Ντένις Μπέργκαμπ. Ένα όνομα μια ιστορία. Πρόκειται για έναν από τους πιο σπουδαίους και χαρισματικούς ποδοσφαιριστές που έχει αναδείξει ποτέ το παγκόσμιο ποδόσφαιρο.
Ο σπουδαίος άσος της Άρσεναλ, της Ίντερ και του Άγιαξ γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 10 Μαΐου 1969, και το Sport-Retro.gr θυμάται την παροιμιώδη φοβία του με τα αεροπλάνα που του στέρησε μια ακόμα μεγαλύτερη καριέρα.
Κρύα αστεία καταγράφονται σχεδόν καθημερινά. Τι γίνεται, όμως, όταν μια επιεικώς άστοχη φάρσα καθορίζει εν πολλοίς την ποδοσφαιρική, και όχι μόνο, ζωή ενός κορυφαίου άσου των γηπέδων;
Ο Ντένις Μπέργκαμπ το 1994 απέκτησε αεροφοβία, μια ψυχολογική ασθένεια που δεν του επέτρεπε να ταξιδεύει με αεροπλάνα, εξαιτίας ενός Ολλανδού δημοσιογράφου, ο οποίος είπε ότι είχε βόμβα στο αεροπλάνο.
Ποτέ δεν ήταν, έτσι κι αλλιώς, εντελώς άνετος με δαύτα. Πάντοτε τον άγχωναν, ειδικά οι πιο μακρινές πτήσεις τον έκαναν να αισθάνεται πολύ άβολα και δεν έβλεπε την ώρα να τελειώσουν.
Όμως από το 1994 και μετά… γύρισε ο διακόπτης και ο Μπέργκαμπ δεν μπορούσε ούτε τη μυρωδιά του αεροπλάνου και πολύ περισσότερο δεν μπορούσε να ταξιδέψει.
Το αεροπορικό δυστύχημα του 1989
Μια εξήγηση, γι’ αυτή την επιφυλακτικότητά του, είναι σίγουρα το αεροπορικό δυστύχημα που σημειώθηκε στις 7 Ιουνίου 1989 και συγκλόνισε τον 20χρονο, τότε, Ντένις Μπέργκαμπ.
Θύματα του τραγικού δυστυχήματος ανάμεσα στους άλλους ήταν οι ποδοσφαιριστές της Colourful 11.
Η ομάδα αυτή αποτελείτο από νεαρούς Ολλανδούς, οι οποίοι είχαν καταγωγή από το Σουρινάμ και ήταν μεγαλωμένοι στη “χώρα της τουλίπας”.
Συνήθιζαν να δίνουν φιλικούς αγώνες το καλοκαίρι, αλλά το βράδυ της 6ης Ιουνίου 1989 τίποτα δεν προμήνυε ότι η πτήση 764 της “Surinam Airways”, θα ήταν και η τελευταία γι’ αυτήν την ιδιαίτερη ομάδα.
Μισή ώρα πριν από την προσγείωση, το δελτίο καιρού έκανε λόγο για ιδιαίτερα έντονη ομίχλη που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα κατά τη διάρκεια της.
Ο πιλότος αγνόησε τις ενδείξεις και επιχείρησε να σηκώσει το αεροσκάφος στο αεροδρόμιο “Zanderij” του Παραμαρίμπο, πρωτεύουσας του Σουρινάμ.
Στην τρίτη του προσπάθεια για προσγείωση, το αεροσκάφος προσέκρουσε σε ένα δέντρο, με αποτέλεσμα να πέσει και να κόψει το νήμα της ζωής από 176 ανθρώπους.
Αργότερα βγήκαν στην επιφάνεια λεπτομέρειες του ατυχήματος, όπως η προχωρημένη ηλικία του πιλότου, ο οποίος ήταν πάνω από 60 ετών, καθώς και η επαγγελματική του δεξιότητα που δεν κάλυπτε το πιλοτάρισμα ενός τέτοιου τύπου αεροσκάφους..
Ο Μπέργκαμπ βρισκόταν στο αεροδρόμιο και περίμενε την πτήση που ερχόταν από την Ολλανδία, ώστε να επιστρέψει στην πατρίδα του, όμως το αεροπλάνο δεν ήταν γραφτό να προσγειωθεί.
Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και 14 ποδοσφαιριστές, οι οποίοι αγωνίζονταν στη “χώρα της τουλίπας”, ο Μπέργκαμπ τους γνώριζε και τους αντιμετώπιζε τις Κυριακές.
Μάλιστα, από σύμπτωση δεν είχαν ακολουθήσει την αποστολή οι Ρουντ Γκούλιτ, Φρανκ Ράικαρντ και Άρον Βίντερ που μεσουρανούσαν εκείνη την εποχή, καθώς δεν εξασφάλισαν άδεια από τις ομάδες τους.
Ο Μπέργκαμπ κλονίστηκε πολύ από αυτή την ιστορία, καθώς έβαλε τον εαυτό του στη θέση των 14 ποδοσφαιριστών. Είναι αυτά τα περίεργα κλικ που κάνει ο εγκέφαλος. Το σίγουρο είναι ότι το κράτησε μέσα του και ήταν θέμα χρόνου να βγει στην επιφάνεια το πρόβλημα που κουβαλούσε.
Μια κρύα φάρσα
Τα χρόνια περνούσαν, ο Μπέργκαμπ εξελισσόταν συνεχώς, είχε γίνει διεθνής και μόλις είχε αγωνιστεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο των ΗΠΑ το 1994.
Στη συγκεκριμένη διοργάνωση οι «οράνιε» έφτασαν μέχρι τα προημιτελικά, όπου αποκλείστηκαν από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια κόσμου Βραζιλία.
Ο Μπέργκαμπ αν και είχε τις επιφυλάξεις του, εν τέλει πείστηκε και ακολούθησε την αποστολή, σημειώνοντας μάλιστα τρία γκολ.
Στην επιστροφή, όμως, της αποστολής από τις ΗΠΑ εκτυλίχτηκε το περιστατικό που άλλαξε διά παντός τον τρόπο που αντιμετώπιζε τα αεροπλάνα.
Εκείνο που μετέφερε την εθνική Ολλανδίας έπαθε μηχανική βλάβη και ένας δημοσιογράφος είχε την ατυχέστατη έμπνευση να αστειευτεί, προσποιούμενος ότι έχει βόμβα.
Αυτό ήταν. Το κλικ στο μυαλό του Μπέργκαμπ έγινε. Ο συνειρμός με την τραγωδία στο Σουρινάμ ήταν άμεσος και δεν ξεπεράστηκε ποτέ. Η σκέψη «βόμβα στο αεροπλάνο» τον συγκλόνισε.
Η φάρσα (όπως αποδείχτηκε) αυτή, έφερε στο μυαλό του τις μνήμες από το γεγονός του “Zanderij” και αποφάσισε οριστικά πλέον να μην ξαναπατήσει το πόδι του στο πιο ασφαλές μέσο μεταφοράς, καθώς όπως δήλωσε και ο ίδιος, δεν θα μπορούσε να συγκεντρωθεί στη δουλειά του μετά την αγωνία μιας πτήσης.
Έπαθε μια ασθένεια που ονομάζεται αεροφοβία και η οποία τον ανάγκασε να επισκέπτεται για μεγάλο διάστημα ειδικούς ψυχολόγους.
Στα επόμενα χρόνια της ζωής του, αρχής γενομένης από τη θητεία του στην Άρσεναλ, υπέγραφε ειδικές συμφωνίες που του έδιναν το δικαίωμα να μην ακολουθεί την ομάδα όπου δεν υπήρχε άλλη πρόσβαση εκτός από αεροπλάνο.
Αυτό τον ηρεμούσε, καθώς δεν είχε το άγχος του ταξιδιού που τον κατέβαλε, όμως από την άλλη, ειδικά σε κρίσιμα ματς, έπαιζε κορώνα-γράμματα τη συμμετοχή του, ανάλογα με την έδρα του αντιπάλου, στερώντας από τους “κανονιέρηδες” τις πολύτιμες υπηρεσίες του.
“Δεν ξαναπετάω. ΠΟΤΕ!”
Το πρόβλημα της φοβίας με τα αεροπλάνα, το έχει θίξει κι ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του.
«Ξεκίνησε να μου δημιουργεί σταδιακά μια αποστροφή και κατέληξα να πω: ‘Δεν θέλω να πετάξω ποτέ ξανά’. Γινόταν όλο και χειρότερο. Έφταναν τα εκτός έδρας παιχνίδια και δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ.
Κοιτούσα τον ουρανό να δω πως είναι ο καιρός. Υπήρχαν σύννεφα που έρχονταν; Κάποιες φορές ήμουν απορροφημένος με την πτήση της επιστροφής, ενώ έπαιζα ποδόσφαιρο. Ήταν μια πραγματική κόλαση.
Έχω ταξιδέψει αμέτρητες φορές σε μεγάλα αεροπλάνα, σε μικρά και σε στενά. Με τον Άγιαξ, μια φορά, πετούσαμε με ένα μικρό αεροπλάνο πάνω από την Αίτνα στη Νάπολι, όταν πέσαμε σε φρικτά κενά αέρος. Τα έχω δει και τα έχω κάνει όλα αυτά και απλώς δεν ξαναπετάω. ΠΟΤΕ”.
Οι ειδικές συμφωνίες που έκανε με τις ομάδες του είχαν αντίκτυπο, φυσικά, και στις απολαβές του. Όταν πήγαινε να διαπραγματευτεί, πάντοτε οι απολαβές του μειώνονταν λόγω της αεροφοβίας του.
Όπως γράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του: «Αν πήγαινα να ζητήσω 1.000.000 λίρες από την Άρσεναλ, αυτόματα μου τα μείωναν κατά 100.000 λόγω της αεροφοβίας μου. Το δεχόμουν».
Ήδη από το 1996 μίλησε ανοικτά για το πρόβλημα της φοβίας του και την πρόθεσή του να επισκεφθεί ψυχολόγο για να το ξεπεράσει.
«Έχω αυτό το πρόβλημα και πρέπει να ζήσω με αυτό. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό, είναι ένα ψυχολογικό πράγμα και δεν μπορώ να το εξηγήσω. Δεν έχω πετάξει με αεροπλάνο εδώ και δύο χρόνια.
Σκέφτομαι να ζητήσω ψυχιατρική βοήθεια. Όταν είναι να μπω σε αεροπλάνο πανικοβάλλομαι. Απλώς παγώνω. Όλο αυτό, μάλιστα, ξεκινάει από την προηγούμενη μέρα που δεν μπορώ να κοιμηθώ».
Τόσο η ολλανδική ομοσπονδία όσο και η Άρσεναλ σεβάστηκαν τη φοβία του και ουδέποτε τον πίεσαν να μπει σε αεροπλάνο, προκειμένου να συνδράμει των προσπαθειών τους.
«Προσεύχονταν» απλώς να τυγχάνουν με ομάδες της Βόρειας Ευρώπης, ώστε να είναι προσβάσιμες αυτές οι ευρωπαϊκές πόλεις με αυτοκίνητο ή άλλα μέσα, προκειμένου να συμμετέχει και ο… μη ιπτάμενος Ολλανδός.
Το τελευταίο είναι το παρατσούκλι του, λόγω αυτής φοβίας του και μόνο, γιατί στον αγωνιστικό χώρο «πετούσε».
Τα γκολ-Μπέργκαμπ
Κλείνοντας αυτό το κείμενο θα ήταν άδικο να έχει μείνει η εικόνα ενός φοβικού παίκτη. Ήταν το ακριβώς αντίθετο. Το ταλέντο του ήταν ακόμη μεγαλύτερο. Στα κρίσιμα έβγαινε μπροστά, έβαζε κρίσιμα και εντυπωσιακά γκολ.
Όταν ακούγεται, άλλωστε, το όνομα Ντένις Μπέργκαμπ, συν τοις άλλοις, έρχονται στο μυαλό δύο φάσεις και δύο υπέροχα γκολ.
Η πρώτη φάση είναι το γκολ κόντρα στη Νιούκαστλ, όπου συμπρωταγωνιστής στο ρόλο του… θύματος είναι ο δικός μας Νίκος Νταμπίζας.
Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα γκολ όλων των εποχών στην Premier League, ίσως και το καλύτερο.
Αυτό, τουλάχιστον, λένε οι αναγνώστες του BBC που τους ζητήθηκε να ψηφίσουν από τη σεζόν 1992-1993 έως και τη σεζόν 2016-2017, ένα διάστημα που είχαν μπει 25.799 τέρματα!
Πάνω από 500.000 άτομα έλαβαν μέρος στη διαδικασία και το γκολ που βγήκε πρώτο στις επιλογές ήταν αυτό που σημείωσε στις 2 Μαρτίου 2002 στο “Σεντ Τζέιμς Παρκ”.
Ο Ρομπέρ Πιρές είχε περάσει τη μπάλα στον Ολλανδό και αυτός αφού “έσκασε” μια απίθανη ντρίμπλα στον Νίκο Νταμπίζα, με ένα εξαιρετικό πλασέ έστειλε τη μπάλα στα δίχτυα του Σέι Γκίβεν.
Το άλλο γκολ που έχει προκαλέσει ντελίριο ενθουσιασμού σε φιλάθλους, αλλά και στον σχολιαστή της ολλανδικής τηλεόρασης, ήταν το γκολ του με τα χρώματα της εθνικής κόντρα στην Αργεντινή.
Οι δύο ομάδες τέθηκαν αντιμέτωπες στα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1998, όταν στο τελευταίο λεπτό ο Μπέργκαμπ πήρε ένα γέμισμα από τα 50 μέτρα του κολλητού του Φρανκ ντε Μπουρ, κατέβασε την μπάλα, έστειλε για… τσάι τον σπουδαίο αμυντικό Ρομπέρτο Αγιάλα, πλάσαρε σωστά και… ακούστε:
Ο Ντένις Μπέργκαμπ ήταν ένας από τους κορυφαίους επιθετικούς που ανέδειξε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο και όπως σε κάθε μύθο, έτσι και στο δικό του, οι ανθρώπινες αδυναμίες και οι φοβίες είναι απαραίτητες για να τον κάνουν να φαίνεται γήινος. Γιατί το ταλέντο του ήταν θεϊκό…
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα