Η Νότια Αμερική φημίζεται για τους αγώνες που περιλαμβάνουν σύρραξη μεταξύ ποδοσφαιριστών. Τα σκληρά μαρκαρίσματα, τα έντονα πάθη που οδηγούν σε έντονα μίση και πολλές φορές το μεγάλο διακύβευμα κατέληγε σε ορισμένες άσχημες στιγμές που δεν ταιριάζουν στο ποδόσφαιρο.
Αυτό που συνέβη, όμως, στις 17 Μαρτίου του 1971 δεν έχει προηγούμενο σε υψηλό επίπεδο και δεν είχε ούτε επόμενο.
Στην αναμέτρηση της Μπόκα Τζούνιορς με τη Σπόρτινγκ Κριστάλ για το Copa Libertadores αποβλήθηκαν οι 19 από τους 22 ποδοσφαιριστές που βρίσκονταν στον αγωνιστικό χώρο, λίγο πριν από το τέλος του παιχνιδιού!
Τα κείμενα του Sport-Retro.gr για την Αργεντινή
«Μπομπονέρα», τόπος ποδοσφαιρικής βίας
Το «Μπομπονέρα» δεν φημίζεται για την… ηρεμία του και όχι μόνο για τις φωνές των φανατικών φιλάθλων της Μπόκα.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1969, η κυρίαρχος της Νότιας Αμερικής εκείνη την εποχή, η Εστουδιάντες των 3 διαδοχικών Copa Libertadores, έπαιζε με τη Μίλαν για τη ρεβάνς του Διηπειρωτικού Κυπέλλου.
Η ομάδα του Οσβάλντο Ζουμπελδία φημιζόταν για τη σκληράδα της και το συχνά αντιαθλητικό παιχνίδι, ωστόσο αυτό που συνέβη ήταν πρωτοφανές.
Η συμπεριφορά των παικτών στον αγωνιστικό χώρο κατά τη νίκη με 2-1 ήταν τέτοια, που μετά από διεθνή κατακραυγή, ο πρόεδρος της Αργεντινής, στρατηγός Χουάν Κάρλος Ονγκανία, διέταξε τη σύλληψη 3 παικτών της Εστουδιάντες (μεταξύ των οποίων ο μετέπειτα τερματοφύλακας του Ολυμπιακού, Αλμπέρτο Πολέτι).
Το Περού απέκλεισε την Αργεντινή παρά τη δωροδοκία
Το ίδιο έτος, η εθνική Περού, με 7 παίκτες της Σπόρτινγκ Κριστάλ στο ρόστερ της, είχε αποκλείσει την εθνική Αργεντινής σε προκριματικό όμιλο του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1970, με μία νίκη στη Λίμα και μία ισοπαλία στο Μπουένος Άιρες στα μεταξύ τους παιχνίδια.
Μάλιστα, η τρίτη ομάδα του ομίλου, Βολιβία, νίκησε το Περού του Τεόφιλο Κουμπίγιας και του Έκτορ Τσουμπίτας μετά από δωροδοκία από την Αργεντινή του διαιτητή Σέρχιο Τσετσέλεβ, όπως παραδέχθηκε χρόνια αργότερα ο ίδιος.
Εν τέλει, το Περού κατάφερε να προκριθεί στην τελική φάση της διοργάνωσης για πρώτη φορά στην ιστορία του (2η συμμετοχή, η πρώτη το 1930 με πρόσκληση) και η Αργεντινή απέτυχε να πάρει «εισιτήριο» από τα προκριματικά για μία και μοναδική φορά στην ιστορία της.
Αργεντινή εναντίον Περού σε διασυλλογικό επίπεδο
Σε διασυλλογικό επίπεδο, η Μπόκα Τζούνιορς ήταν η πρωταθλήτρια του Nacional το 1969 και διατήρησε τα «σκήπτρα” έναν χρόνο αργότερα, επικρατώντας της Ροσάριο Σεντράλ σε μπαράζ στο «Μονουμεντάλ».
Αυτές οι δύο ομάδες, μαζί με την κάτοχο του τροπαίου, Εστουδιάντες, ήταν οι εκπρόσωποι της Αργεντινής στο Copa Libertadores 1971.
Την ίδια σεζόν, η Σπόρτινγκ Κριστάλ κατέκτησε το Campeonato Descentralizado, στέφθηκε πρωταθλήτρια Περού για 4η φορά από τις 18 συνολικά, έχοντας μόλις έναν βαθμό διαφορά από την Ουνιβερσιτάριο, την αντίπαλό της από τη Λίμα. Αυτές οι ομάδες ήταν οι εκπρόσωποι του Περού.
Το Copa Libertadores είχε μία ιδιαίτερη μορφή εκείνη την εποχή, με δύο φάσεις ομίλων. Στην πρώτη φάση, κάθε ένας από τους 5 ομίλους συμπληρωνόταν από τους συλλόγους αποκλειστικά 2 χωρών. Μοιραία, στον 1ο όμιλο έλαχε να τοποθετηθούν οι εκπρόσωποι της Αργεντινής και του Περού (η Εστουδιάντες προκρινόταν άνευ αγώνα στη 2η φάση ομίλων).
Μετά από 3 αγωνιστικές, η Ουνιβερσιτάριο είχε 4 βαθμούς (η νίκη μετρούσε για 2), η Μπόκα με τη Σπόρτινγκ από 3 και η Ροσάριο είχε 2.
Στην 4η αγωνιστική ήταν προγραμματισμένο το παιχνίδι της Μπόκα με τη Σπόρτινγκ που θα έκρινε πολλά, λίγες ημέρες μετά από τον αγώνα στο Περού, όπου οι γηπεδούχοι επικράτησαν με 2-0.
Το είχε προβλέψει αστρολόγος
Το ημερολόγιο έδειχνε 17 Μαρτίου 1971. Οι Περουβιανοί, στις δηλώσεις του στον Τύπο της Αργεντινής, έλεγαν ότι θέλουν «τη νίκη, όπως στη Λίμα, για να διασφαλίσουμε την πρόκριση στον 2ο γύρο».
Δεν ρώτησαν, όμως, τον Έκτορ Ρόχας, έναν διάσημο αστρολόγο της εποχής, που είχε προβλέψει από τον Δεκέμβριο του 1970 ότι το επόμενο έτος θα σημειωνόταν «ένα τεράστιο αθλητικό σκάνδαλο, με διεθνή αντίκτυπο».
Ο αγώνας, πάντως, ήταν ένας από τους πρώτους που μεταδιδόταν στο Περού μέσω δορυφόρου, κάτι που ένωσε ακόμη περισσότερο το κοινό της χώρας.
Ανατροπή στην ανατροπή
Ο Ουρουγουανός διαιτητής Αλεχάντρο Οτέρο, αστυνομικός στο επάγγελμα, έδωσε τη σέντρα στις 20:40 τοπική ώρα.
Το «Μπομπονέρα» ήταν γεμάτο από 60.000 θεατές, οι οποίοι μετά από δύο πολύ καλές ευκαιρίες των φιλοξενουμένων, «πάγωσαν» ακόμη περισσότερο.
Στο 17ο λεπτό ο Χουάν Ορμπεργκόσο άνοιξε το σκορ για το Περού, αλλά πήρε άμεση απάντηση. Στο 22′ ο Χόρχε Κοτς πήρε το ριμπάουντ από δοκάρι και έσπρωξε την μπάλα στα δίχτυα της Σπόρτινγκ για το 1-1 και στο 24′ ο Άνχελ Ρόχας με βολέ από κοντά έκανε την ανατροπή.
Στο 69′, ένα λάθος του τερματοφύλακα της Μπόκα, Ρουμπέν Σάντσες, έδωσε την ευκαιρία στον Κάρλος Γκονσάλες Παχουέλο να ισοφαρίσει σε 2-2 και η αγωνία έφτασε στο κατακόρυφο.
Τα μαρκαρίσματα άρχισαν να γίνονται υπέρ το δέον σκληρά, τα νεύρα των παικτών ήταν πια ανεξέλεγκτα και λίγα λεπτά πριν από το τέλος, ήρθε η καταστροφή.
Απίστευτο ξύλο, αίματα και ένας θάνατος
Στο 88ο λεπτό, ο Ρομπέρτο Ροχέλ της Μπόκα έπεσε στο έδαφος στη μεγάλη περιοχή, ζητώντας πέναλτι. Ο Ουρουγουανός διαιτητής ορθώς δεν καταλόγισε κάτι, αφού στην πραγματικότητα ο Αργεντινός αμυντικός είχε υποπέσει σε φάουλ. Αυτό ήταν…
Ο Ρουμπέν Σουνιέ, αρχηγός της Μπόκα, ο οποίος μερικά χρόνια αργότερα έκανε απόπειρα αυτοκτονίας πέφτοντας από τον 7ο όροφο, ήταν ο άνθρωπος που άρχισε τα πάντα.
Μετά από την απόφαση να συνεχιστεί το παιχνίδι, ο Σουνιέ χτύπησε τον Αλφρέδο Κεσάδα της Σπόρτινγκ στο πλαίσιο… μαρκαρίσματος στην επόμενη φάση και τον ξάπλωσε στον αγωνιστικό χώρο.
Η σύρραξη άρχισε. Ο Σουνιέ επιτέθηκε στον Αλμπέρτο Γκαγιάρδο με ένα σημαιάκι του κόρνερ και ο επιθετικός της Σπόρτινγκ απάντησε με μία ιπτάμενη κλοτσιά στον Αργεντινό, ανοίγοντάς του το κεφάλι. Ο Σουνιέ χρειάστηκε 7 ράμματα αργότερα σε τοπική κλινική.
Το αποτέλεσμα αυτού του διαπληκτισμού ήταν μία φωτογραφία που έγινε γρήγορα κλασική, με τον Σουνιέ γεμάτο αίματα στο κεφάλι να περιστοιχίζεται από 3 αστυνομικούς που προσπαθούσαν να τον συγκρατήσουν. Ο Λουίς Τόρες, που είχε μπει αλλαγή στην ανάπαυλα, είχε προλάβει να αισθανθεί κι αυτός την οργή του Σουνιέ.
Τίποτα δεν σταμάτησε εκεί. Ο Κοτς κλότσησε τον πεσμένο Ελόι Κάμπος, ο οποίος υπέστη κάταγμα κρανίου και έχασε τις αισθήσεις του. Ο Φερνάντο Μεγιάν πήγε να υπερασπιστεί τον συμπαίκτη του, αλλά δέχθηκε χτύπημα από τον Ροχέλ, έπεσε στο έδαφος και δέχθηκε νέο χτύπημα από τον Κοτς, που του έσπασε τη μύτη και του προκάλεσε διάσειση. Αμφότεροι οι Περουβιανοί διακομίστηκαν στο γειτονικό νοσοκομείο Άρχεριτς. Στη συνέχεια, πάντως, οι Περουβιανοί απάντησαν στον σκόρερ της Μπόκα.
Ο Ορλάντο ντε λα Τόρε, από την πλευρά του, επιχείρησε να… σώσει την τιμή της Σπόρτινγκ, παλεύοντας ταυτόχρονα με δύο και τρεις παίκτες της Μπόκα. Ήταν μία σκηνή που πιθανότατα δεν άντεξε η μητέρα του, παρακολουθώντας τον αγώνα πίσω στην πατρίδα, με συνέπεια να υποστεί καρδιακή προσβολή και να πεθάνει!
Ο τερματοφύλακας της Μπόκα γλίτωσε την 20ή κόκκινη
Το τέλος της σύρραξης βρήκε τον διαιτητή ακόμα στον αγωνιστικό χώρο, παρότι οι επόπτες είχαν διαφύγει προς τη φυσούνα, μετά από την εισβολή και άλλων ανθρώπων από τους πάγκους και την κερκίδα.
Ο Ουρουγουανός είχε δει τα περισσότερα από όσα είχαν συμβεί και όταν ηρέμησε το κλίμα, ήρθε η ώρα των… καρτών.
Έναν χρόνο μετά από την εισαγωγή τους στο ποδόσφαιρο, εξαιτίας ακόμα ενός αγώνα που εμπλεκόταν η Αργεντινή, τον προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1966 με αντίπαλο την Αγγλία, ο Οτέρο έκανε τη μοναδική χρήση που θα μπορούσε να κάνει: κόκκινη κάρτα.
Συνολικά έδειξε την άγουσα στα αποδυτήρια σε 19 από τους 22 ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων. Ουσιαστικά, την κόκκινη κάρτα γλίτωσαν μόνο οι 4 παίκτες που είχαν γίνει αλλαγή (2 για κάθε ομάδα) και ακόμα 3 ποδοσφαιριστές.
Ο ένας ήταν ο τερματοφύλακας της Μπόκα, έστω κι αν είχε επιτεθεί στον Γκονσάλες Παχουέλο με γροθιές, χωρίς να το αντιληφθεί ο Οτέρο. Ο άλλος ήταν ο τερματοφύλακας της Σπόρτινγκ Κριστάλ, Λουίς Ρουμπίνιος, και ο 3ος ήταν ο… Περουβιανός αμυντικός της Μπόκα, Χούλιο Μελέντες!
Την κόκκινη κάρτα είδαν οι Σουνιέ, Κοτς, Ροχέλ, Αρμάντο Οβίντε, Ρουμπέν Παλάσιος, Αντόνιο Καμπρέρα, Ρόχας, Νικολάς Νοβέλο και Οσκάρ Πιανέτι από πλευράς Μπόκα και από πλευράς Σπόρτινγκ οι Ντε λα Τόρε, Κάμπος, Γκαγιάρδο, Ρομπέρτο Ελίας, Κεσάδα, Χοσέ ντελ Καστίγιο, Τόρες, Γκονσάλες Παχουέλο και Ραμόν Μιφλίν, αν και ο τελευταίος δεν συμμετείχε στα επεισόδια!
Σύλληψη παικτών και 30 μέρες κράτηση
Ο αγώνας προφανώς δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και το 3ο ημίχρονο ήταν εξίσου σοβαρό. Πλην των 3 παικτών που κατέληξαν στο νοσοκομείο (Σουνιέ, Κάμπος, Μεγιάν), οι υπόλοιποι 16 συνελήφθησαν και κατέληξαν 3 τετράγωνα πιο μακριά, στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς του Πινσόν.
Ορισμένοι εξ αυτών πέρασαν τη νύχτα στο κρατητήριο, σε ένα μικτό κελί. Εξαίρεση ο Ντε λα Τόρε, που επέστρεψε στο Περού λόγω του θανάτου της μητέρας του, μαζί με τους Γκαγιάρδο και Ντελ Καστίγιο που τον συνόδευσαν.
Οι ποδοσφαιριστές που συνελήφθησαν καταδικάστηκαν σε 30 μέρες κράτηση, ως υπεύθυνοι για τα επεισόδια που έλαβαν χώρα στο «Μπομπονέρα», ωστόσο μετά από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο, αφέθηκαν όλοι ελεύθεροι.
Υποδοχή ηρώων στο Περού
Η είδηση της σύλληψης των Περουβιανών ποδοσφαιριστών οδήγησε αρκετούς κάτοικους της Λίμα έξω από την πρεσβεία της Αργεντινής, στην οποία πέταξαν πέτρες και αντικείμενα.
«Οι Περουβιανοί, που δεν άρχισαν τον καυγά, δεν είχαν άλλη επιλογή από το να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους από τις επιθέσεις που δέχονταν», υποστήριξε ο εκπρόσωπος της Σπόρτινγκ και γραμματέας της CONMEBOL, Αουγκούστο Μοράλ.
Στην επιστροφή τους από το Μπουένος Άιρες, οι Περουβιανοί έτυχαν υποδοχής ηρώων, με εκατοντάδες συμπατριώτες τους να τους περιμένουν στο αεροδρόμιο και ισχυρή αστυνομική παρουσία να προσπαθεί να αποτρέψει τα χειρότερα.
Ο ίδιος ο πρόεδρος του Περού, στρατηγός Χουάν Βελάσκο Αλβαράδο, συνεχάρη τους παίκτες της Σπόρτινγκ γιατί υπερασπίστηκαν την τιμή της πατρίδας, μέσα από τηλεγράφημα που απέστειλε στην αποστολή της ομάδας στο Μπουένος Άιρες την επομένη του αγώνα.
Οι «καμπάνες» στους παίκτες
Ο εμβληματικός πρόεδρος της Μπόκα, Αλμπέρτο Αρμάντο, του οποίου το όνομα φέρει τυπικά το γήπεδο της ομάδας από το 2000, απαίτησε «το μέγιστο της ποινής στους πρωταγωνιστές των συμβάντων που με ντρόπιασαν ως Αργεντινό και ως άνθρωπο που αφοσιώθηκα στο ποδόσφαιρο».
Ένας εξ αυτών ήταν ο προπονητής Χοσέ Μαρία Σιλβέρο, ο οποίος απολύθηκε μετά από τον αγώνα, ενώ την ίδια τύχη είχε και ο αρχηγός Σουνιέ, όταν έληξε η τιμωρία του.
Ο Αργεντινός ποδοσφαιριστής δέχθηκε ποινή 18 μηνών, ο Ροχέλ 16 μηνών, ο Καμπρέρα 14 μηνών, ο Κοτς 12 μηνών, ενώ για ένα έτος τιμωρήθηκε και ο Σιλβέρο από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας.
Η CONMEBOL τιμώρησε επίσης με 6 παιχνίδια τον Σουνιέ, με 4 τον Ροχέλ, τον Ρόχας και τον Καμπρέρα, με 2 τον Πιανέτι, τον Παλάσιος και με ένα τον Οβίντε. Επιπροσθέτως, η ποδοσφαιρική συνομοσπονδία της Νότιας Αμερικής τιμώρησε με 6 αγωνιστικές τον Μεγιάν, με 4 τους Κάμπος, Ντε λα Τόρε, Γκονσάλες Παχουέλο και Γκαγιάρδο, με 2 τους Ελίας και Τόρες και με μία τον Κεσάδα από πλευράς Σπόρτινγκ.
Προκλητικά δημοσιεύματα και διπλωματικό επεισόδιο
Η κοινωνία της Αργεντινής αντιμετώπιζε ήδη ταραχές, αφού στη Κόρντομπα σημειώνονταν συνεχείς διαδηλώσεις που οδήγησαν σε πολλούς θανάτους και καταστροφές σε καταστήματα και αυτοκίνητα.
Τα περιστατικά στο «Μπομπονέρα», όμως επισκίασαν τα πάντα και μάλιστα έφεραν τις δύο χώρες κοντά σε διπλωματικό πόλεμο.
Οι εφημερίδες της εποχής βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να δράσουν και ο Τύπος της Αργεντινής άδραξε την ευκαιρία να επιτεθεί για μέρες στο Περού.
Μάλιστα, η «Crónica de Argentina» δεν δίστασε να δημοσιοποιήσει φωτογραφίες από την τραγωδία του 1964 στο εθνικό στάδιο του Περού, με τη λεζάντα «ωραία ιστορία με 300 νεκρούς σε έναν αγώνα». «Το Περού ζει με ποδόσφαιρο, πείνα και άγνοια. Οι φίλαθλοι του Περού είναι άγριοι και επιθετικοί, υποκινούμενοι από πολλαπλά κόμπλεξ κατωτερότητας», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Στο στόχαστρο βρέθηκε και ο Αλβαράδο, ο οποίος χαρακτηρίστηκε «δικτάτορας και δημαγωγός, που κάνει πολιτική με το ποδόσφαιρο», εξαιτίας του τηλεγραφήματός του. Ο πρόεδρος της CONMEBOL, Τεόφιλο Σαλίνας, επικρίθηκε κι αυτός με τη σειρά του, επειδή ήταν Περουβιανός κι αποφάσισε το κλείσιμο του “Μπομπονέρα” ως επιπρόσθετη τιμωρία.
Τα δημοσιεύματα προκάλεσαν την αντίδραση του δρ. Γκονσάλο Φερνάντες Πούγιο, του Περουβιανού πρέσβη στην Αργεντινή, ο οποίος σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Μπουένος Άιρες αρνήθηκε κάθε κατηγορία της εφημερίδας για την πατρίδα του. «Αυτά τα θέματα επιλύονται μέσα στο άθλημα, όχι στην πολιτική», επεσήμανε.
Το περιοδικό «Así», πάντως, παρουσίασε μια πιο ισορροπημένη εικόνα, επικρίνοντας τη συμπεριφορά των παικτών της Μπόκα, που τους κατηγόρησε για την εκκίνηση του καυγά, ο οποίος προκλήθηκε από τη διαφαινόμενη ισοπαλία.
Το περιοδικό ζήτησε από το Copa Libertadores εκείνης της σεζόν να ακυρωθεί λόγω της ντροπής και να μην διοργανωθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο 1978 στην Αργεντινή. Επιπλέον, παραδέχθηκε ότι η επίμαχη φάση του Ροχέλ που έβαλε «φωτιά» δεν ήταν πέναλτι αλλά επιθετικό φάουλ και ότι ο τερματοφύλακας Σάντσες έπρεπε κι αυτός να αποβληθεί.
Αποβλήθηκε η Μπόκα, «τελείωσε» η Σπόρτινγκ
Το «Στάλινγκραντ του ποδοσφαίρου», όπως χαρακτηρίστηκε ο αγώνας στην Ευρώπη από την πιο αιματοβαμμένη μάχη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ή το «Μπομπονεράσο», όπως αποκαλείται στη Νότια Αμερική, οδήγησε την Μπόκα Τζούνιορς σε αποβολή από τη διοργάνωση.
Οι Αργεντινοί κρίθηκαν βασικοί υπαίτιοι για τα επεισόδια και τα τελευταία δύο παιχνίδια τους κατέληξαν σε νίκη του αντιπάλου άνευ αγώνα (αλλά και με 0-0 αποτέλεσμα).
Η Σπόρτινγκ Κριστάλ παρέμεινε στο τουρνουά, αλλά η τιμωρία τόσων ποδοσφαιριστών της την ανάγκασε να παραταχθεί με αναπληρωματικούς και με παίκτες από τη δεύτερη ομάδα κόντρα σε Ροσάριο (ήττα 0-4) και Ουνιβερσιτάριο (ήττα με 0-3).
Το αποτέλεσμα ήταν να τερματίσει κάτω ακόμα και από την Μπόκα Τζούνιορς στην ισοβαθμία λόγω της διαφοράς τερμάτων.
Πρώτη στον όμιλο τερμάτισε η Ουνιβερσιτάριο, ωστόσο στη 2η φάση ομίλων τερμάτισε τελευταία, πίσω από την Παλμέιρας και τη Νασιονάλ του Μοντεβίδεο, που έφτασε τελικό με την Εστουδιάντες και την αποκαθήλωσε (σε 3ο αγώνα) μετά από 3 σεζόν.
Αυτός ήταν ο πρώτος διεθνής τίτλος της ουρουγουανικής ομάδας και λίγους μήνες αργότερα θα κατακτούσε ακόμα έναν, εις βάρος του Παναθηναϊκού, σε ένα ακόμα Διηπειρωτικό που στιγματίστηκε από βίαια μαρκαρίσματα και ξύλο από πλευράς Νοτιοαμερικανών. Όχι όμως και με 19 κόκκινες κάρτες…
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα