Τζίμι Χιλ: Ο άνθρωπος που άλλαξε το ποδόσφαιρο

Παίκτης, επικεφαλής του συνδικαλισμού, προπονητής, μάνατζερ, διευθυντής τμήματος, πρόεδρος, τηλεοπτικός παραγωγός, παρουσιαστής, αναλυτής, μέχρι και… βοηθός διαιτητή!

Αναρωτηθείτε, λοιπόν, εύλογα με το τιμ του Sport-Retro.gr: Υπάρχει κάποιος στον χώρο του ποδοσφαίρου που να έχει προσφέρει υπηρεσίες σε περισσότερα πόστα από τον Τζίμι Χιλ;

Η απάντηση είναι «πιθανότατα όχι» και με αφορμή τη συμπλήρωση 89 ετών από τη γέννησή του (22/7/1928), η ιστοσελίδα αποφάσισε να μεταφέρει στους αναγνώστες της τη δράση του αείμνηστου πολυπράγμονος Άγγλου.

Το γενεαλογικό δέντρο

Ο προπάππος του Τζίμι Χιλ, ο Τόμας Χιλ, επιχείρησε να μάθει την τέχνη του αρτοποιού, αλλά πολύ σύντομα πήρε την απόφαση να γίνει χτίστης, εν αντιθέσει με τους αδερφούς Ντάνιελ, Ντέιβιντ και Άλφρεντ, οι οποίοι ήταν εργάτες.

Παντρεύτηκε την 7 χρόνια μεγαλύτερη Ροζαλίνα Γουίτνερς το 1853 και απέκτησαν 5 παιδιά, αρκετά από τα οποία πέθαναν σε νεαρή ηλικία, όπως η μητέρα τους.

Ο Τόμας Χιλ ξαναντύθηκε γαμπρός, αυτή τη φορά με μία γυναίκα που ήταν 13 χρόνια μικρότερή του, γεγονός που ίσως μαρτυρά τα δικά του ταραγμένα παιδικά χρόνια.

Ο μπακάλης πατέρας του, ο Ρόμπερτ Χιλ, είχε πεθάνει νέος, με συνέπεια η γυναίκα του Φοίβη να μεγαλώσει μόνη τα 6 «βλαστάρια» τους από τα κέρδη του καταστήματος που πουλούσε μπίρα.

Ο παππούς Γουίλιαμ Χιλ και η γιαγιά Άντα είχαν 5 παιδιά κάτω των 8 ετών, όταν έγινε η απογραφή του 1901, μεταξύ των οποίων ο 7χρονος Γουίλιαμ Τζούνιορ, δηλαδή ο πατέρας του Τζίμι.

Η οικογένεια μετακόμισε από το Νιούινγκτον στο Κλάπαμ, όπου ο παππούς έβγαζε το ψωμί του σε εργοστάσιο κατασκευής βλημάτων, κι ενώ παλιότερα είχε προσπαθήσει να βαδίσει στα χνάρια του χτίστη πατέρα του.

Τόσο ο πατέρας όσο και η μητέρα (σ.σ. Άλις Μπεατρίς Γουάιατ το όνομά της) του Τζίμι Χιλ γεννήθηκαν το 1894 και βίωσαν για τα καλά τη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Γουίλιαμ στρατολογήθηκε στο Βασιλικό Ναυτικό και σε δύο περιπτώσεις γλίτωσε από του Χάρου τα δόντια, όταν το SS Cumbria και το HMS Cornwallis αντίστοιχα τορπιλίστηκαν από σκάφη των Κεντρικών Δυνάμεων.

Αντίθετα, ο πρώτος σύζυγος της Άλις σκοτώθηκε και εκείνη υποχρεώθηκε να μεγαλώσει τα 2 παιδιά τους, τον Γουόλι και τη Ρενέ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τον πρώτο σύζυγο, η μητέρα του Τζίμι Χιλ θρήνησε και για τον χαμό του γιου της Γουόλι, ο οποίος “έφυγε” πρόωρα εν ώρα εργασίας, όταν ένας γερανός ξεκόλλησε από τη θέση του.

H Άλις προσπάθησε να ξαναφτιάξει τη ζωή της και το 1926 παντρεύτηκε τον Γουίλιαμ Χιλ, που μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρέδιδε πρώτα γάλα και μετά ψωμί, προκειμένου να βγάζει 4 λίρες την εβδομάδα για να επιβιώνει.

Θεατής της Κρίσταλ Πάλας, άσος της Μπρέντφορντ και της Φούλαμ

Ο Τζέιμς Γουίλιαμ Τόμας Χιλ, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου 1928 στη γειτονιά Μπάλαμ του νοτίου Λονδίνου.

Φοίτησε από το 1939 μέχρι το 1945 στο σχολείο Henry Thornton Grammar του Κλάπαμ και αργότερα υπηρέτησε ως υπάλληλος του Βασιλικού Στρατού, όπου πήρε τον βαθμό του δεκανέα.

Η πρώτη επαφή του με το ποδόσφαιρο έγινε με την παρακολούθηση αναμετρήσεων της τοπικής Κρίσταλ Πάλας, ενώ από τον Μάιο του 1949 άρχισε να αγωνίζεται ως αμυντικός μέσος στην Μπρέντφορντ.

Τρία χρόνια, 86 συμμετοχές και 10 γκολ αργότερα, δηλαδή τον Μάρτιο του 1952, ο Τζίμι Χιλ πήρε μεταγραφή στη Φούλαμ, με τη φανέλα της οποίας είχε αγωνιστεί (σε επίπεδο ακαδημιών) το 1943, αλλά δεν είχε γίνει επαγγελματίας.

Όταν ο Μπόμπι Ρόμπσον πουλήθηκε στη Γουέστ Μπρομ, ο Χιλ προωθήθηκε σε ρόλο «μέσα δεξιά» και με την παροιμιώδη εργατικότητά του κατάφερνε να επισκιάζει τους τεχνίτες της ομάδας.

Η συμβολή του στην πορεία μέχρι την ημιτελική φάση του FA Cup της σεζόν 1957-58 ήταν τεράστια καθώς σκόραρε σε κάθε γύρο, όμως η αποδεκατισμένη λόγω τραγωδίας Μονάχου πλην ηρωική Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ σταμάτησε τον ίδιο και τους συμπαίκτες του, προτού λυγίσει με τη σειρά της στον τελικό από την Μπόλτον.

Δικαίως θα μπορούσε να πει κανείς ότι το 1958 ήταν η χρονιά του, αφού σε ένα ματς με την Ντονκάστερ τον Μάρτιο, ο Χιλ έβαλε 5 γκολ και ισοφάρισε την κορυφαία σχετική ατομική επίδοση για παίκτη της Φούλαμ.

Επιπλέον, την επόμενη σεζόν (1958-59) κατέγραψε 32 συμμετοχές και συνέβαλε στην επιστροφή του συλλόγου στην 1η Κατηγορία, έπειτα από 7 χρόνια απουσίας.

Πρόεδρος των ποδοσφαιριστών

Οι επιτυχίες του Χιλ δεν περιορίζονταν στον αγωνιστικό χώρο, δεδομένου ότι το 1956 έγινε γραμματέας της Ένωσης Ποδοσφαιριστών, την οποία μετονόμασε σε Σύλλογο Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών.

Έναν χρόνο αργότερα, ο άσος της Φούλαμ εξελέγη πρόεδρος της PFA και άρχισε εκστρατεία για την κατάργηση του ανωτάτου μισθού των 20 λιρών στους άσους της EFL (σ.σ. οι 3 πρώτες κατηγορίες της Αγγλίας).

Το 1961 οι προσπάθειες του Χιλ απέδωσαν καρπούς και ο συμπαίκτης του Τζόνι Χέινς έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που έλαβε 100 λίρες, ενώ παράλληλα ο Σύλλογος προσέφερε 15.000 λίρες στον Τζορτζ Ίσταμ για τη δικαστική του μάχη με τη Νιούκαστλ.

Επί των ημερών του, μάλιστα, η PFA άρχισε να εκπροσωπεί και προπονητές, όπως μαρτυρά και η μετονομασία του Συλλόγου σε Professional Footballers’ and Trainers’ Association.

Η ποδοσφαιρική καριέρα του Τζίμι Χιλ ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 1961 σε ηλικία 33 ετών, εξαιτίας ενός σοβαρού τραυματισμού στο γόνατο.

Συνολικά, με τη φανέλα της Φούλαμ κατέγραψε 297 συμμετοχές σε πρωτάθλημα και κύπελλο, οι οποίες συνοδεύθηκαν από 52 γκολ.

Αναμορφωτής της Κόβεντρι

Τον ίδιο Νοέμβριο ο Χιλ έγινε προπονητής της Κόβεντρι και κατά την 6ετία που κάθισε στον πάγκο της, πέτυχε να την ανεβάσει από την 3η στην 1η Κατηγορία του αγγλικού ποδοσφαίρου για πρώτη φορά στην Ιστορία της.

Το στίγμα του έμεινε για πάντα χαραγμένο στην ομάδα των δυτικών Μίντλαντς, αφού άλλαξε το χρώμα των εντός έδρας εμφανίσεων στο μπλε του ουρανού, καθιέρωσε το παρατσούκλι «The Sky Blues» και δημιούργησε το τραγούδι «The Sky Blue Song» στον ρυθμό του Eton Boating, το οποίο έχει συνδεθεί με το κολέγιο του Ίτον.

Επίσης, ο Χιλ εμπνεύστηκε το πρώτο έγχρωμο match programme του αγγλικού ποδοσφαίρου και οργάνωσε διάφορα events πριν από τις αναμετρήσεις του «Χάιφιλντ Ρόουντ», προκειμένου να πείσει τους φιλάθλους να έρχονται νωρίτερα στο γήπεδο.

Όπως εύκολα διαπιστώνει κανείς, ο πρώην ποδοσφαιριστής δεν ήταν ένας απλός προπονητής, αλλά κατείχε έναν αναβαθμισμένο ρόλο που του επέτρεπε να υποβάλλει προτάσεις σε όλα τα μέτωπα.

Ήταν τόσο αγαστή η συνεργασία του με τον πρόεδρο Ντέρικ Χάρολντ Ρόμπινς που τον έπεισε να αλλάξει τη μορφή του «Χάιφιλντ Ρόουντ» με την ανέγερση 2 νέων εξεδρών και να δημιουργηθεί το πρώτο αγγλικό γήπεδο με θέσεις αποκλειστικά για καθήμενους.

Επιπλέον, είχε συμβολή στην εισαγωγή του πρώτου ηλεκτρονικού πίνακα το 1964, καθώς και στην πρώτη ζωντανή μετάδοση αγώνα από γιγαντοοθόνες και, μάλιστα, τέσσερις το 1965.

Πάντως, ύστερα από την άνοδο στην 1η Κατηγορία το 1967, και αφού είχε προηγηθεί εκείνη στη 2η Κατηγορία το 1964, ο Χιλ αποφάσισε να εγκαταλείψει την Κόβεντρι και να αλλάξει επάγγελμα.

Επόπτης για μία μέρα και εμπνευστής των 3 βαθμών

Προτού γίνει η ανάλυση της επόμενης επαγγελματικής ενασχόλησης του Χιλ, ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει σε ένα ευτράπελο που συνέβη στις 16 Σεπτεμβρίου 1972.

Το ντέρμπι Άρσεναλ-Λίβερπουλ στο «Χάιμπουρι» βρισκόταν σε εξέλιξη, όταν ο επόπτης Ντένις Ντρούιτ αντιμετώπισε ένα μυϊκό πρόβλημα τραυματισμού και δεν ήταν σε θέση να βγάλει το ματς.

Οι κανονισμοί ήταν σαφείς, αφού έλεγαν ότι η αναμέτρηση δεν γίνεται να συνεχιστεί αν δεν υπάρχει διαιτητής και δύο βοηθοί.

Υπό τον φόβο ότι το ντέρμπι θα διακοπεί οριστικά, ο εκφωνητής ετοίμασε ένα ηχογραφημένο μήνυμα που «έπαιζε» από τα μεγάφωνα και έκανε… παράκληση αν υπάρχει διαπιστευμένος ρέφερι στις εξέδρες να κατηφορίσει εθελοντικά στον αγωνιστικό χώρο.

Εκείνη τη μέρα ο Χιλ παρακολουθούσε το ντέρμπι ως απλός θεατής και από τη στιγμή που διέθετε δίπλωμα διαιτητή δεν το σκέφτηκε δεύτερη φορά!

Αφού έριξε μία μπλε φόρμα πάνω του, ο… πολυπράγμων ήρωας της ιστορίας μας αντικατέστησε τον τραυματία Ντρούιτ και εκτέλεσε χρέη επόπτη, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αναμέτρηση.

Ωστόσο, αν τη 16η Σεπτεμβρίου 1972 βοήθησε στη διεξαγωγή του ντέρμπι Άρσεναλ-Λίβερπουλ, το 1981 πάρθηκε από την ομοσπονδία μία απόφαση που είχε εισηγητή τον ίδιο και άλλαξε την Ιστορία του αθλήματος.

Συγκεκριμένα, τότε καθιερώθηκαν οι 3 βαθμοί για τη νίκη (σ.σ. μέχρι πρότινος ήταν 2), μία εφαρμογή που φυσικά κρατά μέχρι σήμερα και πιθανότατα δεν θα αλλάξει ποτέ ξανά.

Να σημειωθεί ότι συν τοις άλλοις, ο Τζίμι Χιλ τάχθηκε ανοικτά και πάλεψε υπέρ του αιτήματος των συλλόγων να χρησιμοποιούν λογότυπα χορηγών στις φανέλες τους.

Πίσω από τις κάμερες

Ύστερα από περίπου 25 χρόνια στους αγωνιστικούς χώρους και τα… πέριξ τους, ο Τζίμι Χιλ επιχείρησε να δοκιμάσει την τύχη του σε έναν δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό κολοσσό, το BBC.

Αρχικά, εργάστηκε ως τεχνικός σύμβουλος στο δραματικό ποδοσφαιρικό σίριαλ «United!», προτού αναρριχηθεί σε επικεφαλής του αθλητικού τμήματος στο London Weekend Television από το 1968 έως το 1972.

Η κάλυψη του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1970 γράφτηκε στην Ιστορία, υπό την έννοια ότι έπειτα από δική του εισήγηση, τα πάνελ αποτελούνταν για πρώτη φορά από ειδικούς του ποδοσφαίρου.

Ένα μικρό διάστημα τον βρήκε αναπληρωτή Προγράμματος, σύντομα όμως επέστρεψε στο BBC για να παρουσιάσει το θρυλικό «Match of the Day», μία εκπομπή που προβάλλεται κάθε Σάββατο μέχρι σήμερα και δείχνει φάσεις από τους, εν εξελίξει, αγώνες της Premier League.

Με περισσότερες από 600 παρουσίες, ο Τζίμι Χιλ έγινε μία από τις πιο αναγνωρίσιμες τηλεοπτικές φιγούρες και συχνά εμφανιζόταν ως καρικατούρα με σήμα κατατεθέν το μεγάλο πιγούνι και τη χαρακτηριστική του γενειάδα.

Ως παρουσιαστής ή αναλυτής, ο πρώην ποδοσφαιριστής και προπονητής συμμετείχε σε όλες τις κορυφαίες διεθνείς διοργανώσεις από το 1966 μέχρι το 1998, ενώ μεταξύ άλλων ήταν παρών στην τραγωδία του Χίλσμπορο τον Απρίλιο του 1989, καθώς κάλυπτε την αναμέτρηση Λίβερπουλ-Νότιγχαμ για το «Match of the Day».

Το 1999, σε ηλικία 71 ετών, ο Χιλ πήρε… μεταγραφή από το BBC στο Sky Sports, όπου εμφανιζόταν στην εβδομαδιαία εκπομπή «Jimmy Hill’s Sunday Supplement» και συνομιλούσε κάθε κυριακάτικο πρωινό με 3 δημοσιογράφους.

Οκτώ χρόνια αργότερα τον διαδέχθηκε ο συμπαρουσιαστής του Μπράιαν Γούλνο και το πρόγραμμα μετονομάστηκε σε «Sunday Supplement».

Οι αμφιλεγόμενες ιστορίες

Ο Τζίμι Χιλ αποχώρησε από την Κόβεντρι το 1967, όμως τον Απρίλιο του 1975 επέστρεψε ως διευθύνων σύμβουλος κι εν συνεχεία έγινε πρόεδρος.

Η σεζόν 1976-77 έφτανε στο τέλος της και η ομάδα του μαχόταν για την παραμονή, όταν κλήθηκε να τεθεί αντιμέτωπη με την Μπρίστολ, η οποία επίσης καιγόταν για βαθμούς.

Λίγο πριν από τη σέντρα, ο Χιλ ζήτησε από τον διαιτητή να καθυστερήσει τη σέντρα του ματς για ένα 10λεπτο, επειδή υποτίθεται ότι αρκετοί φίλαθλοι δεν είχαν καταφέρει να εισέλθουν στις εξέδρες λόγω της υπερβολικής κίνησης στους δρόμους.

Όπερ και εγένετο, εν αντιθέσει με την αναμέτρηση Έβερτον-Σάντερλαντ που άρχισε στην ώρα της και ολοκληρώθηκε 2-0 υπέρ των γηπεδούχων.

Το τελικό αποτέλεσμα του αγώνα του «Γκούντισον Παρκ» αναγράφηκε στον ηλεκτρονικό πίνακα του γηπέδου, σε ένα χρονικό σημείο (80’) που το σκορ (2-2) βόλευε τόσο την Κόβεντρι όσο και την Μπρίστολ.

Αν μία από τις δύο ομάδες έβαζε γκολ και έπαιρνε τη νίκη, τότε η άλλη θα υποβιβαζόταν και η Σάντερλαντ θα κέρδιζε την παραμονή.

Αντ’ αυτού, όμως, οι παίκτες της Κόβεντρι έκαναν πασούλες γύρω από τη μεγάλη περιοχή για να περάσει η ώρα και να πανηγυρίσουν, μαζί με τους αντιπάλους, την αποφυγή του υποβιβασμού.

Αργότερα έγινε έρευνα για το περιστατικό, ωστόσο ο Χιλ είχε αναλάβει πια ένα καίριο πόστο στη Football League και η ιστορία δεν τον… ακούμπησε.

Η διοίκηση της Κόβεντρι δέχθηκε συστάσεις για να μην επαναληφθούν ανάλογα φαινόμενα στο μέλλον, αλλά η ουσία είναι ότι ο υποβιβασμός της Σάντερλαντ δεν αποφεύχθηκε.

Αυτή ήταν η μία από τις δύο αμφιλεγόμενες ιστορίες που ενεπλάκη ο Τζίμι Χιλ, καθώς 27 χρόνια αργότερα, ήτοι το 2004, προσπάθησε με άστοχο τρόπο να υπερασπιστεί τον Ρον Άτκινσον για τα ρατσιστικά του σχόλια σε μετάδοση στη Μέση Ανατολή.

Ο 76χρονος είχε προσπαθήσει να δικαιολογήσει τον συνάδελφό του, δηλώνοντας μεταξύ άλλων ότι η λέξη «nigger» (μτφρ. «αράπης») ειπώθηκε στο πλαίσιο της ποδοσφαιρικής ορολογίας και πως είναι αστεία, αλλά όχι προσβλητική για τους μαύρους.

Πάντως, ο τότε διευθυντής της αντιρατσιστικής ποδοσφαιρικής καμπάνιας «Kick it Out» είχε χαρακτηρίσει «εξίσου επιθετικά με του Ρον Άτκινσον» τα σχόλια του Τζίμι Χιλ.

Τα… λοιπά και η προσωπική ζωή

Να σημειωθεί ότι η πολυδιάστατη αυτή προσωπικότητα είχε μία μικρή θητεία στον προεδρικό θώκο της Τσάρλτον, προτού επιστρέψει για τον ίδιο λόγο στη Φούλαμ το 1987, προκειμένου να τη σώσει από τη χρεοκοπία και να μπλοκάρει το ενδεχόμενο συγχώνευσης με την ΚΠΡ.

Επίσης κατείχε τη διαχείριση των δικαιωμάτων της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων στον ιππόδρομο και ήταν αρωγός του ιδρύματος «Labrador Rescue South East and Central» για τη φροντίδα των Λαμπραντόρ.

Αναφορικά με την προσωπική του ζωή, ο Χιλ παντρεύτηκε 3 φορές, όσα ήταν και τα παιδιά που απέκτησε με την πρώτη σύζυγο Γκλόρια, ήτοι ένα λιγότερο από αυτά που σκάρωσε με τη δεύτερη σύζυγο Χέδερ.

Κατοικούσε στο Χερστπιρπόιντ του δυτικού Σάσεξ, του άρεσε να γράφει βιβλία («Striking for Soccer» το 1963, «Tips from the Top» το 1970), ενώ το 1998 εκδόθηκε η αυτοβιογραφία του με τίτλο «The Jimmy Hill Story».

Τον Σεπτέμβριο του 2013 έγινε γνωστό ότι από το 2008 είχε διαγνωσθεί με Αλτσχάιμερ και λίγο αργότερα τα παιδιά από τον δεύτερο γάμο του, η Τζοάνα και ο Τζέιμι, αποκάλυψαν ότι δεν είχαν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με τη φροντίδα του πατέρα τους.

Ο λόγος ήταν ότι από το 2005 ο Χιλ είχε ορίσει πληρεξούσιο για τις υποθέσεις του έναν δικηγόρο και την τρίτη του σύζυγο Μπράιονι, η οποία το 2015 εξέδωσε το βιωματικό «My Gentleman Jim», αναφέροντας με λεπτομέρειες την περιπέτεια της υγείας του άνδρα της.

Η τεράστια αυτή προσωπικότητα του αγγλικού, αλλά και του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, «έφυγε» από τη ζωή στις 19 Δεκεμβρίου 2015, σε ηλικία 87 ετών.

Στάθηκε τυχερός γιατί πρόλαβε να κάνει ο ίδιος τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του έξω από το γήπεδο της Κόβεντρι στις 28 Ιουλίου 2011.

Πρόκειται για ένα δημιούργημα του γλύπτη Νικολά Ντιμπλεντί που κόστισε 150.000 λίρες, οι οποίες συγκεντρώθηκαν από δημόσιες δωρεές.

Ένας κήπος, επίσης έξω από τη «Ράικο Αρίνα» άνοιξε το 2006 για χάρη του και από τις 30 Απριλίου 2016 έγινε διπλάσιος σε μέγεθος ως ελάχιστος φόρος τιμής για την προσφορά του στην Κόβεντρι και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

 

Διαβάστε ακόμη:

Το πρώτο χατ τρικ στην Iστορία των Μουντιάλ σημειώθηκε… 76 χρόνια μετά το ματς

«Βαμμένοι» Μάντσεστερ Σίτι οι Stone Roses. Ή μήπως όχι…;

Η 20ετής κατάρα της Αγγλίας K20 «γεννήθηκε» με τους Όουεν και Κάραχερ