Προτού ο Νίκος Γκάλης γίνει ο σημαιοφόρος της μετάβασης από το παλιό στο μέλλον, κουβαλήσει στις αποσκευές του τους νεωτερισμούς των Αμερικανών και εξελιχθεί σε «ινστρούχτορα» για όλο το ελληνικό μπάσκετ, η Εθνική ομάδα άφηνε το αποτύπωμά της σε διεθνές επίπεδο.

Το χρυσό μετάλλιο στο Βαλκανικό Πρωτάθλημα, απέναντι στην παντοδύναμη Γιουγκοσλαβία ήρθε σαν σήμερα πριν από 39 χρόνια, στις 18 Σεπτεμβρίου του 1979, και το Sport-Retro.gr θυμίζει πρόσωπα και καταστάσεις από μια εποχή που όλα ήταν εντελώς διαφορετικά.

***

Νίκος Γκάλης. Δύο λέξεις, ένα ονοματεπώνυμο, το εκτενέστερο και πολυσέλιδο κεφάλαιο της ιστορίας του ελληνικού μπάσκετ. Ο ομογενής «γκάνγκστερ» από το Μπρονξ με τα σπαστά ελληνικά, τη «βαριά» προφορά και το πλούσιο άφρο μαλλί, ο οποίος μετάλλαξε -το δίχως άλλο- το αθλητικό DNA του εγχώριου κοινού. Ο επαναστάτης στον τόπο των προγόνων του.

Όλα αυτά…
…πριν από τις 29 Σεπτεμβρίου του 1979 που υπέγραψε στον Άρη έναντι 25.000 δολαρίων, επιπλωμένο σπίτι, αυτοκίνητο και την καθημερινή σίτισή του,
…πριν από τις 19 Οκτωβρίου που ήρθε στη Θεσσαλονίκη για να βάζει όσους πόντους χρειάζεται η ομάδα του για να νικάει,
… πριν από τις 2 Δεκεμβρίου που έκανε επίσημη πρεμιέρα με 30 πόντους στο 79-78 επί του Ηρακλή.
Μέχρι τότε τον είχαν για 1μ91, όχι 1μ83. Μέχρι τότε ήξεραν το όνομά του, όχι την όψη του καλά-καλά.

Τα αφιερώματα του Sport-Retro.gr στην Εθνική ομάδα

 

Εδώ ήταν… Αθήνα, δεν ήταν παίξε γέλασε

Λίγες εβδομάδες πριν ο Νίκος Γκάλης φέρει στην Ελλάδα το νέο, το φρέσκο, το καινοτόμο τον «καπιταλιστικό» μπάσκετ των ΗΠΑ, το μπάσκετ του επαγγελματισμού, η Εθνική ομάδα κατακτούσε αήττητη το Βαλκανικό Πρωτάθλημα.

Μια διοργάνωση που από το 1959, όταν εντάχθηκε στο πρόγραμμα των Αγώνων με εισηγητή μεταξύ άλλων τον Απόστολο Νικολαΐδη (τότε πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ), είχε εξέχουσα σημασία για τις χώρες του Χερσονήσου στη νοτιοανατολικής ακτή της Ευρώπης.

Η Εθνική ομάδα του 20χρονου Παναγιώτη Γιαννάκη, η Εθνική ομάδα του σταρ Κορωναίου, η Εθνική ομάδα του Γιώργου Καστρινάκη, που είχε επιχειρήσει να πείσει τον Νικ για χάρη του Ολυμπιακού, η Εθνική ομάδα του Ρίτσαρντ Ντούκσαϊρ, του πρώτου ξένου εθνικού προπονητή και μοναδικού πριν από τον Γιόνας Καζλάουσκας (Φλεβάρης 2009 – Σεπτέμβριος 2010).

Η διοργάνωση είχε φιλοξενηθεί στην Αθήνα από τις 14 ως τις 18 Σεπτεμβρίου, ένα τεράστιο γεγονός για την εποχή και πρόβα τζενεράλε για τους Μεσογειακούς Αγώνες στο Σπλιτ λίγες ημέρες μετά.

Ο πρωτοπόρος Αμερικάνος κόουτς είχε χρίσει ηγέτη τον «δράκο», επέμεινε σε αυτό, και δεν είχε κάνει λάθος. Εκ των αποτελεσμάτων, είχε δικαιωθεί πανηγυρικά.

Το χρυσό μετάλλιο, με το απόλυτο των νικών και κυρίως η επικράτηση στον τελικό επί της Γιουγκοσλαβίας των 17 χρυσών σε 20 τουρνουά ως τότε (άλλα τρία χρυσά είχε η Βουλγαρία) ήταν η ανταμοιβή του ρίσκου αφενός και της επίμονης δουλειάς αφετέρου.

«Ήμασταν στα ουράνια». Ο Κώστας Τσαρτσαρής στο Sport-Retro.gr

 

Δρόμος με εμπόδια

Η πορεία προς την κορυφή άρχισε μ’ εκείνο το άνετο 92-71 επί της Τουρκίας. Χωρίς, μην ξεχνάμε, τρίποντο. Υψομετρική αποδείχθηκε η… διαφορά μεταξύ των δυο ομάδων, αφού ο Δημήτρης Κοκολάκης και ο Μάνθος Κατσούλης, τα «θεριά» της ομάδας, είχαν μαζί 40 πόντους.

Χωρίς πάντως να υστερήσουν οι… κοντύτεροι της παρέας. Διότι και οι Γιαννάκης – Γιατζόγλου έδωσαν εξίσου (14 και 16 πόντους αντίστοιχα), ενώ ο Κώστας Πετρόπουλος χόρευε σε… ρυθμούς Νουρέγεφ (13 πόντοι).

Το παιχνίδι με τη Ρουμανία, που ακολούθησε, ήταν πιο ρευστό. Με αποτέλεσμα το «κλειστό» 71-64. Κι αν η άμυνα των Ρουμάνων προσαρμόστηκε στους ψηλούς για ν’ αποφύγει τη φθορά από μέσα, ήρθε ο Τάκης Κορωναίος να κάνει τη διαφορά.

Οι 19 πόντοι του ήταν η δική του προσωπική «ρεβάνς» για τη χαμηλή παραγωγικότητα της πρεμιέρας, την ίδια στιγμή που διψήφιοι ήταν ξανά ο σταθερός Πετρόπουλος (13 πόντοι), ο Γιαννάκης (12 πόντοι) και ο Καρατζουλίδης (10 πόντοι).

ΗΠΑ – Ελλάδα 104-56: Η βαρύτερη ήττα της Εθνικής Ανδρών

Η ομάδα που απείλησε περισσότερο από κάθε άλλη την Εθνική ως τότε ήταν η υπολογίσιμη Βουλγαρία. Η κούραση άρχισε να λειτουργεί ανασταλτικά, αφού τα παιχνίδια ήταν διαδοχικά, και η απόδοση έπεφτε σταδιακά.

Μόνο που όσο οπισθοχωρούσαν οι υπόλοιποι, τόσο έβγαινε μπροστά ο Γιαννάκης. Φωτιές… πετούσε ο «δράκος» της Νίκαιας και οι δικοί του 21 πόντοι έφεραν το πολυπόθητο 64-62, νίκη που «υπέγραψε» την επίτευξη του μεγάλου στόχου.

Η πρόκριση στον τελικό ήταν από μόνη της μια τεράστια επιτυχία, δεδομένου ότι από το Ευρωπαϊκό του ’49 στην Αίγυπτο το ελληνικό μπάσκετ έψαχνε την αγωνιστική υπέρβαση. Είχε έρθει η ώρα.

Αποδείχθηκε περίτρανα στον τελικό, μια και τίποτα δεν είχε τελειώσει ακόμη. Περισσότερο «πεινασμένοι» από τους Γιούγκους οι διεθνείς του Ντούκσαϊρ έκαναν μια εμφάνιση αντάξια της πρόκλησης που ορθονώταν μπροστά τους.

Ο Τάκης Κορωναίος ήταν απολαυστικός με 21 πόντους, ο Δημήτρης Κοκολάκης επανέλαβε την εμφάνιση της πρεμιέρας, προσφέροντας 17, ενώ με τους 11 πόντους του ο Παναγιώτης Γιαννάκης έκλεισε την τριάδα των κορυφαίων. Σκόραραν επίσης ο Γιατζόγλου 6, ο Πετρόπουλος και ο Κατσούλης από 4, ενώ 3 είχε ο Καρατζουλίδης.

Ο Γκάλης πρώτος σκόρερ του Mundobasket

VIDEO: Το τελευταίο ματς του Νίκου Γκάλη με την Εθνική Ελλάδας

Η Γιουγκοσλαβία οδηγούσε στο σκορ κατά το πρώτο μισό του αγώνα, αλλά στο δεύτερο παραδόθηκε με 66-62. Κι ας σκόραρε 20 πόντους ο Άντρο Κνέγκο (πάουερ φόργουορντ της Τσιμπόνα, μέλος της ολυμπιακής ομάδας το ’76, το ’80’, το ’84), 12 ο Ράσα Ραντοβάνοβιτς (σέντερ της πρωταθλητής Ευρώπης Μπόσνα του Τάνιεβιτς) και 8 ο Μίχοβιλ Νάκιτς (φόργουορντ της Τσιμπόνα).

Η επιτυχία εκείνη ήταν η έγκυρη εκκίνηση μιας εθνικής προσπάθειας που επτά χρόνια μετά έφερε τη συμμετοχή στο Παγκόσμιο της Ισπανίας και κορυφώθηκε τον Ιούνη του ’87 στο Φάληρο.

Τότε που ο αρχηγός πλέον Παναγιώτης Γιαννάκης, ο Νίκος Γκάλης, ο Φάνης, ο Φασούλας, ο Καμπούρης, ο Ανδρίτσος και οι λοιποί της «γαλανόλευκης» παρέας γινόταν οι πατέρες της συγκλονιστικότερης στιγμής που είχε ζήσει το σπορ ως τότε.