Ο τρανός Πανελλήνιος της δεκαετίας του 1950 παρέδωσε τα σκήπτρα στην ΑΕΚ, η οποία στα 60s’ κατέκτησε 5 πρωταθλήματα και, βέβαια, το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1968.
Με τον εμβληματικό Μίσσα Πανταζόπουλο στον πάγκο της και με παίκτες όπως ο Γιώργος Μόσχος, ο Γιώργος Αμερικάνος, ο Αντώνης Χρηστέας, ο Γιώργος Τρόντζος, ο Χρήστος Ζούπας, ο Αίας Λαρεντζάκης και ο Στέλιος Βασιλειάδης, η «Ένωση» έκανε τη διαφορά εκείνη την εποχή.
Βέβαια, το πιο σπουδαίο κατόρθωμα μέχρι το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1968 ήταν η συμμετοχή στο Final 4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών της σεζόν 1965-66.
Μία από τις πιο ξεχωριστές βραδιές εκείνης της πορείας καταγράφηκε πριν από ακριβώς 52 χρόνια, όταν η ΑΕΚ σάρωσε την ΤΣΣΚΑ Σόφιας (σ.σ. τότε ονομαζόταν Ερυθρά Σημαία) με 75-45.
Ανήμερα του παράξενου, όπως θα διαβάσετε παρακάτω, αυτού αγώνα, το Sport-Retro.gr θυμάται τον «κιτρινόμαυρο» θρίαμβο στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Η πορεία
Στις 4 Νοεμβρίου 1965 άρχισε η πρωτοφανής για τα δεδομένα της εποχής πορεία της ΑΕΚ στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, με αντίπαλο τη Βίσλα Κρακοβίας.
Η… ισχνή εντός έδρας νίκη με 72-71 δυσκόλευε το έργο των «κιτρινόμαυρων», όμως το 81-79 επί πολωνικού εδάφους δημιούργησε αίσθηση, δεδομένου ότι πριν από μερικές εβδομάδες ο αντίπαλος είχε λυγίσει τη Μικτή Ευρώπης σε φιλικό τουρνουά.
Το επόμενο εμπόδιο δεν ήταν ευρωπαϊκό αλλά… αφρικανικό και άκουγε στο όνομα Γουιντάντ Καζαμπλάνκα, η οποία στον 1ο γύρο είχε αποκλείσει την Μπενφίκα μετά από τρεις μονομαχίες (εντός έδρας ήττα με 54-53, εκτός έδρας νίκη με 77-76, νέα εκτός έδρας επικράτηση με 63-61).
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνη την εποχή η FIBA προσδοκούσε στην εξάπλωση του αθλήματος, εξ ου και η συμμετοχή ομάδων που δεν έδρευαν στη «γηραιά ήπειρο», ενώ το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν ότι το Eurobasket του 1949 διοργανώθηκε και κατακτήθηκε από την Αίγυπτο!
Το εμφατικό πέρασμα από το Μαρόκο με 113-96, ουσιαστικά, χάρισε από το πρώτο ματς την πρόκριση στην προημιτελική φάση, ενώ το 125-76 της ρεβάνς φανέρωνε εκ νέου τη διαφορά δυναμικότητας, σε μία σειρά που ο Γιώργος Αμερικάνος σημείωσε συνολικά 81 πόντους χωρίς τρίποντα!
H AEK τοποθετήθηκε στον 2ο όμιλο με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας (ΕΣΣΔ), την ΤΣΣΚΑ Σόφιας (Βουλγαρία) και τη Ζαντάρ (Γιουγκοσλαβία), ενώ στον 1ο υπήρχαν η Ρεάλ Μαδρίτης (Ισπανίας), η Σλάβια Πράγας (Τσεχοσλοβακία), η Σίμενταλ Μιλάνου (Ιταλία) και η Ρασίνγκ Μέχελεν (Βέλγιο).
Περίεργο σύστημα, περίεργη απόφαση
Εντύπωση προκαλεί στους σημερινούς δημοσιογράφους και φιλάθλους το σύστημα βαθμολόγησης των δύο ομίλων της προημιτελικής φάσης του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.
Συγκεκριμένα, οι ομάδες έδιναν 6 αγώνες, όμως στο σύνολο μετρούσαν τα πεπραγμένα τους απέναντι στον κάθε αντίπαλο ξεχωριστά.
Αν ένας σύλλογος νικούσε στο ένα ματς και έχανε στο άλλο, τότε δεν έπαιρνε 3 βαθμούς, αλλά υπολογιζόταν η συνολική διαφορά των πόντων!
Εν ολίγοις, η ΑΕΚ επικράτησε πρώτα εκτός έδρας (71-69 στην παράταση) και μετά εντός (76-71) της Ζαντάρ, με συνέπεια να πάρει 2 αντί για 4 βαθμούς.
Έπειτα, η «Ένωση» έκανε την υπέρβαση και επιβλήθηκε 74-66 της ΤΣΣΚΑ Μόσχας στο Παναθηναϊκό Στάδιο, όμως η βαριά ήττα με 81-48 στη Σοβιετική Ένωση χάρισε το «δίποντο» στον αντίπαλο.
Εξίσου κακή ήταν η εμφάνιση και στη Σόφια, αφού η ΤΣΣΚΑ (σ.σ. τότε ονομαζόταν Ερυθρά Σημαία στα βουλγαρικά) τη συνέτριψε με 94-69 και, πλέον, η ΑΕΚ χρειαζόταν ένα θαύμα για να προκριθεί στο Final 4 της Ιταλίας.
Τότε, η FIBA ενημέρωσε ότι στην ομάδα του Μίσσα Πανταζόπουλου… αρκούν 26 πόντοι, επειδή κατ’ αυτόν τον τρόπο θα καλυπτόταν το -25 του πρώτου αγώνα.
Η 4η ομάδα της Ευρώπης
Η αποστολή της βουλγαρικής ομάδας, αποτελούμενη από τους Μιχαΐλοφ, Μπένεφ, Φιλίποφ, Σπάσοφ, Μπαρτσόφσκι, Μαλέεφ, Κίροφ, Καμενάροφ, Χρίστοφ, Σάβοφ, Ντόνεφ, Γκολομέεφ και Ντιμιτρόφ, προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 11:30 της 16ης Μαρτίου.
Αρκετοί από τους προαναφερθέντες εκπροσωπούσαν την εθνική Βουλγαρίας, η οποία κατέλαβε την 4η θέση στο Eurobasket του 1967, τη στιγμή που η «γαλανόλευκη» μετά βίας τερμάτισε στη 12η. Άλλες εποχές…
Η αποστολή της ΤΣΣΚΑ έτυχε θερμής υποδοχής από τον πρόεδρο κ. Τουμπαλίδη, τον γενικό γραμματέα κ. Αποσκίτη και τους κ.κ. Τρανόπουλο, Μαρόπουλο, Τράγο, ενώ στο αεροδρόμιο βρέθηκαν και δύο στελέχη της βουλγαρικής πρεσβείας.
Αμέσως μετά οι φιλοξενούμενοι επιβιβάστηκαν σε πούλμαν και μεταφέρθηκαν στο ξενοδοχείο «Μάρμαρα», ξεκουράστηκαν για λίγες ώρες και το απόγευμα χαλάρωσαν σε κεντρικό κινηματογράφο της Αθήνας, προτού επιστρέψουν πρόωρα στη βάση τους από τη στιγμή που η βροχή δεν τους επέτρεψε να προπονηθούν στο Στάδιο.
Η κακοκαιρία προβλημάτιζε τους διοργανωτές, αφού σε περίπτωση που εμπόδιζε τη διεξαγωγή τόσο την Πέμπτη όσο και την Παρασκευή, τότε ο αγώνας θα γινόταν στο κλειστό του Παναθηναϊκού και… όποιος πρόλαβε τον Κύριο είδε.
Εν τέλει, περίπου 30.000 θεατές αψήφισαν την παγωνιά και αδιαφόρησαν πλήρως με το γεγονός ότι η ΑΕΚ θα διεκδικούσε πρόκριση χωρίς να είναι ανώτερη από την ΤΣΣΚΑ Σόφιας στον συνολικό συντελεστή πόντων (πάντως η ελληνική ομάδα θα έφτανε τις 4 νίκες και η βουλγαρική θα παρέμενε στις 3, αν αυτό λέει κάτι…).
Βέβαια ούτως ή άλλως η νίκη με 26 πόντους διαφορά φάνταζε πολύ δύσκολο σενάριο, ασχέτως αν στα περισσότερα ματς οι γηπεδούχοι επικρατούσαν με μεγάλη διαφορά.
Το «ορεκτικό» για τους θεατές δόθηκε στις 18:30 και δεν ήταν άλλος από τον τελικό του εφηβικού πρωταθλήματος Κέντρου μεταξύ του Πειραϊκού και του Σπόρτινγκ.
«Εύγε ΑΕΚ!»
«Η παροιμιώδης ελληνική φιλοξενία πήγε περίπατο. Κακό αυτό από τη μία πλευρά, αλλά αναγκαίο από την άλλη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρύτανης της αθλητικής δημοσιογραφίας Βαγγέλης Φουν
τουκίδης στην «Αθλητική Ηχώ».
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η καυτή ατμόσφαιρα του πολυπληθούς κοινού δυσκόλεψε αφάνταστα το έργο των παικτών της ΤΣΣΚΑ Σόφιας και έδωσε φτερά στα «αετόπουλα» του «δικεφάλου».
Ο Ιταλός και ο Ούγγρος διαιτητής έδωσαν το έναυσμα στις 20:30 και μέσα σε λίγα λεπτά η ΑΕΚ προηγήθηκε 26-11, ενώ το α’ ημίχρονο έληξε με το εντυπωσιακό 38-20.
Τα 5 φάουλ του Εμίλ Μιχαΐλοφ, η αποβολή του Ιβάιλο Κίροφ για χτύπημα εκτός φάσης στον Αμερικάνο, αλλά και τα 4 φάουλ του αρχηγού Τσβέτκο Μπαρτσόφσκι είχαν αποδυναμώσει πλήρως τους φιλοξενούμενους.
Με ένα σερί 9-0 οι Βούλγαροι αναθάρρησαν και τα 5 φάουλ του Λαρεντζάκη δεν ήρθαν σε καλό σημείο, ωστόσο η ΑΕΚ απάντησε με δικό της 8-0 και παρά την αποβολή του Αμερικάνου τίποτα πια δεν έδειχνε ικανό να τη σταματήσει.
Με επιμέρους σκορ… 24-3, η «Ένωση» υπερκάλυψε το -25 του πρώτου αγώνα και παρά τη μείωση των φιλοξενούμενων στο τελευταίο δίλεπτο, το 75-45 δεν άφηνε περιθώρια αμφισβήτησης.
Το Παναθηναϊκό Στάδιο γνώρισε απερίγραπτες και πρωτόγνωρες πιένες, οι οποίες αποτέλεσαν πρόβα τζενεράλε για όσα θα επακολουθούσαν δύο χρόνια και μερικές ημέρες αργότερα.
ΑΕΚ (Πανταζόπουλος): Αμερικάνος 17, Ζούπας 13, Τρόντζος 22, Μόσχος 9, Λαρεντζάκης 9, Χρηστέας 1, Βασιλειάδης 4, Τσάβας.
ΤΣΣΚΑ ΣΟΦΙΑΣ (Ασένοφ): Μιχαΐλοφ 6, Φιλίποφ 6, Σπάσοφ 9, Ντιμιτρόφ 8, Καμινάροφ 7, Ντόνεφ 4, Γκολομέεφ 3, Μπαρτσόφσκι 2.
Η ΤΣΣΚΑ Σόφιας είχε ανατρέψει το -11 από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας (+15 στη ρεβάνς) και είχε ισοφαρίσει το -26 από τη Ζαντάρ (νίκη με 80-73 σε τρίτο ματς), όμως τώρα η ΑΕΚ την πλήρωσε με το ίδιο νόμισμα, καθώς μετέτρεψε το -25 σε +30 και προκρίθηκε στο Final 4. Εντυπωσιακό…
Ο κ. Φουντουκίδης, αφού ως μέγας δημοσιογράφος παραδέχθηκε τη διαιτητική εύνοια υπέρ της ΑΕΚ στο α’ ημίχρονο («ιδίως από της πλευράς του Ιταλού»), έγραψε μεταξύ άλλων στην «Αθλητική Ηχώ»: «Κορυφαίος της ελληνικής ομάδος ο Μόσχος. Έπαιξε με τρομερή αγωνιστικότητα. Κατηύθυνε σωστά την ομάδα και όταν η μπάλα ήταν στα χέρια του αποτελούσε εγγύησιν».
Το κείμενο αυτό αφιερώνεται στη μνήμη του Γιώργου Μόσχου, ο οποίος τα έδωσε όλα (και) σε αυτό το ματς, έλαβε μέρος στον ημιτελικό του Final 4 με τη Σλάβια Πράγας και μετά αποσύρθηκε για να παλέψει με τον καρκίνο.
Νικήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 1966, όμως, η ψυχή του και μόνο έφτανε για να ωθήσει τους συμπαίκτες του στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1968. Κι αυτό το τρόπαιο ήταν η δική του μεγάλη νίκη…
*Οι φωτογραφίες προέρχονται από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων
**Κάντε like στο Facebook και follow στο Twitter για να μαθαίνετε άμεσα τις ιστορίες της πιο… ρετρό ιστοσελίδας της χώρας
Διαβάστε ακόμη:
«1968»: Το έπος της ΑΕΚ επί σκηνής
Μίσσας Πανταζόπουλος: Μία εμβληματική μορφή του ελληνικού… μπάσκετμπωλ
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα