Χέρμαν Βαϊνγκάρτνερ: Ένας συλλέκτης μεταλλίων που χαρακτηρίστηκε προδότης και έσωσε συνάνθρωπό του από πνιγμό

Sport-Retro.gr 22 Δεκ, 2017

Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896 έχει συνδεθεί στο μυαλό όλων με το όνομα του Έλληνα μαραθωνοδρόμου Σπύρου Λούη, ωστόσο υπήρξαν και άλλοι σπουδαίοι αθλητές που έλαμψαν με τις επιδόσεις τους.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 98 χρόνων από τον θάνατο του Χέρμαν Βαϊνγκάρτνερ, το Sport-Retro.gr παραθέτει πολύτιμες πληροφορίες για τη ζωή και την καριέρα του.

Το ξεκίνημα

Ο Χέρμαν Ότο Λούντβιγκ Βαϊνγκάρτνερ, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1864 στην πόλη Φρανκφούρτη, η οποία βρέχεται από τον ποταμό Όντερ και βρίσκεται στα σύνορα με την Πολωνία.

Ο πατέρας του λεγόταν Γκούσταβ, υπήρξε γυμναστής, προπονητής κολύμβησης και ιδιοκτήτης πισίνας στο νησί Τσίγκενβερντερ, ενώ η μητέρα του ονομαζόταν Βίλχελμιν.

Ο Χέρμαν ήταν ο 3ος από τους 5 γιους της οικογενείας (σ.σ. οι 7 τους ζούσαν στην οδό Φισερστράσε 2), μετά τους Άλμπερτ, Ρόμπερτ και πριν από τους Μαξ, Άντολφ.

Η ενασχόληση με τη γυμναστική άρχισε στον τοπικό σύλλογο Frankfurter Turnverein 1860, αλλά όταν το 1885 μετέβη στο Βερολίνο για επαγγελματικούς λόγους εντάχθηκε στην Berliner Turnerschaft, την ομοσπονδία του αθλήματος από το 1868 μέχρι το 1936.

Παράλληλα, ο νεαρός Βαϊνγκάρτνερ έβγαζε το ψωμί του ως πωλητής σε ένα μπακάλικο, προτού ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση, όπως θα διαβάσετε αργότερα.

Η πρώτη σημαντική διάκριση καταγράφηκε το 1894 στο 8ο Φεστιβάλ Γερμανικής Γυμναστικής που διεξήχθη στο Βρότσγουαφ της σημερινής Πολωνίας, ενώ έναν χρόνο αργότερα κατέκτησε χρυσή πλάκα σε αγώνες στη Ρώμη.

Συλλέκτης μεταλλίων

Η χώρα της Κεντρικής Ευρώπης απέστειλε 10 αθλητές της γυμναστικής στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896 και, μάλιστα, θριάμβευσε στα 5 από τα 8 αγωνίσματα.

Στις 9 Απριλίου ο Χέρμαν Βαϊνγκάρτνερ κατέκτησε μετάλλιο στην κορυφαία αθλητική διοργάνωση του πλανήτη – συγκεκριμένα το ασημένιο στο μονόζυγο (σ.σ. τερμάτισε πρώτος αλλά τότε οι νικητές δεν έπαιρναν χρυσό).

Τα κατορθώματά του ήταν αξιοσημείωτα, καθώς στα 6 από τα 8 ατομικά ή ομαδικά αγωνίσματα πλασαρίστηκε στην τριάδα και μαζί με τους Άλφρεντ Φλάτοφ, Καρλ Σούμαν ήταν οι μοναδικοί που πανηγύρισαν 3 φορές την πρωτιά.

Επιπλέον, ο 31χρονος έπιασε κορυφή στο ομαδικό τόσο του μονόζυγου όσο και του δίζυγου, ενώ στον πλάγιο ίππο κατετάγη 2ος πίσω από τον Λουίς Τζούτερ (Ελβετία) και στο άλμα 3ος πίσω από τους Σούμαν, Τζούτερ.

Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στο αγώνισμα των κρίκων, καθώς οι 3 κριτές τον κατέταξαν στην 1η θέση και οι άλλοι 3 στη 2η, πίσω από τον Ιωάννη Μητρόπουλο.

Την τελική ψήφο σε αυτήν την περίπτωση είχε ο Πρίγκιπας Γεώργιος, ο οποίος επέλεξε τον Έλληνα γυμναστή για το ασημένιο (το πρώτο ελληνικό της διοργάνωσης), με συνέπεια ο Βαϊνγκάρτνερ να αρκεστεί στο χάλκινο, εκείνο δηλαδή που έπαιρναν οι 2οι (σ.σ. οι 3οι δεν έπαιρναν τίποτα, αλλά αργότερα η ΔΟΕ απένειμε σε όλους).

Έσωσε συνάνθρωπο από πνιγμό

Με την επιστροφή στη Γερμανία, μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε τον συλλέκτη μεταλλίων και τους συναθλητές του, καθώς η ομοσπονδία της γυμναστικής, αντιτιθέμενη στον διεθνισμό που πρέσβευαν οι Αγώνες, αποφάσισε να τους αποκλείσει και να τους τιμωρήσει με 2ετή αποκλεισμό από κάθε δραστηριότητα!

“Σε μία γερμανική ομάδα ή έναν οποιοδήποτε Γερμανό που ατιμάζει τη χώρα του με την προώθηση ή την παρακολούθηση τέτοιων αγώνων, αρμόζει αποκλεισμός από τον περίγυρο και τους ανθρώπους του”, έγραφε η “Rheinisch-Westfälische Zeitung” το 1895.

Το πιο δυνατό πλήγμα, πάντως, δόθηκε τον Νοέμβριο του 1896, όταν πέθανε από καρδιακή προσβολή ο αδερφός του Ρόμπερτ, ο οποίος είχε αναλάβει τη διοίκηση του κολυμβητήριου στο νησί Τσίγκενβερντερ, έπειτα από τον θάνατο του πατέρα τους.

Ως μεγαλύτερος εν ζωή γιος, ο Χέρμαν επέστρεψε από το Βερολίνο για να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση, δεδομένου ότι είχε έρθει σε ολική ρήξη με την ομοσπονδία του αθλήματος που είχε διαπρέψει.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1900, ο Ολυμπιονίκης της Αθήνας παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Κούμερτ, κόρη ενός φούρναρη, η οποία του χάρισε 3 παιδιά ονόματι Έλα, Έριχ και Κλάρα.

Στις 22 Δεκεμβρίου 1910 έσωσε έναν άνδρα από πνιγμό και γι’ αυτή του την πράξη τιμήθηκε με ειδικό μετάλλιο, ανώτερο φυσικά από όλα όσα είχε κατακτήσει στην Αθήνα πριν από 14 χρόνια.

Η συνέντευξη του εγγονού του

Πολλές δεκαετίες αργότερα, ο εγγονός του Έρικ Βαϊνγκάρτνερ Βίνσεν-Άλερ, μίλησε για τον διάσημο παππού του στην εφημερίδα “Der Tagesspiegel”.

“Μετά την επιστροφή τους οι Γερμανοί αθλητές αποκλείστηκαν από τη γυμναστική ομοσπονδία και τιμωρήθηκαν με 2ετή αποκλεισμό από όλους τους αγώνες.

Οι εθνικιστές δεν είδαν με καλό μάτι ότι έλαβαν μέρος σε μία διεθνή διοργάνωση που άρχισε από τον Γάλλο βαρόνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν”, είπε αρχικά.

Κληθείς να σχολιάσει τη συγκεκριμένη ιστορία, καθώς και το δημοσίευμα του 1895, ο Έρικ απάντησε: “Ακόμη και τότε υπήρχαν ηλίθιοι στην πολιτική”.

Μέχρι τη στιγμή της συνέντευξης ο εγγονός του Χέρμαν Βαϊνγκάρτνερ διατηρούσε στην κατοχή του τα ολυμπιακά του μετάλλια και αυτό ήταν ένα γεγονός που τον έκανε να αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανος.

“Δεν θα τα αντάλλαζα με κανένα αντίτιμο, αν και η υλική τους αξία δεν πρέπει να είναι ιδιαίτερα υψηλή. Εκείνη την εποχή τα χρυσά μετάλλια ήταν ασημένια, τα ασημένια ήταν χάλκινα, ενώ οι 3οι έπαιρναν ένα πιστοποιητικό αντί για μετάλλιο. Επιπλέον, οι νικητές των αγωνισμάτων λάμβαναν ένα φρεσκοκομμένο κλαδί ελιάς και οι 2οι ένα κλαδί δάφνης”.

Σύμφωνα με τον Έρικ, ο παππούς του και οι υπόλοιποι είχαν προσκληθεί σε γεύμα από τον βασιλιά Γεώργιο Α’, ενώ ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι Γερμανοί αθλητές δεν φορούσαν στολές της χώρας τους, αλλά της ομάδας τους “Berliner Turnerriege” (σ.σ. λευκά μακρυμάνικα πουκάμισα-γκρίζα παντελόνια).

Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Χέρμαν και οι υπόλοιποι 20 Γερμανοί που ταξίδεψαν στην Αθήνα έπρεπε να πληρώσουν από την τσέπη τους για το ταξίδι και τη διαμονή.

Ο αδόκητος χαμός

Ο Χέρμαν Βαϊνγκάρτνερ πέθανε στις 22 Δεκεμβρίου 1919 σε ηλικία 55 ετών από καρδιακό πρόβλημα, όπως είχε συμβεί δηλαδή και με τον αδερφό του Ρόμπερτ.

Οι εκδοχές που εντοπίστηκαν είναι δύο: Είτε πέθανε σε βάρκα στον ποταμό Όντερ είτε τη στιγμή που προσπαθούσε να σώσει έναν ακόμη συνάνθρωπό του από πνιγμό.

Η ιστοσελίδα gymmedia.de αναφέρει την πρώτη, ενώ η tagesspiegel.de που μετέφερε την προαναφερθείσα συνέντευξη στο διαδίκτυο υποστηρίζει τη δεύτερη.

Σύμφωνα με μία ιαπωνική πηγή, ένα από τα μετάλλια του Βαϊνγκάρτνερ είχε προσφερθεί από την οικογένειά του στον Γιούκιο Έντο, Ολυμπιονίκη του 1964 στη γυμναστική, εν συνεχεία βρέθηκε σε ένα μουσείο του Τόκιο, απ’ όπου εκλάπη το 2010.

Προς τιμήν του, ο βασικός δρόμος στο νησί Τσίγκενβερντερ έχει πάρει το όνομά του από το 1996, ενώ στη γενέτειρά του υπάρχει βραβείο “Χέρμαν Βαϊνγκάρτνερ”, το οποίο απονέμεται σε ντόπιους αθλητές για διάφορες επιτυχίες τους.

Επίσης τον Μάιο του 2011 το δημοτικό συμβούλιο του Όφενμπαχ αποφάσισε να δώσει σε νέους δρόμους της πόλης το όνομα του Χέρμαν και άλλων σπουδαίων Γερμανών αθλητών.

*******

Στο περιθώριο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 τιμήθηκαν 2 από τους Γερμανούς που πήραν χρυσό μετάλλιο στην Αθήνα, ο Καρλ Σούμαν και ο Γκούσταβ Φλάτοφ, σε μία κίνηση μετάνοιας για τον πόλεμο που δέχθηκαν το 1896 λόγω της συμμετοχής τους,

Ο Γκούσταβ Φλάτοβ, όπως ο ξάδερφός του Άλφρεντ, πέθαναν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επειδή ήταν Εβραίοι…