O Τζo Φόρτενμπερι έκανε τα πρώτα καρφώματα της Ιστορίας μπροστά στον Αδόλφο Χίτλερ

Είναι η φάση που σε σηκώνει έντρομο από τον καναπέ σου. Η στιγμή της κορύφωσης. Το όνειρο κάθε μικρού προσκυνητή της «πορτοκαλί» θεάς. Είναι το κάρφωμα, ή αλλιώς, η… έμπνευση του Τζο Φόρτενμπερι!

Γεννήθηκε σαν σήμερα πριν από 108 χρόνια στο Τέξας των ΗΠΑ και ήταν μια φιγούρα εμφανώς αδικημένη από κάθε οπτική, αν σκεφτεί κανείς πως δίχως αυτή το μπάσκετ θα ήταν πιθανώς πολύ διαφορετικό.

 

Ο πρώτος «εγκληματίας»

Εν έτει 1910, δηλαδή έναν χρόνο πριν από τη γέννηση του ήρωα της ιστορίας, η επινόηση του Τζέιμς Νέισμιθ απείχε χιλιετίες φωτός μακριά από τη σημερινή της μορφή.

Αλλοπρόσαλλοι κανονισμοί, μηδαμινή τακτική και… καλάθι δίχως την καθιερωμένη τρύπα στο κάτω μέρος. Όλα αυτά συνέθεταν ένα σκηνικό, το οποίο εξελισσόταν μέσα σε ένα κλουβί αλά MMA!

Ο πρώτος τελικός μπάσκετ των Ολυμπιακών Αγώνων έληξε 19-8!

Μέσα στην πανδαισία του μετριότατου θεάματος, ένας παμπόνηρος κύριος ονόματι Τζον Ίνγκλις κατάφερε να καρφώσει με έναν αν μη τι άλλο αθέμιτο τρόπο: σκαρφάλωσε μέχρι το καλάθι με τη βοήθεια του συρματοπλέγματος και άφησε την μπάλα να αναπαυτεί στον «κουβά».

Παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη απόπειρα δεν κρίνεται ιδιαιτέρως εντυπωσιακή, δημιούργησε την εικόνα πως υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις το πρώτο ιστορικό κάρφωμα θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.

 

Εγένετο «slam dunk»

Είκοσι έξι ολόκληρα χρόνια μετά, τον Απρίλιο του 1936, η εθνική ομάδα των ΗΠΑ προετοιμαζόταν πυρετωδώς εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου, όπου για πρώτη φορά θα υπήρχε στο πρόγραμμα το αγώνισμα της καλαθοσφαίρισης.

Στα try-outs της Νέας Υόρκης, ένα ψηλός και, κατά τ’ άλλα, άχαρος νεαρός έκλεψε την παράσταση, όχι λόγω των μπασκετικών ικανοτήτων του, αλλά εξαιτίας των κινήσεών του στην προθέρμανση.

Αναγνωρίζοντας τις αλτικές ικανότητες που συνόδευαν το αξιοσημείωτο για την εποχή ύψος του (2.03μ.), ο Φόρτενμπερι αντί για ένα απλό λέι απ, έφτανε το χέρι του πάνω από τη στεφάνη, όμως δεν κάρφωνε πάντα, διότι φοβόταν μήπως η συγκεκριμένη κίνηση αποδειχθεί αντικανονική.

Η ρουτίνα του είχε κεντρίσει και τα δημοσιογραφικά βλέμματα, σε σημείο που οι «New York Times» αφιέρωσαν ολόκληρη στήλη για την περίπτωσή του.

Τότε ήταν που ο βραβευμένος με Πούλιτζερ δημοσιογράφος Άρθουρ Ντέιλι ανέφερε πως ο Φόρτενμπερι έγινε ο πρώτος που μπόρεσε να πραγματοποιήσει ένα «slam dunk», όπως το αποκάλεσε, εκτιμώντας πως ο απόφοιτος του Texas A&M University θα άλλαζε με την πάροδο του χρόνου τη σύσταση του αθλήματος.

Τα αφιερώματα του Sport-Retro.gr στους Ολυμπιακούς Αγώνες

 

Η ιστορική στιγμή και τα… αντίποινα

Πράγματι, τα προσόντα του 25χρονου τότε Φόρτενμπερι, του ψηλότερου μέλους της αποστολής των ΗΠΑ εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936, προκαλούσαν δέος.

Είδε την συμμετοχή του στο τουρνουά του Βερολίνου να τίθεται εν αμφιβόλω, όταν οι Ιάπωνες κατέθεσαν ένσταση με σκοπό την απαγόρευση συμμετοχής όσων ξεπερνούσαν σε ύψος το 1.90μ., σε μια απέλπιδα προσπάθεια να υπερκεράσουν την δική τους ανεπάρκεια σε ψηλά κορμιά.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δίχως τον Τζέιμς Νέισμιθ και την έκρηξή του λόγω της κωμικοτραγικής κατάστασης που επικρατούσε, ο Φόρτενμπερι πιθανώς θα είχε χάσει τη μοναδική ευκαιρία που του παρουσιάστηκε στις 12 Αυγούστου.

Μεσημέρι, με αφόρητη ζέστη και αγωνιζόμενοι σε γήπεδο… τένις, οι Αμερικανοί αντιμετώπισαν τις Φιλιππίνες για την προημιτελική φάση του τουρνουά.

Ο Φόρτενμπερι πήρε για πρώτη φορά λεπτά συμμετοχής, καθώς η δυναμικότητα της προηγούμενης αντιπάλου Εσθονίας, δεν άφηνε περιθώρια ρίσκου.

Υπό το βλέμμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο υψηλόσωμος Αμερικανός δεν επέτρεψε σε κανέναν να τον αμφισβητήσει, αφού σκόραρε 21 πόντους, εκ των οποίων οι 6 με καρφώματα, τα πρώτα καταγεγραμμένα σε επίσημο φύλλο αγώνα.

Ο Φόρτενμπερι έγραψε Ιστορία, όμως η έκρηξη ενθουσιασμού του προκάλεσε την αντίδραση του δικτάτορα, ο οποίος του επέβαλε ποινή μιας αγωνιστικής για τη μη τήρηση του ευ αγωνίζεσθαι! Ναι, κι όμως.

Η ομάδα των ΗΠΑ, εν τη απουσία του «πρωτοχορευτή» της, δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερα προβλήματα κόντρα στο Μεξικό, ενώ ο Καναδάς ήταν ο τελευταίος στη… σειρά προτεραιότητας.

 

Διακωμώδηση μέχρι τελικής πτώσεως

Ο αγώνας της 14ης Αυγούστου, βέβαια, έμελλε να μνημονεύεται ως ο χειρότερος στην ιστορία του ολυμπιακού τουρνουά, ασχέτως αν ήταν τελικός.

Κάτω υπό καταρρακτώδη βροχόπτωση και έντονο αέρα, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς επιδόθηκαν σε μια… λασπομαχία ολκής, ώσπου η ομάδα του Τζίμι Νιντλς επικράτησε με… 19-8 των γειτόνων τους.

Ο Φόρτενμπερι όχι απλώς συμμετείχε αλλά ήταν και πρώτος σκόρερ της αναμέτρησης με 8 πόντους, στον μοναδικό ίσως αγώνα στην ιστορία του αθλήματος, όπου νικητές και ηττημένοι ανακουφίστηκαν στο άκουσμα του τέλους..

Με το χρυσό oλυμπιακό μετάλλιο στο παλμαρέ του, ο πρώτος «dunker» της σύγχρονης ιστορίας αγωνίστηκε ως το 1941 στο AAU, προάγγελο του ABA, που αποτέλεσε τη βάση γύρω από την οποία στεγάστηκε το οικοδόμημα του NBA την δεκαετία του ’70.

Όντας πρωταθλητής το 1940, ο ψηλός των Φίλιπς 66ers προκάλεσε την είσοδο της έννοιας του goaltending στο μείγμα του παιχνιδιού, καθώς η ικανότητά του να σταματάει τις προσπάθειες τον αντιπάλων ακριβώς πάνω από τη στεφάνη δημιουργούσε ζητήματα… θελκτικότητας στο αναπτυσσόμενο αυτό προϊόν.

Παρά το τέλος της επαγγελματικής του καριέρας λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φόρτενμπερι παρέμεινε συνεπής στις… πτήσεις του πάνω από τα καλάθια αφού, όπως εκμυστηρεύτηκε ο γιος του, μπορούσε να καρφώσει μέχρι και τα 55 του χρόνια!

Λίγο καιρό μετά τον θάνατο του το 1993, το χρυσό του μετάλλιο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 βγήκε στην δημοπρασία έναντι 175.000 δολαρίων.

Ο θρύλος της «Dream Team» στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης

Η είσοδος του στο Hall of Fame φανέρωσε την ευγνωμοσύνη της σύγχρονης εποχής στον άνθρωπο που τόλμησε να κάνει ένα μικρό βήμα για τον αθλητή, αλλά μεγάλο βήμα για το άθλημα.

Δεν μνημονεύεται για τα κατορθώματα και τις διακρίσεις του, όμως χωρίς την παρουσία του ψιλόλιγνου κυρίου από το Λέο του Τέξας, ο μπασκετικός πλανήτης θα είχε στερηθεί πιθανότατα των «υπηρεσιών» του Ντομινίκ Γουίλκινς, του Βινς Κάρτερ και, μεταγενέστερα, του Ζακ ΛαΒίν.

Διότι κάθε ξεχωριστή ιστορία κρύβει πίσω τις μπόλικες δόσεις στιγμών που ελάχιστοι αναγνωρίζουν και ακόμα λιγότεροι εκτιμούν…

Γιάννης Γιανναράκης