Τον αποκάλεσαν «Mr Arsenal» και δικαίως, αφού πέρασε σχεδόν 20 χρόνια στους «κανονιέρηδες», δηλαδή όλη του την ποδοσφαιρική καριέρα, με περισσότερες από 500 συμμετοχές.

Ο άνθρωπος που είπε κάποτε «θα υπέγραφα οποιοδήποτε συμβόλαιο χωρίς να το διαβάσω, αρκεί να είχε πάνω το έμβλημα της Άρσεναλ» ήταν γεννημένος για να ηγείται του συνόλου, αλλά αδύναμος να επιβληθεί στον εαυτό του, με τον οποίο έδωσε μεγάλη μάχη προκειμένου να βγει νικητής.

Ο Τόνι Άνταμς γίνεται 52 ετών την Τετάρτη 10 Οκτωβρίου και το Sport-Retro.gr θυμάται τις στιγμές που σημάδεψαν την καριέρα του και τη ζωή του.

 

Γεννημένος αρχηγός

Ο Τόνι Αλεξάντερ Άνταμς γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1966 στην περιοχή Ρόμφορντ του Έσεξ και από τα σχολικά του χρόνια ήταν ένας εξαίρετος παίκτης που αγωνιζόταν στην άμυνα, αλλά είχε και αρκετά καλά τεχνικά χαρακτηριστικά.

Στα 14 του μόλις χρόνια υπέγραψε συμβόλαιο με την Άρσεναλ και αμέσως ξεχώρισε στην ομάδα Νέων για την ευφυΐα του, την καλή του αντίληψη, τον τρόπο που διάβαζε το παιχνίδι, καθώς και την καλή του τεχνική.

Ένα από τα πιο έντονα στοιχεία της προσωπικότητάς του, όμως, ήταν οι ηγετικές ικανότητες που έδειχνε να έχει εντός, αλλά και εκτός αγωνιστικού χώρου, οι οποίες τον βοηθούσαν να κερδίσει τον σεβασμό των συμπαικτών του.

Η Κέιτ Χέι, εκπαιδευτικός σύμβουλος στην Άρσεναλ εκείνη την εποχή και μετέπειτα βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, είπε χρόνια αργότερα πως η επιρροή που έδειχνε να έχει στους υπόλοιπους ο Άνταμς ήταν πρωτόγνωρη για την ηλικία που βρισκόταν.

Πραγματοποίησε το ντεμπούτο στην πρώτη ομάδα λίγο μετά τα 17α γενέθλιά του και συγκεκριμένα στις 5 Νοεμβρίου 1983, σε αναμέτρηση κόντρα στη Σάντερλαντ.

Το 1986 ξεκίνησε τη σεζόν ως βασικός κατ’ εντολή του Τζορτζ Γκρέιαμ που μόλις είχε αναλάβει τα ηνία της ομάδας, ενώ την Πρωτοχρονιά του 1988 του έδωσε το περιβραχιόνιο, με συνέπεια να χριστεί ο νεότερος αρχηγός στην ιστορία της Άρσεναλ (σ.σ. 21 ετών), μία θέση που κράτησε μέχρι την απόσυρσή του το 2002.

Σύμφωνα με την Κέιτ Χέι, ίσως αυτή η πρόωρη ωριμότητα που έπρεπε να επιδείξει εκείνη την εποχή, να ήταν και ο κύριος λόγος που ο Άνταμς αντιμετώπισε τόσα προσωπικά προβλήματα αργότερα.

Ο Γκρέιαμ ήταν ο άνθρωπος που τον βοήθησε να γίνει ένας ολοκληρωμένος αμυντικός και τον πίστεψε ως παίκτη περισσότερο από κάθε άλλο, σε μία δύσκολη εποχή για τον σύλλογο, επειδή είχε κατακτήσει μόλις ένα Κύπελλο Αγγλίας (1979) μετά το νταμπλ του 1971.

 

Εξιλέωση μέσω Βενγκέρ

Εντούτοις, η αμυντική προσέγγιση του Γκρέιαμ δεν άφησε τον Άνταμς να ξεδιπλώσει τις τεχνικές του αρετές και τον μετέτρεψε απλά σε ένα τέλειο γρανάζι στα μετόπισθεν των «κανονιέρηδων».

«Θυμάμαι ότι ο Τζορτζ (σ.σ. Γκρέιαμ) μου έλεγε να τρέχω, να πιέζω, να μαρκάρω συνεχώς και να μην κρατάω τη μπάλα στα πόδια μου. Μετά από λίγο μου έγινε δεύτερη φύση όλο αυτό», δήλωσε χρόνια αργότερα ο παίκτης, ο οποίος έφτασε να λοιδορείται ως άτεχνος από τους φιλάθλους και τον Τύπο λόγω του τρόπου που αγωνιζόταν – ομοίως και ολόκληρη η Άρσεναλ.

Η ημέρα που η Άρσεναλ μετατράπηκε σε… Αρσέναλ

Ο Τζέισον Κόουλι πάντως αναφέρει στο βιβλίο του «Το τελευταίο παιχνίδι», το οποίο είναι αφιερωμένο στην Άρσεναλ της σεζόν 1988-89 που στέφθηκε πρωταθλήτρια μετά από 18 χρόνια: «Με τον Βενγκέρ ανακαλύψαμε πόσο δημιουργικός μπορούσε να γίνει ο Άνταμς, ενώ αναρωτιόμασταν αρχικά γιατί ο προπονητής επιλέγει να τον χρησιμοποιεί ως χαφ.

Τον Μάιο του 1998 πέτυχε το τέταρτο γκολ στη νίκη με 4-0 επί της Έβερτον που σιγούρεψε τον πρώτο τίτλο της ομάδας στην εποχή της Premier League. Ο δεξιοπόδαρος Άνταμς κοντρόλαρε με το στήθος τη μακρινή μπαλιά του Στιβ Μπουλντ και εκτέλεσε άψογα με το αριστερό.

Αυτό επί Γκρέιαμ θα ήταν αδιανόητο. Μετά το ματς μάλιστα όταν όλοι ρωτούσαν τον Βενγκέρ περί αυτού, απάντησε χαμογελώντας: ‘Κάτι λίγο από Μπεκενμπάουερ, ε;’’»

Ο Βενγκέρ επηρέασε τον τρόπο που αγωνιζόταν ο Άγγλος στόπερ και κατά μία έννοια τον «εξιλέωσε» στα μάτια του κόσμου, αλλά η αλήθεια είναι πως χωρίς την πίστη που έδειξε στο πρόσωπό του, ο Γκρέιαμ ποτέ δεν θα είχε γίνει ο παίκτης που αγάπησαν οι οπαδοί της Άρσεναλ.

Η ακούσια «αυτοθυσία» του Ο’ Λίρι   

Παράλληλα, ο Άνταμς είχε χριστεί διεθνής με την Αγγλία στις 18 Φεβρουαρίου 1987, σε φιλικό ματς με την Ισπανία στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου» (σ.σ. πρώτος παίκτης που φορούσε τη φανέλα της εθνικής και δεν είχε γεννηθεί στην επιτυχία του 1966) και ήταν μέλος της αποστολής για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1988 στη Δυτική Γερμανία.

Σε αυτό το τουρνουά σκόραρε, μάλιστα, το ένα από τα δύο γκολ της ομάδας (σ.σ. αυτό κόντρα στην ΕΣΣΔ στην ήττα με 3-1 που σήμανε και τον αποκλεισμό), αλλά η εικόνα που είχε μείνει στο μυαλό όλων ήταν αυτή του νεαρού σέντερ-μπακ που εξέθεσε ανεπανόρθωτα ο Μάρκο φαν Μπάστεν, ο οποίος έκανε χατ-τρικ στη νίκη της Ολλανδίας με 3-1 για τη 2η αγωνιστική.

Ο Τύπος τον θεώρησε σχεδόν αποκλειστικά υπεύθυνο για τον αποκλεισμό της Αγγλίας και η κριτική που του ασκήθηκε ήταν τουλάχιστον σκληρή, ενώ οι οπαδοί δημοσίευαν ακόμα και γελοιογραφίες στα φανζίν της εποχής που απεικόνιζαν τον γάιδαρο της παιδικής σειράς «Γουίνι» με το πρόσωπο του Άνταμς.

Το γεγονός, μάλιστα, ότι ήταν αρκετά ντροπαλός για να υπερασπιστεί τον εαυτό του στα ΜΜΕ, σε συνδυασμό με τον μέτριο χειρισμό του λόγου, δεν βοηθούσε ιδιαίτερα.

Επίσης είχε γίνει γνωστό το πρόβλημα αλκοολισμού του, καθώς ήταν εμπνευστής του περίφημου «Νυχτερινού Κλαμπ της Τρίτης», μιας παρέας παικτών της Άρσεναλ που μετά την προπόνηση της Τρίτης έβγαινε στα μπαρ του Λονδίνου και έπινε μέχρι πρωίας.

Ο Γκρέιαμ τα γνώριζε όλα αυτά, αλλά δυστυχώς όσον αφορά στο κομμάτι του ποτού, δεν έκανε ποτέ τίποτα μιας και εκείνη την εποχή τέτοιες καταστάσεις ήταν συνηθισμένες στο ποδόσφαιρο.

Στο αγωνιστικό σκέλος, όμως, ο προπονητής της Άρσεναλ δεν έμεινε άπραγος αν και χρειάστηκε βοήθεια για να πάρει την απόφασή του.

Με τον Τόνι Άνταμς να βρίσκεται σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση, ο Γκρέιαμ είχε σχεδόν αποφασίσει να τον αφήσει εκτός ομάδας τον Οκτώβριο του 1988, ωστόσο πριν να το κάνει ήθελε και μία δεύτερη γνώμη, αυτή του Ντέιβιντ Ο’ Λίρι.

Ο Ιρλανδός άσος που αποτελούσε βασικό μέλος της Άρσεναλ από το 1975 δήλωσε αργότερα, όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Το τελευταίο παιχνίδι»: «Την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 1988, μία μέρα πριν από το εκτός έδρας ματς με τη Γουέστ Χαμ, ο Τζορτζ Γκρέιαμ με κάλεσε στο γραφείο του για να μου ανακοινώσει τι σκόπευε να κάνει με τον Τόνι Άνταμς.

Αφού με ενημέρωσε με ρώτησε «Εσύ τι πιστεύεις;».Τότε του είπα πως το χειρότερο που θα μπορούσε να κάνει ήταν να παραγκωνίσει τον Τόνι. Θα ήταν σαν να έβαζε το τελευταίο καρφί στο φέρετρό του. Έγνεψε καταφατικά το κεφάλι και με ευχαρίστησε. Την επόμενη μέρα είδα ότι δεν θα έπαιζα στο ματς και πήγα να τον ρωτήσω τον λόγο. Άκουσα τη γνώμη σου, οπότε θα παίξουν ο Άνταμς και ο Μπουλντ’, μου είπε».

Με αυτόν τον τρόπο ο Τόνι Άνταμς παρέμεινε στην ενδεκάδα της Άρσεναλ, ενώ ο Ο’ Λίρι παρέμεινε εκτός για αρκετούς μήνες, προτού συνυπάρξουν ξανά όταν η ομάδα πανηγύρισε το πρωτάθλημα στο «Άνφιλντ», σε εκείνο το φοβερό ματς με τη Λίβερπουλ για την τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος.

«Θα σκότωνα για ένα ποτό»

Το πρόβλημα του ποτού, όμως, ήταν αυτό που συνέχισε να ορίζει τη ζωή του Άνταμς, ο οποίος μέρα με τη μέρα συνέχισε να βουλιάζει περισσότερο στη δίνη του αλκοολισμού, των ναρκωτικών, αλλά και του τζόγου, ενώ κάθε τόσο εμπλεκόταν σε καυγάδες σε διάφορες παμπ.

Η μη επιλογή του από τον αείμνηστο σερ Μπόμπι Ρόμπσον για την τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1990 ήταν ένα γεγονός που πήρε αρκετά βαριά.

Το αποκορύφωμα ήρθε τον Δεκέμβριο του 1990 όταν ενεπλάκη σε τροχαίο, με τις εξετάσεις αργότερα να δείχνουν ότι το ποσοστό του αλκοόλ στο αίμα του ήταν τέσσερις φορές πάνω από το επιτρεπτό.

Ο Τόνι Άνταμς, ο αμυντικός της Άρσεναλ και διεθνής με την Αγγλία, καταδικάστηκε σε φυλάκιση τεσσάρων μηνών χωρίς τη δυνατότητα εξαγοράς και άρχισε να εκτίει άμεσα την ποινή του.

«Ένιωθα ανασφαλής και θλιμμένος κάθε φορά που βρισκόμουν εκτός γηπέδου. Το γεγονός ότι η καλή απόδοση στο γήπεδο ήταν αρκετή για όλους με έκανε έναν άνθρωπο που δεν αντιλαμβανόταν την έννοια της ευθύνης στην υπόλοιπη ζωή μου.

Στη φυλακή ένιωσα περιέργως ασφαλής, αναλογιζόμενος τώρα αυτή την αίσθηση βρίσκω τρομακτική την κατάσταση στην οποία είχα περιέλθει», δήλωνε αργότερα ο ίδιος.

Οι μέρες στη φυλακή πέρναγαν με μπόλικο γυμναστήριο και ανάγκη για παραπάνω φαγητό σύμφωνα με τον Άνταμς, ο οποίος λόγω καλής διαγωγής αποφυλακίστηκε μετά από 57 μέρες.

Επέστρεψε στην Άρσεναλ, αλλά δεν έκοψε τις κακές συνήθειες, ενώ έχασε και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1992 λόγω τραυματισμού, παρά τη βελτιωμένη αγωνιστική του εικόνα.

Οι επιτυχίες με την ομάδα όπως το νταμπλ του 1993, με κατακτήσεις του League Cup και του Κυπέλλου Αγγλίας, η κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1994, το περιβραχιόνιο της εθνικής που του δόθηκε το 1995 ήταν μερικά από τα παράσημα της εποχής.

Όταν το περιβραχιόνιο του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος δόθηκε από τον προπονητή Γκλεν Χοντλ στον Άλαν Σίρερ, ο Άνταμς ενοχλήθηκε πολύ, όπως αποκάλυψε το 2008.

Ο αμυντικός της Άρσεναλ μέρα με τη μέρα γινόταν πιο επιθετικός και πιο αλαζόνας, όπως έγραφε ο ίδιος αργότερα στην αυτοβιογραφία του.

Στις 26 Ιουνίου 1996 η Αγγλία ηττήθηκε από τη Γερμανία στα πέναλτι στον ημιτελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, το οποίο διοργάνωνε στο έδαφός της.

Για όλους τους Άγγλους ήταν μία μεγάλη στιγμή θλίψης, αλλά για τον Τόνι Άνταμς, ήταν η νύχτα που ράγισε το γυαλί.

Όπως περιγράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Εξαρτημένος»: «Το επόμενο πρωί πήγα σε μία τοπική παμπ του Έσεξ και άρχισα να πίνω τη μία Guiness μετά την άλλη.

Αυτό ήταν κάτι που συνέχισα να κάνω για έξι εβδομάδες έως ότου ένα πρωί ξύπνησα σε ένα κεντρικό ξενοδοχείο του Λονδίνου δίπλα σε μία κοπέλα που δεν ήξερα ούτε το όνομά της και δεν με ενδιέφερε κιόλας.

Ήθελα μόνο να κάνουμε σεξ και μετά να συνεχίσω να πίνω. Δεν υπήρχε ευχαρίστηση σε τίποτα παρά μόνο ζωώδης ανάγκη, τα συναισθήματα ενός άλλου ανθρώπινου όντος δεν με ενδιέφεραν καν.

Ήταν 7 το πρωί, με χτυπούσε το φως μέσα από τις κουρτίνες, το πάτωμα ήταν γεμάτο από κουτάκια μπίρας, το μίνι μπαρ του δωματίου είχε αδειάσει κι εγώ σκεφτόμουν ότι θα μπορούσα να σκοτώσω για ένα ποτό».

Υπάρχει μόνο ένας Τόνι Άνταμς…

Ο Τόνι Άνταμς αποφάσισε τότε να παλέψει με αυτό που τον έτρωγε και σύμμαχός του υπήρξε ο Αρσέν Βενγκέρ στον οποίο εξομολογήθηκε τα πάντα.

«Ένα βράδυ καθόμουν σε ένα μπαρ και έπινα. Κάποια στιγμή ο μπάρμαν μου είπε ‘το επόμενο είναι κερασμένο Τόνι”. Τότε του είπα ‘όχι, αρκετά πια, δεν γίνεται να συνεχιστεί αυτό’. Σκεφτόμουν ότι τα τελευταία 12 χρόνια, είχα πάει φυλακή, είχα 29 ράμματα στο κεφάλι από καυγάδες, καθώς και εκείνο το τροχαίο και είχα πέσει αρκετά χαμηλά», είπε αργότερα ο Άνταμς.

Σε ένα αποκορύφωμα της αντίθεσης που είχε η ζωή του εντός κι εκτός γηπέδων είπε: «Θυμάμαι ότι κάποια στιγμή βγήκα καλύτερος παίκτης σε έναν αγώνα, ενώ ήμουν μεθυσμένος από το προηγούμενο βράδυ».

Συμμετείχε σε πρόγραμμα απεξάρτησης και ήταν αποφασισμένος να τα καταφέρει, όπως μαρτυρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της θεραπείας δεν λύγισε ούτε όταν έχασε και τους δύο του γονείς.

Ξεπέρασε τον αλκοολισμό, σπούδασε ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο του Μπρούνελ, έγινε ιδρυτής της κλινικής «Μία ευκαιρία στον αθλητισμό» για αθλητές με προβλήματα εθισμού και ως ποιητική ειρωνεία παντρεύτηκε την Πόπι Τίτσερ, της γνωστής οικογενείας που κατέχει την ομώνυμη φίρμα ουίσκι.

Ήταν κάτι το οποίο σχολίασε και ο ίδιος χιουμοριστικά: «Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι φρόντισα να ξυπνάω ακόμα δίπλα σε… Τίτσερ (teacher=δασκάλα), αλλά τώρα αυτή τη φορά είναι η σωστή επιλογή».

Αμφότεροι έχουν αποκτήσει τρία παιδιά, ενώ ο Άνταμς έχει άλλα δύο από τον πρώτο του γάμο με την Τζέιν Σέι (σ.σ. το ζεύγος χώρισε το 1997).

https://www.youtube.com/watch?v=DlYPmmAn7mc&t=1s

«Στέκομαι μπροστά σας ως ο Τόνι Άνταμς ο άνθρωπος και όχι μόνο ποδοσφαιριστής», είπε ο ίδιος στην παρουσίαση της αυτοβιογραφίας του, ο Βενγκέρ δήλωσε πως αυτό που κατάφερε ήταν από τα μεγαλύτερα θαύματα που έχει δει να συμβαίνουν, ενώ ο συμπαίκτης και καλός του φίλος Λι Ντίξον έλεγε πως ήταν σαν να τον γνώριζε πάλι από την αρχή.

Ένα ακόμα θαύμα συνέβη το 2015, όταν σε ένα τυπικό ιατρικό τσεκ-απ, ανιχνεύθηκε πρόβλημα στην καρδιά του και υποβλήθηκε σε επιτυχημένη επέμβαση, η οποία του έσωσε τη ζωή.

Ντέιβιντ Σίμαν: Ένας ακομπλεξάριστος άσος, ένας βαθύτατα ανθρωπιστής

Ο Τόνι Άνταμς τερμάτισε την καριέρα του ως πρωταθλητής και κυπελλούχος το 2002, ενώ εισήχθη και στο Hall of Fame του Αγγλικού Ποδοσφαίρου.

Νωρίτερα είχε γίνει ο τελευταίος Άγγλος παίκτης που σκόραρε στο παλιό «Γουέμπλεϊ», κατά τη φιλική νίκη επί της Ουκρανίας με 2-0 στις 31 Μαΐου 2000.

Ο «Mr Arsenal» παραμένει μέχρι σήμερα ένας από τους πιο αγαπημένους παίκτες όλων των εποχών για τους οπαδούς των «κανονιέρηδων», αλλά και από τους πιο πετυχημένους που φόρεσαν τη φανέλα τους.

Ο ανδριάντας του στέκεται έξω από το «Έμιρεϊτς» από το 2011 πλάι σε εκείνους του Τιερί Ανρί και του Χέρμπερτ Τσάπμαν, προκειμένου να θυμίζει σε όλους ότι έχει βάση το σύνθημα που συνήθιζε να φωνάζει η εξέδρα και έλεγε: «Υπάρχει μόνο ένας Τόνι Άνταμς».