Το έτος 1968 είναι χαραγμένο με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ΑΕΚ, λόγω της κατάκτησης του Κυπέλλου Κυπελλούχων στο μπάσκετ με αντίπαλο τη Σλάβια Πράγας, στον αλησμόνητο τελικό του Παναθηναϊκού Σταδίου.

Γενικά, όμως, εκείνη η σεζόν βάφτηκε «κιτρινόμαυρη», αφού το εν λόγω τμήμα της «Ένωσης» κατέκτησε το πρωτάθλημα, μια ανάλογη επιτυχία που πανηγυρίστηκε και στο ποδόσφαιρο.

Τον Ιούλιο του 1968, πάντως, οι άσοι του χορταριού δεν βρίσκονταν σε θερινή ραστώνη, αλλά εν αναμονή του ημιτελικού του Κυπέλλου Ελλάδας με τον Ολυμπιακό και, μάλιστα, χωρίς προπονητή.

Εκείνα τα χρόνια η συγκεκριμένη διοργάνωση διαρκούσε μέχρι το κατακαλόκαιρο, ενώ στην προκειμένη, εκτός από τη ζέστη, η ΑΕΚ γεύθηκε και την πίκρα της ήττας με 2-1.

«Παγκόσμια» ΑΕΚ με σπάνιες φωτογραφίες! Ο Χρήστος Ζούπας στο Sport-Retro.gr για το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1968

Ο Μπράνκο Στάνκοβιτς, πετυχημένος ποδοσφαιριστής τη δεκαετία του 1950 και τότε μέλος του τεχνικού επιτελείου της εθνικής Γιουγκοσλαβίας που εκείνο το καλοκαίρι έφτασε ως τον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (σ.σ. ήττα από την Ιταλία), απόρησε όταν ενημερώθηκε για την κατάσταση της ομάδας που επρόκειτο να αναλάβει.

 

Ο μετέπειτα προπονητής του Άρη και του ΠΑΟΚ θα έπαιρνε τη θέση του Γένε Τσάκναντι, ο οποίος υπήρξε από τους πιο επιτυχημένους στην ιστορία της ΑΕΚ, καθώς κατέκτησε ισάριθμα πρωταθλήματα (1963, 1967) στις δύο θητείες του στον πάγκο της ομάδας.

Τα μέτρα που έλαβε ο νέος τεχνικός ήταν άμεσα: Μείωσε τις διακοπές των παικτών του, αφού όρισε την αφετηρία της προετοιμασίας στις 12 Αυγούστου και όχι στις 24 όπως προβλεπόταν.

Ο πρωτοπόρος σε τέτοια ζητήματα Γιουγκοσλάβος προκάλεσε τις μουρμούρες των παικτών, ενώ του ασκήθηκε και έντονη κριτική από δημοσιογράφους της εποχής, όπως αναφέρει πιο αναλυτικά και στο βιβλίο του «Ταξίδι στ’ Αστέρια» ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος.

Το κακό ξεκίνημα της ομάδας στο πρωτάθλημα, απόρροια της σκληρής προετοιμασίας που έφερε με τη σειρά της αρκετούς μικροτραυματισμούς, μετέτρεψε τη μουρμούρα σε φωνές, τουλάχιστον από πλευράς φιλάθλων.

Η ευρεία νίκη επί της Ζενές Ες του Λουξεμβούργου με σκορ 3-0 στο μισογεμάτο από 17.000 φιλάθλους γήπεδο της Νέα Φιλαδέλφειας στις 17 Σεπτεμβρίου για τον 1ο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, δημιούργησε μία σχετική αισιοδοξία για τη συνέχεια.

Οι Μίμης Παπαϊωάννου, Γιώργος Καραφέσκος και Κώστας Παπαγεωργίου ήταν οι σκόρερ της αναμέτρησης, ενώ στις 2 Οκτωβρίου ο Παναγιώτης Βεντούρης βρήκε δίχτυα δύο φορές πριν από το ημίχρονο και ανέτρεψε το 1-0 που είχε διαμορφωθεί από το 5′ υπέρ των γηπεδούχων, οι οποίοι στη συνέχεια πήραν νίκη παρηγοριάς με 3-2.

Η πρώτη ευρωπαϊκή νίκη της ΑΕΚ έγινε επί κροατικής ομάδας

Η πρώτη νίκη της ΑΕΚ στο Champions League

Η εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Στάνκοβιτς είχε αποκατασταθεί και στις 27 Οκτωβρίου που η «Ένωση» πήρε μεγάλη νίκη επί του Ολυμπιακού με 3-2 στο Στάδιο Καραϊσκάκη, ο Γιουγκοσλάβος έγινε για πρώτη φορά σύνθημα στα χείλη των φίλων της ομάδας.

Εν τω μεταξύ, στον 2ο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών περίμενε η AB, πρωταθλήτρια Δανίας, η οποία εκείνη τη σεζόν αγωνιζόταν για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκή διοργάνωση και προερχόταν από την πρόκριση επί της Ζυρίχης.

Στις 13 Νοεμβρίου 1968, ενώπιον μόλις 8.161 θεατών, αφού οι φίλοι των γηπεδούχων δεν ανταποκρίθηκαν για δεύτερη σερί φορά στην ευρωπαϊκή πρόκληση, η ΑΕΚ έμεινε στο 0-0 με τους «akademikerne» στη Νέα Φιλαδέλφεια.

Η κατάσταση είχε αρχίσει να δυσκολεύει και τα Μέσα της εποχής ανέφεραν πως οι «κιτρινόμαυροι» χρειάζονταν ένα θαύμα για να προκριθούν στον επόμενο γύρο.

Ο Στάνκοβιτς, όμως, δήλωνε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ομάδα» πως ήταν ικανοποιημένος από την απόδοση των παικτών του στο πρώτο ματς και αισιόδοξος ότι η ΑΕΚ θα γίνει η πρώτη ελληνική ομάδα που θα αγωνιστεί στα προημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.

Δύο εβδομάδες αργότερα, συγκεκριμένα στις 27 Νοεμβρίου, με γκολ του Ανδρέα Σταματιάδη και του Μίμη Παπαϊωάνου, η «Ένωση» επικράτησε 2-0 στην Κοπεγχάγη και ο Γιουγκοσλάβος βγήκε πέρα για πέρα αληθινός.

Πράγματι, η ΑΕΚ έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που αγωνίστηκε με… κοντομάνικα στην Ευρώπη, καθώς θα συμμετείχε σε διοργάνωση της UEFA και μετά τα Χριστούγεννα.

Μάλιστα, το κατάφερε στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, μόλις στη δεύτερη συμμετοχή της μετά τη σεζόν 1963-64, όταν και αποκλείστηκε στον 1ο γύρο από τη γαλλική Μονακό.

Το γεγονός ήταν τόσο μεγάλο και πρωτοφανές για τα δεδομένα του ελληνικού ποδοσφαίρου που υπήρξε μέχρι και διαγωνισμός, ο οποίος διαφημιζόταν σε έντυπα.

Τα δώρα ήταν 3 μαγνητόφωνα και 10 τρανζίστορ από την εταιρεία «National» για όσους προέβλεπαν τα αποτελέσματα της ΑΕΚ στα ματς των προημιτελικών (φύλλο πάνω).

Όταν η ΑΕΚ ήταν… ΑΕΚάρα! Η πορεία μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου UEFA

Στον δρόμο προς την περαιτέρω ευρωπαϊκή δόξα περίμενε, όπως και στο μπάσκετ πριν από περίπου 10 μήνες, μία ομάδα από την Τσεχοσλοβακία: η πανίσχυρη εκείνη την εποχή Σπάρτακ Τρνάβα, η οποία διέθετε αρκετούς διεθνείς άσους στις τάξεις της.

Ο Τύπος αντιμετώπισε την κλήρωση με σχετικά θετική διάθεση και χαρακτήρισε τον αντίπαλο καλό, αλλά όχι φόβητρο για την πρωταθλήτρια Ελλάδας.

Ο Στάνκοβιτς, από την πλευρά του, υποστήριξε πως θα προτιμούσε τη Μίλαν ή τη Σέλτικ, καθώς το στυλ τους ήταν πιο προβλέψιμο από της Σπάρτακ, ενώ τόνισε ότι οι καιρικές συνθήκες θα αποτελέσουν πολύ μεγάλο εμπόδιο για τους παίκτες του.

Το πρώτο σκέλος της δήλωσης θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ήταν κάπως… τραβηγμένο αν αναλογιστεί κανείς πως η ιταλική ομάδα στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης εκείνη τη σεζόν και η σκωτσέζικη είχε πράξει αναλόγως δύο χρόνια νωρίτερα.

Το δεύτερο, πάντως, που αφορούσε στις καιρικές συνθήκες της τσεχοσλοβακικής πόλης πριν από την ολοκλήρωση του χειμώνα, αποδείχθηκε προφητικό.

Στις 26 Φεβρουαρίου 1969, εν μέσω φανατισμένης ατμόσφαιρας που δημιούργησαν 11.000 φίλοι των γηπεδούχων στο στάδιο «Αντόνα Μαλατινσκέχο» και με σφοδρό χιονόνερο να πέφτει επί 90 λεπτά, η ΑΕΚ βρέθηκε πίσω στο σκορ με 2-0 από γκολ του Στάνισλαβ Γιάραμπεκ στο 25’ και του Ντούσαν Καμπάτ στο 44’.

Ο Νίκος Σεβαστόπουλος, όμως, που εκείνη την ημέρα έκλεινε τα 24 του χρόνια, πήρε στο 60’ το «ριμπάουντ» μετά από κεφαλιά του Παπαϊωάννου στο δοκάρι και με διαγώνιο σουτ μείωσε σε 2-1.

Λίγο αργότερα ο Παπαϊωάννου βγήκε τετ-α-τετ με τον τερματοφύλακα Γιόζεφ Γκέρικ, τον προσπέρασε και έστειλε την μπάλα στα δίχτυα, αλλά ο Ελβετός διαιτητής Γκίλμπερτ Ντροζ δεν έδειξε σέντρα, καθώς νωρίτερα είχε υποδείξει φάουλ.

Το τελικό 2-1 άφηνε πολλές ελπίδες για τη ρεβάνς της Νέας Φιλαδέλφειας στις 12 Μαρτίου και γι’ αυτό αντιμετωπίστηκε οριακά σαν νίκη από τα εγχώρια Μέσα.

Περισσότεροι από 5.000 φίλοι της ομάδας υποδέχθηκαν την αποστολή στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, κραυγάζοντας «ΑΕΚ-Στάνκοβιτς» και «Ελλάς-Ευρώπη-Ένωσις».

ΑΕΚ-Πόρτο 6-1: Ο θρίαμβος της ομάδας του Πούσκας, του Μαύρου, του Μπάγεβιτς και του Δομάζου 

Το ατυχές για τους «κιτρινόμαυρους» ήταν πως μέχρι τη μεγάλη ρεβάνς έπρεπε να αντιμετωπίσουν και τον Ολυμπιακό εντός έδρας και φυσιολογικά ο Στάνκοβιτς δήλωνε προβληματισμένος για τον παράγοντα κούραση

Να σημειωθεί ότι πριν από το πρώτο ματς η ΑΕΚ είχε αντιμετωπίσει τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα.

Η ήττα με 1-0 (σ.σ. το γκολ ο Γιώργος Σιδέρης) έδειξε ότι το μυαλό όλων μάλλον ήταν στο ματς με τη Σπάρτακ Τρνάβα, αλλά ο χαρακτήρας «εθνικού ξεσηκωμού» που είχε πάρει η ρεβάνς, μάλλον δεν βοήθησε ιδιαίτερα τους παίκτες της «Ένωσης» που παρουσιάστηκαν αγχωμένοι.

Σε ένα κατάμεστο γήπεδο από 30.000 φιλάθλους, η ΑΕΚ βρέθηκε πίσω στο σκορ με γκολ του Βάλερ Σβετς στο 22’, όμως στη συνέχεια ανέβασε την απόδοσή της και στο 77’ κατάφερε να ισοφαρίσει με τον συνήθη Παπαϊωάννου.

Ζάλτσμπουργκ-ΑΕΚ: Το πρώτο ματς ελληνικής ομάδας στους ομίλους του Champions League

Έξι λεπτά πριν από το τέλος της αναμέτρησης, μετά το σουτ του Κώστα Νικολαΐδη, η μπάλα πέρασε ξυστά από το δοκάρι της αντίπαλης εστίας και πήρε μαζί τις τελευταίες ελπίδες για μία μεγαλειώδη πρόκριση στις 4 καλύτερες ομάδες της Ευρώπης.

Η «Ένωση», η οποία εκείνη τη χρονιά τερμάτισε στην 6η θέση στο πρωτάθλημα και δεν κατέκτησε κάποιον τίτλο, είχε ωστόσο πετύχει αυτά μία τεράστια διάκριση για το ελληνικό ποδόσφαιρο.

Όπως και στο μπάσκετ έναν χρόνο νωρίτερα, η ΑΕΚ έδειξε τον δρόμο προς την ευρωπαϊκή καταξίωση, ενώ αποτελεί τη μοναδική ελληνική ομάδα που έχει αγωνιστεί σε προημιτελική φάση σε όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις (Κύπελλο Πρωταθλητριών/Champions League, Κύπελλο Κυπελλούχων, Κύπελλο UEFA).