Είναι σύμφωνα με τη FIFA και κατά γενική ομολογία, ο καλύτερος τερματοφύλακας του 20ού αιώνα, ο μοναδικός αγωνιζόμενος στη θέση “1” που έχει κατακτήσει τη “Χρυσή Μπάλα”, εν έτει 1963.
Οι διακρίσεις του αμέτρητες και χιλιοειπωμένες, ανάμεσα σε αυτές και το απίστευτο: έχει κερδίσει πρωτάθλημα στο χόκεϊ επί πάγου με την αγαπημένη του Ντινάμο Μόσχας!
Με αφορμή τη συμπλήρωση 28 χρόνων από τον θάνατο του, το Sport-Retro.gr βρήκε και σας παρουσιάζει μία όχι και τόσο γνωστή ιστορία που σημάδεψε τη ζωή του Λεβ Γιασίν.
Το σχολιαρόπαιδο που σκόραρε ασταμάτητα
Η καριέρα της “μαύρης αράχνης” άρχισε το 1950 στην Ντινάμο, τελείωσε 21 χρόνια αργότερα στην ίδια ομάδα και στη συνέχεια την υπηρέτησε από διάφορα πόστα.
Έναν χρόνο πριν από την απόσυρση, το 1970, ο προπονητής της ομάδας της Αστυνομίας στη Σοβιετική Ένωση, ο Κονσταντίν Μπέσκοφ, έκανε ένα ταξίδι για να δει από κοντά ένα νεαρό επιθετικό που αγωνιζόταν στην FSM Μόσχας.
Το όνομα του ήταν Ανατόλι Κοζεμιάκιν και οι επιδόσεις του ήταν ήδη ηχηρές, αφού είχε προλάβει να ανακηρυχθεί κορυφαίος σκόρερ στο πρωτάθλημα Νέων το 1968 και καλύτερος επιθετικός το 1969 στο σχολικό πρωτάθλημα της χώρας.
Ο Μπέσκοφ εντυπωσιάστηκε με τις ικανότητες του 16χρονου, του έκανε άμεσα πρόταση για να φορέσει τη φανέλα της Ντινάμο και εκείνος φυσικά απάντησε καταφατικά.
Η πρώτη του συμμετοχή έγινε ως αλλαγή απέναντι στην Τορπέντο Μόσχας και 4 ημέρες αργότερα βρισκόταν στη βασική εντεκάδα για το ματς με την Τσερνομόρετς, ενώ στη θέση του τερματοφύλακα ήταν φυσικά ο θρυλικός Γιασίν.
Ο Κοζεμιάκιν μπορεί να μην σκόραρε ωστόσο σημάδεψε το δοκάρι. Με τη λήξη του αγώνα ο ρεπόρτερ του “Soviet Sport” έτρεξε προς τον πάντα μαυροφορεμένο Γιασίν και ύστερα από μια γρήγορη συζήτηση για μια διαμάχη του με έναν παίκτη της Τσερνομόρετς τον ρώτησε για τον νεαρό επιθετικό.
“Έχει ταλέντο αλλά χρειάζεται δουλειά”, ήταν η απάντηση του. Όσο περίεργο και να ακούγεται, ο προπονητής του δεν τον ξαναχρησιμοποίησε σε κάποιο ματς, επιλέγοντας να μην βιαστεί.
Συμπαίκτης του Μπλαχίν, άτυχος στα πέναλτι
Παρά το γεγονός ότι δεν αγωνιζόταν στην ομάδα του, ο Κοζεμιάκιν συμπεριλήφθηκε στην αποστολή της Σοβιετικής Ένωσης για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα U18 που έγινε στην Τσεχοσλοβακία.
Μάλιστα, ήταν ένας εκ των βασικών επιθετικών της ΕΣΣΔ, με παρτενέρ του τον γνώριμο των ελληνικών γηπέδων Ολέγκ Μπλαχίν.
Η Σοβιετική Ένωση προκρίθηκε αήττητη από τον όμιλο και στον ημιτελικό αντιμετώπισε τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Αγγλία.
Ο νεαρός Ανατόλι εκτέλεσε ένα φάουλ, η μπάλα σηκώθηκε ψηλά και άλλαξε πολλές φορές κατεύθυνση μέχρι να καταλήξει στα δίχτυα προς έκπληξη όλων.
Οι Άγγλοι ισοφάρισαν στις καθυστερήσεις και το ματς οδηγήθηκε στα πέναλτι, όπου από πλευράς Σοβιετικών ευστόχησαν μόνο οι Κοζεμιάκιν-Μπλαχίν και μοιραία αποκλείστηκαν.
Επόμενος αντίπαλος ήταν η Ανατολική Γερμανία και όλα έγιναν… καρμπόν: Γκολ από εκτέλεση φάουλ για τον Κοζεμιάκιν, ισοφάριση σε 1-1 και νέα ήττα στα πέναλτι.
Οι Σοβιετικοί κατέλαβαν την 4η θέση χωρίς να έχουν χάσει κανένα ματς, ενώ ο Ανατόλι σημείωσε 7 γκολ σε 5 ματς (μαζί με τον Ρούι Ζορντάο, τον σπουδαίο επιθετικό των Μπενφίκα και Σπόρτινγκ Λισαβόνας).
Άκουσε σφύριγμα…
Ύστερα από το πολύ επιτυχημένο Ευρωπαϊκο Πρωτάθλημα Νέων, ο Κοζεμιάκιν ήταν πλέον βασικός στην ομάδα του, τελειώνοντας το πρωτάθλημα με 7 γκολ.
Την επόμενη χρονιά (1972) αγωνίστηκε και στο Κύπελλο Κυπελλούχων, όπου έβαλε γκολ εναντίον του Ερυθρού Αστέρα στα προημιτελικά και συνέβαλε τα μέγιστα για να γίνει η Ντινάμο ο πρώτος σύλλογος της Σοβιετικής Ένωσης που έφτανε στον ημιτελικό της διοργάνωσης.
Νέος αντίπαλος ήταν η Ντινάμο Δρέσδης, ο Κοζεμιάκιν ήταν και πάλι πρωταγωνιστής, αυτή τη φορά όμως με αρνητικό πρόσημο.
Η ομάδα του προηγήθηκε, αλλά σε μια ανύποπτη φάση ο αείμνηστος συμπαίκτης του Εβγένι Ζούκοφ έπεσε στο χορτάρι, o Κοζεμιάκιν νόμισε πως άκουσε σφύριγμα και έπιασε την μπάλα ευρισκόμενος μέσα στην περιοχή της ομάδας του!
Αλίμονο. Ο διαιτητής δεν είχε σφυρίξει ποτέ, υποχρεώθηκε να καταλογίσει πέναλτι και η Ντινάμο Δρέσδης έφυγε με την ισοπαλία από τη Σοβιετική Ένωση.
Στον επαναληπτικό αγώνα ήταν εμφανώς επηρεασμένος και δεν μπορούσε να βοηθήσει, ενώ σαν να μην έφτανε αυτό αποχώρησε τραυματίας στο 48ο λεπτό.
Οι συμπαίκτες του, βέβαια, κατάφεραν και προκρίθηκαν στον τελικό ύστερα από τη διαδικασία των πέναλτι, προτού ηττηθούν από τους Ρέιντζερς με 3-2 στον τελικό του “Καμπ Νόου”.
Παρά τις ατυχίες, πάντως, ο 20χρονος Ανατόλι Κοζεμιάκιν ήταν ένας σταρ του σοβιετικού ποδοσφαίρου, μέλος της εθνικής, αναντικατάστατος και ψυχή της ομάδας της Ντινάμο.
Οι συμβουλές να “νοικοκυρευτεί” έπιασαν τόπο μιας και με 16 γκολ (σ.σ. μεταξύ των οποίων ένα “καρέ”) ήταν πρώτος στον πίνακα των σκόρερ και έμπαινε σε κάθε συζήτηση για τον καλύτερο της χώρας!
Η κλήση για τα ματς της Σοβιετικής Ένωσης με τη Χιλή στο πλαίσιο της προκριματικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1974 ήταν απολύτως αναμενόμενη.
Το πρώτο ματς έληξε ισόπαλο χωρίς γκολ, με τον Κοζεμιάκιν να περνά ως αλλαγή και να καταγράφει την πιο κλασική ευκαιρία στον αγώνα.
Λίγες ημέρες πριν από τον δεύτερο αγώνα με τους Λατινοαμερικανούς στις 14 Οκτωβρίου 1973, η Ντινάμο αντιμετώπιζε την Ντνιεπρ.
Ο Ανατόλι είχε σημειώσει ήδη δύο γκολ και στην προσπάθεια του να σημειώσει χατ-τρικ συγκρούστηκε με τον αντίπαλο τερματοφύλακα Σεργκέι Σομπέτσκι, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί.
Η διάγνωση έγραψε ρήξη πρόσθιου χιαστού και οι γιατροί ήταν επιφυλακτικοί αν θα μπορέσει να περπατήσει ξανά χωρίς πατερίτσες!
Προφανώς η σεζόν είχε τελειώσει, ο τίτλος του πρώτου σκόρερ χάθηκε από τον Μπλαχίν και η μοναδική του παρηγοριά ήταν ότι ψηφίστηκε ως ο κορυφαίος επιθετικός του πρωταθλήματος και ένας από τους 33 καλύτερους συνολικά.
Η ροκ συναυλία που οδήγησε στο τέλος
Ο Κοζεμιάκιν έκλεισε τα αυτιά του στα απαισιόδοξα σενάρια και με υπομονή επέστρεψε στη δράση τον Αύγουστο του 1974. Ο κόσμος δεν τον είχε ξεχάσει και τον υποδέχτηκε με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα. Η θέληση του να επανέλθει στα γνωστά του στάνταρ τον έκανε να δείχνει υπερβάλλοντα ζήλο σε κάθε ματς.
Οι άνθρωποι της ομάδας φοβούμενοι μια υποτροπή, καθώς και ότι ο αντικαταστάτης του Βαντίμ Παβλένκο κυνηγούσε τον τίτλο του πρώτου σκόρερ (για την ιστορία τελικά τον κατέκτησε και πάλι ο Ολέγκ Μπλαχίν), του έδωσαν ρεπό για τον αγώνα με την Τορπέντο με τη συμβουλή να “είναι πιο προσεκτικός”.
Ως λάτρης της ροκ μουσικής αποφάσισε να αξιοποιήσει το ρεπό του πηγαίνοντας στη συναυλία των “The Time Machine”, αυτή τελείωσε μετά τα μεσάνυχτα και μόλις ο Ανατόλι γύρισε σπίτι αντίκρισε τη γυναίκα του με το μωρό τους στα χέρια να τον περιμένει στην πόρτα και να τον διώχνει από το σπίτι. Αποφάσισε να κοιμηθεί σε ένα φίλο του.
Το πρωί της επόμενης ημέρας ο Κοζεμιάκιν και ο φίλος του μπήκαν στο ασανσέρ για να κατέβουν από το διαμέρισμα, όμως αυτό ύστερα από λίγο σταμάτησε στη μέση.
Πάτησαν όλα τα κουμπιά, φώναξαν για βοήθεια αλλά αποτέλεσμα δεν υπήρχε. Αποφάσισαν να ανοίξουν την πόρτα με τα χέρια. Ο φίλος του βγήκε πρώτος, όμως ο Ανατόλι δίστασε να τον ακολουθήσει καθώς δεν ήθελε να λερώσει τα αγαπημένα του τζιν ρούχα.
Ύστερα από λίγο και αφού είδε πως το ασανσέρ δεν ξεκόλλαγε αποφάσισε να βγει όπως είχε κάνει και ο φίλος του πριν από λίγο. Τότε το ασανσέρ άρχισε να κινείται με αποτέλεσμα ο 21χρονος Ανατόλι Κοζεμιάκιν να βρει φρικτό θάνατο…
Ο αγώνας με την Τορπέντο έγινε κανονικά (ήττα με 1-0) και την επόμενη ημέρα ο Λεβ Γιασίν περπάταγε απαρηγόρητος στο γήπεδο. Ένας δημοσιογράφος τον πλησίασε και τον ρώτησε πως νοιώθει. “Άσχημα, πολύ άσχημα”, ήταν το μόνο που μπόρεσε να ψελλίσει.
Ύστερα από τον θάνατο του Λεβ Γιασίν το 1990, ο δημοσιογράφος Ιγκόρ Ράμπινερ πήρε μια συνέντευξη από τη σύζυγό του κι ανάμεσα στις ερωτήσεις υπήρχε μία για τις δύσκολες στιγμές της καριέρας του.
Τότε εκείνη απάντησε πως μια τέτοια στιγμή “ήταν ο θάνατος ενός ποδοσφαιριστή που θα μπορούσε να γίνει καλύτερος από τον Πελέ σύμφωνα με εκείνον. Ο Λεβ απλά έκλαιγε…”.
Νίκος Κεραμύδας
Τελειόφοιτος Κέντρου Αθλητικού Ρεπορτάζ
Διαβάστε ακόμη:
H Ντιναμό Κιέβου του 1975 ήταν κάτι παραπάνω από μια ομάδα
Ο ποδοσφαιριστής παππούς του Τσιτσιπά δέχθηκε πόλεμο από την ΕΣΣΔ του Στάλιν και πήρε χρυσό μετάλλιο
Σοβιετική Ένωση-ΗΠΑ 51-50: Ο περίφημος τελικός των τριών δευτερολέπτων
Βαντίμ Τίστσενκο: Ο πολυτραυματίας που απέρριψε Ντινάμο Κιέβου και Λομπανόβσκι