Πόσες και πόσες ομάδες έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς που έκαναν την έκπληξη και κατέκτησαν κάποιον τίτλο, ενώ θεωρούνταν στην καλύτερη περίπτωση αουτσάιντερ, αν όχι εκτός συζήτησης για τέτοια διάκριση;
Πόσες φορές στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο έγινε αναφορά στη φράση «ονειρεμένη χρονιά», για «άστρο», για ένα επίτευγμα που δεν θα συμβεί ξανά;
Η παρακάτω ιστορία δεν είναι μία από αυτές, αφενός μεν γιατί η Ντινάμο Κιέβου των 90s’ δεν κατέκτησε κάποιον διεθνή τίτλο, αφετέρου δε γιατί δεν αποτέλεσε έκπληξη της μίας χρονιάς.
Αντιθέτως, ήταν μία ομάδα που διέθετε στις τάξεις της παικταράδες, όπως ο Αντρέι (Αντρί κανονικά) Σεβτσένκο και ο Σεργκέι (Σεργίχ κανονικά) Ρεμπρόφ, εξελίχθηκε σε διεκδικήτρια της κορυφής της Ευρώπης, τρόμο των μεγάλων και τελικά κατάφερε να μπει στο πάνθεον εκείνων που αγαπήθηκαν μόνο για το ποδόσφαιρο που έπαιξαν.
Με την υποσημείωση, όμως, της σιγουριάς που διακατέχει πολλούς πως αν είχε μία ευκαιρία ακόμα, πιθανώς ο ουκρανικός σύλλογος θα κατάφερνε το αδιανόητο.
Σχεδόν 20 χρόνια μετά, το Sport-Retro.gr θυμάται την Ντινάμο Κιέβου, την τελευταία μεγάλη ομάδα που δημιούργησε ο αείμνηστος Βαλέρι Λομπανόβσκι και ίσως την καλύτερη που δεν στέφθηκε ποτέ πρωταθλήτρια Ευρώπης.
«Η Ντινάμο είναι εδώ»
Ο χρόνος γυρίζει στο έτος 1997 και παρά τα τέσσερα σερί πρωταθλήματα, οι καιροί έμοιαζαν δύσκολοι για την ομάδα της ουκρανικής πρωτεύουσας.
Βρισκόταν στη σκιά της υπόθεσης απόπειρας δωροδοκίας του Ισπανού διαιτητή Αντόνιο Λόπεθ Νιέτο στον αγώνα εναντίον του Παναθηναϊκού (σ.σ. η περίφημη υπόθεση με τις γούνες που έχουν γραφτεί τόσα πολλά) για την πρεμιέρα του Champions League 1995-96.
Αυτή η αποκάλυψη προκάλεσε την τιμωρία της Ντινάμο Κιέβου, με τριετή αποκλεισμό από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ποινή που αργότερα μειώθηκε κατά έναν χρόνο.
Ο μοναδικός τελικός που έγινε Παρασκευή και η προσπάθεια συγκάλυψης του Τσερνόμπιλ
Αυτό σε συνδυασμό με την αγωνιστική άνοδο της Σαχτάρ Ντόνετσκ στο πρωτάθλημα, έκρινε αναγκαία την αλλαγή στο πόστο του προπονητή και στο μέσο της σεζόν 1996-97 «επιστρατεύθηκε» για την τρίτη του θητεία στον πάγκο, ο θρύλος και «πατρική φιγούρα» του κλαμπ Βαλέρι Λομπανόβσκι.
Με επτά πρωταθλήματα και έξι κύπελλα Ουκρανίας, ο προπονητής της φουρνιάς του 1975, δηλαδή της πρώτης σοβιετικής ομάδας που κατέκτησε ευρωπαϊκό τρόπαιο (σ.σ. Κυπελλούχων), έμοιαζε ο κατάλληλος άνθρωπος.
Δεινός πότης, αλλά ακόμα πιο δεινός προπονητής, ο Λομπανόβσκι στην πρώτη του ομιλία στην ομάδα όταν ανέλαβε το 1996, είπε: «Η Ντινάμο είναι εδώ και ζωντανή. Έχει τις παραδόσεις της, τα ισχυρά θεμέλια και τις δυνατότητες να κατακτήσει ξανά την κορυφή. Και φυσικά έχει και τη θέληση να το πετύχει».
Πάρτι στο «Καμπ Νόου»
Την σεζόν 1997-98 η Ντινάμο Κιέβου επανήλθε στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση και κληρώθηκε σε δύσκολο όμιλο μαζί με τις Μπαρτσελόνα, Νιούκαστλ και Αϊντχόφεν.
Το τότε σύστημα διεξαγωγής του θεσμού προέβλεπε μόνο τον νικητή κάθε ομίλου να εξασφαλίζει πρόκριση στα προημιτελικά μαζί με τους δύο καλύτερους δεύτερους, οπότε ο δρόμος των Ουκρανών έμοιαζε δύσβατος.
Το ξεκίνημα ήταν ενθαρρυντικό, όμως, το αποκορύφωμα ήρθε στο ματς απέναντι στην Μπαρτσελόνα, όταν μπροστά σε 100.000 οπαδούς στο «Ολιμπίσκι», οι Ρεμπρόφ, Μαξίμοφ και Καλίτβιντσεφ την υπέταξαν με 3-0.
Ο Όλεγκ Μπλαχίν ισοπέδωσε Μπεκενμπάουερ και Κρόιφ με δύο αγώνες
Τα βλέμματα των Ευρωπαίων φιλάθλων άρχισαν να στρέφονται ξανά προς το «ανατολικό μπλοκ» και δύο εβδομάδες μετά έμειναν… καρφωμένα.
Τα παιδιά του Λομπανόβσκι, με μπροστάρη τον νεαρό τότε Αντρέι Σεβτσένκο που πέτυχε χατ-τρικ στο ημίχρονο, προηγούνταν με 0-3 μέσα στο «Καμπ Νόου», προτού ολοκληρώσουν το έπος με 0-4!
Με ισοπαλία απέναντι στην Αϊντχόφεν και ήττα από τη Νιούκαστλ στην Αγγλία, η Ντινάμο όχι απλά προκρίθηκε, αλλά κατέκτησε και την πρώτη θέση του ομίλου.
Η κλήρωση για τα προημιτελικά δεν ήταν όμως ευνοϊκή, κάθε άλλο, αφού στον δρόμο της Ντινάμο βρέθηκε η Γιουβέντους του Μαρτσέλο Λίπι, μια από τις ομάδες-σύμβολο της δεκαετίας του 1990.
Βέβαια οι «μπιανκονέρι είχαν εξασφαλίσει την πρόκριση ως καλύτεροι δεύτεροι, λόγω του γκολ που σημείωσε ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς στα τελευταία λεπτά του αγώνα με τη Ρόσενμποργκ, αλλά και πάλι το μέγεθος ήταν τεράστιο.
Ωστόσο, η Ντινάμο έπιασε σπουδαία απόδοση στο ματς του Τορίνου, απέσπασε ισοπαλία 1-1 και, κατά συνέπεια, ο επαναληπτικός στο Κίεβο αναμενόταν καυτός.
Η Γιουβέντους προηγήθηκε με τον Ιντσάγκι στο πρώτο ημίχρονο, η ισοφάριση του Ρεμπρόφ νωρίς στο δεύτερο έφερε ανακούφιση και ελπίδα, όμως ο «Πίπο» με άλλα δυο γκολ κι ένα ακόμη από τον Ντελ Πιέρο, διαμόρφωσαν το τελικό 1-4 και τον αποκλεισμό από το όνειρο.
Ο δάσκαλος Λομπανόβσκι και η χρυσή φουρνιά
Ο Λομπανόβσκι δεν πτοήθηκε και αφού αντιλήφθηκε τον αναντικατάστατο ρόλο που είχαν οι Σεβτσένκο και Ρεμπρόφ στην ομάδα, κατάφερε να τους κρατήσει παρά το ενδιαφέρον όλων σχεδόν των σπουδαίων ευρωπαϊκών κλαμπ.
Ο μετέπειτα άσος της Μίλαν τελείωσε τη σεζόν με 32 γκολ σε 41 αναμετρήσεις, ενώ ο Ρεμπρόφ πέτυχε 37 γκολ σε 48 ματς – συνεπώς αμφότεροι ήταν καταλυτικοί.
Οι Ολέχ Λούζνι, Oλεκσάντρ Χολόβκο και Βλάντισλαβ Βαστσούκ συνέθεταν μια στιβαρή αμυντική τριάδα μπροστά απ’ τον τερματοφύλακα Ολεξάντρ Σοβκόβσκι και λίγο… βορειότερα στα χαφ ο αδικοχαμένος Αντρέι Χούσιν (σ.σ. σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 2014), το βαρόμετρο της ομάδας στη μεσαία γραμμή.
Ο Σοβκόβσκι είχε πει σε συνέντευξη του το 2016: «Ήταν μια ομάδα που ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο και που οι προσωπικές φιλοδοξίες έρχονταν σε δεύτερη μοίρα. Καταλαβαίναμε τον στόχο μας και ξέραμε πως να δουλέψουμε για να τον φτάσουμε. Η κατανόηση και η συνεννόηση μεταξύ μας ήταν σχεδόν διαισθητική».
O Λομπανόβσκι πάντα προτιμούσε το σύνολο από τη μονάδα και οι ομάδες του πάντα λειτουργούσαν σαν καλολαδωμένες μηχανές, όπου ο κάθε παίκτης αποτελούσε ένα γρανάζι.
Παρά τις ομοιότητες, πάντως, το ποδόσφαιρό του δεν έμοιαζε με το total football του Ρίνους Μίχελς τη δεκαετία του 1970, όπως έλεγαν πολλοί, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο δεν θα έβαζε ποτέ σέντερ φορ στην άμυνα ούτε το αντίστροφο, παρά το γεγονός ότι πίστευε ότι οι παίκτες του πρέπει να γνωρίζουν παραπάνω από μία θέσεις στο γήπεδο.
Βαντίμ Τίστσενκο: Ο πολυτραυματίας που απέρριψε Ντινάμο Κιέβου και Λομπανόβσκι
Από την αρχή της τρίτης του θητείας στην Ντινάμο, ο Λομπανόβσκι που μελετούσε το ποδόσφαιρο, είχε αντιληφθεί ότι έπρεπε να εκσυγχρονίσει τις τακτικές του και να τις προσαρμόσει στο τότε μοντέρνο στυλ ποδοσφαίρου.
«Με εμπνέουν εξίσου με τον αθλητισμό οι επιστημονικές θεωρίες, οι οποίες με βοηθούν στον προγραμματισμό των προπονήσεων ή και φιλοσοφικές ιδέες που με βοηθούν στη διαχείριση ενός συνόλου», δήλωνε.
Η δεδομένα επιτυχημένη ευρωπαϊκή πορεία της ομάδας σε συνδυασμό με το εγχώριο νταμπλ, είχαν ανοίξει την όρεξη στους φιλάθλους για ακόμη περισσότερα επιτεύγματα τη σεζόν 1998-99, αλλά η αρχή ήταν μουδιασμένη.
Από το «Paint it Black» στο… «Satisfaction»
Αρχικά χρειάστηκε η διαδικασία των πέναλτι για να τεθεί νοκ-άουτ η Σπάρτα Πράγας στα προκριματικά τις διοργάνωσης, αφού και τα δύο παιχνίδια έληξαν 1-0.
Στη συνέχεια η πρεμιέρα στον 5ο όμιλο του Champions League περιλάμβανε ήττα από τον Παναθηναϊκό, σε ένα ματς που η Ντινάμο προηγήθηκε με γκολ του Ρεμπρόφ, προτού ο Έρικ Μίκλαντ και ο Νίκος Λυμπερόπουλος ανατρέψουν την κατάσταση για το τελικό 2-1 υπέρ των «πρασίνων».
Αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο ματς διεξήχθη στο γήπεδο «Νίκος Γκούμας» της Νέας Φιλαδέλφειας, καθώς την ίδια μέρα στο ΟΑΚΑ πραγματοποιείτο η μεγάλη συναυλία των Rolling Stones.
Θα μπορούσε κανείς να πει πως η πορεία της Ντινάμο Κιέβου εκείνη τη χρονιά ήταν ένα ταξίδι από το «Paint it Black» στο απόλυτο «Satisfaction».
Η κατάσταση έγινε ακόμα πιο δύσκολη μετά την εντός έδρας ισοπαλία με τη Λανς στη 2η αγωνιστική, αλλά στη συνέχεια το ουκρανικό τρένο πήρε μπροστά και δεν σταμάτησε πουθενά μέχρι τα ημιτελικά.
2001: Το υπέροχο παραμύθι της Αλαβές θυμίζει το «σήμερα»
Η 3η αγωνιστική του ομίλου είχε στο πρόγραμμα το ματς κόντρα στην Άρσεναλ στο παλιό «Γουέμπλεϊ», την ώρα που ο Παναθηναϊκός δοκιμαζόταν εκτός με τη Λανς.
Το 1-0 σημειώθηκε νωρίς από τον Ντένις Μπέργκαμπ, αλλά ο Ρεμπρόφ ισοφάρισε στο δεύτερο ημίχρονο και χάρισε τον βαθμό της ισοπαλίας στην ομάδα του.
Ήταν ένα γκολ το οποίο τον συνόδεψε στη μετέπειτα καριέρα που (δεν) έκανε όταν πήγε στην Τότεναμ, καθώς οι φίλοι των «σπιρουνιών» τραγουδούσαν ένα χαρακτηριστικό σύνθημα.
Σε αυτό αναφερόταν η στιγμή του γκολ, αλλά ο Ουκρανός άσος ποτέ δεν τους έδωσε αντίστοιχη χαρά με τη φανέλα της ομάδας τους και, μοιραία, αποχώρησε δύο χρόνια αργότερα ως δανεικός.
Τα τέσσερα επόμενα ματς του ομίλου συνοδεύθηκαν από ισάριθμες νίκες, αρχής γενομένης από εκείνη επί της Άρσεναλ με σόου Σεβτσένκο και σκορ 3-1.
Εν συνεχεία ο Παναθηναϊκός δεν κατάφερε να κρατήσει το προβάδισμα που είχε στο ημίχρονο με το γκολ του Ανδρέα Λαγωνικάκη και ηττήθηκε 2-1, αφού η ασυνεννοησία Κώστα Κιάσσου-Άγγελου Μπασινά κατέληξε σε ένα από τα πιο τραγικά αυτογκόλ στην ιστορία της διοργάνωσης.
Η εκτός έδρας νίκη με 3-1 επί της Λανς την τελευταία αγωνιστική της φάσης των ομίλων, απλά σφράγισε την πρόκριση και την πρώτη θέση του ομίλου.
Η Ντινάμο Κιέβου βρισκόταν ξανά ανάμεσα στις οκτώ καλύτερες ομάδες της Ευρώπης, κι ενώ πιθανώς επιθυμούσε ως αντίπαλο τον Ολυμπιακό που επίσης βρισκόταν στα προημιτελικά εκείνη τη χρονιά, η κληρωτίδα αποδείχθηκε ξανά σκληρή.
Η Ρεάλ Μαδρίτης ήταν φυσικά το φαβορί, όμως είχε επίγνωση τι την περίμενε αν υποτιμούσε τους Ουκρανούς, καθώς είχε παρακολουθήσει το πάθημα των «μπλουγκράνα» την περασμένη σεζόν.
Εντούτοις, μετά από 54 λεπτά αγώνα στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου» ο Σεβτσένκο νίκησε τον Μπόντο Ίλγκνερ και άνοιξε το σκορ.
Ο Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς ισοφάρισε δέκα λεπτά αργότερα, ωστόσο το τελικό 1-1 έδινε ελπίδες στους φιλοξενούμενους, οι οποίοι ήταν αποφασισμένοι να μην την πατήσουν πάλι όπως την περασμένη σεζόν με τη Γιουβέντους.
Πράγματι, ο Σεβτσένκο συνέχισε να μεγαλώνει τον μύθο του και με δύο γκολ υπέγραψε το 2-0 που έστειλε την Ντινάμο Κιέβου σε ευρωπαϊκό ημιτελικό για πρώτη φορά μετά το 1987.
Τότε, η Πόρτο είχε αποδειχθεί πολύ υψηλό εμπόδιο και απέκλεισε την ουκρανική ομάδα, προτού κατακτήσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών στον τελικό κόντρα στην Μπάγερν.
Η φιναλίστ εκείνου του τελικού, μάλιστα, θα ήταν η αντίπαλος της Ντινάμο στον ημιτελικό του Champions League της σεζόν 1998-99.
«Όχι μόνο η Ουκρανία, αλλά όλος ο πλανήτης απόλαυσε τον αποψινό σας θρίαμβο. Μπορείτε να φτάσετε μέχρι την κορυφή της Ευρώπης», είπε μετά από την ιστορική πρόκριση ο πρόεδρος της χώρας Λεονίντ Κούτσμα, ο οποίος επισκέφθηκε τα αποδυτήρια για να συγχαρεί τους παίκτες.
Αυτούς δηλαδή που διεκδικούσαν με αξιώσεις το τρεμπλ, όπως εξάλλου και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η οποία εν τέλει έμελλε να το κατακτήσει.
Στις 7 Απριλίου το «Ολιμπίσκι» ήταν κατάμεστο από 100.000 φιλάθλους που περίμεναν μία ιστορική νίκη, η οποία φαινόταν παραπάνω από εφικτή, αν όχι βέβαιη, όταν το ημίχρονο έκλεισε με το σκορ 2-0, χάρη σε δύο γκολ του συνήθους υπόπτου Αντρέι Σεφτσένκο.
Ο Μίχαελ Τάρνατ μείωσε με πολύ μακρινή εκτέλεση φάουλ για την Μπάγερν, αλλά ο Βιτάλι Κοσόβσκι έβαλε ξανά την Ντινάμο μπροστά με δύο γκολ.
Περίπου 15 λεπτά πριν από το τέλος ο ίδιος βρέθηκε σε τετ-α-τετ με τον Όλιβερ Καν αλλά το πλασέ του έφυγε λίγο πιο πάνω από τα δοκάρια τη στιγμή που όλα έδειχναν ότι θα σιγουρευόταν ο θρίαμβος.
Η Μπάγερν εκμεταλλεύθηκε αυτό το «φιλί της ζωής» και βρήκε το σθένος να ισοφαρίσει με δύο γκολ στο τελευταίο δεκάλεπτο του αγώνα από τον Στέφεν Έφενμπεργκ και τον Κάρστεν Γιάνκερ αντίστοιχα. Τελικό σκορ 3-3.
Η τελευταία παράσταση μιας γλυκιάς ανάμνησης
Στον επαναληπτικό η Ντινάμο προσπάθησε αλλά ένα γκολ του Μάριο Μπάσλερ, από το πρώτο ημίχρονο, ήταν αρκετό για να δώσει στους Γερμανούς την πρόκριση στον τελικό της Βαρκελώνης. Εκεί που αν ήξεραν τι τους περίμενε στα τελευταία δευτερόλεπτα της αναμέτρησης, ίσως να μην ήθελαν να βρεθούν ποτέ.
Η Ντινάμο Κιέβου είχε ηττηθεί. Η τελευταία μεγάλη ομάδα που δημιούργησε ο Βαλέρι Λομπανόφσκι, δεν κατάφερε να αγωνιστεί σε έναν τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Το πιο λυπηρό για τους φιλάθλους της όμως ήταν η μεγάλη αλήθεια που έγραψε μετά τον πρώτο ημιτελικό ο Άγγλος δημοσιογράφος Σάιμον Κούπερ στην «Guardian».
«Αυτή η ομάδα θα διαλυθεί. Ήταν η τελευταία φορά που έφτασε τόσο ψηλά σε αυτή τη διοργάνωση, καθώς οι παίκτες που την απαρτίζουν έχουν θέση σε πολύ μεγαλύτερους συλλόγους εκτός Ουκρανίας.
Δυστυχώς για όλους αυτούς τους ανθρώπους, αυτή ήταν πιθανότατα η τελευταία σεζόν που τους είδε να αγωνίζονται για την ομάδα τους».
Κι όπως ακριβώς το είπε, αλλά και το ψυχανεμίζονταν όλοι, λίγο μετά οι Σεβτσένκο-Καλάτζε κατέληξαν στη Μίλαν και ο Ρεμπρόφ στην Τότεναμ, ενώ άλλοι όπως ο Ολέχ Λούζνι έφυγαν για άλλες πολιτείες.
Αντρέι Σεβτσένκο: Το ποδοσφαιρικό «θαύμα» της Ουκρανίας
«Με τον Λομπανόφσκι να μας καθοδηγεί μπορούσαμε να νικήσουμε οποιαδήποτε ομάδα» δήλωσε χρόνια αργότερα ο Ρεμπρόφ ενώ το 2003 ο Σεβτσένκο ξέσπασε σε κλάματα αφού ευστόχησε στο τελευταίο πέναλτι της διαδικασίας που έδινε στη Μίλαν το τρόπαιο του Champions League έναντι της Γιουβέντους, δείχνοντας προς τον ουρανό και αφιερώνοντας την επιτυχία του στον μέντορά του.
Η Ντινάμο συνέχισε μέχρι το 2002 να κυριαρχεί στο εγχώριο πρωτάθλημα. Κάπου εκεί, την ίδια χρονιά που απεβίωσε ο «αρχιτέκτονας» Λομπανόφσκι, μπήκε δυνατά πλέον στη διεκδίκηση της κορυφής η Σαχτάρ, η οποία κατέκτησε το πρώτο της πρωτάθλημα, ενώ σήμερα έχει εκθρονίσει στα ευρωπαϊκά δρώμενα την προκάτοχό της.
Πέρα από αυτό όμως, όσα χρόνια και να περάσουν, η ομαδάρα της Ντινάμο Κιέβου τη δεκαετίας του 90’ θα μείνει σε όλους τους φιλάθλους, μία γλυκιά ανάμνηση.
Μία «σφήνα» ανάμεσα στις ευρωπαϊκές υπερδυνάμεις της εποχής ταυτισμένη με την εικόνα της πορτοκαλί μπάλας που τρυπάει τα δίχτυα των αντιπάλων σε κάθε ματς στο χιονισμένο Κίεβο.