: Μία εμβληματική μορφή του ελληνικού… μπάσκετμπωλ
22 Φεβρουαρίου 1958: Το πρώτο ματς στην ιστορία της Euroleague