Σαν σήμερα (16 Νοεμβρίου) το 1948 είδε το πρώτο φως της ζωής ένας εκπληκτικός ποδοσφαιριστής, ονόματι Άρι Χάαν.
Ο Ολλανδός μέσος έχει συνδεθεί στενά με τον «εξωπραγματικό» Άγιαξ των αρχών της δεκαετίας του 1970 που χαρακτήρισε μία ολόκληρη εποχή με το «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο».
Σπουδαία πορεία διέγραψε και με την εθνική Ολλανδίας, δεδομένου ότι έφτασε σε δύο τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου, αλλά έχασε το τρόπαιο από τη διοργανώτρια χώρα και στις δύο περιπτώσεις.
Μετά την ολοκλήρωση της καριέρας του ασχολήθηκε με την προπονητική, ενώ δύο φορές θήτευσε στον πάγκο του ΠΑΟΚ τη δεκαετία του 1990.
Το Sport-Retro.gr διηγείται τον ποδοσφαιρικό βίο του παλαίμαχου Ολλανδού άσου.
Τρομερό μακρινό σουτ!
Ο Άρι Χάαν (σ.σ. το Άρι είναι χαϊδευτικό του ονόματος «Άρεντς», που στα ολλανδικά σημαίνει αετός) γεννήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1948 στο Φίνστερβολντε, ένα χωριό που βρίσκεται πολύ βόρεια στην Ολλανδία, κοντά στο Χρόνινχεν.
Σε εφηβική ηλικία εντάχθηκε στις ακαδημίες της Βινσχότερ και στις 4 Απριλίου 1967 ανακοινώθηκε η μεταπήδησή του στην ομάδα που έμελλε να αλλάξει την ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου: τον Άγιαξ.
Άρχισε την καριέρα του ως αμυντικός, ωστόσο, στην πορεία αγωνίστηκε στη μεσαία γραμμή, βοηθώντας κυρίως στο οργανωτικό κομμάτι, ενίοτε και στο ανασταλτικό.
Ο Χάαν ξεχώρισε για την ικανότητά του να σκοράρει από μακρινή απόσταση, ενώ οι περισσότερες από τις επιθέσεις του «Αίαντα» περνούσαν από τα πόδια του.
Με τον θρυλικό Γιόχαν Κρόιφ και άλλους σημαντικούς ποδοσφαιριστές, ο Χάαν πανηγύρισε 3 συνεχόμενα Κύπελλα Πρωταθλητριών, 3 πρωταθλήματα, 3 Κύπελλα, 1 ευρωπαϊκό Super Cup και το Διηπειρωτικό Κύπελλο το 1972.
Υπό την καθοδήγηση του Ρίνους Μίχελς, ο Άγιαξ συγκλόνισε ολόκληρη την υφήλιο, όταν καθιέρωσε το «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο», κατά το οποίο οι ποδοσφαιριστές μπορούσαν ανά πάσα ώρα και στιγμή να παίξουν σε πολλές θέσεις στον αγωνιστικό χώρο, εξαιρουμένου φυσικά του τερματοφύλακα.
Έτσι, ένας αμυντικός γινόταν επιθετικός, ένας μέσος μετατρεπόταν σε αμυντικό και πάει λέγοντας. Το σύστημα αυτό ήταν ιδιαίτερα πρωτοποριακό, σίγουρα όμως ήταν επίπονο και φόρτωνε με πολλές ευθύνες τους ποδοσφαιριστές.
Τα αφιερώματα του Sport-Retro.gr στο ολλανδικό ποδόσφαιρο
Έπαιξε σε 7 τελικούς!
Ο Χάαν αγωνίστηκε στον τελικό του «Γουέμπλεϊ» το 1971, όταν ο Άγιαξ επικράτησε του Παναθηναϊκού, και μάλιστα από δικό του γύρισμα στο 87′ ο Άνθιμος Καψής έβαλε αυτογκόλ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον το τελικό 2-0 δεν πιστώνεται στον αμυντικό της ελληνικής ομάδας, αλλά το καρπώνεται ο μέσος της ολλανδικής.
Το 1975, έπειτα από άλλες δύο κατακτήσεις Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1972 και το 1973, η υπέροχη αυτή φουρνιά που άλλαξε τον ποδοσφαιρικό χάρτη, άρχισε να διαλύεται.
Ύστερα από 180 εμφανίσεις σε όλες τις διοργανώσεις και 33 γκολ, ο Χάαν ήρθε σε ρήξη με τον προπονητή Χανς Κράι και κατέβαλε το ποσό των 450.000 γκίλντερς για να «σπάσει» το συμβόλαιό του με τον Άγιαξ.
Τότε, ο Ολλανδός άσος μεταπήδησε στην Άντερλεχτ, με τη φανέλα της οποίας κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1976 και του 1978.
Ο Χάαν έφτασε σε έναν ακόμη τελικό Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1977, αλλά έφυγε με άδεια χέρια, καθώς το Αμβούργο έκαμψε την αντίσταση της Άντερλεχτ με 2-0.
Το 1981, ο Ολλανδός μέσος εντάχθηκε στο ρόστερ της Σταντάρ Λιέγης και μετά από έναν χρόνο έφτασε πάλι στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, ωστόσο, έχασε το τρόπαιο από την Μπαρτσελόνα (σ.σ. νίκησε 2-1).
Αξίζει να σημειωθεί ότι Χάαν έδωσε το «παρών» 7 φορές σε τελικούς ευρωπαϊκών διασυλλογικών διοργανώσεων και θριάμβευσε στους 5 από αυτούς!
Το 1983, επέστρεψε στην Ολλανδία για λογαριασμό της Αϊντχόφεν, ενώ έναν χρόνο αργότερα μετακόμισε στο Χονγκ Κονγκ για να φορέσει τη φανέλα της Seiko SA, που το 1986 διαλύθηκε.
Με τη συγκεκριμένη ομάδα ο Ολλανδός μέσος πραγματοποίησε μόλις 5 εμφανίσεις κι έβαλε 1 γκολ.
Βασιλιάς χωρίς στέμμα…
Εξίσου καλή θα χαρακτηριζόταν η πορεία του Χάαν και με την εθνική, αφού έφτασε σε δύο τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Το «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο» συγκλόνισε, αλλά δεν αποδείχθηκε αρκετό, καθώς στον τελικό του 1974 η Ολλανδία έχασε 2-1 από την πανίσχυρη Δυτική Γερμανία του Φραντς Μπεκεμπάουερ.
Έπειτα από μία τετραετία και χωρίς τη συμβολή του εμβληματικού Γιόχαν Κρόιφ, οι «οράνιε» έφτασαν ξανά στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου και γνώρισαν την ήττα από τη διοργανώτρια Αργεντινή με 3-1 στην παράταση.
Όπως και να χει, σε εκείνη τη διοργάνωση ο Χάαν απέδωσε εξαιρετικά, δεδομένου ότι στο ματς κόντρα στην Ιταλία σημείωσε ένα τρομερό μακρινό γκολ, που χάρισε στην Ολλανδία την πρόκριση στον μεγάλο τελικό.
Με το εθνόσημο στο στήθος, ο Χάαν πραγματοποίησε συνολικά 35 εμφανίσεις, ενώ βρήκε τα αντίπαλα «καρέ» 6 φορές
Προπονητική καριέρα
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση την ποδοσφαιρικής διαδρομής του, ο Άρι Χάαν υπηρέτησε το άθλημα της καρδιάς του από το πόστο του προπονητή.
Αρχικά, ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Αντβέρπ, ωστόσο, στη μέση της σεζόν 1985-86 κάθισε στον πάγκο της Άντερλεχτ, οι ιθύνοντες της οποίας είχαν προηγουμένως απολύσει τον Πολ Βαν Χιμστ.
Εκείνη την περίοδο, ο σύλλογος της πρωτεύουσας διέθετε ποδοσφαιριστές άρτιας τεχνικής κατάρτισης, όπως οι Έντσο Σίφο και Έρβιν Βάντενμπεργκ.
Η Άντερλεχτ αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Βελγίου το 1986 και έφτασε στα ημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου αποκλείστηκε απ’ τη Στεάουα Βουκουρεστίου, τη μετέπειτα κάτοχο του τροπαίου.
Ο Χάαν συνέχισε την καριέρα του ως προπονητής στη Στουτγκάρδη και, μάλιστα, την οδήγησε το 1989 στον τελικό του Κυπέλλου UEFA, ωστόσο, έχασε το τίτλο από την εκπληκτική Νάπολι του Ντιέγκο Μαραντόνα.
Η… γλυκόπικρη θητεία στον ΠΑΟΚ
Στην πορεία, έκανε ένα πέρασμα από τη Νυρεμβέργη και τη Σταντάρ Λιέγης, ώσπου το 1994 κλήθηκε από τον Θανάση Βουλινό να προπονήσει τον ΠΑΟΚ.
Να αναφερθεί ότι ο Άρι Χάαν ως ποδοσφαιριστής είχε αντιμετωπίσει τον «δικέφαλο» σε ένα φιλικό ματς στην Τούμπα (14/2/1973) και, μάλιστα, είχε διαμορφώσει το τελικό 1-1 με φάουλ στο 87ο λεπτό.
Ο Ολλανδός βελτίωσε αρκετά τον τρόπο παιχνιδιού του ΠΑΟΚ, καθώς προσπάθησε να εφαρμόσει πολλά στοιχεία της ολλανδικής σχολής, σε μία περίοδο που η ομάδα είχε αρχίσει να παραπαίει.
Το 3-0 επί του Ολυμπιακού και το 4-0 εκτός έδρας επί του Άρη, απάλυναν τον πόνο από τον αποκλεισμό από τον Άγιο Νικόλαο στο Κύπελλο της σεζόν 1994-95.
Η συνεργασία των δύο πλευρών δεν ανανεώθηκε τη χρονιά που ακολούθησε, αφού ο Ολλανδός δεν ενέκρινε τις μεταγραφικές κινήσεις της διοίκησης.
Η δεύτερη θητεία του στον ΠΑΟΚ ήρθε το 1999 και κράτησε λίγο, καθώς δύο ημέρες μετά το 0-0 με τον Άρη στο γήπεδο Χαριλάου, απολύθηκε από τον Γιώργο Μπατατούδη.
Μία φήμη θέλει τον Ολλανδό το βράδυ του αγώνα… να τα σπάει σε γνωστό κέντρο διασκέδασης στη Θεσσαλονίκη και να χορεύει πάνω στα τραπέζια.
Ίσως, για αυτό να απομακρύνθηκε από τον πάγκο, αν και ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η διοίκηση είχε κλείσει ήδη συμφωνία με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς.
Τα αφιερώματα του Sport-Retro.gr στον ΠΑΟΚ
Συνολικά, υπήρξε προπονητής 17 διαφορετικών ομάδων, μεταξύ των οποίων ήταν η Ομόνοια, η εθνική Αλβανίας και η κινεζική Τιετζίν Τεντά.
Το 2015 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει οριστικά την προπονητική, καθώς το τσιγάρο είχε επιβαρύνει σε ανησυχητικό βαθμό την υγεία του.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα