Το καλοκαίρι του 1997 ήταν ένα από τα πρώτα πολύ δύσκολα της σύγχρονης ιστορίας της ΑΕΚ, η οποία προερχόταν από μια πενταετία γεμάτη τίτλους.
Ένα χρόνο μετά την αποχώρηση του Ντούσαν Μπάγεβιτς για τον Ολυμπιακό, η Κυπελλούχος Ελλάδας βίωνε δύσκολες στιγμές, αυτή τη φορά στα διοικητικά της.
Ο Μιχάλης Τροχανάς δεν μπορούσε να αντέξει τα οικονομικά βάρη της ΠΑΕ και έψαχνε αγοραστή για να πουλήσει τις μετοχές του.
Ο Αλέξης Κούγιας είχε τοποθετηθεί στη θέση του προέδρου, ενώ ο εμβληματικός αρχηγός Στέλιος Μανωλάς αρνήθηκε αρχικά να ενσωματωθεί με την ομάδα λόγω της κόντρας του με τη διοίκηση.
ΑΕΚ, Τροχανάς, ENIC, Σίρχαουζ, Σκλαβενίτης…
Μέσα σε όλα δύο σημαντικά στελέχη της ομάδας αποχώρησαν για άλλες… αγγλικές πολιτείες.
Οι Τιμούρ Κετσπάγια (Νιούκαστλ), Βασίλης Μπορμπόκης (Σέφιλντ) αποτελούσαν παρελθόν και στη θέση τους ήρθαν οι Ευριπίδης Κατσαβός, Γιάννης Καλιτζάκης, Θόδωρος Αλέξης, Βαγγέλης Κεφαλάς, Άρναρ Γκρέταρσον.
Μαζί με αυτούς, παίκτες όπως ο Ηλίας Ατματσίδης, ο Ντέμης Νικολαΐδης, ο Τόνι Σαβέβσκι και ο Χρήστος Κωστής, ήταν η εγγύηση πως η ΑΕΚ θα παρέμενε διεκδικήτρια των εγχώριων τίτλων και εκείνη τη χρονιά.
4 Αυγούστου 2004: Πρόεδρος της ΑΕΚ ο Ντέμης Νικολαΐδης
Καλό ξεκίνημα παρά τα προβλήματα
Παρά το γεγονός ότι η σεζόν άρχισε με οπαδούς να προκαλούν επεισόδια στην πρώτη συγκέντρωση της ομάδας και να απαιτούν λύση στο διοικητικό, ο προπονητής Ντουμίτρου Ντουμιτρίου βρήκε τον τρόπο να την οδηγήσει με ηρεμία σε ένα καλό ξεκίνημα στο πρωτάθλημα.
Όσον αφορά στις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις, η ΑΕΚ θα αγωνιζόταν στο Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης, στην προτελευταία χρονιά του θεσμού, ο οποίος απορροφήθηκε από το Κύπελλο UEFA (σημερινό Europa League) το 1999.
H «Ένωση» άρχιζε ως ισχυρή από τη φάση των «32» της διοργάνωσης, με πρώτη αντίπαλο την Ντίναμπουργκ από τη Λετονία (σ.σ. σήμερα δεν υπάρχει πια, αφού το 2009 συγχωνεύτηκε με την ΦΚ Ντάουγκαβα για να αποφύγει τον αφανισμό).
Ελλείψει του Νικολαΐδη σε εκείνο το ματς, η αμυντική γραμμή χρειάστηκε να κάνει διπλή δουλειά, αφού για 35 λεπτά οι φιλοξενούμενοι άντεξαν στην πίεση που τους ασκήθηκε στο μισοάδειο από κόσμο στάδιο της Νέας Φιλαδέλφειας.
Δύο γκολ του Χάρη Κοπιτσή και ένα από Καλιτζάκη, Κατσαβό αντίστοιχα, κλείδωσαν την πρόκριση από το πρώτο ματς, ενώ στο τέλος ο Μαρτσέλο διαμόρφωσε το τελικό 5-0.
Η τυπική ρεβάνς συνοδεύτηκε από άλλη μία νίκη με σκορ 4-2 και η ΑΕΚ προκρίθηκε στη φάση των «16», όπου περίμενε η αυστριακή Στουρμ Γκρατς, του παλιού γνώριμου των ελληνικών γηπέδων Ίβιτσα Όσιμ, άλλοτε προπονητή του Παναθηναϊκού.
Η τραγική στιγμή του Χρήστου Κωστή
Το πρώτο ματς του συγκεκριμένου γύρου ήταν ξανά εντός έδρας για την ΑΕΚ, αλλά ο αντίπαλος αποδείχθηκε πολύ πιο έμπειρος και ποιοτικός αυτή τη φορά.
Η νίκη ήρθε δύσκολα, με γκολ του Ντανιέλ Μπατίστα στο 75′ και του Μαρτσέλο στο 85′, ωστόσο το 2-0 έδινε σαφές προβάδισμα πρόκρισης στην «Ένωση».
Το τίμημα, όμως, που είχε πληρώσει η ομάδα του Ντουμίτρου Ντουμιτρίου θα αποδεικνυόταν πολύ μεγάλο…
Στο 40ό λεπτό του αγώνα οι γηπεδούχοι ξεχύθηκαν γρήγορα σε αντεπίθεση και η μπάλα κατέληξε στα πόδια του Χρήστου Κωστή, ο οποίος βρισκόταν σε θέση βολής.
Ο τερματοφύλακας Καζίμιερς Σίντορτσουκ βγήκε γρήγορα από την εστία του και η σύγκρουση που ακολούθησε, προκάλεσε τον σοβαρό τραυματισμό του διεθνούς άσου.
Ήταν ένα περιστατικό που στιγμάτισε τη ζωή και την καριέρα του ιδιαίτερα ταλαντούχου επιθετικού, ο οποίος δεν ήταν ποτέ ξανά ο ίδιος μετά από αυτό, ενώ παράλληλα, το ελληνικό ποδόσφαιρο και η ΑΕΚ στερήθηκαν έναν πολύ καλό παίκτη.
Η ρεβάνς στο «Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ», πάντως, αποδείχθηκε αρκετά δύσκολη, αφού η Στουρμ επιτέθηκε κατά κύματα απέναντι σε μία παθητική ΑΕΚ, η οποία, όπως αποκάλυψε και ο προπονητής της μετά το τέλος του αγώνα, ήταν στημένη αποκλειστικά για να προστατεύσει το προβάδισμα από το πρώτο ματς.
Οι Αυστριακοί άνοιξαν το σκορ στο 82′, αλλά παρά τη μεγάλη πίεση που άσκησαν στα τελευταία λεπτά του επαναληπτικού, δεν κατάφεραν κάτι πέραν της νίκης γοήτρου, τη στιγμή που η «Ένωση» προκρινόταν στα προημιτελικά.
Όνειρα για τίτλους
Το κλίμα στην ομάδα πλέον είχε αλλάξει, καθώς η «Ένωση» βρισκόταν στην κορυφή του πρωταθλήματος, αποχαιρέτησε το 1997 ως πρωταθλήτρια χειμώνα και την ίδια στιγμή η ΠΑΕ περνούσε στα χέρια της παντοδύναμης οικονομικά ENIC.
Όλα αυτά τη στιγμή που η προοπτική της συμμετοχής σε έναν ευρωπαϊκό ημιτελικό για πρώτη φορά μετά το 1977 ενθουσίαζε τους πάντες ακόμα περισσότερο, δεδομένου ότι η προσεχής αντίπαλος Λοκομοτίβ Μόσχας δεν καθιστούσε απαγορευτικό ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Όταν η ΑΕΚ ήταν… ΑΕΚάρα! Η πορεία μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου UEFA
Για άλλη μία φορά ο πρώτος αγώνας θα διεξαγόταν στο στάδιο της Νέας Φιλαδέλφειας, το οποίο όμως αυτή τη φορά ήταν κατάμεστο από 25.000 φιλάθλους (24.647 τα εισιτήρια).
Η ΑΕΚ ήταν καλύτερη, όμως η μοναδική πραγματικά μεγάλη ευκαιρία που είχε, ήταν το δυνατό σουτ του Ντέμη Νικολαΐδη που σταμάτησε στο δεξί δοκάρι της ρωσικής εστίας στο 61ο λεπτό.
Ήταν ένα ματς που έληξε χωρίς γκολ και οι γηπεδούχοι ολοκλήρωσαν με 9 παίκτες, μετά τις ορθές αποβολές του Άντον Ντόμπος στο 75′ και του Βαΐου Καραγιάννη στις καθυστερήσεις.
Ένα βράδυ που δεν θα ξεχαστεί ποτέ
Η ρεβάνς της 19ης Μαρτίου 1998 στην παγωμένη Μόσχα αποτελεί ένα από τα ματς που κανένας φίλαθλος της ΑΕΚ δεν θα ξεχάσει ποτέ.
Το α’ ημίχρονο κύλησε χωρίς κάποια μεγάλη ευκαιρία και, φυσιολογικά, οι γηπεδούχοι ήταν αναγκασμένοι να ανοιχτούν για να ψάξουν το γκολ της πρόκρισης, με συμμάχους και τους φίλους τους στις εξέδρες.
Το επιχείρησαν με έναν σχετικά άναρχο τρόπο, καθώς η ποιότητα της ΑΕΚ της επέτρεπε να ελέγχει τον ρυθμό του ματς, χωρίς ωστόσο να έχει βρει το πολυπόθητο γκολ.
Το σουτ του Βλάντιμιρ Μαμίνοφ που απέκρουσε δύσκολα ο Ατματσίδης στο 49′, ήταν η προειδοποιητική βολή.
Στο 54′ ο Γεβγκένι Χαρλατσιόφ εκμεταλλεύτηκε λάθος της άμυνας και άνοιξε το σκορ με διαγώνιο πλασέ.
Πλέον, ήταν η ΑΕΚ που έπρεπε να ανοιχτεί αν ήθελε να έχει τύχη στο ματς.
Στο 63′ ο Ίγκορ Τσουγκάινοφ έδιωξε την μπάλα πάνω στη γραμμή μετά από κεφαλιά του Μανωλά, αλλά στο 65′ ο Χρήστος Μαλαδένης εφόρμησε στη μεγάλη περιοχή και ανατράπηκε από δύο αμυντικούς, με αποτέλεσμα ο Μάρκους Μερκ να καταλογίσει πέναλτι.
Η πρώτη νίκη της ΑΕΚ στο Champions League
Ο συνήθης εκτελεστής Ντέμης Νικολαΐδης δεν ανέλαβε την ευθύνη, δείχνοντας ίσως με τον τρόπο του ότι δεν αισθανόταν να βρίσκεται στη μέρα του.
Αντ’ αυτού, έστησε την μπάλα στη βούλα ο Χάρης Κοπιτσής, ο οποίος χρόνια αργότερα σε συνέντευξή του ομολόγησε πως πήρε την ευθύνη μετά από παραίνεση του «Ντεμίνιο».
Ο διεθνής μπακ ευστόχησε και έδωσε στην ΑΕΚ προβάδισμα πρόκρισης λόγω του εκτός έδρας γκολ.
Απέμεναν ακόμα 24 λεπτά για να επικυρωθεί η επιστροφή της «Ένωσης» σε ημιτελικό, όμως θα έπρεπε να αντέξει στην πίεση που θα δεχόταν
Η Λοκομοτίβ βρήκε δίχτυα γκολ τόσο στο 72′, όσο και στο 77′, αλλά και στις δύο περιπτώσεις ο βοηθός είχε σηκωμένη τη σημαία του λόγω οφσάιντ.
Ο Ατματσίδης πραγματοποίησε σωτήριες επεμβάσεις, ενώ ο Μανωλάς μάρκαρε σε όλα τα μήκη και πλάτη του γηπέδου, σε αυτή την τελευταία όπως αποδείχθηκε ευρωπαϊκή του συμμετοχή.
Το δράμα του Ντέμη
Όσο περνούσε η ώρα, η Λοκομοτίβ ανέβαινε όλο και περισσότερο, με συνέπεια να αφήνει πολύ χώρο στον ταχύτατο Κέλβιν Σέμπουε (σ.σ. χειμερινή μεταγραφή μαζί με τους Γιώργο Δώνη, Γκόραν Τόμιτς) αλλά και στον Ντέμη Νικολαΐδη.
Ο τελευταίος βρέθηκε σε ευνοϊκή θέση για να τελειώσει το ματς, όταν μετά από αντεπίθεση στο 87ο λεπτό πραγματοποίησε όμορφη προσπάθεια, όμως ο Ρουσλάν Νιγκματούλιν απέκρουσε δύσκολα σε κόρνερ.
Κάθε διώξιμο της μπάλας από την άμυνα της ΑΕΚ κατέληγε σε ευκαιρία για να επιτευχθεί ένα ακόμα γκολ που θα σφράγιζε την πρόκριση, αφού όλη η Λοκομοτίβ είχε περάσει στην επίθεση.
Όταν ο Ντέμης Νικολαΐδης ξεπέρασε τον Δημήτρη Σαραβάκο
Με 90 λεπτά να έχουν συμπληρωθεί στο ρολόι, ο Σέμπουε φεύγει μόνος του προς τη μεγάλη περιοχή της Λοκομοτίβ και κουράγιο για να τον ακολουθήσουν, έχουν μόλις δύο αμυνόμενοι.
Ο Λιβεριανός πασάρει την μπάλα στον επερχόμενο Νικολαΐδη, ο οποίος έχει μπροστά του την εστία ανυπεράσπιστη, όμως πλασάρει πάνω στον στόπερ Σεργκέι Γκουρένκο και χάνει την πλέον σημαδιακή ευκαιρία της καριέρας του.
«Το θυμάμαι μέχρι σήμερα. Πραγματικά απίστευτη ευκαιρία. Ο Νικολαΐδης μας είχε δημιουργήσει πολλά προβλήματα και στα δύο ματς, αλλά σε εκείνη τη φάση, αν και τα έκανε όλα σωστά, εμείς ήμασταν τυχεροί κι αυτός άτυχος», δήλωσε χρόνια αργότερα ο Ρώσος αμυντικός
Ένα λεπτό μετά, θολωμένος ίσως από τη χαμένη ευκαιρία, ο επιθετικός της «Ένωσης» βγήκε σε αντεπίθεση από πλάγια θέση, όμως δεν επέλεξε να πάει στο κόρνερ για να ροκανίσει τον χρόνο.
Τουναντίον, επιχείρησε μία άσκοπη σέντρα προς την περιοχή και, επί της ουσίας, έδωσε την ευκαιρία στη Λοκομοτίβ για μία τελευταία ζαριά…
Αυτή που έριξε ο Τσουγκάινοφ και έφερε… εξάρες, αφού στο 3ο και τελευταίο λεπτό των καθυστερήσεων, έπειτα από φάση διαρκείας στα καρέ της ΑΕΚ, διαμόρφωσε το τελικό 2-1 και πλήγωσε βαριά πρωτίστως τους 400 ηρωικούς «κιτρινόμαυρους» φιλάθλους που βρέθηκαν στο «Λοκομοτίβ Στάντιουμ» εκείνο το βράδυ.
ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ: Μάρκους Μερκ (Γερμανία)
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: 20.000
ΛΟΚΟΜΟΤΙΒ ΜΟΣΧΑΣ (Γιούρι Σέμιν): Νιγκματούλιν, Αριφούλιν, Σολομάτιν, Γκουρένκο, Τσουγκάινοφ, Τσερεβτσένκο, Κοσολάπoφ, Λόσκoφ (25′ Γιανάσια), Μαμίνoφ, Χαρλατσιόφ, Γκάρας.
ΑΕΚ (Ντουμίτρου Ντουμιτρίου): Ατματσίδης, Καλιτζάκης, Κασάπης, Μανωλάς, Μαχαιρίδης, Γκρέταρσον, Μαλαδένης (88′ Κεφαλάς), Σαβέβσκι (65′ Σέμπουε), Κοπιτσής, Κωστένογλου, Νικολαΐδης.
Η τελευταία ευκαιρία θάφτηκε στο… χιόνι
«Έθαψε την ευκαιρία της στο χιόνι», έγραφε χαρακτηριστικά δημοσίευμα του Τύπου την επόμενη μέρα, ενώ ασκήθηκε έντονη κριτική στον προπονητή της ομάδας, που παρέταξε την ΑΕΚ με μόλις έναν επιθετικό απέναντι σε ένα κατώτερο ποιοτικά σύνολο.
«Παίξαμε πολύ καλό ποδόσφαιρο και μπορούσαμε να νικήσουμε, αλλά δεν εκμεταλλευτήκαμε τις δύο πολύ καλές ευκαιρίες στο τέλος και το πληρώσαμε» δήλωσε ο Ντουμιτρίου, φωτογραφίζοντας κατά κάποιον τρόπο τον Ντέμη Νικολαΐδη.
Την ίδια στιγμή οι παίκτες της ΑΕΚ ξεσπούσαν σε πόρτες και πάγκους στα αποδυτήρια.
Αρχικά, ο μάνατζερ της ομάδας Ηλίας Σαββίδης επικαλέστηκε τον Ίβιτσα Όσιμ περί «πόρνης μπάλας» και στη συνέχεια δήλωσε: «Το 1-3 υπέρ μας, έγινε ήττα με 2-1 και αποκλεισμός. Σήμερα αυτοκτονήσαμε, ήταν λες και κάποιος μας είχε καταραστεί».
Η ΑΕΚ ήταν η πρώτη ελληνική ομάδα που «φόρεσε κοντομάνικα» στην Ευρώπη
Το μεγαλύτερο ανάθεμα, πάντως, έπεσε πάνω στον Ντέμη Νικολαΐδη από εχθρούς και φίλους.
Του ασκήθηκε έντονη κριτική όχι μόνο για τη μεγάλη ευκαιρία που έχασε αλλά και για το γεγονός ότι δεν επέλεξε να ροκανίσει τον χρόνο, όταν του δόθηκε η ευκαιρία.
«Στο κόρνερ πάνε τα ‘παιχτάκια’, όχι οι ‘βεντέτες’ και οι ‘χαϊδεμένοι’», σχολίαζε με πολύ σκληρό και ειρωνικό τρόπο, ένα αθλητικό ένθετο της εποχής.
Ο Νικολαΐδης πέρασε δύσκολες στιγμές, αλλά η σχέση που ανέπτυξε με τον κόσμο της ΑΕΚ μιλά από μόνη της στο ερώτημα αν τον «συγχώρεσαν» για εκείνο το δραματικό βράδυ στη Μόσχα.
Λίγο αργότερα ο Ντουμιτρίου απομακρύνθηκε από την τεχνική ηγεσία, ενώ η ΑΕΚ τελικά τερμάτισε 3η στο πρωτάθλημα και αποκλείστηκε στον 3ο γύρο του Κυπέλλου Ελλάδας από την Ξάνθη.
Οι φίλοι της παρηγορήθηκαν από τις 4 νίκες στα ισάριθμα ντέρμπι με Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό εκείνη τη σεζόν, όμως ούτε τίτλο είδαν ούτε πρόκριση στην ημιτελική φάση του Κυπέλλου Κυπελλούχων.
«Άμα τιμωρηθώ, θα πάω στη «σκεπαστή». Μία σπάνια συνέντευξη του Ντέμη Νικολαΐδη
Ζάλτσμπουργκ-ΑΕΚ: Το πρώτο ματς ελληνικής ομάδας στους ομίλους του Champions League
Παράλληλα, αυτή ήταν η τελευταία φορά μέχρι σήμερα που η ΑΕΚ έφτασε τόσο μακριά σε κάποια ευρωπαϊκή διοργάνωση.
Το Κύπελλο Κυπελλούχων δεν είχε την αίγλη του Champions League, ούτε καν του Κυπέλλου UEFA, αλλά αυτό δεν είχε καμία σημασία.
Με Στουτγκάρδη, Τσέλσι και Βιντσέντσα να πλαισιώνουν τη Λοκομοτίβ στα ημιτελικά, δικαίως οι φίλοι της ΑΕΚ πικραίνονται ακόμα για εκείνη την ήττα, καθώς για ελάχιστα δευτερόλεπτα και λόγω μιας άτυχης στιγμής, δεν συνέχισαν μία πορεία που ίσως η κατάληξή της να περιείχε ένα βάθρο με μετάλλια και ευρωπαϊκό τρόπαιο…