Εξελίχθηκε στο κορυφαίο μπασκετικό πρωτάθλημα του πλανήτη. Εξαιτίας του ξενύχτησαν και ξενυχτούν χιλιάδες Έλληνες φίλαθλοι, οι οποίοι ως γνωστόν από 1987 έχουν μία… ευαισθησία στην πορτοκαλί μπάλα. Ο λόγος φυσικά για τo National Basketball Association – εν συντομία ΝΒΑ.
Το μπάσκετ δεν συγκαταλέγεται στα δημοφιλέστερα σπορ του κόσμου, αφού το ποδόσφαιρο, το κρίκετ, το χόκεϊ επί χόρτου, το τένις, το βόλεϊ, ακόμα και το πινγκ πονγκ, έχουν περισσότερη απήχηση.
«Βιτρίνα» του αθλήματος με την πορτοκαλί μπάλα είναι, φυσικά, το ΝΒΑ και το Sport-Retro.gr δεν παραλείπει να παράγει συχνά-πυκνά σχετικά αφιερώματα.
Στην προκειμένη, η ιστοσελίδα βάζει στο μικροσκόπιο το… τζάμπολ του πιο αστραφτερού μπασκετικού πρωταθλήματος και, συγκεκριμένα, την αναμέτρηση Τορόντο Χάσκις-Νιου Γιορκ Νικς που πραγματοποιήθηκε την 1η Νοεμβρίου 1946.
Από τις αίθουσες χορού στο ΒΑΑ
Καλά διαβάσατε. Ο προπομπός του ΝΒΑ ήταν το ΒΑΑ, τα αρχικά δηλαδή των λέξεων Basketball Association of America. H λίγκα αυτή της Βορείου Αμερικής ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη στις 6 Ιουνίου 1946 από τον Μορίς Πόντολοφ, πρόεδρο της εγχώριας ομοσπονδίας χόκεϊ.
Εβραϊκής καταγωγής, γεννηθείς στην Ουκρανία τον Αύγουστο του 1890, ο πτυχιούχος νομικός έγινε ο πρώτος άνθρωπος που χρίστηκε επικεφαλής δύο επαγγελματικών ομοσπονδιών.
Είχαν προηγηθεί οι αποτυχημένες προσπάθειες της ABL και της NBL, οι περισσότερες ομάδες των οποίων αγωνίζονταν σε μικρές αρένες, ακόμη και σε αίθουσες χορού ή σχολικά γυμναστήρια.
Ο Γουόλτερ Μπράουν, ιδιοκτήτης του θρυλικού «Μπόστον Γκάρντεν», πίστευε ότι οι μεγάλες αρένες του χόκεϊ επί πάγου που παρέμεναν άδειες σε πολλές περιπτώσεις, θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν αγώνες μπάσκετ.
Το νέο αυτό εγχείρημα για την ανάπτυξη του «πορτοκαλί» αθλήματος δεν άρχισε με αισιοδοξία, διότι οι ιδιοκτήτες του ΒΑΑ ήταν έμπειροι επιχειρηματίες, αλλά δεν διέθεταν την τεχνογνωσία για τη διαχείριση των ομάδων.
Άθλημα των λευκών
Το ταξίδι προς τη γιγάντωση του μετέπειτα ΝΒΑ ξεκίνησε τη σεζόν 1946-47 με 11 ομάδες, οι οποίες κλήθηκαν να δώσουν 60 ή 61 αγώνες κανονικής διάρκειας.
Οι καλύτεροι 3 από την Ανατολή και τη Δύση οδηγούνταν στα πλέι οφ, ενώ οι 2 νικητές των περιφερειών προκρίνονταν απευθείας στην ημιτελική φάση και περίμεναν το ξεκαθάρισμα των υπολοίπων 4 συλλόγων.
Εκτός από την ταύτιση με το χόκεϊ, υπήρχε και εκείνη με το μπέιζμπολ, με τη διαφορά όμως ότι στη συγκεκριμένη υπήρχε ρατσιστική απόχρωση.
Σε μία πιστή παραλλαγή του Major League Baseball, οι πόρτες του ΒΑΑ ήταν κλειστές για τους μαύρους που επιθυμούσαν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του αθλήματος.
Όπως αναφέρει και το εξαιρετικό βιβλίο του Ρον Τόμας που έχει τίτλο «They Cleared the Lane», οι τότε αδικημένοι μπασκετμπολίστες ξεπερνούν το 80% των σημερινών συμμετεχόντων στο ΝΒΑ.
Εξάλλου, όταν κάποιος καλείται να ονοματίσει 10 θρύλους του συγκεκριμένου πρωταθλήματος, οι 9 είναι μαύροι (ο 10ος είναι ο Λάρι Μπερντ).
Έτσι παιζόταν το μπάσκετ
Μην φανταστείτε μαγικά καρφώματα, εντυπωσιακές τάπες, pick n’ roll και όλα αυτά τα ωραία αμερικανόφερτα που ακούμε εσχάτως στις μεταδόσεις.
Το μπάσκετ του 1946 επεφύλασσε αθλητές που δεν ήξεραν ή δεν ήθελαν να πατούν με δύναμη για να σουτάρουν ή να πάρουν ριμπάουντ. Γενικώς, το jump shot θεωρείτο κάτι ριζοσπαστικό και οι προπονητές δεν κοίταζαν με καλό μάτι τους παίκτες που το επιχειρούσαν.
Φυσικά δεν υπήρχε ρολόι 24 δευτερολέπτων μηδέ κάποιος χρονικός περιορισμός, όπερ σημαίνει ότι οι ομάδες είχαν τη δυνατότητα να επιχειρήσουν σουτ όποτε ήθελαν.
Ούτε πέντε μήνες δεν είχαν περάσει από την ίδρυση του ΒΑΑ μέχρι το πρώτο τζάμπολ, συνεπώς οι κανονισμοί βασίστηκαν στο επιτυχημένο μοντέλο του κολλεγιακού πρωταθλήματος.
Η κύρια διαφορά με το NCAA αφορούσε στην άμυνα ζώνης, η οποία δεν επιτράπηκε την πρώτη σεζόν, διότι σύμφωνα με τους διοργανωτές, επιβράδυνε το παιχνίδι.
Θα έλεγε κανείς ότι το μοναδικό κοινό σημείο με το σήμερα είναι η καθιέρωση των 4 περιόδων διάρκειας 12 λεπτών, αφού οι ιδιοκτήτες πίστευαν ότι οι φίλαθλοι προσδοκούσαν σε όσο το δυνατόν περισσότερη δράση (σ.σ. εξ ου και η απόρριψη των 2 20λεπτων ημιχρόνων).
«Παίζουν χόκεϊ, παίζουμε μπάσκετ»
Οι παίκτες τότε αμείβονταν με περίπου 5.000 δολάρια ανά σεζόν, γεγονός που οδηγούσε πολλούς εξ αυτών στην εύρεση κι άλλου επαγγέλματος, προκειμένου να ζουν υπό καλύτερες συνθήκες.
Τα προπονητικά καμπ της εποχής ήταν πρωτόγονα, ενώ οι ομάδες υποχρεώνονταν να αναζητούν κάθε τρεις και λίγο διαφορετικά μέρη για να γυμναστούν.
Οι Νιου Γιορκ Νικερμπόκερς, όπως ονομάζονταν αρχικά, διέφεραν στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς το υπαίθριο γήπεδο και οι εγκαταστάσεις στο Νevele Country Club ήταν εκπληκτικές.
«Περάσαμε εκεί 2 εβδομάδες (σ.σ. είχαν μεταβεί από πιο νωρίς, καθώς η βασική προετοιμασία διήρκησε 3 ημέρες). Τα γεύματα ήταν σπουδαία, αλλά ο προπονητής δεν ήταν ικανοποιημένος. Τρέχαμε πολύ στον δρόμο και βρισκόμασταν σε καλή κατάσταση, όμως στον Κόχλαν δεν άρεσε ο τρόπος που κάναμε προετοιμασία.
Κοιτάζοντας πίσω, παραμένω ενθουσιασμένος που βρισκόμουν σε αυτό το πρώτο προπονητικό καμπ και που υπέγραψα με τους Νικς. Ήθελα να παίξω στη Νέα Υόρκη. Ήταν ένα νέο μεγάλο πρωτάθλημα.
Ήταν ένα παιχνίδι ταχύτητας χωρίς ρολόι 24 δευτερολέπτων. Δεν ήξερα αν όλο αυτό θα εξελισσόταν σε ένα ολοκληρωμένο πρότζεκτ», είχε δηλώσει ο Σόνι Χέρτσμπεργκ, ο πρώτος αρχηγός της ομάδας, ο οποίος παρεμπιπτόντως σούταρε και με τα δύο χέρια.
Ο θρύλος λέει ότι όταν οι Νικς περνούσαν από έλεγχο στα σύνορα με τον Καναδά την κρύα φθινοπωρινή νύχτα της 31ης Οκτωβρίου 1946 ακολούθησε ο εξής διάλογος του προπονητή Νιλ Κόχλαν με έναν επιθεωρητή.
ΕΠ: «Τι είστε;»
Ν.Κ.: «Είμαστε οι Νιου Γιορκ Νικς»
ΕΠ: «Ξέρουμε τους Νιου Γιορκ Ρέιντζερς. Είστε κάτι τέτοιο;»
N.K.: «Αυτοί παίζουν χόκεϊ, εμείς παίζουμε μπάσκετ».
ΕΠ: «Δεν πιστεύω ότι θα βρείτε πολλούς ανθρώπους εδώ πάνω που θα καταλάβουν το παιχνίδι σας ή θα δείξουν ένα ενδιαφέρον προς αυτό».
Ο έλεγχος ολοκληρώθηκε, το τρένο συνέχισε τη διαδρομή του προς τον βορρά, ο επιθεωρητής έπεσε έξω…
«Can you top this?»
Η αναμέτρηση της 1ης Νοεμβρίου 1946 μεταξύ των Τορόντο Χάσκις και των Νιου Γιορκ Νικς θεωρείται η πρώτη στην Ιστορία του πρωταθλήματος, αφού το «πάντρεμα» BAA-NBL που γέννησε το ΝΒΑ μπορεί να έγινε το 1949, όμως οι προηγούμενες 3 σεζόν αναγνωρίζονται κανονικά.
Ο αριθμός των θεατών του «Μαπλ Λιφ Γκάρντενς» (σ.σ. 7.090) χαρακτηρίστηκε ικανοποιητικός, αν αναλογιστεί κανείς ότι η πλειοψηφία των νέων του Καναδά μεγάλωνε τότε με χόκεϊ και όχι με μπάσκετ.
Σε αυτήν την προσέλευση συνέβαλαν οι αρχές του Τορόντο, οι οποίες σκάρωσαν ένα έξυπνο τρικ για να διαφημίσουν τον εναρκτήριο αγώνα του ΝΒΑ.
Συγκεκριμένα, έδωσαν εντολή σε μία εφημερίδα να δημοσιεύσει φωτογραφία του Τζορτζ Νόστραντ, δηλαδή του ψηλότερου παίκτη των Χάσκις (2.03μ.).
«Can you top this?», ήταν ο τίτλος της σχετικής λεζάντας, η οποία ενημέρωνε ότι όποιος φίλαθλος ήταν ψηλότερος του Αμερικανού σέντερ θα έμπαινε χωρίς να πληρώσει εισιτήριο (κόστιζαν από 75 σεντς μέχρι 2,50 δολάρια).
Yes, you can top this…
«Αρχικά δεν καταλάβαιναν το παιχνίδι. Γι’ αυτούς το jump ball ήταν σαν το face off στο χόκεϊ. Αλλά σταδιακά αντιλαμβάνονταν τι συνέβαινε και έδειχναν να το απολαμβάνουν», ήταν τα λόγια του Χέρτσμπεργκ αναφορικά με την αφέλεια των φιλάθλων.
Το πρώτο καλάθι στην Ιστορία του ΝΒΑ σημειώθηκε από τον Όσκαρ Σέκτμαν των Νιου Γιορκ Νικς. Απολαύστε το ξανά και ξανά στο παρακάτω gif.
Oι Νικς προηγήθηκαν 37-29 στο ημίχρονο, βρέθηκαν πίσω στο σκορ με 48-44 στο τέλος της 3ης περιόδου, αλλά 2 βολές του Ντικ Μέρφι και άλλη 1 του Τόμι Μπερνς στα τελευταία 2,5 λεπτά, τους χάρισαν τη νίκη με 68-66.
ΤΟΡΟΝΤΟ ΧΑΣΚΙΣ: Σαντόφσκι 18, Νόστραντ 16, Χόφερ 8, Μακ Κέιρον 6, Γουέρτις 6, Ν. Φιτσγκέρλαντ 6, Μ. Φιτσγκέρλαντ 4, Μίλερ 1, Φουκαρίνο 1.
ΝΙΟΥ ΓΙΟΡΚ ΝΙΚΣ: Γκότλιμπ 14, Σέκτμαν 11, Στουτς 9, Κάπλοβιτς 7, Γουέμπερ 6, Μέρφι 5, Ρόζενσταϊν 5, Μίλιτσοκ 5, Μπερνς 4, Χέρτσμπεργκ 2, Μoύλενς.
Αυτή ήταν η έναρξη του πιο αστραφτερού μπασκετικού πρωταθλήματος του κόσμου και ενός εκ των κορυφαίων σε όλα τα σπορ.
Ουδείς γνωρίζει αν βρέθηκε φίλαθλος ψηλότερος από τον Τζορτζ Νόστραντ εκείνο το βράδυ της Παρασκευής της 1ης Νοεμβρίου 1946, όλοι ξέρουν όμως ότι ο επιθεωρητής στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά έκανε λάθος. Υes NBA, you topped this…
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα