Δευτέρα 30 Μαΐου 1994. Οι δημοσιογράφοι κλήθηκαν εκτάκτως στο ξενοδοχείο «Huis ter Duin» του Νόρντβαϊκ. Εκπρόσωποι ραδιοφώνων, τηλεοράσεων, εφημερίδων και περιοδικών συνωστίστηκαν σε μία μικρή αίθουσα όπου ο ομοσπονδιακός τεχνικός της εθνικής Ολλανδίας, Ντικ Άντβοκαατ, και ο αρχηγός, Ρουντ Γκούλιτ, είχαν κάτι να ανακοινώσουν.
Όλοι το υποψιάστηκαν, ουδείς ήταν σε θέση να το πιστέψει, μόλις 18 ημέρες πριν από τη σέντρα στο Παγκόσμιο Κύπελλο των ΗΠΑ. Τον λόγο πήρε ο Άντβοκαατ, ο οποίος επιβεβαίωσε τους φόβους: ο Γκούλιτ αποσυρόταν από την εθνική ομάδα. Ο ίδιος ο αστέρας της Σαμπντόρια «μασούσε» τα λόγια του, πνιγόταν στο τζιν μπουφάν του, απέφευγε να αιτιολογήσει τη σοκαριστική απόφασή του και ισχυριζόταν ότι αυτή η εξέλιξη δεν είχε να κάνει με τον προπονητή του. Υποσχέθηκε, όμως, ότι θα μιλήσει μετά από το Μουντιάλ.
Κατεβαίνοντας στο γκαράζ του ξενοδοχείου, οι δεκάδες ρεπόρτερ και εικονολήπτες που τον περικύκλωσαν, προσπαθούσαν να του αποσπάσουν μία συμπληρωματική δήλωση, μια λέξη που θα εξημέρωνε κάπως την αδάμαστη περιέργειά τους. Ο Γκούλιτ απέφυγε τις περιττές κουβέντες, αγκάλιασε τον Φριτς Μπάρεντ, έναν δημοσιογράφο αλλά και προσωπικό φίλο του, και επιβιβάστηκε σε ένα κόκκινο, φτωχικό Peugeot 205, αποχωρώντας σκυθρωπός, χαμένος μέσα στα κοτσιδάκια του.
https://www.youtube.com/watch?v=M-ladha_gU0
Ο ολλανδικός εθισμός στην «αυτοκτονία»
Οι εξωτερικοί παρατηρητές το έβλεπαν να έρχεται, δεν ήταν η πρώτη φορά. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978, όπου οι «οράνιε» επιζητούσαν εκδίκηση για την απώλεια του τροπαίου τέσσερα χρόνια νωρίτερα, απουσίαζε ο καλύτερος όλων, αφού ο Γιόχαν Κρόιφ δεν ταξίδεψε ποτέ στην Αργεντινή.
Κατ’ άλλους ως διαμαρτυρία για τη χούντα που καταδυνάστευε τη διοργανώτρια χώρα εκείνη την περίοδο και που «αμαύρωσε» ποικιλοτρόπως και το ίδιο το τουρνουά, για ορισμένους μετά από διαφωνία με την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Ολλανδίας (KNVB) για οικονομικής φύσης θέματα που αφορούσαν χορηγίες. Ο ίδιος ο «ιπτάμενος Ολλανδός» αποκάλυψε το 2008 στο «Catalunya Radio» ότι μερικούς μήνες πριν από εκείνη τη διοργάνωση είχε πέσει θύμα απόπειρας απαγωγής μέσα στο σπίτι του στη Βαρκελόνη, όταν άγνωστοι τον έδεσαν στο κρεβάτι του υπό την απειλή όπλου, μπροστά στα μάτια της συζύγου του και των τριών παιδιών τους.
Η «φουρνιά» του Κρόιφ, του Γιόχαν Νέεσκενς, του Ρουντ Κρολ, του Τζόνι Ρεπ δεν κατάφερε να στέψει το “ολοκληρωτικό ποδόσφαιρό” της με κάποιον τίτλο. Το κατόρθωσε, όμως, η επόμενη μεγάλη γενιά της χώρας, εκείνη του Μάρκο φαν Μπάστεν, του Φρανκ Ράικαρντ, του Ρόναλντ Κούμαν και φυσικά του Γκούλιτ, η οποία το 1988 στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, με τον ίδιο προπονητή του τελικού του 1974, Ρίνους Μίχελς.
Ο «στρατηγός», όμως, έγινε αιτία «διαξιφισμών» δύο χρόνια αργότερα. Ο Τάις Λίμπρεχτς τον είχε διαδεχθεί το 1988, αφού εκείνος ανέλαβε τη Λεβερκούζεν. Ο άλλοτε προπονητής του Ολυμπιακού δεν έπεισε τα αστέρια των «οράνιε» με τον αμυντικό προσανατολισμό του στα προκριματικά του Μουντιάλ 1990 κι έχοντας και διαπροσωπικές κόντρες (π.χ. με τον Γκούλιτ, για ρατσιστικά σχόλια όταν συνυπήρξαν στη Φέγενορντ), οι παίκτες έκαναν ανταρσία, ζητώντας την απομάκρυνσή του.
Το αίτημά τους ικανοποιήθηκε (ο Λίμπρεχτς έφτασε μέχρι τα δικαστήρια, αλλά δεν δικαιώθηκε), ο Μίχελς που είχε απολυθεί από τη Λεβερκούζεν κι είχε αναλάβει ρόλο διευθυντή της KNVB αναζήτησε λύση, αλλά δεν βρήκε αυτήν που του ζητούσαν επιτακτικά οι παίκτες, τον Κρόιφ. Ο Λέο Μπενάκεερ ανέλαβε την ομάδα, αλλά ποτέ δεν πήρε τους παίκτες με το πλευρό του και το αποτέλεσμα ήταν τέσσερις αγώνες στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ιταλίας, τρεις ισοπαλίες (στη φάση των ομίλων) και μία ήττα αποκλεισμός από την «αιώνια» αντίπαλο Δυτική Γερμανία. Ο Φαν Μπάστεν δεν σκόραρε, ο Γκούλιτ ήταν ωσεί παρών όπως όλη τη χρονιά λόγω προβλήματος στο γόνατο και ακόμα μία ευκαιρία χάθηκε για ένα εκ των φαβορί του τουρνουά
Η εμφάνιση του Άντβοκαατ
Ο Μίχελς δεν κατάφερε να βρει διάδοχο του Μπενάκεερ και οι ιθύνοντες της ομοσπονδίας του ζήτησαν να αναλάβει εκείνος για τέταρτη φορά στην καριέρα του. Το αποδέχθηκε και πήρε ξανά ως βοηθό τον Άντβοκαατ, ο οποίος βρισκόταν στο πλευρό του και από το 1984 μέχρι το 1987, όταν αποχώρησε για να κάνει το πρώτο επαγγελματικό άνοιγμα στη Χάαρλεμ.
Ο 42χρονος Άντβοκαατ είχε αποκτήσει ήδη το προσωνύμιο «μικρός στρατηγός» λόγω της επιρροής που είχε πάνω του ο Μίχελς. Η διδασκαλία ήταν τόσο αποτελεσματική, που όταν ο Μίχελς αποχώρησε το 1992, μετά από τον αποκλεισμό στα πέναλτι από τη (μετέπειτα νικήτρια) Δανία στο Euro της Σουηδίας, η ομοσπονδία επέλεξε τον Άντβοκαατ για να αναλάβει.
Από το «παρθενικό» παιχνίδι του αντιλήφθηκε ότι δεν θα μπορούσε να γίνει σκόπελος και να σταματήσει το κύμα της ολλανδικής αυτοκαταστροφής. Φιλικό με Ιταλία στο Αϊντχόφεν, με τον Ντένις Μπέργκαμπ να σημειώνει δύο τέρματα, αλλά η «σκουάντρα ατζούρα» του Αρίγκο Σάκι, του Ρομπέρτο Μπάτζιο, του Τζιανλούκα Βιάλι, του Πάολο Μαλντίνι, του Τζιουζέπε Σινιόρι και των υπολοίπων μετέπειτα φιναλίστ του Μουντιάλ 1994 έφτασε τη νίκη με 3-2.
Θεωρητικά «αναίμακτη», πρακτικά ζημιογόνος ήττα. Ο Γκούλιτ κατέκρινε την επιθετική φιλοσοφία του Άντβοκαατ, ο οποίος στο 3-4-3 που εφάρμοσε, επιχείρησε να χωρέσει το ταλέντο των Μπέργκαμπ, Φαν Μπάστεν, Μπράιαν Ρόι, Γκούλιτ και Ράικαρντ μαζί στην ίδια ενδεκάδα. «Zelfmoordtactiek», αναφώνησε ο αρχηγός των «οράνιε» και «αστέρας» της Μίλαν εκείνη την περίοδο, «τακτικές αυτοκτονίας». Η ατάκα έφτασε μέχρι τα αυτιά του Άντβοκαατ, ο οποίος πήρε την πρώτη μεγάλη απόφαση της θητείας του, να «τελειώσει» τον Γκούλιτ από την εθνική ομάδα. Φευ…
Μερικούς μήνες αργότερα επιστρέφει στους «οράνιε» ως άλλος «άσωτος υιός» και μάλιστα στο πρώτο παιχνίδι του για τα προκριματικά του Μουντιάλ, εκτός έδρας με την Τουρκία, σημειώνει γκολ στη νίκη με 3-1. Η Ολλανδία βρέθηκε στο «γκρουπ του θανάτου» στα προκριματικά, μαζί με Αγγλία, Πολωνία και την έκπληξη του ομίλου, Νορβηγία, η οποία μετά από μία καταπληκτική εκκίνηση και μένοντας αήττητη σε Λονδίνο και Άμστερνταμ, έμοιαζε να έχει «κλειδώσει» την πρωτιά, αφήνοντας το δεύτερο «εισιτήριο» προς κάθε ενδιαφερόμενο.
Το ημερολόγιο έδειχνε 28 Απριλίου 1993, σε ένα παιχνίδι που θα έκρινε πολλά στη μάχη της 2ης θέσης. Η Αγγλία υποδέχθηκε την Ολλανδία στο «Γουέμπλεϊ» και βρέθηκε μπροστά στο σκορ με 2-0 χάρη στα τέρματα των Τζον Μπαρνς μόλις στο 2′ και Ντέιβιντ Πλατ στο 24′. Ο Άντβοκαατ επιχείρησε να ανακατέψει την τράπουλα κι έδωσε εντολή στον Γκούλιτ να μεταφερθεί στη δεξιά πτέρυγα. Ο Ολλανδός μέσος αρνήθηκε, στο ημίχρονο ανέβηκαν οι τόνοι στα αποδυτήρια και το παιχνίδι του Γκούλιτ ολοκληρώθηκε στο 71ο λεπτό, όταν έγινε αλλαγή. Ο παίκτης που πήρε τη θέση του, Πέτερ φαν Φόσεν, ήταν κι ο σκόρερ του πέναλτι με το οποίο ισοφάρισαν οι φιλοξενούμενοι, αφού στο 35′ είχε μειώσει ήδη ο Μπέργκαμπ.
Αυτό ήταν. Η οριστική ρήξη είχε επέλθει μεταξύ Γκούλιτ και Άντβοκαατ. Ο αρχηγός της ομάδας ανακοίνωσε ότι δεν θα αγωνιζόταν ξανά για την εθνική Ολλανδίας υπό το υπάρχον προπονητικό καθεστώς, ζητώντας την πρόσληψη του Κρόιφ για να επανέλθει. Η εθνική διασπάστηκε σε δύο «στρατόπεδα», με τους πιο παλιούς να ζητούν ξανά, όπως και πριν από το τουρνουά του 1990, την πρόσληψη του αναμορφωτή της Μπαρτσελόνα. Οι νεαρότεροι σε ηλικία ποδοσφαιριστές ήταν ικανοποιημένοι με τον Άντβοκαατ.
Μέσα σε αυτό το κλίμα έντασης, η Ολλανδία υποδέχεται την Αγγλία στο Ρότερνταμ, στην προτελευταία αγωνιστική της φάσης των προκριματικών ομίλων. Οι Ολλανδοί έχουν 15 βαθμούς και αντιμετωπίζουν την Πολωνία εκτός έδρας στο φινάλε, οι Άγγλοι έχουν 15 βαθμούς και ταξιδεύουν στο Σαν Μαρίνο την τελευταία αγωνιστική, όπου θα μπορούσαν να βρουν τη διαφορά τερμάτων που θα χρειάζονταν, σε περίπτωση ισοβαθμίας.
Η νίκη είναι μονόδρομος για τους «οράνιε», αν και ο Άντβοκαατ δεν έχει να κερδίσει πολλά από αυτήν. Έτσι και προκριθεί η εθνική ομάδα στα γήπεδα της ΗΠΑ, εκείνος δεν θα είναι εκεί. Έτσι και αποκλειστεί, επίσης δεν έχει ελπίδες να παραμείνει στον πάγκο. «Ο Κρόιφ θα αναλάβει το καλοκαίρι, ό,τι κι αν συμβεί. Το γνώριζα όλον αυτόν τον καιρό και δεν έχω πρόβλημα μ’ αυτό. Δεν θα πάω στην Αμερική. Μπορεί να υπάρξει μόνο ένα αφεντικό», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου πριν από τον αγώνα.
Σε ερώτηση για την απουσία του Γκούλιτ, ο οποίος το προηγούμενο διάστημα επικαλούταν βεβαρυμένο πρόγραμμα με τη Σαμπντόρια και γι’ αυτό δεν βρισκόταν στην εθνική, ο Άντβοκαατ δεν υπεξέφυγε. «Μου τηλεφώνησε πριν από τον αγώνα με τη Νορβηγία (σ.σ. 9 Ιουνίου 1993) και μου είπε ότι αποσύρεται από την εθνική ομάδα. Ήθελε να αγωνίζεται στο κέντρο, αλλά δεν συμφωνούσα με αυτό. Προτιμούσα τον Φαν Μπάστεν ή τον Μπέργκαμπ εκεί. Ο Γκούλιτ δεν έπαιξε καλά στο «Γουέμπλεϊ» κατά τη γνώμη μου και δεν προσπάθησα να τον πείσω να αλλάξει γνώμη. Εάν θέλει να αγωνιστεί ξανά, εκείνος πρέπει να μου τηλεφωνήσει και να μου το πει. Δεν το έκανε».
Η προετοιμασία για τον «τελικό» του 2ου προκριματικού ομίλου της ευρωπαϊκής ζώνης μόνο ιδανική δεν ήταν. Ένα γκολ του Ρόναλντ Κούμαν στο 62′ κι ένα του Μπέργκαμπ έξι λεπτά αργότερα, όμως, άφησαν στη λήθη την απουσία του Γκούλιτ και τους τραυματισμούς του Φαν Μπάστεν. Η Ολλανδία νίκησε και με 3-1 την Πολωνία στην τελευταία αγωνιστική και παρά το 7-1 των Άγγλων στο Σαν Μαρίνο, πήρε την πρόκριση στην τελική φάση της διοργάνωσης.
Η άρνηση του Κρόιφ
Ο Άντβοκαατ δεν ήταν πλέον ο ομοσπονδιακός τεχνικός της πατρίδας του και απλά περίμενε να παραδώσει τη
«σκυτάλη» τυπικά στον Κρόιφ. Ο προπονητής της Μπαρτσελόνα είχε αρνηθεί να αναλάβει το 1990, άφησε ανοιχτό το «παράθυρο» το 1992 ώστε να αναλάβει στην τελική φάση του Euro, κάτι που δεν συνέβη, ωστόσο τώρα η πρόσληψή του ήταν μονόδρομος.
Ο Γκούλιτ είχε μείνει ήδη αρκετούς μήνες εκτός ομάδας περιμένοντας την αλλαγή, ωστόσο πραγματοποιούσε σούπερ σεζόν με τη Σαμπντόρια, η οποία θα ολοκλήρωνε τη χρονιά στην τρίτη θέση της Serie A, πίσω μόνο από τις εκπληκτικές Μίλαν και Γιουβέντους της εποχής, ενώ θα πανηγύριζε και το Coppa Italia. Ο Ολλανδός σημείωσε 15 γκολ στο πρωτάθλημα και άλλα δύο στο κύπελλο, δείχνοντας ότι θα μπορούσε να βοηθήσει τις «τουλίπες» στην προσπάθεια να κατακτήσουν τη διάκριση που τους έλειπε τόσο πολύ.
Οι διαπραγματεύσεις με τον Κρόιφ, όμως, όπως είχε δείξει η ιστορία τριάντα ετών, δεν εξελίσσονται πάντα όπως θα περίμενε κανείς. Ο Κρόιφ ζήτησε τα ίδια χρήματα που έπαιρνε στην Μπαρτσελόνα, με την οποία θα έφτανε τους τρεις σερί τίτλους εκείνη τη σεζόν και θα την καθοδηγούσε στον τελικό του Champions League στην Αθήνα.
Το μεγάλο «αγκάθι», όμως, ήταν οι υπόλοιπες απαιτήσεις του. Ο Κρόιφ ζήτησε να φοράει τη δική του γραμμή αθλητικών ειδών στις υποχρεώσεις της Ολλανδίας και όχι του χορηγού της ομοσπονδίας, αξίωσε μερίδιο 10% όλων των εσόδων της KNVB από το Μουντιάλ και απαγόρευσε την εμπορική χρήση της φωτογραφίας του ως μέρος της εθνικής ομάδας.
Αρκετοί δημοσιογράφοι εξέφρασαν την αντίδρασή τους γι’ αυτήν τη στάση του Κρόιφ και τον χαρακτήρισαν «αλαζόνα», η KNVB δεν έκανε δεκτά τα αιτήματά του κι έτσι λίγες ημέρες πριν από την κλήρωση της φάσης των ομίλων του Μουντιάλ τον Δεκέμβριο του 1993, δεν υπήρχε χρόνος για νέες διαπραγματεύσεις ή εξεύρεση εναλλακτικού υποψηφίου: ο Άντβοκαατ θα παρέμενε στο πόστο.
Η δεύτερη επιστροφή του Γκούλιτ και το «αντίο»
Το πρώτο φιλικό προετοιμασίας στην Τυνησία με αντίπαλο την τοπική ομάδα βρήκε τους «οράνιε» ισόπαλους με 2-2, χάρη σε τέρματα των Ράικαρντ και Ρόναλντ Κούμαν. Ακολούθησε νίκη επί της Σκοτίας στη Γλασκόβη με γκολ του Ρόι και ήττα στο Τίλμπουργκ από την Ιρλανδία με 1-0, σε έναν αγώνα όπου έκανε ντεμπούτο ο Έντγκαρ Ντάβιντς.
Η ώρα του «πίτμπουλ» δεν είχε φτάσει ακόμα. Το κενό του Γκούλιτ στη μεσαία γραμμή ήταν δυσαναπλήρωτο και γι’ αυτό η 27η Μαΐου ήταν τόσο σημαντική. Η Ολλανδία υποδέχθηκε τη Σκοτία και επικράτησε με 3-1. Τα αγωνιστικά σημάδια ήταν θετικά, αφότου επρόκειτο για μία «μουντιαλική» αντίπαλο, ωστόσο ο αγώνας ξεχώρισε για την επιστροφή του Γκούλιτ στα γήπεδα με το εθνόσημο στο στήθος, τη δεύτερη επί Άντβοκαατ.
Το κλίμα ενότητας δεν διατηρήθηκε για πολύ. Τρεις ημέρες αργότερα, εκείνο το κόκκινο Peugeot ολοκλήρωνε άδοξα τη διεθνή καριέρα του Γκούλιτ. Την αμήχανη συνέντευξη Τύπου διαδέχθηκε η προσπάθεια του Άντβοκαατ να βρει αντικαταστάτη. Το περιβραχιόνιο πέρασε στον Ρόναλντ Κούμαν, ο οποίος προσπαθούσε εις μάτην όλο αυτό το διάστημα να μεταπείσει τον συμπαίκτη και φίλο του.
Ο τεχνικός των «οράνιε» επιχείρησε να επαναφέρει τον Φαν Μπάστεν στην εθνική ομάδα και αρχικά ο επιθετικός της Μίλαν συμφώνησε, παρότι είχε να αγωνιστεί πάνω από έναν χρόνο. Οι «ροσονέρι», όμως, δεν επέτρεψαν στον πιο δεινό εκτελεστή του κόσμου μέχρι εκείνη την περίοδο να ρισκάρει ακόμα μία υποτροπή κι έτσι ο Άντβοκαατ κατέληξε στην επιλογή του 27χρονου επιθετικού της Άντερλεχτ, Τζον Μπόσμαν, με 29 διεθνείς συμμετοχές και 17 γκολ μέχρι εκείνο το σημείο, ο οποίος εν τέλει δεν αγωνίστηκε ούτε λεπτό στη διοργάνωση.
Η Ολλανδία στο Μουντιάλ 1994
Το τουρνουά άρχισε με περίεργο τρόπο για την Ολλανδία. Νίκη μεν επί της Σαουδικής Αραβίας, ωστόσο τόσο το 2-1 όσο και ο αντίπαλος φρόντισαν να μετριάσουν τη χαρά του ξεκινήματος. Εξάλλου, για να φτάσει στη νίκη, χρειάστηκε ανατροπή και γκολ του Γκάστον Τάουμεντ (ο οποίος μετέπειτα αγωνίστηκε στον ΟΦΗ) πέντε λεπτά πριν από το τέλος (το άλλο γκολ ο Βιμ Γιονκ).
Στο δεύτερο παιχνίδι του 6ου ομίλου ήρθε η πανωλεθρία. Το γειτονικό ντέρμπι με το Βέλγιο βρήκε νικήτρια την αξιόλογη αλλά γηρασμένη ομάδα του Πολ βαν Χιμστ (στο τέρμα ο Μισέλ Πρεντόμ, στο κέντρο ο Φράνκι βαν ντερ Ελστ με τον Ένσο Σίφο, στην επίθεση ο Μαρκ Ντεγκρίζ) με 1-0, χάρη σε τέρμα του Φιλίπ Αλμπέρ στο 65ο λεπτό.
Τα πάντα κρίθηκαν στο τρίτο παιχνίδι με αντίπαλο την Τυνησία, την πιο αδύναμη ομάδα του γκρουπ. Ο Μπέργκαμπ άνοιξε το σκορ για την Ολλανδία στο 43′, ωστόσο με την έναρξη του 2ου μέρους, ο Χασάν Ναντέρ ισοφάρισε για τους Μαροκινούς, που με νίκη άφηναν εκτός συνέχειας τον αντίπαλό τους. Η λύτρωση ήρθε στο 77′ από τον Ρόι, ο οποίος έδωσε τη νίκη 2-1 στην Ολλανδία, αποτέλεσμα που την έφερε επικεφαλής του ομίλου, λόγω καλύτερης επίθεσης στην ισοβαθμία με Σαουδική Αραβία και Βέλγιο (που επίσης προκρίθηκαν).
Στον πρώτο νοκ άουτ αγώνα, η Ολλανδία κλήθηκε να αντιμετωπίσει μία ομάδα που γνώριζε από τα φιλικά προετοιμασίας, την Ιρλανδία. Οι παίκτες του Άντβοκαατ παρουσιάστηκαν πιο σοβαροί σε σχέση με την εντός έδρας ήττα προ μηνών και επικράτησαν των άπειρων Ιρλανδών με 2-0 στο Ορλάντο, χάρη σε δύο τέρματα στο 1ο ημίχρονο από τους Μπέργκαμπ και Γιονκ.
Στα προημιτελικά του Μουντιάλ, η Ολλανδία αντιμετώπισε τη Βραζιλία κάτω από τον καυτό ήλιο του Ντάλας, σε ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα παιχνίδια της διοργάνωσης. Μετά από ένα 1ο ημίχρονο με καλές στιγμές αλλά όχι γκολ, ήρθε το ξέσπασμα στο 2ου μέρους. Δύο απροσεξίες της ολλανδικής άμυνας έφεραν πρώτα τον Ρομάριο σε θέση τετ α τετ για το 1-0 και στη συνέχεια τον Μπεμπέτο να αποφεύγει και τον Εντ ντε Χούι για να κάνει το 2-0 και να μας χαρίσει τον πιο ξεχωριστό πανηγυρισμό της εποχής.
Στο επόμενο λεπτό, με απαράμιλλη ψυχραιμία από δύσκολη γωνία, ο Μπέργκαμπ μείωσε σε 2-1 και στο 76′ ο Άρον Βίντερ ισοφάρισε με κεφαλιά μετά από κόρνερ. Η «σελεσάο» δεν είχε πει την τελευταία λέξη και ο «κεραυνός» του Μπράνκο στο 81′, από τα 30 μέτρα σε εκτέλεση φάουλ, έστειλε την ομάδα του Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα στην ημιτελική φάση (κι εν τέλει στην κατάκτηση του τροπαίου) και τους Ολλανδούς με σκυμμένο κεφάλι πίσω στην πατρίδα τους μετά από ακόμα ένα Μουντιάλ.
https://www.youtube.com/watch?v=FJS3uxuSACI
Η διαφωνία για το σύστημα και η «κλίκα Άγιαξ»
Τα αίτια της αποτυχίας, πολλοστής για την Ολλανδία σε Παγκόσμιο Κύπελλο, ήταν αρκετά. Ο Γκούλιτ, μάλιστα, αισθανόταν… δικαιωμένος από την έκβαση, αφού η απόδοση της εθνικής ομάδας δεν ήταν αντάξια του ταλέντου της. Όπως δήλωσε μετά από το τουρνουά, το πρόβλημα του αρχηγού της ομάδας ήταν ότι δεν συμφωνούσε με το 4-3-3 που είχε στο μυαλό του ο Άντβοκαατ.
Ο Ολλανδός τεχνικός ήθελε να αγωνιστεί με τρεις επιθετικούς, ο Γκούλιτ ήθελε μόνο δύο και μεγαλύτερη ενίσχυση στο κέντρο, σε μία εποχή όπου το 4-4-2 είχε κυριαρχήσει παγκοσμίως. Για ακόμα μία φορά, οι δυο τους δεν τα βρήκαν ποτέ.
Ο πατέρας του Γκούλιτ, μάλιστα, Τζορτζ, αποκάλυψε ακόμα μία παράμετρο που φέρεται να δυσαρέστησε τον γιο του. Μιλώντας στην «Rotterdams Dagblad», ισχυρίστηκε ότι ο γιος του δεν είχε σε εκτίμηση την «κλίκα του Άγιαξ» που ήταν έτοιμη να αναλάβει τα «ηνία» στην εθνική ομάδα και η άτυπη αυτή κόντρα συνετέλεσε ώστε ο Γκούλιτ να σταθμίσει καλύτερα τα πράγματα και να πάρει πιο εύκολα την απόφαση να αποχωρήσει από το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα.
Η επανένωση είκοσι χρόνια μετά
Η γενιά του Ράικαρντ, του Κούμαν, του Βόουτερς, του Μπλιντ, του Φαν Μπάστεν και του Γκούλιτ αποχωρούσε από το προσκήνιο χωρίς να κατορθώσει ούτε εκείνη να λύσει τα… μάγια και να φέρει στη χώρα το βαρύτιμο τρόπαιο. Οι Έντβιν φαν ντερ Σαρ, Ρόναλντ ντε Μπουρ, Φρανκ ντε Μπουρ, Μαρκ Όφερμαρς, Μπέργκαμπ (που ήταν στην αποστολή του Μουντιάλ), Ντάβιντς, Κλάρενς Σέεντορφ, Πάτρικ Κλάιφερτ που ακολούθησαν, δεν πέτυχαν κάτι περισσότερο, σχεδόν ως απόδειξη ύπαρξης μιας ανεξήγητης κατάρας, ενός αναπόφευκτου πεπρωμένου.
Η τέταρτη θέση του 1998 ήταν ό,τι καλύτερο είχε να επιδείξει για χρόνια η χώρα. Την ίδια θέση κατέλαβε και στο Euro 2000 και στο Euro 2004. Στην Πορτογαλία, μάλιστα, ξανά με προπονητή τον Άντβοκαατ. Ακόμα και η επόμενη μεγάλη «φουρνιά», αυτή των Άριεν Ρόμπεν, Γουέσλεϊ Σνάιντερ, Ρόμπιν φαν Πέρσι, Μαρκ φαν Μπόμελ, Ράφαελ φαν ντερ Φάαρτ, που έφτασε μέχρι τον τελικό του Μουντιάλ, υποτάχθηκε στην τρομερή Ισπανία του 2010 και τέσσερα χρόνια αργότερα κατέλαβε την τρίτη θέση στη Βραζιλία.
Μέχρι που η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας αποφάσισε να στραφεί ξανά στα δύο πρόσωπα που κατά πολλούς της κόστισαν μία ιστορική επιτυχία το 1994. Μετά από το φιάσκο με προπονητές όπως ο Γκους Χίντινκ και ο Μπλιντ, η KNVB επέλεξε να προσλάβει για τρίτη φορά τον Άντβοκαατ ως πρώτο προπονητή. Εκείνος με τη σειρά του επέλεξε ως άμεσο συνεργάτη τον Γκούλιτ, ο οποίος εδώ και έξι χρόνια βοηθάει στην ομοσπονδία από διάφορα πόστα.
Εξάλλου, κανείς από τους δυο τους δεν κρατάει κακία για όσα έγιναν, κάτι που αμφότεροι το έχουν δηλώσει, είτε ξεχωριστά είτε σε κοινές εμφανίσεις. «Είναι ειρωνικό που γύρισα πίσω εκεί από όπου έφυγα. Ήταν η χειρότερη απόφαση της ζωής μου. Αυτό το καταλαβαίνεις όταν είσαι μεγαλύτερος», δήλωσε ο Γκούλιτ στις 5 Οκτωβρίου 2011, κατά την πρόσληψή του από την KNVB.
«Ήμουν αρκετά συναισθηματικός. Ήμουν ηλίθιος που δεν ταξίδεψα. Κάναμε λάθη κι οι δύο. Είχα μεγάλη υπερηφάνεια. Έπρεπε να μιλήσουμε περισσότερο», δήλωνε τον Δεκέμβριο του 2013 ο Γκούλιτ, καλεσμένος στο ίδιο τραπέζι του «Studio Voetbal» με τον Άντβοκαατ.
«Ο Ρουντ μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι θα έδινε συνέντευξη Τύπου το επόμενο πρωί. Έπρεπε να είχα πάρει το αμάξι και να τον είχα βρει. Ήταν η απειρία που είχα τότε. Ήμουν σχετικά νέος. Όταν μιλήσαμε, ήταν πλέον αργά», υπερθεμάτισε ο Ολλανδός τεχνικός.
Τα πράγματα είναι πλέον τελείως διαφορετικά. Ο τεχνικός διευθυντής της ομοσπονδίας, πρώην συμπαίκτης του Γκούλιτ και παίκτης του Άντβοκαατ (την περίοδo που ήταν βοηθός του Μίχελς) στην Ολλανδία, Χανς φαν Μπρόικελεν δεν δίστασε να τους ενώσει ξανά υπό τη σκέπη της εθνικής ομάδας. Οι καιροί άλλαξαν και ο Γκούλιτ δεν διστάζει πλέον να πει ότι «είναι μία σπουδαία εμπειρία να δουλεύεις με τον Ντικ». Έστω και με 23 χρόνια καθυστέρηση…