Παναθηναϊκοί και Ολυμπιακοί σύμμαχοι στην καταστροφή της Λεωφόρου. Ο Μιχάλης Βουτσαράς στο Sport-Retro.gr
Σε πόσες περιπτώσεις θυμάστε τους φιλάθλους του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού να έχουν συμμαχήσει στην αιώνια (μεταφορικά και προσεχώς κυριολεκτικά) κόντρα τους;
Μία από τις ελάχιστες φορές που παραμέρισαν την κόντρα τους και ενώθηκαν για… να τα κάνουν λίμπα παρ’ όλα αυτά, καταγράφηκε σαν σήμερα πριν από 53 χρόνια.
Στις 17 Ιουνίου 1964 ο πρωταθλητής Παναθηναϊκός και ο εν ενεργεία κυπελλούχος Ολυμπιακός διασταύρωναν τα ξίφη τους στην ημιτελική φάση του δεύτερου τη τάξει θεσμού του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Εν τέλει, υπό την έντονη φημολογία ότι είναι «στημένο», αυτό το ντέρμπι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ λόγω απίστευτων επεισοδίων για την εποχή.
Με τη βοήθεια του Μιχάλη Βουτσαρά, το Sport-Retro.gr παραθέτει την ιστορία ενός εκ των πιο αξέχαστων αναμετρήσεων μεταξύ των δύο ομάδων.
«Η μπάλα γλίστρησε στα χόρτα που δεν ήταν φυτεμένα»
Αρχικά, ο τερματοφύλακας του Παναθηναϊκού αναφέρθηκε στο αγωνιστικό σκέλος του ντέρμπι της Τετάρτης 17 Ιουνίου 1964.
«Κατακαλόκαιρο και αποπνικτική ατμόσφαιρα. Το ματς έγινε στο τέλος της σεζόν. Το γήπεδο ήταν όπως πάντα γεμάτο, πρέπει να είχε πάνω από 25.000 κόσμο.
Εκείνα τα χρόνια το γκαζόν δεν «έπιανε» στο ύψος της μικρής περιοχής γιατί γίνονταν ομηρικές μάχες. Ο Μπακούρος, ο φροντιστής του γηπέδου, έπαιρνε τα κομμένα φύλλα και τα πέταγε.
Στην προσπάθειά μου για μία απόκρουση (σ.σ. σε δυνατό σουτ του Βασιλείου), γλιστράω στο σημείο που δεν είχε φυτεμένο χορτάρι, η μπάλα μου φεύγει για 1-2 μέτρα, το εκμεταλλεύεται αυτό ο Νεοφώτιστος και βάζει γκολ».
Το ρολόι σημάδευε το 26ο λεπτό και ήταν η στιγμή που ο Ολυμπιακός πήρε το προβάδισμα στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, θέτοντας τις βάσεις για εκδίκηση μετά την προ ολίγων ημερών φιέστα τίτλου του Παναθηναϊκού στο Στάδιο Καραϊσκάκη.
Οι «ερυθρόλευκοι» είχαν ξεχάσει τι θα πει ήττα στο Κύπελλο από τις 24 Ιουνίου 1956 μέχρι τη 17η Ιουνίου 1964, δεδομένου ότι ο τελικός του 1962 (κόντρα στους «πράσινους») είχε διακοπεί λόγω σκότους και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Ουσιαστικά, η πρώτη φορά που ο Ολυμπιακός έχασε εκ νέου στο γήπεδο καταγράφηκε στις 26 Ιουνίου 1967 (0-2 από τον Απόλλωνα), κι ενώ είχε προηγηθεί η ήττα «στα χαρτιά» από την ΑΕΚ το 1966.
Ο ισχυρότατος Παναθηναϊκός της εποχής, πάντως, δεν άργησε να ισοφαρίσει με τον Μίμη Δομάζο (στο 36ο λεπτό) και να ζεστάνει το παγωμένο (παρά τον καύσωνα) φίλαθλο κοινό του.
Γενικότερα, ο Ολυμπιακός είχε μία ελαφρά υπεροχή στο α’ ημίχρονο, σταδιακά όμως, οι παίκτες του άρχισαν να χάνουν μέτρα στο χορτάρι, με συνέπεια το ματς να ισορροπήσει πλήρως.
Η κανονική διάρκεια ολοκληρώθηκε με σκορ 1-1 και η φημολογία περί «στημένου» αγώνα είχε αρχίσει να αιωρείται ολοένα και περισσότερο στις εξέδρες του μετέπειτα «Απόστολος Νικολαΐδης».
Οι φίλαθλοι θεώρησαν ότι οι παίκτες αγωνίζονται νωθρά, προκειμένου το ντέρμπι να λήξει ισόπαλο, να οριστεί επαναληπτικός και οι διοικήσεις να αποκομίσουν επιπλέον κέρδη από τις πωλήσεις των εισιτηρίων.
«Ο Πανάκης φόρεσε μια τραγιάσκα»
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήρθε στο 112’ της παράτασης με πρωταγωνιστή τον Μίμη Δομάζο, ο οποίος σπατάλησε μια κλασική ευκαιρία για να δώσει το προβάδισμα στον Παναθηναϊκό.
Ο Μιχάλης Βουτσαράς αναφέρει: «Δεν ήμασταν «συνεννοημένοι».
Ο Δομάζος βγήκε κάποια στιγμή απέναντι από τον Αυγητίδη στην εστία μπροστά στη Θύρα 13, άνοιξε λίγο την μπάλα, δεν πρόλαβε να σουτάρει, πήδηξε πάνω από τον τερματοφύλακα του Ολυμπιακού και η ευκαιρία χάθηκε.
Κάποιοι είπαν ότι ο Δομάζος σαν να γέλασε εκείνη την ώρα. Ε, κάτι η ζέστη, κάτι η φημολογία, δεν ήθελαν και πολύ για να μπουν μέσα οι οπαδοί».
-Θα μας περιγράψετε πώς το ζήσατε εσείς οι παίκτες;
«Κάποια στιγμή βλέπω ότι αρχίζουν να κουνούν τα σίδερα. «Καήκαμε», λέω από μέσα μου. Πηγαίνω σιγά-σιγά προς τη σέντρα γιατί φοβήθηκα. Πρέπει να έφτασα πρώτος στα μπάνια των αποδυτηρίων. Τελικά μπούκαραν μέσα, έσκισαν τα δίχτυα, δεν άφησαν τίποτα όρθιο. Χαμός… Μας έλεγαν οι αστυνομικοί «δεν πάτε πουθενά».
Οι παίκτες του Ολυμπιακού στα δικά τους αποδυτήρια, εμείς στα δικά μας και να περιμένουμε 2-3 ώρες γιατί οι οπαδοί μας την είχαν στημένη έξω από το γήπεδο. Φύγαμε όταν είχε αρχίσει πια να βραδιάζει».
-Έχει γραφτεί ότι φύγατε μεταμφιεσμένοι από το γήπεδο.
«Όχι όχι. Μόνο ο Βαγγέλης ο Πανάκης φόρεσε μια τραγιάσκα. Εκείνος, ο «Λώρης» ο Θεοφάνης και ίσως 1-2 ακόμη παίκτες έφυγαν από την πίσω πόρτα και όχι από τη Θύρα 11. Εκεί υπήρχε μια μεγάλη σιδερένια πόρτα και ένας χώρος που κάναμε προθέρμανση».
Τουρνικέ στην πλατεία Ομονοίας!
Με συνθήματα όπως «κλέφτες», «πουλημένοι» και «Περού» (σ.σ. πριν από λίγες ημέρες κατά τη διάρκεια του αγώνα Περού-Αργεντινή ξέσπασαν επεισόδια, με αποτέλεσμα 318 φίλαθλοι να βρουν τον θάνατο), οι θερμόαιμοι άρχισαν να πετούν αντικείμενα.
Υπό τη σκέψη ότι οι 20, οι 30, ακόμα και οι 40 δραχμές που πλήρωσαν για να προμηθευθούν εισιτήριο, δεν… ευαισθητοποίησαν τους παίκτες, οι οπαδοί έριξαν το κιγκλίδωμα, εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο και τα έκαναν… Γης Μαδιάμ.
Σύμφωνα με παλιότερη μαρτυρία του Ανδρέα Παπαεμμανουήλ έγιναν γνωστά τα εξής: «Κάποιοι πιο… ευρηματικοί άναψαν λαδωμένα στουπιά, τα πέταξαν μέσα από τρύπες που είχαν οι τσιμεντένιες κερκίδες και κατέληξαν στα καζάνια που ζέσταιναν το νερό με το πετρέλαιο για να κάνουν ντους οι παίκτες. Δοκάρια βρέθηκαν στην Κοκκινιά, δίχτυα στο Ρουφ…».
Επίσης, δημοσιεύματα της εποχής ανέφεραν ότι βρέθηκε τουρνικέ του γηπέδου στην πλατεία Ομονοίας, κι ενώ επικρατούσε αναβρασμός στους δρόμους μέχρι τα μεσάνυχτα.
Οι περίπου 1.000 αστυφύλακες που ήταν επιφορτισμένοι με την τήρηση της τάξης, υπό τον α’ υποδιευθυντή της Διευθύνσεως Αθηνών κ. Χανδρινό και τον αστυνομικό διευθυντή κ. Ταγάρη, έλαβαν διαταγή να αφήσουν τους οπαδούς να ρίξουν το κιγκλίδωμα, προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Πέντε εξ αυτών, οι κ. Ανδρακίδης (μεταφέρθηκε στο 301 Στρατιωτικό Νοσοκομείο), Μουλάς (μεταφέρθηκε στο Λαϊκό Νοσοκομείο), Κονερίνης, Αυγουστόπουλος και Μητσάκος, τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια των επεισοδίων.
Η ΕΠΟ κατηγόρησε τα «όργανα της τάξης» για το μέγεθος της καταστροφής, όμως στην πραγματικότητα ήταν επιτυχία και μόνο το γεγονός ότι δεν υπήρξαν θύματα, ασχέτως αν δεν έγιναν συλλήψεις.
Εξάλλου, ο διευθυντής της Αστυνομίας Αθηνών κ. Κανελλάκης εξέφρασε τις ευχαριστίες και τα συγχαρητήρια του προς τους αξιωματικούς και τους άνδρες για την ψύχραιμη στάση τους.
«Εκφράζουμε τη συμπάθειά μας προς τον Παναθηναϊκόv»
Λίγες ώρες μετά την καταστροφή του γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, τα διοικητικά συμβούλια των δύο «αιωνίων» προέβησαν σε ανακοινώσεις.
Οι «πράσινοι» ανέφεραν: «Ο Παναθηναϊκός αποκρούει με αγανάκτησιν τη µοµφή ότι το ματς ήτο προσυνεννοηµένο. Διαμαρτύρεται για τους βανδαλισµούς και ζητά την παραδειγµατικήν τιµωρίαν των ενόχων».
Ενωτικοί οι «ερυθρόλευκοι»: «Ουδείς έχει το δικαίωμα να κατασπιλώνει την ιστορία του Ολυμπιακού, τους αθλητάς του και τη διοίκησή του. Αποδοκιμάζουμε τους βανδαλισμούς και εκφράζουμε τη συμπάθειά μας προς τον Παναθηναϊκόv».
Η ΕΠΟ, η οποία επιλήφθηκε της υπόθεσης, μηδένισε τους δύο αντιπάλους και δεν όρισε επαναληπτικό ημιτελικό, χωρίς όμως να ανακηρύξει νικήτρια του θεσμού την ΑΕΚ, η οποία είχε ήδη προκριθεί στον τελικό.
Αρχικά, η ομοσπονδία την όρισε ως εκπρόσωπο του ελληνικού ποδοσφαίρου στο Κύπελλο Κυπελλούχων και αργότερα την αναγνώρισε Κυπελλούχο της σεζόν 1963-64.
Ερώτηση στη Βουλή!
Όπως ήταν φυσικό, μία τόσο πρωτόγνωρη και γενικευμένη σύρραξη δεν γινόταν να περάσει απαρατήρητη από τους πολιτικούς φορείς του τόπου.
Ο τότε γενικός γραμματέας αθλητισμού Γ. Βήχος δεν είχε δώσει το «παρών» στο ντέρμπι, διότι βρισκόταν στην Ιταλία και θα επέστρεφε μερικές ώρες αργότερα.
Όταν ενημερώθηκε για όσα συνέβησαν δήλωσε: «Τα επεισόδια αυτά δείχνουν ότι οι ιθύνοντες της ΕΠΟ και τα μεγάλα ποδοσφαιρικά σωματεία έχουν πλέον χάσει τον έλεγχο της κατάστασης».
Παράλληλα, την επόμενη ημέρα, ο βουλευτής Αθηνών κ. Αναγνωστόπουλος κατέθεσε την παρακάτω σχετική ερώτηση στη Βουλή.
Αναλυτικά: «Ερωτάται ο αξιότιμος κ. υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως, εις την αρμοδιότητα του οποίου υπάγεται ο ελληνικός αθλητισμός, να πληροφορήσει το Σώμα εις τη λήψη ποιων μέτρων πρόκειται να προβεί μέσω της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, διά την κατάργησιν των επαναληπτικών αγώνων του Κυπέλλου Ελλάδος (εισήγησις προς την ΕΠΟ διά την άνευ εισιτηρίου τέλεσιν επαναληπτικού, προκειμένου περί ομάδων της αυτής περιφερείας) ή την απαγόρευσιν των κατά τους μήνας του αφορήτου καύσωνος, ώστε να αποφεχυθή επανάληψις των αποψινών (χθεσινών) σοβαρωτάτων εκτρόπων, τα οποία λόγω θείας προνοίας, αλλά και της ψυχραιμίας των οργάνων της τάξεως, δεν είχον ως επακόλουθον την υπάρξιν εκατοντάδων θυμάτων».
Για την ιστορία οι συνθέσεις του αξέχαστου αυτού αγώνα:
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Στέφαν Μπόμπεκ): Boυτσαράς, Καµάρας, Παπουλίδης, Σούρπης, Ανδρέου, Πιτυχούτης, Δοµάζος, Λουκανίδης, Κοµιανίδης, Πανάκης, Παπαεµµανουήλ.
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ (Άντρας Ντόλγκος): Αυγητίδης, Πλέσσας, Στεφανάκος, Παυλίδης, Σηµαντήρης, Πολυχρονίου, Γκαϊτατζής, Βασιλείου, Σιδέρης, Παπάζογλου, Νεοφώτιστος.
∆ιαιτητής: Γιόχαν Μάρτενς (Ολλανδία). Βοηθοί: Μπούζεφερτ (Ολλανδία), Βάμπερ (Ολλανδία).
*Οι φωτογραφίες προέρχονται από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα