Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου “Παιχνίδι χωρίς όρια” που έγινε best seller και κυκλοφόρησε το 2008 από τις εκδόσεις Τόπος, ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος μας μεταφέρει στο 1986 και εξηγεί πώς προσπάθησαν να κρύψουν για όσες μέρες ήταν εφικτό το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ στην Ελλάδα!

***

“Τα σύννεφα συνέχιζαν να πυκνώνουν πάνω από τον γαλλικό ουρανό εκείνο το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης (για τους ορθόδοξους). Η 1η του Μάη του 1986 και το αεράκι που ερχόταν από τις Άλπεις υπενθύμιζε πως χρειαζόσουν ακόμη ένα πουλόβερ γύρω από τους ώμους.

Από το ξενοδοχείο μου στην πλατεία Μπελκούρ, πήρα το μετρό με κατεύθυνση την περιοχή του Ζερλάν. Σε λιγότερο από μισή ώρα θα άρχιζε η συνέντευξη Τύπου και για κάποιον έμπειρο αυτός ο χρόνος πιθανόν να έμοιαζε αιωνιότητα.

Για έναν… ψαρωμένο, όμως, όπως εγώ ο χρόνος έμοιαζε να κυλά με αμείλικτο ρυθμό. Ήθελα να παραμυθιάσω τον εαυτό μου πως στα 23 μου χρόνια το να μεταδίδω έναν ακόμη ευρωπαϊκό τελικό αποτελούσε πρώτο βήμα αναγνώρισης της αξίας μου.

Η πικρή αλήθεια (μεταξύ μας) ήταν πως, όπως έναν χρόνο πριν όταν στο Σεκεσφέρχερβαρ της Ουγγαρίας έπαιζαν Βιντεότον-Ρεάλ Μαδρίτης για τον τελικό του Κυπέλλου UEFA, έτσι και τώρα ήταν αρκετή ταλαιπωρία για να ταξιδέψει κάποιος καθιερωμένος συνάδελφος.

Μόνο που στην περίπτωση της Λιόν για το Aτλέτικο Μαδρίτης-Ντινάμο Κιέβου δεν ήταν η απόσταση αλλά η ημερομηνία: Μεγάλη Παρασκευή 2 Μαΐου 1986, η μοναδική έως και σήμερα περίπτωση που ένας τελικός δεν θα γινόταν Τετάρτη ή Σάββατο, αλλά Παρασκευή. Το επερχόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο στο Μεξικό ανάγκαζε την UEFA να συμπτύξει τις ημερομηνίες.

Φτάνοντας στο γήπεδο έψαξα την κεντρική είσοδο. Ούτε ένα σημάδι για το που θα έπρεπε να πας, ποια πόρτα θα έπρεπε να χτυπήσεις. Οι στιγμές αμηχανίας που ένιωθα έρχονται στο μυαλό με ένα νοσταλγικό χαμόγελο.

Αν σκεφτεί κανείς πως τότε ούτε καν τις συνθέσεις δεν σου έδιναν πριν να αρχίσει ο αγώνας, τα τωρινά παιχνίδια στο Champions League, με ακόμη και τον καθαρό χρόνο αγώνα στη στατιστική μετατρέπουν σε… ανέκδοτο εκείνη την εποχή.

Όταν βρήκα τελικά άκρη, κατευθύνθηκα προς την αίθουσα που έγραφε απ’ έξω, με το χέρι και με μαρκαδόρο γραμμένη η πινακίδα (!), πως εκεί θα γινόταν η συνέντευξη Τύπου.

Παρόντες θα ήταν οι δύο προπονητές των φιναλίστ. Τα ετερόκλητα στην κορυφαία τους στιγμή! Από τη μία τεχνικός της Ατλέτικο Μαδρίτης (μετέπειτα ομοσπονδιακός στην Ισπανία που την οδήγησε στην κορυφή της Ευρώπης) ο Λουίς Αραγονιές. Εκρηκτικός όπως ήταν σαν παίκτης. Δώδεκα χρόνια πριν, στις Βρυξέλλες, ένα δικό του γκολ-φάουλ έμοιαζε να χαρίζει στους «ροχιμπλάνκος» το Κύπελλο Πρωταθλητριών.

Μέχρι που εμφανίστηκε ο Σβάρτσενμπεκ από τα 30 μέτρα, γλύτωσε την Μπάγερν στο τελευταίο λεπτό της παράτασης και στη ρεβάνς οι Βαυαροί έβαλαν την Ατλέτικο στα δίχτυα. Ο Αραγονιές ήταν ο προπονητής που έφερνε την ομάδα της καρδιάς του σε έναν τελικό, αυτή τη φορά στο Κυπελλούχων.

Από την άλλη, ο βλοσυρός Βαλέρι Λομπανόφσκι. Ανέκφραστος, υπολογιστής, απόμακρος… Ηδη το 1975 είχε φτιάξει την πρώτη ποδοσφαιρική μηχανή της Ντινάμο Κιέβου. Αυτός ήταν ο μαέστρος και ο Ολέγκ Μπλαχίν το πρώτο βιολί.

Έντεκα χρόνια μετά, ο «τσάρος» Ολέγκ ήταν στην δύση του. Το αστέρι του, όμως, έλαμπε ακόμη φωτεινό και ο Λομπανόφσκι το είχε να φωτίζει τους νέους αλλά ετερόφωτους ακόμη συμπαίκτες, όπως τον Ζαβάροφ, τον Ντεμιανένκο, τον Μπελάνοφ και τον Γιακοβένκο.

Λίγο πριν να αρχίσει η συνέντευξη, με πλησίασε ο Μάρτιν Τάιλερ από την αγγλική τηλεόραση ITV. Μου συστήθηκε και με ρώτησε από που είμαι. Σε λίγο στην παρέα προστέθηκε και ο Ολλανδός Κέες Γιάνσμα. Δεκαετίες μετά είμαστε οι μοναδικοί από εκείνο το μεσημέρι που ακόμη συναντιόμαστε σε διάφορα γήπεδα. Σε Champions League, Παγκόσμια Κύπελλα, Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα…

Ο Τάιλερ είναι εδώ και πολλά χρόνια ο κορυφαίος του Sky και ο Γιάνσμα μετά από χρόνια ως επικεφαλής του κρατικού ολλανδικού καναλιού ΝΟS δουλεύει στο συνδρομητικό Canal Plus και στην ομοσπονδία της χώρας για θέματα Τύπου.

Πίσω στο 1986 όμως. Οι σχολιαστές από διάφορα μέρη είχαν πια φτάσει όταν ο (αείμνηστος) Βέλγος Ρικ ντε Σάντλερ γύρισε συνωμοτικά προς το μέρος μας. «Ποιος θα ρωτήσει για το περιστατικό του Τσερνόμπιλ;» Αμηχανία. Ο Ολλανδός έγειρε μπροστά. Κοίταξε τον Ένιο Βιτάντσα, τον πολύπειρο Ιταλό σχολιαστή της RAI.

«Ποιο Τσερνόμπιλ;» Ανακούφιση. Υπήρχε και άλλος που δεν ήξερε τι έλεγαν άρα δεν ήμουν ο μόνος. Η έκπληξή μου, όμως, ήταν πως ξαφνικά και άλλοι κοιτούσαν με την ίδια απορία. Ο Άγγλος, ο Τούρκος, ο Γερμανός!

Τότε ο Γάλλος Τιερί Ρολάν, άλλη εμβληματική φυσιογνωμία στον χώρο μας, έστρεψε το βλέμμα του και κρατώντας την εφημερίδα μας έδειξε ένα μικρό κομμάτι στην πρώτη σελίδα. Περίπου 250 λέξεις… Μιλούσε για την έκρηξη ενός αντιδραστήρα στην Ουκρανία, με φήμες που έκαναν λόγο για πολλούς νεκρούς!

Σαστίσαμε. Τι ήταν αυτό; Πώς δεν είχε πάρει έκταση; Πώς και δεν το έπαιζαν τα δελτία ειδήσεων; «Και πότε συνέβη;», ψέλλισε ο Γερμανός. «Πριν από τρεις μέρες. Το κρύβουν, αλλά δεν θα μπορέσουν για πολύ», ήταν τα λόγια του Ντε Σάντλερ.

Την ώρα που τα λόγια του χάνονταν στο βάθος του μυαλού μου, ένας κοστουμαρισμένος κύριος της UEFA ανέβαινε στο πάνελ. Δίπλα του οι προπονητές και οι μεταφραστές. Πριν να μιλήσει, ένας αξιωματικός του Σοβιετικού Στρατού που καθόταν αγέρωχος δίπλα στην πόρτα, προχώρησε ζητώντας τον λόγο. Ήταν φανερό πως δεν μπορούσε κανείς να του το αρνηθεί!

«Ο κύριος Λομπανόφσκι δεν θα ήθελε να σχολιάσει οτιδήποτε σχετικό με το ατυχές συμβάν του Τσερνόμπιλ». Η φωνή του ακούστηκε ανατριχιαστική, βγαλμένη από ταινίες του Χόλιγουντ με θέμα τον Ψυχρό Πόλεμο. Το μήνυμά του, όμως, ξεκάθαρο!

Ολη η υπόλοιπη συνέντευξη κύλησε σαν να μην έγινε ποτέ. Μέχρι το βράδυ, είχαμε μάθει περισσότερα, κυρίως με τις πληροφορίες που ο καθένας μάζευε από τη χώρα του.

Όλοι εκτός από έναν! Εμένα! Σήμερα, χρόνια μετά, ακούγεται σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Με τα δεκάδες κανάλια, τις εφημερίδες, το ίντερνετ, το CNN, το Sky News ένα τέτοιο γεγονός να μείνει κρυφό; Ούτε για μία ώρα!

Τότε, όμως, η κυβέρνηση στην Ελλάδα αποφάσισε να μην… χαλάσει το Πάσχα του λαού. Και η κρατική τηλεόραση υπάκουσε φυσικά, ενώ και οι εφημερίδες έκαναν το ίδιο.

Όλοι πήραν μέρος σε αυτή την ιδιότυπη συνωμοσία της σιωπής! Το ματς συνέπιπτε με την περιφορά του Επιταφίου. Έτσι μεταδόθηκε το Μεγάλο Σάββατο το μεσημέρι σε μαγνητοσκόπηση.

Ως αφελής, πιστεύοντας πως θα έκανε πάταγο αυτό που θα έδινα, ξεκινώντας τον πρόλογο ανέφερα την είδηση. τρομάρα μου! Μίλησα για το τραγικό συμβάν, είπα για την προσπάθεια των Σοβιετικών να καλύψουν το θέμα…

Άθελα μου, αν το ματς ήταν ζωντανό θα δημιουργούσα… κυβερνητική κρίση! Και αμφιβάλλω αν θα περνούσα ποτέ ξανά απ’ έξω από τηλεοπτικό στούντιο!

Το γεγονός ότι το ματς ήταν μαγνητοσκοπημένο έδωσε την λύση! «Έκοψαν» στην Αγία Παρασκευή ολόκληρο τον πρόλογο και η σύνδεση με το «Ζερλάν» άρχισε με τη σέντρα!

Η Ντινάμο Κιέβου, για την ιστορία, σε μία επίδειξη ποδοσφαίρου πολύ πριν από την εποχή της, διέλυσε τους Ισπανούς με 3-0 στο ποδοσφαιρικό “κύκνειο άσμα” (με γκολ) του Μπλαχίν.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα οριακά λίγο πριν από την Ανάσταση, συνειδητοποίησα πως κανείς δεν ήξερε κάτι! Ο ταξιτζής, ο περιπτεράς, ο πατέρας μου, οι κολλητοί μου φίλοι…

Όπως στους εφιάλτες που τρέχεις και είσαι πάντα στο ίδιο σημείο, ένιωθα σαν να μιλούσα άλλη γλώσσα. Πέρασαν ακόμη 48 ώρες για να πληροφορηθεί ο λαός αυτό που στην Ευρώπη γνώριζαν από μέρες! Μία αληθινή ιστορία που ακόμη και τώρα, τόσα χρόνια μετά όταν την σκέφτομαι νιώθω ένα κόμπο στον λαιμό…

 

Διαβάστε ακόμη:

Replay: Η στήλη του Χρήστου Σωτηρακόπουλου στο Sport-Retro.gr με τις τρομερές μαρτυρίες

VIDEO: Το χατ τρικ του Προτάσοφ επί της Εθνικής Ελλάδας

Το 1980 η Ολυμπιακή Φλόγα δεν άναψε… ολόκληρη

H Ντινάμο Κιέβου του 1975 ήταν κάτι παραπάνω από μια ομάδα

Τα αφιερώματα του Sport-Retro.gr στη Σοβιετική Ένωση