Πριν από ακριβώς 48 χρόνια, στις 2 Ιουνίου 1971, ο Παναθηναϊκός έγραψε την πιο χρυσή σελίδα του ελληνικού ποδοσφαίρου σε συλλογικό επίπεδο.

Οι «πράσινοι» του Φέρεντς Πούσκας αντιμετώπισαν τον τρανό Άγιαξ της εποχής στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και «έπεσαν» με σκορ 2-0.

Πάντα, όμως, πίσω από μία μεγάλη πορεία υπάρχουν και οι άγνωστες ιστορίες, τα σπαρταριστά γεγονότα, οι αφηγήσεις των πρωταγωνιστών…

Το Sport-Retro.gr, με την πολύτιμη βοήθεια του μέλους εκείνης της «χρυσής» ομάδας Γιώργου Ροκίδη, παραθέτει μερικές εξωαγωνιστικές στιγμές.

Το κερδισμένο στοίχημα του Φέρεντς Πούσκας, η μακάβρια ατάκα του Μπιλ Σάνκλι για την Έβερτον, η «παρέλαση» των θρύλων στο «Royal Garden» και άλλες ιστορίες…

***

Καταρχήν, ο 73χρονος βετεράνος άσος έκανε την απαραίτητη εισαγωγή: «Ακόμη και σήμερα η UEFA αναφέρει ότι στις 2 Ιουνίου 1971, ο Παναθηναϊκός έπαιξε ως γηπεδούχος στο «Γουέμπλεϊ» κόντρα στον Άγιαξ. Τον Άγιαξ του Κρόιφ, του Κάιζερ, του Χουλσόφ, του Νέεσκενς… Μια ομάδα που άρχιζε τη μεγάλη της πορεία.

Αντιλαμβάνεσαι ότι οι μνήμες μας είναι ανεξίτηλες. Όταν καθόμαστε και κουβεντιάζουμε, όλοι μας λέμε ιστορίες και θυμόμαστε γεγονότα από εκείνη τη διαδρομή μέχρι τον τελικό της διοργάνωσης. Φυσικά, τα ευτράπελα ήταν πολλά».

Ο μακάβριος Σάνκλι

Η κόντρα μεταξύ της Λίβερπουλ και της Έβερτον είναι ανάλογη με εκείνη ανάμεσα σε Παναθηναϊκό και Ολυμπιακό. Ή μήπως είναι μεγαλύτερη; Ο Γιώργος Ροκίδης μας διαφωτίζει.

«Όταν παίζαμε με την Έβερτον, ήρθε στο ξενοδοχείο μας ο εμβληματικός προπονητής Μπιλ Σάνκλι. Δεν ήταν μόνο μάνατζερ της Λίβερπουλ. Ήταν τα πάντα γι’ αυτήν την ομάδα. Μας βρήκε, λοιπόν, μίλησε με τον Πούσκας και μας οδήγησε στις εγκαταστάσεις της Λίβερπουλ, που περιλάμβαναν σάουνες, πισίνες, μασέρ και γενικώς όλα τα κομφόρ.

Μας ανέλυσε την έχθρα μεταξύ των δύο ομάδων. Υπενθυμίζω ότι η Έβερτον του Ρόιλ, του Μπολ, του Κένταλ, του Τζόνσον, του Χάσμπαντ και των λοιπών άσων ήταν τότε η πρωταθλήτρια Αγγλίας.

Κάποια στιγμή, λοιπόν, μας λέει το εξής μακάβριο: ‘Και στο νεκροταφείο με νεκροφόρες να τους δούμε να πηγαίνουν, εμείς δεν θα τους ακολουθήσουμε!’»

 

Απόκομμα εφημερίδας την επομένη του αποκλεισμού της Έβερτον: Ο Μπιλ Σάνκλι κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους παίκτες της Λίβερπουλ, οι οποίοι είχαν μόλις θέσει νοκ-άουτ την Μπάγερν στο Κύπελλο Εκθέσεων. Και σε αυτό το σημείο να επισημανθεί ότι ο Παναθηναϊκός βίωσε νωρίτερα την τιμή της συμμετοχής σε τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών από μεγαθήρια όπως η Λίβερπουλ και η Μπάγερν

 

Το κερδισμένο στοίχημα του Πούσκας

Στις 6 Μαρτίου 1971, δηλαδή τρεις ημέρες πριν από το πρώτο ματς με την Έβερτον, η αποστολή του Παναθηναϊκού βρέθηκε στο «Γκούντισον Παρκ».

Μαζί με άλλους 53.000 θεατές, οι «πράσινοι» είδαν τα «ζαχαρωτά» να θριαμβεύουν της αδύναμης Κόλτσεστερ και να παίρνουν το εισιτήριο για την ημιτελική φάση του FA Cup.

«Στον Πούσκας άρεσε ο τζόγος, πήγαινε σε καζίνα κ.τ.λ. Πριν από το ματς πρότεινε να κάνει ο καθένας την πρόβλεψή του στο σκορ και να ποντάρει μια λίρα.

Συμφωνήσαμε και αρχίσαμε να λέμε 3-0 ο ένας, 4-0 ο άλλος, 4-1 ο… παράλλος. Η Κόλτσεστερ έπαιζε σε χαμηλότερη κατηγορία, όμως περιμέναμε ότι η Έβερτον θα κάνει και μια σχετική συντήρηση επειδή σε τρεις μέρες θα έπαιζε με μας.

Ο Πούσκας προέβλεψε ότι το σκορ θα είναι 5-0 και δικαιώθηκε! Έφυγε κατά περίπου 30 λίρες πλουσιότερος από το «Γκούντισον Παρκ» εκείνο το απόγευμα».

Σε αυτό το video μπορείτε να δείτε τα πέντε γκολ της Έβερτον. Τρεις ημέρες αργότερα, όμως, έβαλε μόνο ένα (στο 90’) κι αυτό δεν θα έπρεπε να μετρήσει λόγω φάουλ στον Τάκη Οικονομόπουλο που δεν δόθηκε.

 

Η μέρα που ο Πούσκας έχασε τον έλεγχο

Ο Παναθηναϊκός απέκλεισε κατά σειρά τη Ζενές Ες από το Λουξεμβούργο, τη Σλόβαν Μπρατισλάβας από την Τσεχοσλοβακία και, βέβαια, την Έβερτον.

Το τελευταίο εμπόδιο στον δρόμο για το «Γουέμπλεϊ» ήταν ο Ερυθρός Αστέρας, μία ομάδα που προερχόταν από τρία νταμπλ στη Γιουγκοσλαβία (1964, 1968, 1970 – είχε κατακτήσει και το πρωτάθλημα του 1969).

Επίσης, στις 23 Οκτωβρίου 1968 είχε πανηγυρίσει το Mitropa Cup, το περίφημο Κύπελλο Κεντρικής Ευρώπης, με θύμα την τσεχοσλοβακική Σπάρτακ Τρνάβα.

Διαιτητής του δεύτερου τελικού, ο οποίος διεξήχθη στο «Μαρακανά» του Βελιγραδίου και έληξε 4-1 υπέρ του Ερυθρού Αστέρα, ήταν ένας Αυστριακός ονόματι Έριχ Λίνεμαϊρ.

Στις 14 Απριλίου 1971 ο ίδιος ρέφερι κατακύρωσε ένα γκολ που δεν έπρεπε να μετρήσει ποτέ (σ.σ. το 2-0) και η γιουγκοσλαβική ομάδα επικράτησε με το ίδιο σκορ (4-1 επί του Παναθηναϊκού).

«Όταν η Ουγγαρία ηττήθηκε από τη Δυτική Γερμανία στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1954, είχε ακυρωθεί λανθασμένα ένα γκολ του Πούσκας. Τον είχαμε ρωτήσει σχετικά και μας είχε πει ‘κάνουμε ό,τι λέει ο διαιτητής’.

Ακόμη κι εκείνος, λοιπόν, που σεβόταν τους διαιτητές, στο Βελιγράδι έχασε τον έλεγχο. Βρήκε τον Λίνεμαϊρ στο αεροδρόμιο και του είπε ‘τέτοια διαιτησία δεν έχω ξαναδεί, θα σε καταγγείλω’».

 

Ο ψηλός που δεν ήταν ο Αντωνιάδης

Ο Παναθηναϊκός, όμως, δεν πλήρωσε ούτε την κάκιστη εμφάνιση του «Μαρακανά» ούτε το τραγικό αυτό λάθος του Αυστριακού διαιτητή, ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή στις 4 Ιουνίου 2016.

Επομένως, χάρη στο θριαμβευτικό 3-0 της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, το «τριφύλλι» του Μίμη Δομάζου, του Αντώνη Αντωνιάδη, του Αριστείδη Καμάρα, του Τάκη Οικονομόπουλου, του Χάρη Γραμμού, του Κώστα Ελευθεράκη και των λοιπών άσων επέστρεψε στην Αγγλία.

«Μέναμε στο «Royal Garden». Είχαμε πάει στο Λονδίνο καμιά 10αριά μέρες νωρίτερα. Αν αυτό ήταν λανθασμένη επιλογή, δεν θα το μάθουμε ποτέ. Εν πάση περιπτώσει, εμείς κάναμε προπονήσεις στις εγκαταστάσεις μιας αγγλικής εταιρείας, της BA.

Μας είχε παραχωρήσει τα γήπεδα αυτή η εταιρεία και επειδή ήταν κοντά στο ξενοδοχείο, πηγαίναμε εκεί και προετοιμαζόμασταν. Α ναι, πρέπει να σου πω ότι κι εγώ με τον Μήτσο τον Δημητρίου συμμετείχαμε στις προπονήσεις, ακολουθώντας κανονικά την αποθεραπεία μας.

Κάποια στιγμή, λοιπόν, εμφανίστηκαν μερικοί δημοσιογράφοι. Πιθανώς να ήταν άπειροι. Ρώτησαν ‘ποιος είναι αυτός ο ψηλός που βάζει τα γκολ;’. Εννοούσαν προφανώς τον Αντωνιάδη που εκείνη τη χρονιά βγήκε πρώτος σκόρερ στη διοργάνωση. ‘Να, αυτός είναι’, είπαμε εμείς και δείξαμε τον μασέρ μας!

Ο Χρήστος Μεταλληνός, επίσης ψηλός, ψιλοκούτσαινε. Τις ίδιες μέρες είχε πρόβλημα και ο Αντωνιάδης, ο οποίος ήταν αμφίβολος για τον τελικό του «Γουέμπλεϊ». Έκαναν, λοιπόν, οι Άγγλοι τον συνειρμό και δεν αντιλήφθηκαν την πλάκα μας, επειδή ο Μεταλληνός κλωτσούσε κι αυτός την μπάλα έτσι χαλαρά όπως ήμασταν εκείνη την ώρα.

Την άλλη μέρα είδαμε στις εφημερίδες να γράφουν ‘αυτός είναι ο τραυματίας Αντωνιάδης που συμμετέχει στην προπόνηση κ.τ.λ. κ.τ.λ.’. Με τη διαφορά ότι στις φωτογραφίες δεν ήταν ο Αντωνιάδης, αλλά ο Μεταλληνός!»

Τα ποστίς

Ο κ. Ροκίδης θυμήθηκε άλλη μία σπαρταριστή ιστορία που έγινε στο Λονδίνο με πρωταγωνιστή τον ίδιο και τον αείμνηστο Μήτσο Δημητρίου.

«Εμείς ήμασταν εγχειρισμένοι, ο Μήτσος στον μηνίσκο, εγώ στον προσαγωγό, επομένως δεν μπορούσαμε να παίξουμε. Παρ’ όλα αυτά, ακολουθούσαμε την αποστολή της ομάδας. Όπως καταλαβαίνεις, τότε τα ταξίδια είχαν άλλη αίγλη, ιδίως όταν εκπροσωπούσες τον Σύλλογο Μεγάλο στο εξωτερικό.

Με τον συγχωρεμένο τον Μήτσο, λοιπόν, βγήκαμε στην Oxford Street και αγοράσαμε ποστίς, που ήταν τότε της μόδας. Τα βάλαμε στο κεφάλι μας για να κάνουμε πλάκα.

Φορούσαμε κανονικά τη στολή που αποτελείτο από άσπρο πουκάμισο, γκρι παντελόνι, σκούρο μπλε σακάκι, πράσινη γραβάτα και, βέβαια, το σήμα του τριφυλλιού στο μέρος της καρδιάς.

Η πλάκα ήταν πως όταν γυρίσαμε στο «Royal Garden», δεν μας αναγνώρισαν (γέλια). Ο φωτορεπόρτερ Ανδρέας Καλογερόπουλος, ο οποίος μάλιστα ήταν Ολυμπιακός, απαθανάτισε τις στιγμές. Ομοίως και ο Τάσος Μάρτογλου που ήταν Παναθηναϊκός».

 

«Ντρίμπλα» με… σέντρα ο Πούσκας

Στο άκουσμα και μόνο του ονόματος «Φέρεντς Πούσκας», σε πιάνει δέος. Ο «Πάντσο», ο «Καλπάζων Συνταγματάρχης», ο σούπερ σταρ της Χόνβεντ, της Ρεάλ Μαδρίτης, της εμβληματικής εθνικής Ουγγαρίας των 50s’. Ο θρύλος του Παγκοσμίου Ποδοσφαίρου.

Αυτή η αξέχαστη προσωπικότητα ήρθε στη φτωχή κι ανύπαρκτη ποδοσφαιρικά Ελλάδα για να κοουτσάρει τον προερχόμενο από μια «χρυσή» δεκαετία, πλην άσημο σε ευρωπαϊκό επίπεδο Παναθηναϊκό.

«Κάθε βράδυ στο «Royal Garden» τον επισκέπτονταν παίκτες παγκοσμίου κλάσης. Ο σερ Μπόμπι Τσάρλτον με τον αδερφό του Τζάκι, ο σερ Αλφ Ράμσεϊ (σ.σ. συν τοις άλλοις, μετέπειτα τεχνικός σύμβουλος του Παναθηναϊκού), δημοσιογράφοι των «Τimes» και πολλοί άλλοι.

Καθόμουν κοντά τους γιατί μου αρέσει να ζω τις μεγάλες στιγμές. Κάποια στιγμή του ζήτησαν να κάνει πρόβλεψη για το σκορ του τελικού με τον Άγιαξ. Εκείνος απέφευγε να απαντήσει με τον τρόπο του, τους κρατούσε σε μία αναμονή.

Ο Τζάκι Τσάρλτον επέμεινε και τότε ο Πούσκας, αφού πήρε εκείνο το χαρακτηριστικό βλέμμα με τη στόφα που τον διακατείχε, απάντησε: ‘Θέλω να κάνουν μία σέντρα περισσότερη από εμάς’. Προτίμησε να μην κάνει πρόβλεψη».

 

Τα κειμήλια και τα γλέντια

Για το τέλος αφήσαμε κάποιες σκόρπιες ιστορίες και απόψεις του Γιώργου Ροκίδη, αναφορικά με τη φουρνιά του «Γουέμπλεϊ» και, γενικώς, τον Παναθηναϊκό της εποχής.

«Ο Παναθηναϊκός που έφτασε στον τελικό ήταν μια 100% ελληνική ομάδα, αποτελούμενη από ημιεπαγγελματίες. Έπαιζαν ο δικηγόρος Καμάρας, ο εκτελωνιστής Οικονομόπουλος, ο κρεοπώλης Τομαράς, ο ορθοπεδικός Σούρπης και πάει λέγοντας.

Ο Άγιαξ, αντίθετα, όπως και η Έβερτον, διέθετε επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Και σκέψου ότι πέραν των Ολλανδών είχε στις τάξεις του τον εκπληκτικό Γιουγκοσλάβο αμυντικό Βέλιμπορ Βάσοβιτς.

Από τον τελικό κρατώ για κειμήλιο τη φανέλα του Δομάζου, την οποία είχε φορέσει και στο Μοντεβιδέο με τη Νασιονάλ λίγους μήνες αργότερα. Επίσης, έχω και τρεις φανέλες του Καψή.

Ο Καψής εκείνη την εποχή μπήκε στην ενδεκάδα ως σέντερ μπακ. Από τον Παναθηναϊκό είχαν περάσει τρομεροί εξτρέμ, όπως ο Φυλακτός, ο Θεοφάνης ή ο Πανάκης, όμως έτυχε τότε και δεν υπήρχε κλασικός εξτρέμ στην ομάδα. Έτσι το Νο11 δόθηκε σε έναν σέντερ μπακ!

Ο Παναθηναϊκός ήταν μια ομάδα που χτίστηκε σε βάθος δεκαετίας. Έγινε συμπαγής, υπήρχαν οι ανθρώπινοι δεσμοί, πορευόταν με τη φιλία και την αλληλεγγύη. Μεγαλώνοντας μπήκαν και κάποια συμφέροντα στη μέση, δημιουργήθηκε ένα χάσμα. Όμως η φιλία και η αγάπη εξακολουθεί να υφίσταται μεταξύ μας.

Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω, όμως, είναι ότι εκείνη η φουρνιά ποτέ δεν έτυχε της απόλυτης έγκρισης από τους μετέπειτα διοικούντες, όποιοι κι αν ήταν αυτοί».

Και μία ερώτηση περί παρέας. Ο Γιώργος Ροκίδης απαντά: «Πηγαίναμε επανειλημμένως στη «Νεράιδα», όπου τραγουδούσε η Βίκυ Μοσχολιού με τον Γιάννη Πουλόπουλο. Όταν η «Νεράιδα» έκλεινε τους καλοκαιρινούς μήνες, εμείς πηγαίναμε στο «Stork» και ακούγαμε τη Μαρινέλλα με τον Πουλόπουλο.

Όταν θέλαμε να φάμε, ο Πούσκας πρωτοστατούσε και πηγαίναμε στα «Γουρουνάκια», το μαγαζί του Μίμη στο Χαλάνδρι. Το επισκεπτόμασταν και παλιότερα με τον Στιέπαν Μπόμπεκ ή τον Λάκη Πετρόπουλο. Επίσης, στο «Imperial» κοντά στη Λεωφόρο και στα μαγαζιά στα Παναθήναια».

***

Πιστέψτε μας, επειδή πλέον γνωρίζουμε αρκετά καλά τους βετεράνους άσους του Παναθηναϊκού της εποχής, δεν θα άγγιζαν την κορυφή της Ευρώπης αν δεν ήταν παρέα.

Αυτό το δέσιμο, σε συνδυασμό με την επιβλητική παρουσία του Φέρεντς Πούσκας και τις πολυετείς βάσεις που είχαν μπει, χάρισαν στο «τριφύλλι» την κορυφαία ποδοσφαιρική στιγμή της ιστορίας του.