Ο Μάρκο φαν Μπάστεν θεωρείται για πολλούς ο κορυφαίος και πληρέστερος επιθετικός που πάτησε ποτέ σε ποδοσφαιρικό γήπεδο.
Είναι ένας «Μίδας» του αθλήματος, καθώς σε μια καριέρα που κράτησε δέκα χρόνια πρόλαβε να σαρώσει κάθε πιθανό και απίθανο τίτλο, ατομικά και διασυλλογικά (μόνο το Παγκόσμιο Κύπελλο του λείπει, όπως επίσης και σε ολόκληρη την… Ολλανδία).
Αυτός ο αέρινος παλαίμαχος επιθετικός βλέπει ένα μεγάλο «αν» να συνοδεύει και να στοιχειώνει πάντοτε την πορεία του.
Τι θα συνέβαινε ΑΝ δε λαβωνόταν από τους καταραμένους τραυματισμούς στον αστράγαλο; Πόσες ακόμα ποδοσφαιρικές ραψωδίες θα μας χάριζε ΑΝ είχε ακούσει περισσότερο τους γιατρούς του και οι γιατροί με τη σειρά τους τον είχαν φροντίσει καλύτερα; Πόσα ακόμα τρόπαια θα είχε κατακτήσει ΑΝ είχε αγωνιστεί στη σημερινή εποχή, όπου οι ποδοσφαιριστές απολαμβάνουν μεγαλύτερη προστασία από τους διαιτητές;
Ερωτήματα που δε θα απαντηθούν ποτέ, γιατί η ατυχία στέρησε από την παγκόσμια ποδοσφαιρική κοινότητα πλειάδα εκπληκτικών στιγμών που είχε να προσφέρει ακόμα στους φιλάθλους ο υπέροχος αυτός ποδοσφαιριστής.
Ο Μάρκο φαν Μπάστεν κυκλοφόρησε πρόσφατα την αυτοβιογραφία του, όπου μιλάει για την πλούσια καριέρα, τους προπονητές του και, αναπόφευκτα, για τους τραυματισμούς που έκοψαν το νήμα της ποδοσφαιρικής του ζωής μόλις στα 28.
Τραυματισμοί που ακόμα και σήμερα, 25 χρόνια μετά το «αντίο» του από τη δράση, έχουν αφήσει το σημάδι τους στην καθημερινότητά του και τον ταλαιπωρούν συχνά.
Ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος, μέσω της στήλης «Replay», έχει περιγράψει για λογαριασμό του Sport-Retro.gr τη νύχτα που «δάκρυσε ο Μάρκο φαν Μπάστεν».
Εκείνο το καταραμένο βράδυ της 13ης Δεκεμβρίου 1992 για τη 13η αγωνιστική του ιταλικού πρωταθλήματος, όπου η Μίλαν έπαιζε κόντρα στην Ανκόνα και λίγο πριν από το ημίχρονο δέχθηκε ένα σκληρό μαρκάρισμα από πίσω στον ταλαιπωρημένο δεξιό αστράγαλό του.
Στα αποδυτήρια ο Ολλανδός δάκρυσε και, όσο περνούσε η ώρα, επειδή οι πόνοι ήταν αφόρητοι, έβαλε τα κλάματα, μια σκηνή που ο Φάμπιο Καπέλο θυμάται χαρακτηριστικά μέχρι και σήμερα.
Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, όταν η καριέρα του κορυφαίου ποδοσφαιριστή στον πλανήτη εκείνη την εποχή, τσάκιζε μαζί με τον αστράγαλό του;
Όπως γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος, στο παιχνίδι εκείνο τον αντικατέστησε ο Ντανιέλε Μασάρο με φόντο το μουντό σκηνικό στη Λομβαρδία την ώρα που έπεφτε το σκοτάδι, χωρίς κανείς να αντιλαμβάνεται πως το πιστοποιητικό του ποδοσφαιρικού θανάτου του Μάρκο φαν Μπάστεν είχε μόλις εκδοθεί.
Την επόμενη ημέρα, λες και οι θεοί του ποδοσφαίρου ήθελαν να ξεγελάσουν τον πόνο του, την ίδια στιγμή που έμπαινε στο πρώτο από τα πολλά απαραίτητα χειρουργεία, ανακοινωνόταν στο Παρίσι η επικράτησή του (για τρίτη φορά) στη «Χρυσή Μπάλα».
Από εκείνη την ημέρα κι έπειτα ποτέ δεν επέστρεψε ουσιαστικά στους αγωνιστικούς χώρους, παρά μόνο για λίγες αναμετρήσεις στο τέλος εκείνης της σεζόν (1993), μια κίνηση που αποδείχθηκε καταστροφική για την καριέρα του.
Αρνητικό πρόσημο είχε η τελευταία φορά που συμμετείχε σε επίσημο ματς, αφού ήταν για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο Μόναχο και την ήττα της Μίλαν από τη Μαρσέιγ.
Στο μέρος δηλαδή όπου χάρισε μια αξέχαστη ποδοσφαιρική παράσταση, στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 1988 μεταξύ της Ολλανδίας και της Σοβιετικής Ένωσης, με το μνημειώδες μονοκόμματο σουτ που άφησε εμβρόντητο τον Ρινάτ Ντασάεφ.
Μόλις πριν λίγες ημέρες και με αφορμή την αυτοβιογραφία του, παραχώρησε μια συγκλονιστική συνέντευξη στον «Observer» του ομίλου «Guardian Media»: «Φοβήθηκα ότι είχα καρκίνο στα κόκκαλα. Οι πόνοι γίνονταν όλο και πιο ισχυροί. Πήγα σε πολλούς γιατρούς, αλλά όλοι μου έλεγχαν πως ήταν πια αργά για εγχείρηση, διότι η ζημιά είχε γίνει.
Θυμάμαι να μετράω τα δευτερόλεπτα, καθώς μπουσουλούσα για να πάω στο μπάνιο. Ποτέ δεν τα κατάφερνα πρoτού περάσουν τα 120″. Το κατώφλι της πόρτας ήταν το πιο απαιτητικό κομμάτι, διότι έπρεπε να το περάσω χωρίς να ακουμπήσω τους αστραγάλους μου στα πλάγια. Η παραμικρή επαφή με έκανε να δαγκώνω τα χείλη μου για να μην ουρλιάξω από τον πόνο».
***
Ο λόγος στον Χρήστο Σωτηρακόπουλο: «Τον είχα συναντήσει τον Οκτώβριο του 1994, στο περιθώριο ενός αγώνα μεταξύ της Μίλαν και της Ζάλτσμπουργκ, την περίοδο δηλαδή που περνούσε τον «Γολγοθά».
Ήξερε και ο ίδιος από τότε ότι έπαιζε κόντρα στις πιθανότητες για να επιστρέψει στους αγωνιστικούς χώρους και, μάλιστα, στην ίδια κατάσταση, όμως, ήθελε να τις εξαντλήσει.
Από την άλλη η απελπισία του ήταν έκδηλη αφού είχε καταπονηθεί ήδη πάρα πολύ και η ταλαιπωρία αυτή έμελλε να συνεχιστεί μέχρι τον Αύγουστο του επόμενου έτους, όταν αποφάσισε πλέον να παραδώσει τα όπλα.
Δεν άντεχε πλέον τους πόνους και την ψυχολογική φόρτιση που συνεπάγεται η άοκνη προσπάθεια, προκειμένου να ξαναβρεί τον εαυτό του.
Μην ξεχνάμε ότι ήταν ένας επιθετικός που συνήθιζε να σκοράρει σε τελικούς, να κρίνει αγώνες και να λατρεύεται σαν Θεός, ενώ τότε ήταν ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής στον κόσμο.
Μου είχε παραχωρήσει μία, ίσως προφητική, συνέντευξη για λογαριασμό του περιοδικού «Παγκόσμιοι», τεύχος 9, με ημερομηνία 27/10/1994, δηλαδή τέτοια εποχή πριν από 26 χρόνια.
Ακολουθεί η συνέντευξη αυτούσια όπως αποτυπώθηκε στο περιοδικό: «Ένα παγωμένο βράδυ του Δεκέμβρη του 1992 άρχισε η περιπέτεια του Μάρκο φαν Μπάστεν. Ο πρησμένος αστράγαλος πρόδιδε αμέσως τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Ο Ολλανδός σούπερ-σταρ μιας ομάδας-μηχανής, που χωρίς πρόβλημα έκανε περίπατο σε Ιταλία και Ευρώπη, εγχειρίσθηκε την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου και οι προβλέψεις έλεγαν για επιστροφή σε 15 εβδομάδες.
Από τότε πέρασαν δύο χρόνια παρά κάτι και ο Μάρκο φαν Μπάστεν ακόμα δεν επέστρεψε στα γήπεδα. Μια σύντομη επιστροφή τον Μάη του 1993 για τρία ματς, ανάμεσά τους και το παιχνίδι με τη Μαρσέιγ στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο Μόναχο.
Η ήττα των Μιλανέζων, τότε, ήταν και η μαχαιριά στο πονεμένο πόδι του «ιπτάμενου Ολλανδού». Λίγες ημέρες μετά την πρώτη του εγχείρηση είχε αναδειχθεί πρώτος παίκτης της Ευρώπης, μπροστά από τον Κρίστο Στόιτσκοφ.
Τώρα όλα αυτά μοιάζουν μακρινά. «Ξυπνάω τα βράδια και λέω, δεν μπορεί κακό όνειρο είναι. Όμως όταν δοκιμάζω να περπατήσω και κουτσαίνω, λέω πως πρέπει να κάνω ακόμα υπομονή».
Λόγια πικρά, βουτηγμένα στο ποτήρι μιας αισιοδοξίας που αρχίζει να σβήνει και διαλύεται… Ο Μάρκο φαν Μπάστεν καθόταν τρία καθίσματα αριστερά μου, στον αγώνα Μίλαν-Ζάλτσμπουργκ (3-0) για το Champions League.
Ξεγελάει τον εαυτό του, με παρουσίες στο «Μεάτσα» του Μιλάνου, μόνο και μόνο για να νιώθει μέρος της προσπάθειας. Σχολιαστής για το «Canale 5» του Μπερλουσκόνι, ο Φαν Μπάστεν κάνει την κριτική του, ζώντας και αναπνέοντας κάθε στιγμή.
«Μάρκο τρεις μήνες έμειναν, μετά επιστρέφεις», του λέμε, ίσως περισσότερο για να γίνει κουβέντα. Το χαμόγελό του ήταν αινιγματικό, αν θέλετε θλιμμένο.
«Σε τρεις μήνες θα ξέρω αν το ποδόσφαιρο είναι οριστικά παρελθόν ή αν έχω ακόμα περιθώρια. Είναι σκληρό, αλλά ελπίζοντας περνάει πιο εύκολα ο καιρός. Τώρα κάνω πισίνα και φυσιοθεραπεία, όμως, είναι βέβαιο πως πλέον οι ελπίδες μου είναι λιγότερες απ’ ότι πριν ένα χρόνο. Όμως και πάλι επαναλαμβάνω, ελπίζω…».
Ο Μάρκο γνωρίζει πως το χτύπημα ήταν σκληρό, αλλά έχει και μία άλλη άποψη. «Ο γιατρός που με εγχείρησε το 1992 δεν υπολόγισε το πρόβλημα στην ποδοκνημική. Η επέμβαση ήταν χωρίς δεύτερη άποψη».
Η αρχή ήταν το λάθος. Η συνέχεια ήταν εγκληματική, συμπληρώνουμε εμείς. Ο Μάρκο φαν Μπάστεν, ένα περιουσιακό στοιχείο δισεκατομμυρίων, έπεσε θύμα διαφορετικών διαγνώσεων και αντιφατικών θεραπευτικών αγωγών.
Ο παίκτης δεν ακολούθησε την αρχική πορεία που είχε χαράξει ο Βέλγος καθηγητής Μαρτέν, ο οποίος έλεγε πως αν δεν προσέξει, ίσως δεν ξαναγωνιστεί. Μέχρι αυτή τη μέρα, έχει δικαιωθεί.
«Η ιστορία αυτή με έχει κουράσει. Αν δεν μπορέσω να ξανατρέξω, να ζοριστώ, να κοντραριστώ στις πρώτες μέρες του Γενάρη, τότε ποδόσφαιρο τέλος. Ο Φαν Μπάστεν δεν αντέχει άλλο την κοροϊδία», είναι τα λόγια ενός από τους κορυφαίους σέντερ-φορ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, όλων των εποχών.
Αλλάζουμε γρήγορα θέμα, γιατί είναι φανερό πως ο Μάρκο δε θέλει άλλο τη συζήτηση. Και άμεσα η κουβέντα έρχεται στη νέα Μίλαν. Ο Καπέλο θέλει ξανά τίτλο και Πρωταθλητριών, αλλά γίνεται;
«Γιατί όχι; Η Μίλαν έχει παίκτες για να μπορέσει να βγει στον αφρό και πάλι. Η επιστροφή του Γκούλιτ δίνει στην ομάδα την αίσθηση του νικητή ξανά. Ακόμα, είναι παραπάνω από βέβαιο πως ο Καπέλο έχει εξετάσει τα γεγονότα, θέλοντας το φορμάρισμα της ομάδας μετά τα Χριστούγεννα».
Είναι αυτό που κάποιοι λένε τάιμινγκ, κάποιοι σύμπτωση και κάποιοι άλλοι απλώς… υπομονή. Η συζήτηση έρχεται αναγκαστικά και στον Άγιαξ. Η ήττα του Άμστερνταμ ήταν, για την αήττητη από τον τελικό με τη Μαρσέιγ, Μίλαν ένα χαστούκι. Το τελικό 2-0 απ’ το νεανικό συγκρότημα του Φαν Χάαλ ήταν για την ομάδα του Καπέλο μάθημα. Και ηγέτης της ομάδας των «τουλιπών» ο Φρανκ Ράικαρντ.
«Ο Φρανκ είναι φίλος μου. Μεγαλώσαμε μαζί, στην ίδια γειτονιά στο Άμστερνταμ. Μας ενώνουν περισσότερα απ’ όσα μας χωρίζουν. Η εποχή που μαζί με τον Γκούλιτ φτιάξαμε το τρίο στη Μίλαν είναι τόσο κοντά και ταυτόχρονα τόσο μακριά. Δεν ξεχνάω πάντως πως μαζί παίξαμε το τελευταίο ματς στη Μίλαν, τότε στο Μόναχο, κόντρα στη Μαρσέιγ. Η μόνη διαφορά μας είναι πως ελπίζω να ξαναπαίξω με την κόκκινη φανέλα, ενώ ο Ράικαρντ μάλλον όχι», τονίζει χαριτολογώντας ο Μάρκο.
Το δεύτερο ημίχρονο του αγώνα κοντεύει ν’ αρχίσει και ο Φαν Μπάστεν θέλει να ολοκληρώσει την κουβέντα με δυο λόγια. «Πιστεύω πως το ποδόσφαιρο θα με δει ξανά όπως πρέπει. Αλλιώς δε βλέπω το λόγο για να παίξω πάλι. Δεν είναι θέμα εγωισμού, όμως, δεν μπορώ να δεχθώ μια μέτρια καριέρα. Ή θα γίνω ξανά ο Φαν Μπάστεν που ήμουν ή θα πω αντίο».
Ο Μάρκο δείχνει αποφασισμένος κι αυτό που λέει ακούγεται επιτακτικό. Ούτε οργισμένο ούτε εκνευρισμένο. Απλά σαν προσταγή στη μοίρα. Που φάνηκε τόσο σκληρή απέναντι σ’ έναν απ’ τους πιο μεγάλους σταρ της δεκαετίας. Ας ελπίσουμε πως το 1995 θα τον βρει στα γήπεδα γερό, αν και είναι δύσκολο. Για το καλό, όχι της Μίλαν μόνο, αλλά του ευρωπαϊκού και παγκοσμίου ποδοσφαίρου».
***
Δυστυχώς, ούτε η ευχή του Χρήστου Σωτηρακόπουλου ούτε και ολόκληρης της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής κοινότητας πραγματοποιήθηκε, με αποτέλεσμα ο Μάρκο Φαν Μπάστεν να ολοκληρώσει τόσο άδοξα την καριέρα του.