Ένα σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο, το οποίο αποκαλύπτει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ΠΑΟΚ στην ανάπτυξη και εξέλιξη του προσφυγικού αθλητισμού της Θεσσαλονίκης, είδε το φως της δημοσιότητας από το «Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» και τον Α.Σ.
Ακολουθεί αυτούσιο το σχετικό κείμενο που ανάρτησε ο Ερασιτέχνης:
«Στις 11 Δεκεμβρίου του 1929, ο Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών απευθύνεται μέσω επιστολής προς τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, με την οποία του διαβιβάζουν το υπόμνημα που είχαν υποβάλλει στον Υπουργό Παιδείας.
Ο ΠΑΟΚ ως το γνήσιο παιδί της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών δεν θα μπορούσε παρά να συνεχίσει το έργο της, αυτό της αποκατάστασης και ομαλής ενσωμάτωσης των προσφύγων που είχαν καταφτάσει στη Θεσσαλονίκη μετά την Εθνική Συμφορά.
Στο υπόμνημα που επισυνάπτεται παρακάτω, ο ΠΑΟΚ εκπροσωπεί έντεκα (11) επίσημα προσφυγικά αθλητικά σωματεία, στην πλειοψηφία των οποίων έπαιξε σημαντικό ιδρυτικό ρόλο. Εκτός των επίσημων σωματείων, ο ΠΑΟΚ ίδρυσε πολλά ανεπίσημα συνοικιακά σωματεία για τη διάδοση του αθλητικού πνεύματος και της αθλητικής ιδέας.
Στο υπόμνημα γίνεται μία σύντομη αναφορά για τη δημιουργία του συλλόγου, ο οποίος μολονότι αριθμούσε κάτι λιγότερο από 4 χρόνια ζωής, είχε ήδη 2,120 εγγεγραμμένα μέλη χωρίς να υπολογίζονται τα επίτιμα μέλη αλλά και οι χιλιάδες οπαδοί του!
Στο σύντομο αυτό διάστημα ο ΠΑΟΚ εκπροσωπούνταν από 8 αθλητικά τμήματα με το ποδοσφαιρικό τμήμα να αποτελείται από 4 ομάδες. Παράλληλα υπήρχε η πρόβλεψη αλλά όχι η οικονομική δυνατότητα για την δημιουργία μουσικού και φιλολογικού τμήματος.
Παρότι ο σύλλογος δεν έλαβε καμία κρατική ενίσχυση και παρά την έλλειψη γηπέδου, κατάφερε μέσα σε τρία χρόνια να είναι η πιο γρήγορα ανερχόμενη δύναμη ανάμεσα στα 50 εγγεγραμμένα σωματεία Μακεδονίας-Θράκης.
Η έλλειψη στίβου και γηπέδου ήταν και ο βασικός λόγος για την υποβολή του παρακάτω υπομνήματος. Ενώ είχε παραχωρηθεί μία μικρή αλάνα ιδιοκτησίας Αεροπορικής Αμύνης, η οποία μετατράπηκε σε στίβο από μέλη και οπαδούς του συλλόγου, ο χώρος δεν ήταν αρκετός καθώς εκεί γυμνάζονταν πάνω από 10 προσφυγικά σωματεία καθώς και οι μαθητές δύο Σχολών.
Λόγω του μεγέθους αλλά και της ακαταλληλότητας του στίβου, ο ΠΑΟΚ νοίκιαζε δίπλα από την αλάνα ένα μέρος του οικοπέδου ιδιοκτησίας της Εθνικής Τραπέζης.
Πρωτίστως για την επιβίωση των προσφυγικών σωματείων αλλά και την μετέπειτα εξέλιξή τους, ήταν απαραίτητη η δημιουργία ενός ενιαίου στίβου με την συγχώνευση των δύο οικοπέδων καθώς και μιας σειράς άλλων εργασιών που δεν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν χωρίς την παρέμβαση της κυβέρνησης.
Κάπως έτσι ξεκίνησε το Σιντριβάνι, η πρώτη ιστορική έδρα του «δικεφάλου» που ο Νότης Τσίντογλου στην ταινία «90 χρόνια ΠΑΟΚ» αποκάλεσε το «Συναχτήρι της προσφυγιάς», τόπο συνάντησης του καημού της Ρωμιοσύνης, του δικού μας ΠΑΟΚ.
Είναι χαρακτηριστικό του ήθους του σωματείου από την μέρα της ιδρύσεως του, το ύφος της επιστολής, το οποίο απευθύνεται στον ισχυρό άνδρα της Ελλάδος με τρόπο περήφανο, ενώ χρησιμοποιώντας το ειδικό βάρος το οποίο είχε ήδη αποκτήσει, προσφέρει καλές υπηρεσίες και στα υπόλοιπα προσφυγικά σωματεία της Θεσσαλονίκης».
Ιδού η επιστολή και το υπόμνημα:
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα