Έχασε τον πατέρα του όταν ήταν 16 ημερών, σακάτεψε το νεφρό του σε τροχαίο, αλλά πήρε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο! Η ιστορία του Λούντβικ Ντάνεκ

Μάνος Ανδρουλάκης 15 Νοέ, 2017

ARKIV 1972 Guldmedaljören Ludvik Danek från Tjeckoslovakien, silvermedaljören Jay Silvester och bronsmedaljören Ricky Bruch efter herrarnas släggfinal vid OS i München 1972. Foto: Pressens Bild / SCANPIX / Kod 190

Ένα δωρεάν μάθημα ζωής έχει την τιμή να προσφέρει το Sport-Retro.gr, μέσω του Λούντβικ Ντάνεκ, ο οποίος απεβίωσε στις 15 ή 16 Νοεμβρίου 1998.

Ο αείμνηστος αθλητής αναδείχθηκε σε έναν εκ των κορυφαίων δισκοβόλων όλων των εποχών, ασχέτως αν η ζωή του επεφύλασσε πολλές δυσκολίες.

Το αποκορύφωμα της καριέρας του Τσεχοσλοβάκου ήταν, φυσικά, το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο του 1972 στο Μόναχο, ενώ στη χώρα του δεν είχε αντίπαλο από το 1963 μέχρι το 1976.

Ορφανός στις 16 ημέρες…

Ο Λούντβικ Ντάνεκ είδε το φως της ζωής στις 6 Ιανουαρίου 1937 στο Χόριτσε, ένα πολύ μικρό χωριό δεκάδων κατοίκων που βρίσκεται περίπου 2,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης Μπλάνσκο.

Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν χαρούμενα, διότι μόλις 16 ημέρες μετά τη γέννησή του, ο βαριά άρρωστος πατέρας του Λάντισλαβ εγκατέλειψε τα εγκόσμια.

Ο μικρός Τσεχοσλοβάκος προσπαθούσε να ξεχάσει το μαύρο χρώμα της ορφάνιας, τρέχοντας ανάμεσα στα πολλά δέντρα που υπήρχαν γύρω από το σπίτι του.

Αργότερα ο Λούντβικ απέκτησε παρέα, διότι η μητέρα του κοίταξε μπροστά, σύναψε δεσμό με άλλον άνδρα και μαζί του έφερε στον κόσμο άλλα δύο παιδιά.

Όταν μεγάλωσε λίγο έδειξε μία προτίμηση στο σκι και, μάλιστα, άρχισε να καταγράφει διακρίσεις, όμως δεν ήταν της μοίρας του γραφτό να εδραιωθεί σε αυτό το χειμερινό σπορ.

Παράλληλα, εν έτει 1952, πέρασε τη βαριά πόρτα του «ČKD», ενός εργοστασίου στο Μπλάνσκο, όπου εργαζόταν ο πατέρας του, με σκοπό να βγάζει ένα χαρτζιλίκι.

Έχασε το νεφρό του

Η καθημερινότητα του Λούντβικ άλλαξε διά παντός όταν ο νεότερος αδερφός Γίρκα έφερε έναν δίσκο στο σπίτι και προσφέρθηκε να του δείξει τι είχε μάθει μέχρι στιγμής.

Ο μικρός έριξε βολή περίπου 10μ. παραπάνω από τον μεγάλο, ο οποίος είτε πείσμωσε είτε εκδήλωσε ενδιαφέρον για το αγώνισμα, με συνέπεια σε 2 μήνες να γίνει αστέρι.

Κάρελ Μέρτα, Ζντένεκ Τσίχακ και Γιαν Βρέιμπελ ήταν οι πρώτοι προπονητές του, ενώ ο Γίρκα του προσέφερε πολύτιμες οδηγίες μέσω του δικού του, ονόματι Γιαν Βισκόβσκι.

Πάντως, η ζωή συνέχισε να του φέρνει κακές στιγμές, καθώς στις 27 Απριλίου 1957 ενεπλάκη σε τροχαίο με μοτοσικλέτα, τη στιγμή που επέστρεφε χαρούμενος από αγώνες στο Μπρνο.

Ο οδηγός φίλος του έχασε τον έλεγχο του δικύκλου, με αποτέλεσμα να προσκρούσουν σε δέντρο, κατόπιν να βρεθούν σε χαντάκι και ο Λούντβικ να τραυματιστεί σοβαρότατα.

Η σπονδυλική στήλη χτυπήθηκε, ένα νεφρό αχρηστεύθηκε και οι 5 μήνες παραμονής στο στρατιωτικό νοσοκομείο του Ζαμπρντοβίτσε μαρτυρούν ότι ο νεαρός βίωσε δύσκολες στιγμές, δεδομένου ότι είχε χάσει περίπου 10 κιλά.

Το ιατρικό επιτελείο έκρινε ότι δεν ήταν σε θέση να συνεχίσει τη θητεία του στα σύνορα με την Αυστρία, ενώ οι πιθανότητες καριέρας στον αθλητισμό ήταν πια μηδαμινές.

Η άλλη όψη του νομίσματος

Μέχρι τη δεύτερη δεκαετία της ζωής του, ο Λούντβικ Ντάνεκ έζησε κυρίως κακές στιγμές, ενδεχομένως όμως αυτές να του έδωσαν την απαιτούμενη ώθηση για να εμφανιστεί πολύ δυνατός στη συνέχεια.

Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις των γιατρών και έναν πόνο στην πλάτη που δεν τον εγκατέλειψε ποτέ, ο Τσεχοσλοβάκος άρχισε να χορεύει για να ενισχύσει την ψυχολογία του, ενώ εκείνη την περίοδο γνώρισε τη μετέπειτα συζύγό του Γιάρκα.

Παράλληλα, σήκωνε μία πλάκα 2 κιλών στο σπίτι του για τη σταδιακή επάνοδο και περίπου 4 χρόνια αργότερα έφτασε στο σημείο να ρίχνει βολή στα 50 μέτρα!

Ο δρόμος προς την επιτυχία είχε πια ανοίξει διάπλατα για τον Λούντβικ Ντάνεκ, ασχέτως αν απέτυχε παταγωδώς σε αγώνες που διεξήχθησαν στο Μπρνο.

Η επιστροφή του προπονητή του Γιαν Βρέιμπελ από μία πρακτική άσκηση στη Βαγδάτη αποδείχθηκε καθοριστική, καθώς πολύ γρήγορα ο 24χρονος πλησίασε τη βολή στα 55 μέτρα, σε μία εποχή που το παγκόσμιο ρεκόρ βρισκόταν οριακά κάτω από τα 60μ.

Κι επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, ιδού ποιος ήταν ο νικητής των πρωταθλημάτων Τσεχοσλοβακίας από το 1963 μέχρι το 1976 στη δισκοβολία.

Τα ρεκόρ

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1962, ο Λούντβικ Ντάνεκ δεν ήταν πια ο ταλαιπωρημένος τρόφιμος του στρατιωτικού νοσοκομείου του Ζαμπρντοβίτσε, αλλά ο κορυφαίος Τσεχοσλοβάκος δισκοβόλος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Βελιγραδίου.

Επί γιουγκοσλαβικού εδάφους κατέλαβε την 9η θέση με 52.12μ., ενώ μερικές εβδομάδες αργότερα στο Βουκουρέστι έριξε 56,59μ. και προσέγγισε σε… ακτίνα 10 εκατοστών το παγκόσμιο ρεκόρ.

Ο νιόπαντρος Λούντβικ, ο οποίος πλέον ζούσε στο χωριό Σέμπροβ-Κατερίνα με τη σύζυγό του, δεν άργησε να σαρώσει τα ρεκόρ και να εκμηδενίσει την ιατρική γνωμάτευση του 1957.

Αρχικά, τον Απρίλιο του 1963 κατέγραψε την κορυφαία τσεχοσλοβακική επίδοση της Ιστορίας με 57.22μ. και τον Σεπτέμβριο έγινε ο 2ος δισκοβόλος της Ευρώπης με βολή στα 60.97μ.

Το ρεκόρ στη «γηραιά ήπειρο» με 62.45μ. πέρασε στην κατοχή του από τις 10 Μαΐου 1964, ενώ στις 2 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς έφτασε τα 64.55μ. στο Τούρνοβ και έγινε ο πρώτος του πλανήτη!

To σημαντικότερο όλων, βέβαια, ήταν το ασημένιο μετάλλιο που κατέκτησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο τον Οκτώβριο, με βολή 60.52μ. έναντι 61.00μ. του έτερου θρύλου του αγωνίσματος (και τσεχοσλοβακικής καταγωγής) Αλ Έρτερ.

O Nτάνεκ προηγείτο στους πρώτους 4 γύρους του τελικού της δισκοβολίας, αλλά στον 5ο ο τρομερός Αμερικανός έριξε την καλύτερη βολή και από τη στιγμή που η 6η προσπάθεια του Τσεχοσλοβάκου ήταν στα 57.17μ., το χρυσό πήγε… προς ΗΠΑ μεριά.

Χρυσό μετάλλιο στα 35

Τα χρόνια κυλούσαν με τον Τσεχοσλοβάκο να καταρρίπτει άλλες δύο φορές το παγκόσμιο ρεκόρ (65.22μ. στις 12/10/1965, 66.07μ. στις 7/6/1966 – το τελευταίο δεν αναγνωρίστηκε από τους κριτές), να πράττει αναλόγως σε ευρωπαϊκό επίπεδο (66.48μ. στις 8/6/1969) και, βέβαια, να κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού το 1968.

O Αλ Έρτερ ήταν για 4η διαδοχική φορά ο κορυφαίος δισκοβόλος των Ολυμπιακών Αγώνων, όμως ο Ντάνεκ δεν απεχθανόταν τις ΗΠΑ, αν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι τα 2 από τα 5 ρεκόρ του καταγράφηκαν στο Λονγκ Μπιτς της Καλιφόρνια.

Ο άνθρωπος που έσπασε 9 φορές το τσεχοσλοβακικό ρεκόρ στη δισκοβολία (σ.σ. η τελευταία το 1974 με 67.18μ.) έφτασε στο απόγειο της καριέρας του το 1972 στο Μόναχο.

Η βολή στα 64.32μ. ήταν η κορυφαία των προκριματικών, αλλά στον τελικό, ελλείψει του Έρτερ, λίγο… έλειψε να του την… κάνει ένας ακόμη Αμερικανός.

Ο Τζέι Σιλβέστερ έριξε 63.50μ. στην 3η προσπάθεια και προηγείτο, ενώ ο 35χρονος Ντάνεκ βρισκόταν στην 5η θέση με 62.54μ. μέχρι την έναρξη του 6ου γύρου και όλα έδειχναν ότι δεν θα πάρει μετάλλιο.

Ωστόσο, παρά την προχωρημένη ηλικία και το «αιώνιο» πρόβλημα στην πλάτη, ο Τσεχοσλοβάκος συγκέντρωσε όλες του τις δυνάμεις, έριξε σωστά την 6η προσπάθεια, ο δίσκος προσγειώθηκε στα 64.40μ. και το χρυσό έγινε δικό του! Εκπληκτικό!

Η 2α Σεπτεμβρίου 1972 γράφτηκε στην Ιστορία του τσεχοσλοβακικού αθλητισμού και όχι μόνο, αφού ένας 35χρονος δισκοβόλος χωρίς νεφρό κατάφερε να κατακτήσει την πρωτιά στους Ολυμπιακούς Αγώνες!

Το χρυσό στο Ελσίνκι και το ασημένιο στα 41!

Εν αντιθέσει με τους Ολυμπιακούς Αγώνες που είχε τον τρόπο να ανεβαίνει στο βάθρο, ο Λούντβικ Ντάνεκ δεν κατέγραψε ανάλογη συνέπεια στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα.

Παρά τον μειωμένο ανταγωνισμό και, βέβαια, την απουσία του εμβληματικού Αλ Έρτερ, ο Τσεχοσλοβάκος κατέκτησε μόλις ένα χρυσό μετάλλιο, το 1971 στο Ελσίνκι με κορυφαία βολή στα 63.90μ.

Τρία χρόνια αργότερα, όταν πια είχε πατήσει τα 37, ο Ντάνεκ κατετάγη 2ος στη Ρώμη με 62.76μ., ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το αθηναϊκό κοινό είχε την ευκαιρία να τον απολαύσει το 1969 (κατέλαβε την 4η θέση με 59.30μ.).

Ο άνθρωπος αυτός με την τρομερή θέληση για διάκριση και δίψα για ζωή αναδείχθηκε 2 φορές αθλητής της χρονιάς στην Τσεχοσλοβακία: το 1965 και το 1972.

Το κύκνειο άσμα του στους Ολυμπιακούς Αγώνες πραγματοποιήθηκε το 1976 στο Μόντρεαλ, όπου κατέλαβε την 9η θέση με βολή στα 61.28μ.

Δύο χρόνια αργότερα, δηλαδή στα 41 του, ο Ντάνεκ δεν έχασε την ευκαιρία να λάβει μέρος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της πατρίδας του και να πάρει τη 15η θέση με 58.60μ.

Ενδεικτικό της εγχώριας κυριαρχίας του, πάντως, ήταν το γεγονός ότι την ίδια χρονιά (1978) κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στο πρωτάθλημα Τσεχοσλοβακίας, πίσω μόνο από τον Ίμριχ Μπούγκαρ.

Το νέο χτύπημα της μοίρας και το τέλος

Όταν αποσύρθηκε από τη δράση, ο Ντάνεκ ασχολήθηκε με την προπονητική, ενώ το 1992 εξελέγη πρόεδρος του Συλλόγου Ολυμπιονικών της πατρίδας του και, παράλληλα, ήταν αντιπρόεδρος της τσεχικής Αθλητικής Ένωσης.

Οι πίκρες, όμως, δεν σταμάτησαν να τον φθείρουν, αφού προτού ακόμη γίνει ο ίδιος 50 ετών, εν έτει 1986, η νεότατη σύζυγός του απεβίωσε λόγω σοβαρού προβλήματος υγείας.

Συν τοις άλλοις, ο σεβαστός Ντάνεκ κλήθηκε να αναθρέψει μόνος του τον 10χρονο γιο τους Μάρτιν, προτού αποσυρθεί στο εξοχικό του κοντά στο Ρόζνοβ Ποντ Ράντοστεμ, μία πόλη που κηδεύθηκε ένας άλλος θρύλος του τσεχοσλοβακικού αθλητισμού: o Εμίλ Ζάτοπεκ.

Το 1995 ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, πρόεδρος της ΔΟΕ, του απένειμε το Olympic Order, δηλαδή την υψηλότερη τιμή του κινήματος του Ολυμπισμού, ενώ το 1998 έλαβε το βραβείο που φέρει το όνομα του Πιέρ ντε Κουμπερτέν.

Στις 15 ή 16 Νοεμβρίου 1998 (σ.σ. στην τελευταία του κατοικία αναφέρει στις 15, ενώ στην επίσημη ιστοσελίδα της τσεχικής ολυμπιακής επιτροπής στις 16) ο Λούντβικ Ντάνεκ απεβίωσε σε ηλικία 61 ετών στο εξοχικό του.

Δεν γνώρισε πατέρα, αποχαιρέτησε νωρίς τη σύζυγό του, δεν έζησε για πάνω από 23 χρόνια το παιδί του, αλλά γλίτωσε από ένα τροχαίο ατύχημα και έφτασε στο σημείο να διεκδικεί (και εν τέλει να κατακτά) το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στη δισκοβολία.

Λούντβικ Ντάνεκ: Ένα ονοματεπώνυμο που αξίζει να μνημονεύουν όλοι όσοι καλούνται να ρίξουν μακριά τα όποια βάρη προκύπτουν στην καθημερινότητα και φορτώνουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο…