Την Κυριακή 4 Απριλίου 2004, η αγγλική «Observer» σκαρφίστηκε έναν ιδιαίτερο τρόπο για να γιορτάσει την κυκλοφορία του 50ού της τεύχους.
Ζήτησε από προσωπικότητες των σπορ και της δημοσιογραφίας να ετοιμάσουν μια λίστα με 50 γεγονότα που πρέπει πάση θυσία να βιώσει ένας φίλαθλος, προτού αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτο κόσμο.
Στο Νο1 βρισκόταν η άποψη του Γκάβιν Χάμιλτον, εκδότη του περιοδικού «World Soccer», ο οποίος παρότρυνε τους ποδοσφαιρόφιλους να παρακολουθήσουν μία αναμέτρηση μεταξύ της Μπόκα Τζούνιορς και της Ρίβερ Πλέιτ.
«Η ημέρα του ντέρμπι στο Μπουένος Άιρες κάνει το «Old Firm» (σ.σ. Σέλτικ-Ρέιντζερς) να μοιάζει με… παιχνίδι δημοτικού σχολείου», ανέφερε με μπόλικη δόση υπερβολής, δίνοντας όμως την προσδοκώμενη βαρύτητα σε αυτό που ονομάζεται «Superclásico».
Δεν υπάρχει λάτρης του ποδοσφαίρου που να μην κατατάσσει στις πρώτες θέσεις των παραδοσιακών μονομαχιών το Μπόκα-Ρίβερ, ένα ματς που περιλαμβάνει ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς – δυστυχώς ακόμη και δολοφονίες.
Με αφορμή το ντέρμπι της 14ης Μαρτίου, το Sport-Retro.gr μεταφέρει μία μάλλον άγνωστη ιστορία που καταγράφηκε πριν από 73 ολόκληρα χρόνια και το «ζουμί» της είναι ότι οι δύο ομάδες ενώθηκαν κατά Βραζιλιάνων!
Περιοδεία στη Βραζιλία
Το πρώτο κοινό που είχε το δίπολο Μπόκα-Ρίβερ ήταν ότι επέλεξε το Σάο Πάουλο της Βραζιλίας για να δώσει μερικές φιλικές αναμετρήσεις στο στάδιο «Πακαέμπου» στον ομώνυμο Δήμο της πολιτείας.
Το δεύτερο ότι αμφότεροι ταξίδεψαν στη «χώρα του καφέ» τον Ιανουάριο του 1948, ανάμεσα δηλαδή στη λήξη της Primera División 1947 και το Campeonato Sudamericano de Campeones που θεωρείται πρόδρομος του Copa Libertadores.
Η Ρίβερ είχε κατακτήσει άνετα το πρωτάθλημα (+6 από την Μπόκα, με βαθμολογικό σύστημα 2-1-0), ενώ πρώτος σκόρερ με 27 γκολ είχε αναδειχθεί ο θρυλικός Αλφρέδο ντι Στέφανο των «μιγιονάριος», στα 21 του τότε.
Στις 11 Ιανουαρίου η κάτοχος του τίτλου «ήρθε» ισόπαλη 2-2 με τη Σάο Πάουλο (19’ Τεϊσερίνια, 41’ Ρέμο – 2’ Ντι Στέφανο, 52’ Λαμπρούνα), στις 15/1 έχασε 2-1 από την Κορίνθιανς (30’ Ρουί, 62’ Μπόντε – 23΄Ντι Στέφανο) και στις 18/1 νίκησε 2-1 την Παλμέιρας (41’ Κανιοτίνιο – 37’, 70’ Λαμπρούνα).
H Μπόκα, από την πλευρά της, στις 25/1 «έφερε» 1-1 με την Κορίνθιανς (23’ Μπόντε – 10’ Σαρλάνγκα), στις 28/1 νίκησε 1-0 τη Σάο Πάουλο (48’ Μπογέ) και στις 31/1 έχασε 2-1 από την Παλμέιρας (36’ πέν. Μπόβιο, 64’ πέν. Αρτουρζίνιο – 54’ Φεράρι).
Πάντως, τρεις ημέρες ύστερα από το τελευταίο φιλικό της Ρίβερ και τέσσερις πριν από το πρώτο της Μπόκα, ήτοι στις 21 Ιανουαρίου 1948, έμελλε να πραγματοποιηθεί ένα κοσμοϊστορικό ποδοσφαιρικό γεγονός.
Ενωμένοι απέναντι στο «Trio de Ferro»
Ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός είχε αρχίσει να χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1920 για να… συρράψει την Κορίνθιανς, την Παλμέιρας που ιδρύθηκε ως Παλέστρα Ιτάλια και την Κλουμπ Ατλέτικο Παουλιστάνο, στελέχη της οποίας συνέδραμαν στη δημιουργία της Σάο Πάουλο.
Συνεπώς, οι Κορίνθιανς, Παλμέιρας και Σάο Πάουλο αποτελούν την τριάδα από «σίδερο» που στις 21 Ιανουαρίου 1948 ενώθηκε για να αντιμετωπίσει μία μικτή ενδεκάδα Μπόκα-Ρίβερ!
Με διαιτητή τον Αρτούρ Ζανέιρο, υπό το βλέμμα περίπου 50.000 θεατών στο στάδιο που δύο χρόνια αργότερα θα φιλοξενούσε έξι αναμετρήσεις για το Παγκόσμιο Κύπελλο, οι παίκτες των δύο κορυφαίων ομάδων της Αργεντινής βγήκαν στον αγωνιστικό χώρο με πράσινες φανέλες και λευκά σορτσάκια. Τι είχε συμβεί;
Καμία εκ των δύο πλευρών δεν υποχωρούσε στο ερώτημα «ποια από τις εμφανίσεις θα χρησιμοποιήσουμε στο παιχνίδι», αφού προφανώς η κάθε μία επιθυμούσε να παραμείνει… πιστή στα χρώματά της.
Τη λύση έδωσε ένας αντίπαλος ποδοσφαιριστής, ο Έλμο Μπόβιο της Παλμέιρας, ο οποίος ήταν Αργεντινός και διατηρούσε φιλικές σχέσεις με αρκετούς ομολόγους του σε Μπόκα-Ρίβερ.
Ο πάλαι ποτέ επιθετικός της Πενιαρόλ και της Ίντερ τους πρότεινε να χρησιμοποιήσουν την πράσινη-λευκή εμφάνιση του συλλόγου που αγωνιζόταν κι εκείνοι απάντησαν καταφατικά.
Υπερίσχυσε η φιλοπατρία
Η «Βover», όπως αποκαλείται σε σύμπτυξη το δίπολο, παρατάχθηκε με τους Ομπντούλιο Ντιάνο (Μπόκα), Χοσέ Μαράντε (Μπόκα), Ροδόλφο ντε Σόρσι (Μπόκα), Νορμπέρτο Γιάκονο (Ρίβερ), Νέστορ Ρόσι (Ρίβερ), Χοσέ Ράμος (Ρίβερ), Μάριο Μπογέ (Μπόκα), Χοσέ Μανουέλ Μορένο (Ρίβερ), Αλφρέδο ντι Στέφανο (Ρίβερ), Άνχελ Λαμπρούνα (Ρίβερ) και Γκρεγκόριο Πιν (Μπόκα).
Κατά τη διάρκεια του ιδιαίτερου αυτού φιλικού αγώνα χρησιμοποιήθηκαν και οι Αμαντέο Καρίσο (Ρίβερ), Αλμπέρτο Λουίς Καστεγιάνι (Μπόκα), Ρίο Κορκέρα (Μπόκα), Χάιμε Σαρλάνγκα (Μπόκα), Φέλιξ Λουστό (Ρίβερ).
Στον αντίποδα, οι γηπεδούχοι παρατάχθηκαν με τους Ομπερντάν Κατάνι, Καϊέιρα, Νορόνια, Ρουί, Ζεζέ Προκόπιο, Βαλντεμάρ Φιούμε, Κλαούντιο Πίνιο, Γέσο Αμάλφι, Σερβίλιο, Κανιοτίνιο και Τεϊσεϊρίνια.
Γεύση από εκείνο το ξεχωριστό ματς απέναντι σε Μπόκα-Ρίβερ πήραν και οι Αρμάντο Ρενγκανέστσι, Τουρκάο, Ρέμο Γιανούτσι, οι οποίοι αντικατέστησαν τους Καϊέιρα, Νορόνια και Τεϊσεϊρίνια αντίστοιχα.
Η θέα των 10 Αργεντινών (πλην τερματοφύλακα) με τις πράσινες-λευκές εμφανίσεις προκάλεσε έκπληξη, ωστόσο η επάνοδός τους στον αγωνιστικό χώρο για το δεύτερο ημίχρονο κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί σοκαριστική.
Οι φιλοξενούμενοι έκριναν ότι έπρεπε να αποδείξουν πως είναι πιο ενωμένοι από τους γηπεδούχους, γεγονός που τους ώθησε στην απόφαση να αφήσουν στα αποδυτήρια το δανεικό αθλητικό σετ και στη θέση του να φορέσουν τα χρώματα της Μπόκα Τζούνιορς.
Η ντροπιαστική στιγμή της «Máquina»
Θρυλικές μορφές της Ρίβερ Πλέιτ, όχι μόνο απαρνήθηκαν για ένα ημίχρονο τη λευκή φανέλα με τη χαρακτηριστική διαγώνια κόκκινη ρίγα και το μαύρο σορτσάκι, αλλά ντύθηκαν «Χενέισες»!
Μέχρι και τις μέρες μας οι υποστηρικτές της Μπόκα Τζούνιορς ανασύρουν αυτήν την ντροπιαστική στιγμή του «αιωνίου» αντιπάλου, δεδομένου ότι κάποιοι παίκτες αποτελούσαν μέλη της ξακουστής «Máquina» (μτφρ. «Μηχανή»).
Αυτό ήταν το παρατσούκλι της Ρίβερ Πλέιτ από το 1941 μέχρι το 1947 επειδή σάρωνε τους τίτλους, μεταξύ των οποίων τέσσερα πρωταθλήματα και τρία Copa Aldao’s (σ.σ. ετήσιος αγώνας ανάμεσα στους πρώτους της Αργεντινής και της Ουρουγουάης).
Άνχελ Λαμπρούνα, Αλφρέδο ντι Στέφανο, Φέλιξ Λουστό και Χοσέ Μανουέλ Μορένο ήταν επιθετικοί, άρα αυτομάτως εκλεκτά μέλη της «Máquina». Στον αντίποδα «σημαίες» της Μπόκα Τζούνιορς θεωρούνται οι Μάριο Μπογέ (κυρίως), Χοσέ Μαράντε, Ρίο Κορκέρα και Χάιμε Σαρλάνγκα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο τερματοφύλακας Αμαντέο Καρίσο τη… γλίτωσε λόγω διαφορετικής στολής, ενώ οι Αλφρέδο ντι Στέφανο και Χοσέ Μανουέλ Μορένο αντικαταστάθηκαν στα μισά του δευτέρου μέρους από Χάιμε Σαρλάνγκα και Ρίο Κορκέρα αντίστοιχα.
Οι Άνχελ Λαμπρούνα, Νορμπέρτο Γιάκονο και Φέλιξ Λουστό ήταν οι εμβληματικοί παίκτες που βίωσαν για ένα ολόκληρο ημίχρονο την… τραυματική εμπειρία της συμμετοχής σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα με τα χρώματα του μισητού αντιπάλου.
Όμως, ο Χοσέ Μανουέλ Μορένο φόρεσε επίσημα τη φανέλα της Μπόκα δύο χρόνια αργότερα και ο Αλφρέδο ντι Στέφανο την υπηρέτησε από το πόστο του προπονητή, κατακτώντας μάλιστα νταμπλ εν έτει 1969.
Οι άλλες φορές που ενώθηκαν
Πάντως, στις 21 Ιανουαρίου 1948 έγινε και… παιχνίδι, το οποίο έληξε ισόπαλο 1-1 με σκόρερ τους Γκρεγκόριο Πιν και Σερβίλιο (οι φιλοξενούμενοι άνοιξαν το σκορ στο 42’, αλλά οι γηπεδούχοι απάντησαν στο 44’).
Στο πρώτο ημίχρονο η μικτή Μπόκα-Ρίβερ ήταν καλύτερη εν συγκρίσει με το δεύτερο, το οποίο άρχισε με την είσοδο του Φέλιξ Λουστό στο αριστερό άκρο της επίθεσης.
Δεκατρία λεπτά αργότερα έγινε αλλαγή τερματοφύλακα, αφού ο Ομπντούλιο Ντιάνο τραυματίστηκε στο πρόσωπο από σουτ του Κλαούντιο Πίνιο και αντικαταστάθηκε από τον Αμαντέο Καρίσο (σ.σ. απεβίωσε πρόσφατα, συγκεκριμένα στις 20 Μαρτίου 2020), ενώ γύρω στο 60’ πέρασε ο Αλμπέρτο Λουίς Καστεγιάνι αντί του Νέστορ Ρόσι.
Αυτά ήταν πολλά εκ των στοιχείων που διασώθηκαν από εκείνη την ξεχωριστή αναμέτρηση, η οποία ένωσε για 90 λεπτά την Μπόκα Τζούνιορς και τη Ρίβερ Πλέιτ, είτε με το ουδέτερο πράσινο της Παλμέιρας είτε με το κυανοκίτρινο των «Χενέισες».
Βέβαια, δεν ήταν αυτή η μοναδική φορά που οι δύο ομάδες έθαψαν το τσεκούρι του πολέμου με τον πλέον πειστικό τρόπο, απλώς οι ιδιαιτερότητες ήταν δύο: οι αντίπαλοι από τη Βραζιλία και η… προδοσία των «μιγιονάριος».
Κατά την ερασιτεχνική περίοδο του ποδοσφαίρου στη χώρα, οι Μπόκα και Ρίβερ ενώθηκαν τουλάχιστον τρεις φορές (1910, 1911, 1918), ενώ κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι συνέβη άλλες τρεις (1909, 1913, 1914).
Στις 25 Μαΐου 1910 συνυπήρξαν στο πλαίσιο της εκατονταετηρίδας από τη σύσταση της πρώτης ανεξάρτητης κυβέρνησης στη χώρα και, μάλιστα, το ματς συνδυάστηκε με στήριξη των άπορων του Μπουένος Άιρες.
Το 1911 και το 1918 το δίπολο Μπόκα-Ρίβερ ενώθηκε απέναντι σε μικτή Ιντεπεντιέντε-Ράσινγκ (0-0, 1-1), δύο αναμετρήσεις δηλαδή μεταξύ των ομάδων της γειτονιάς Μπόκα (σ.σ. προτού μετακομίσει η Ρίβερ) και του λιμανιού Αβελανέδα, ενώ το 1974 και το 1975 ήταν οι τελευταίες φορές που πορεύθηκαν σαν ένα σώμα.