29 Απριλίου 1933
Ο τελικός Κυπέλλου Αγγλίας του 1933 μεταξύ της Έβερτον του Ντίξι Ντιν και της Μάντσεστερ Σίτι του Σαμ Κόουαν δεν είχε μόνο αγωνιστικό ενδιαφέρον.
Μια μέρα σαν κι αυτή (29 Απριλίου) ήταν, όταν για πρώτη φορά σε τόσο σπουδαίο αγώνα οι ποδοσφαιρικές φανέλες «ντύθηκαν» με νούμερα, προκειμένου να ξεχωρίζουν οι παίκτες.
Ήδη από το 1924 είχαν καταγραφεί… αριθμημένα περιστατικά, ωστόσο σε εκείνη τη μονομαχία μεταξύ των «ζαχαρωτών» και των «πολιτών» ήταν που αποκτήθηκε η μονιμότητα.
Η πορεία των δύο φιναλίστ
Έβερτον και Μάντσεστερ Σίτι άρχισαν την πορεία τους από τον 3ο γύρο, όπως όλες οι ομάδες της 1ης κατηγορίας.
Τα «ζαχαρωτά» ισοφαρίστηκαν δύο φορές από τη Λέστερ στο «Φίλμπερτ Στριτ», αλλά με γκολ του Τζέιμς Νταν πήραν τη νίκη (3-2) και την πρόκριση στην επόμενη φάση.
Η Μπέρι της 2ης κατηγορίας κατέγραψε συμπαθητικό ποσοστό κατοχής, αλλά με δύο γκολ του Τόμι Τζόνσον και ένα του Ντιν, η Έβερτον επικράτησε 3-1 και κλήθηκε να αντιμετωπίσει τη Λιντς.
Δύο πολύ σημαντικές αποκρούσεις του Τεντ Σάγκαρ κράτησαν το «μηδέν» στα μετόπισθεν, ώσπου ο «Ντίξι» άνοιξε το σκορ και ο Τζίμι Στάιν διαμόρφωσε το τελικό 2-0 με απευθείας εκτέλεση κόρνερ.
Η Λούτον Τάουν της 3ης κατηγορίας αποδείχθηκε παντελώς ακίνδυνη στην προημιτελική φάση (6-0), ενώ ο Ντιν συνέχισε την παράδοση που τον ήθελε να βρίσκει δίχτυα σε όλους τους γύρους.
Αρκετά δύσκολο αποδείχθηκε το εμπόδιο της Γουέστ Χαμ στο ουδέτερο «Μολινό», αφού τη στιγμή που το σκορ βρισκόταν στο 1-1 ο Τζέιμς Γουντ αστόχησε προ κενής εστίας, προτού ο Τζιμ Μπάρετ κάνει λάθος που δεν έμεινε ανεκμετάλλευτο από τον Τεντ Κρίτσλεϊ (2-1).
Η Μάντσεστερ Σίτι, από την πλευρά της, έδωσε έναν επιπλέον αγώνα, καθώς δεν μπόρεσε να κάμψει άμεσα την αντίσταση της Γκέιτσχεντ, η οποία συμμετείχε στην 3η κατηγορία.
Το 1-1, πάντως, εκνεύρισε τους «πολίτες», οι οποίοι 4 ημέρες αργότερα συνέτριψαν με 9-0 τον αδύναμο αντίπαλο στο «Μέιν Ρόουντ» (6 διαφορετικοί σκόρερ – 3 γκολ ο Φρεντ Τίλσον).
Το εισιτήριο του 4ου γύρου έγραφε Γουόλσολ, μία ομάδα επίσης 3ης κατηγορίας η οποία όμως είχε πετάξει έξω την Άρσεναλ. Τελικά, με 2 γκολ του Έρικ Μπρουκ (και αριθμητικό πλεονέκτημα λόγω αποβολής του Ριντ) η Μάντσεστερ Σίτι πήρε την πρόκριση.
Υπό το βλέμμα 69.920 θεατών, η Μπόλτον φιλοδοξούσε να κάνει τη ζημιά στον γειτονικό σύλλογο και το πλησίασε με το άνοιγμα του σκορ, προτού ο Μπρουκ ανατρέψει τα δεδομένα.
Με τη βοήθεια του αέρα, οι γηπεδούχοι ισοφάρισαν έπειτα από κόρνερ του Ρέιμοντ Γουέστγουντ, αλλά ο Μπρουκ έφτασε στο χατ-τρικ με πέναλτι και ο Τίλσον διαμόρφωσε το τελικό 2-4 προς το φινάλε.
Την επόμενη ημέρα, η «The Manchester Guardian» στάθηκε στη θαυμάσια εμφάνιση του Μπρουκ και πρότεινε ότι θα πρέπει να είναι υποψήφιος για την εθνική ομάδα.
Ο προημιτελικός της Μάντσεστερ Σίτι με την Μπέρνλι της 2ης κατηγορίας κρίθηκε νωρίς χάρη σε ένα σόλο του Τίλσον (1-0), ενώ ο ημιτελικός με την Ντέρμπι Κάουντι στο ουδέτερο «Λιντς Ρόουντ» αποδείχθηκε πιο εύκολος, καθώς τα γκολ των Χάουαρντ Φάμπιαν και Σάμι Κρουκς σημειώθηκαν στο φινάλε και απλώς διαμόρφωσαν το τελικό 3-2.
Τα στοιχεία πριν από τον τελικό
Η Έβερτον δεν είχε καλή παράδοση σε τελικούς, αφού ναι μεν είχε νικήσει τη Νιούκαστλ με 1-0 το 1906, αλλά είχε χάσει το 1893, το 1897 και το 1907.
Η Μάντσεστερ Σίτι, αντίθετα, προερχόταν από ανάμικτα συναισθήματα, δεδομένου ότι μέχρι τότε μετρούσε μία επικράτηση (1904) και μία ήττα (1926) από την Μπόλτον.
Το απόγευμα (σ.σ. 15:00 τοπική ώρα) της 29ης Απριλίου 1933, οι δύο ομάδες κλήθηκαν να διασταυρώσουν τα ξίφη τους στο «Γουέμπλεϊ» για πρώτη φορά στον θεσμό του Κυπέλλου Αγγλίας.
Αμφότεροι οι φιναλίστ είχαν καταγράψει από μία νίκη, ως γηπεδούχοι, στο πρωτάθλημα εκείνης της σεζόν, ενώ η Έβερτον προερχόταν από τον τίτλο του 1932.
Οι εφημερίδες δεν έδιναν τον χαρακτηρισμό του φαβορί σε κάποια από τις δύο ομάδες, οι οποίες στο πρωτάθλημα «βολόδερναν» σε 10η και 16η θέση αντίστοιχα.
Η τυπικά γηπεδούχος Έβερτον θεωρείτο πιο ικανή στην επίθεση, ενώ η Μάντσεστερ Σίτι «κέρδιζε» στη δύναμη και την αποφασιστικότητα.
Τα «ζαχαρωτά» πέρασαν την εβδομάδα πριν από τον τελικό στη λουτρόπολη του Μπάξτον και την παραμονή ταξίδεψαν στο Ντόρκινγκ με θετική αύρα, διότι ο Τζέιμς Νταν είχε ξεπεράσει πλήρως το πρόβλημα στον μηρό και ήταν διαθέσιμος.
Να σημειωθεί ότι χρέη προπονητή στην Έβερτον ασκούσε το πιο λαμπρό «αστέρι» της, ο Ντίξι Ντιν, ο οποίος σχεδίαζε να παρατάξει την ίδια ενδεκάδα με τις 4 από τις 5 προηγούμενες αναμετρήσεις της στο Κύπελλο.
Η Μάντσεστερ Σίτι, από την πλευρά της, χαλάρωσε για λίγες ημέρες στο Μπάσεϊ, αλλά η κατάσταση δεν ήταν εξίσου ρόδινη, υπό την έννοια ότι ο Φρεντ Τίλσον θα ήταν απών λόγω ενός τραυματισμού στο πόδι.
Αντίθετα, με την Έβερτον, οι «πολίτες» διέθεταν προπονητή, τον Γουίλφ Γουάιλντ, ο οποίος είχε αναλάβει την περυσινή χρονιά, τους οδήγησε στο πρωτάθλημα του 1937 και γεύθηκε μαζί τους το πικρό ποτήρι του υποβιβασμού το 1938!
Η ώρα των… αριθμών
Εν συγκρίσει με την ομάδα του 1926 που είχε κατακτήσει το Κύπελλο, μόνον οι Σαμ Κόουαν, Τζίμι Μακ Μιούλαν και Τόμι Τζόνσον βρίσκονταν στην αποστολή του αγώνα: οι δύο πρώτοι στο ρόστερ της Μάντσεστερ Σίτι, ο τελευταίος (σ.σ. πρώτος σκόρερ των «πολιτών» μέχρι τότε) σε εκείνο της Έβερτον.
Με 2 αμυντικούς, 3 μέσους και 5 επιθετικούς, κατά την προσφιλή τακτική της εποχής, παρατάχθηκαν οι δύο φιναλίστ στον αγωνιστικό χώρο του «Γουέμπλεϊ».
Το παράδοξο δεν ήταν η προώθηση του Άλεκ Χερντ στην επίθεση για να καλυφθεί το κενό του Τίλσον (σ.σ. ο Μπόμπι Μάρσαλ έπαιξε μέσα-δεξιά), αλλά οι αριθμοί στις φανέλες των 22 παικτών.
Ήταν η πρώτη φορά σε τελικό Κυπέλλου Αγγλίας που τα κοντομάνικα αποκτούσαν… διακόσμηση για να ξεχωρίσουν οι πρωταγωνιστές.
Η τυπικά γηπεδούχος Έβερτον κατείχε από το Νο1 μέχρι το Νο11, ενώ η Μάντσεστερ Σίτι ακολούθησε το ανάποδο… δρομολόγιο, κοινώς από το Νο22 του τερματοφύλακα Λεν Λάνγκφορντ κατέληξε στο Νο12 του Έρικ Μπρουκ.
Οι 92.250 θεατές δεν απόρησαν ιδιαίτερα με την ύπαρξη των αριθμών, καθώς από το 1924 είχαν καταγραφεί περιστατικά με αριθμημένες φανέλες, επί της ουσίας όμως, στον τελικό Κυπέλλου του 1933 άρχισε να γίνεται… σύστημα.
Οι συνθέσεις του ιδιαίτερου αυτού αγώνα:
ΕΒΕΡΤΟΝ (-): 1.Σάγκαρ, 2.Κουκ, 3.Κρέσγουελ, 4.Μπρίτον, 5.Γουάιτ, 6.Τόμσον, 7.Τζέλνταρντ, 8.Νταν, 9.Ντιν, 10.Τζόνσον, 11.Στάιν.
ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΣΙΤΙ (Γουίλφ Γουάιλντ): 22.Λάνγκφορντ, 21.Καν, 20.Ντέιλ, 19.Μπάσμπι, 18.Κόουαν, 17.Μπρέι, 16.Τόσλαντ, 15.Μάρσαλ, 14.Χερντ, 13.Μακ Μιούλαν, 12.Μπρουκ.
Η «δίψα» των ποδοσφαιρόφιλων για τον τελικό ήταν τόσο έντονη, που χρησιμοποιήθηκαν συρματοπλέγματα μήκους 16χλμ., προκειμένου να περιοριστεί το φαινόμενο της παράνομης εισόδου.
H Μπάντα της Ιρλανδικής Φρουράς και η μπάντα της Έφιππης Βασιλικής Φρουράς παιάνισαν πριν από τη σέντρα ενός αγώνα που παρακολούθησαν μεταξύ άλλων ο Δούκας του Γιορκ, ο Βαρόνος Γουίγκραμ, ο ναύαρχος Σερ Λάιονελ Χάλσεϊ, o Αυστριακός πρέσβης Βαρόνος φον Φράνκενσταϊν και η φημισμένη πολυεθνική ομάδα κρίκετ West Indies.
Αντίθετα, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν στον Βασιλιά Γεώργιο Ε’ να μεταβεί στο «Γουέμπλεϊ» και να απολαύσει τον τελικό.
Μονόπλευρος τελικός
Το ματς άρχισε με τη Μάντσεστερ Σίτι να πραγματοποιεί την πρώτη επίθεση. Η Έβερτον, πάντως, δεν άργησε να κυριαρχήσει, κατά βάση από την αριστερή πτέρυγα με τον Τζίμι Στάιν. Ο Σκωτσέζος δημιούργησε πολλά προβλήματα στον δεξιό μπακ Σιντ Καν, ο οποίος υποχρεώθηκε να παραχωρήσει ουκ ολίγα κόρνερ.
Η πρώτη τελική των «ζαχαρωτών» προς την εστία έγινε λίγο μετά το ημίωρο, όταν η προσπάθεια του Στιν αποκρούστηκε από τον Λάνγκφορντ. Αμέσως μετά, ο Ντιν δεν κατάφερε να βρει την μπάλα, έπειτα από σέντρα του δραστήριου Στάιν, ο οποίος όμως στο 41’ άνοιξε το σκορ προ κενής εστίας.
Η Έβερτον συνέχισε να ελέγχει τον ρυθμό και στο β’ ημίχρονο, ενώ κάποια μακρινά σουτ των παικτών της Μάντσεστερ Σίτι δεν άγχωσαν τον Σάγκαρ. Αντιθέτως, στο 52’ ο Λάνγκφορντ δεν αντέδρασε καλά σε σέντρα του Μπίτον (το ίδιο είχε συμβεί και στη φάση του πρώτου γκολ), με συνέπεια ο Ντιν να δώσει προβάδισμα δύο γκολ στην ομάδα του με εξ επαφής κεφαλιά.
Μερικές επιθέσεις των «πολιτών» αναχαιτίστηκαν από την άμυνα των «ζαχαρωτών» και, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η «The Manchester Guardian», η απόδοση του Γουόρνι Κρέσγουελ ήταν «σχεδόν τέλεια».
Δέκα λεπτά πριν από τη λήξη, ο Νταν πήρε κεφαλιά μετά από κόρνερ και έβαλε το κερασάκι στην τούρτα, καθώς διαμόρφωσε το τελικό 3-0 υπέρ της Έβερτον. Ο Τζόνσον είχε «οπλίσει» για να σκοράρει κατά της πρώην ομάδας του στην εκπνοή, όμως ο διαιτητής Έντι Γουντ τον… ανέκοψε με το σφύριγμα της λήξης.
Δύο videos από τον τελικό:
Ο αρχηγός Ντίξι Ντιν παρέλαβε το τρόπαιο από τον Δούκα του Γιορκ και τη Βασιλομήτορα Ελισάβετ, ενώ δύο ημέρες αργότερα η αποστολή των θριαμβευτών επέστρεψε στο Λίβερπουλ.
Το βράδυ της Δευτέρας τα «ζαχαρωτά» παρέλασαν στην πόλη με την ίδια άμαξα που είχε χρησιμοποιηθεί για τους εορτασμούς της κατάκτησης του Κυπέλλου του 1906.
Αργότερα, πραγματοποιήθηκε μία δεξίωση στο δημαρχείο, όπου πολλοί παρευρισκόμενοι χαιρέτησαν τους παίκτες, ενώ στη συνέχεια το τρόπαιο μεταφέρθηκε σε δημόσια θέα για το κοινό στο «Γκούντισον Παρκ».
Ο πρώτος… αριθμημένος τελικός είχε πια πάρει θέση στην Ιστορία του ποδοσφαίρου.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα