Έδωσε «γροθιά» στο κατεστημένο. Τόλμησε να ανατρέψει τα δεδομένα στον χώρο του αθλητισμού. Διεκδίκησε όσα πίστευε ότι δικαιούταν και τελικά βγήκε νικήτρια.
Ο λόγος για τη Ρενέ Ρίτσαρντς, η οποία σε ηλικία 41 ετών υποβλήθηκε σε επέμβαση αλλαγής φύλου και μήνυσε την Ομοσπονδία Αντισφαίρισης των ΗΠΑ, επειδή της απαγόρευσε να λάβει μέρος στα τουρνουά γυναικών.
Η Αμερικανίδα τενίστρια έκανε καριέρα στα κορτ και ως άντρας, ενώ μέχρι σήμερα είναι η μόνη που έχει αγωνιστεί σε αντρικό και γυναικείο ταμπλό του Grand Slam.
Το Sport-Retro.gr… φιλοξενεί στο σαλόνι του την παλαίμαχη πια αθλήτρια, η οποία ήρθε στον κόσμο στις 19 Αυγούστου 1934.
Εσωτερική πάλη
Η Ρενέ Ρίτσαρντς γεννήθηκε ως αγόρι, με το όνομα «Ρίτσαρντ Ράσκιντ», πριν από 85 χρόνια στη Νέα Υόρκη. Οι γονείς της ήταν μετανάστες από τη Σοβιετική Ένωση κι ασκούσαν το επάγγελμα του γιατρού.
Ο πατέρας της ήταν ορθοπεδικός και η μητέρα της εργαζόταν ως καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ενώ αποτέλεσε μία από τις πρώτες γυναίκες ψυχιάτρους στις ΗΠΑ.
Ο μικρός Ρίτσαρντ ήταν ψηλός, μυώδης κι ευπαρουσίαστος. Μεγάλωσε στη γειτονιά Φόρεστ Χιλς Κουίνς κι ανήκε σε μία κρυφή κοινότητα Εβραίων.
Ήδη από τα 9 του χρόνια έδινε εσωτερική μάχη, αφού επιθυμούσε διακαώς να είναι κορίτσι.
Πήγαινε σε ιδιωτικό σχολείο και διέπρεπε σε αρκετά αθλήματα, όπως το μπέισμπολ το ράγκμπι και η κολύμβηση. Η αντισφαίριση, ωστόσο, κατείχε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του.
Τα Σαββατοκύριακα, μάλιστα, ο χαρισματικός Ρίτσαρντ μετέτρεπε σε κορτ τις ράγες του τρένου κι έκανε προπόνηση με τον πατέρα του.
Αργότερα, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και ηγήθηκε της αντρικής ομάδας τένις. Θεωρείτο, αν όχι ο καλύτερος, ένας από τους πιο σπουδαίους παίκτες της πόλης σε κολεγιακό επίπεδο, επειδή εκτελούσε θανατηφόρα σερβίς με το αριστερό χέρι.
Την ίδια περίπου περίοδο, ο Ρίτσαρντ άρχισε να ντύνεται σαν γυναίκα και να ξυρίζει τα πόδια του.
Έπειτα από την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο νεαρός αθλητής δέχτηκε πρόταση από τους Νιου Γιορκ Γιάνκις, όμως, προτίμησε να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ για να γίνει οφθαλμολόγος.
Όταν αποφοίτησε, έκανε δύο χρόνια πρακτική σε ένα νοσοκομείο και στη συνεχεία εργάστηκε σε διάφορες κλινικές της γενέτειράς του.
Ορμόνες και τακούνια
Παρά το βεβαρημένο πρόγραμμά του, η αγάπη του Ρίτσαρντ για το τένις τον έκανε να βρει χρόνο για προπόνηση και να ασχοληθεί με αυτό σε επαγγελματικό επίπεδο.
Από το 1953 έως το 1960 συμμετείχε 5 φορές στο US Open, ενώ αργότερα κατετάγη στο Ναυτικό και νίκησε σε όλα τα παιχνίδια, είτε μονά είτε διπλά, στο πρωτάθλημα του Σώματος.
Παρά τις επιτυχίες, ο Ρίτσαρντ ένιωθε δυστυχισμένος. Η καθημερινή ψυχοθεραπεία δεν τον βοήθησε να παύσει να αισθάνεται ότι είναι μία γυναίκα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός άντρα, ενώ συχνά είχε τάσεις αυτοκτονίας.
Όταν έβγαζε βόλτα τον σκύλο του φορούσε τακούνια και φούστα, ενώ υιοθέτησε το όνομα «Ρενέ», που στα γαλλικά σημαίνει αναγέννηση, προφανώς επειδή ένιωθε ότι κάπως έτσι κάνει την επανάστασή του.
Ο Ρίτσαρντ άρχισε να παίρνει ορμόνες και να επισκέπτεται τον Τσαρλς Άιλενφελντ, ο οποίος ήταν μαθητής του διάσημου Γερμανού ενδοκρινολόγου Χάρι Μπέντζαμιν.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο διαταραγμένος ψυχολογικά τενίστας ταξίδεψε με 4.000 δολάρια στην Καζαμπλάνκα, για να συναντήσει τον Γάλλο χειρουργό Ζορζ Μπουρού και να υποβληθεί σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου.
Στην πορεία, όμως, άλλαξε γνώμη και γύρισε στην πατρίδα του. Το παράδοξο στην όλη υπόθεση είναι ότι, ενώ είχε σκοπό να γίνει γυναίκα, παντρεύτηκε το 1970 το μοντέλο Μπάρμπαρα Μολ κι έπειτα από μία διετία απέκτησε μαζί της έναν γιο, τον Νίκολας.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο γάμος δεν κράτησε πολύ και το 1975 ήρθε το διαζύγιο.
Επέμβαση και σκάνδαλο
Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, ο Ρίτσαρντ έλαβε τη μεγάλη απόφαση. Σε ηλικία 41 ετών υποβλήθηκε σε επέμβαση αλλαγής φύλου στη Νέα Υόρκη από τον χειρουργό Ρομπέρτο Γκρανάτο.
Ως Ρενέ μετακόμισε στο Νιούπορτ Μπιτς της Καλιφόρνια, προκειμένου να ασκήσει το επάγγελμα της οφθαλμιάτρου και να θέσει τα θεμέλια μίας καινούργιας ζωής.
Φυσικά, από τα πλάνα της δεν θα μπορούσε να λείπει το τένις, αφού με το όνομα «Ρενέ Κλαρκ» άρχισε να δίνει το «παρών» σε διοργανώσεις στη Νότια Καλιφόρνια.
Έπειτα από μία νίκη της σε ένα τουρνουά στην παραθαλάσσια περιοχή Λα Τζόλα το 1976, ένας θεατής ενημέρωσε έναν δημοσιογράφο ότι η Κλαρκ είχε υπάρξει άντρας κατά το παρελθόν.
Σύμφωνα με φήμες, το καχύποπτο αυτό πρόσωπο ήταν ο Μπομπ Πέρι, ένας πρώην επαγγελματίας τενίστας των δεκαετιών του 1950 και του 1960.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την αναγνώρισε όχι τόσο από την εξωτερική εμφάνισή της όσο από το αριστοτεχνικό-δυνατό σερβίς που, όπως προαναφέρθηκε, εκτελούσε με το αριστερό χέρι.
Η υπόθεση διέρρευσε και η Ομοσπονδία Τένις των ΗΠΑ απαγόρευσε τη συμμετοχή της Ρίτσαρντς στις διοργανώσεις της, μέχρις ότου υποβληθεί σε γεννητικό έλεγχο.
Η τενίστρια αρνήθηκε να κάνει το τεστ χρωμοσωμάτων, οπότε αποκλείστηκε από το US Open, το Wimbledon και το Ιταλικό Open το καλοκαίρι του 1976.
Δικαίωση
Η δυναμική Ρενέ δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Έκανε μήνυση στην Ομοσπονδία, ισχυριζόμενη ότι η απαγόρευση συμμετοχής της στις διοργανώσεις, λόγω διάκρισης φύλου, αντίκειται στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτά προκύπτουν από σχετικό άρθρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Νέας Υόρκης.
Το όλο ζήτημα δίχασε τον κόσμο της αντισφαίρισης. Κάποιοι παίκτες ήταν εχθρικοί και φορούσαν μπλούζες με μηνύματα «Ρενέ, φύγε», ενώ κάποιοι άλλοι, μεταξύ των οποίων ήταν και η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, επικροτούσαν την προσπάθειά της.
Η Ρίτσαρντς άρχισε να δέχεται γράμματα συμπαράστασης από χίπηδες, μαύρους, φυλακισμένους, ομοφυλόφιλους και φυσικά από transsexual.
Όπως αποδείχθηκε, ο Αύγουστος είναι σημαδιακός μήνας για την τενίστρια, καθώς τότε γεννήθηκε, αναγεννήθηκε με την επέμβαση αλλαγής φύλου και δικαιώθηκε για τον αγώνα της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Νέας Υόρκης χορήγησε στη Ρενέ το 1977 τη δυνατότητα να λαμβάνει μέρος στα τουρνουά γυναικών, με το επιχείρημα: «Το βάρος, το σώμα και το ύψος της συνάδουν απόλυτα με τα πρότυπα θηλυκότητας».
Το αίτημα της Ομοσπονδίας Τένις να υποβληθεί η αθλήτρια σε τεστ χρωμοσωμάτων χαρακτηρίστηκε αδιάκριτο, ενώ θεωρήθηκε ότι υποτιμά την αξία του ανθρώπου.
Η Ρίτσαρντς αγωνίστηκε για 5 σερί χρονιές (σ.σ. από το 1977-1981) στο US Open και
η καλύτερη πορεία της σε προσωπικό επίπεδο καταγράφηκε το 1979, όταν έφτασε μέχρι τον 3ο γύρο της διοργάνωσης.
Όσον αφορά στα διπλά, η μεγαλύτερη επιτυχία της ήταν το 1977, όταν έφτασε στον τελικό του US Open, αγωνιζόμενη στο πλευρό της Μπέτι Αν Γκραμπ Στούαρτ.
Ήθελε να έχει αιδοίο
Η Ρενέ εγκατέλειψε τη δράση το 1981 κι αφοσιώθηκε στην καριέρα της ως γιατρός, ενώ ασχολήθηκε για λίγο με την προπονητική.
Παλαιότερα, η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα επιμελήθηκε ένα κείμενο στους «Times» του Λονδίνου, αναφορικά με τις transgender αθλήτριες.
«Θα ήθελα να συναναστρέφομαι με γυναίκες που έχουν αλλάξει φύλο, αλλά δεν θα επιθυμούσα να τις αντιμετωπίσω. Είναι άδικο και παράλογο», είχε τονίσει μεταξύ άλλων.
Η τενίστρια από την Τσεχία δέχτηκε σκληρή κριτική για αυτήν τη δήλωση, αφενός επειδή δίνει μάχη για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, αφετέρου γιατί είχε για προπονήτρια την πρωταγωνίστρια του τωρινού αφιερώματος.
Μάλιστα, οι δύο γυναίκες πρέπει να είχαν καλή χημεία μεταξύ τους, αφού υπό τις οδηγίες της Ρενέ η Ναβρατίλοβα κατέκτησε το Wimbledon το 1982 και το 1983.
Η Ρίτσαρντς είχε δηλώσει κάποτε ότι δεν ήθελε να ζήσει ως ομοφυλόφιλος άνδρας, διότι επιθυμούσε να βιώσει τη χαρά της γυναικείας φύσης και να έχει αιδοίο. Δεν την ενδιέφερε απλά να συνάψει ερωτικές σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου.
Επιπλέον, είχε πει ότι τη στενοχωρεί το γεγονός ότι θα πεθάνει και θα μνημονεύεται ως transsexual τενίστρια, αλλά δυστυχώς δεν μπορεί να κάνει κάτι για αυτό.
Η ζωή της περιγράφεται στις αυτοβιογραφίες «Second Serve» και «No Way Rene», ενώ για χάρη της έχουν γυριστεί ένα ντοκιμαντέρ και μία τηλεταινία.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα