Το Sport-Retro.gr συνεχίζει την καταγραφή των ντέρμπι που αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγή, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα εξαφανιστούν οι ακρότητες κάθε είδους.
Στις 19 Απριλίου 1995 δεν θρηνήσαμε θύματα όπως στις 13 Ιανουαρίου 1991, αλλά διεξήχθη ένας από τους πολλούς ντροπιαστικούς τελικούς Κυπέλλου Ελλάδας.
Αντίπαλοι στον αγωνιστικό χώρο του ΟΑΚΑ τέθηκαν ο Παναθηναϊκός και η ΑΕΚ, ενώ διαιτητής ορίστηκε ένας εκ των βοηθών του Σταύρου Ζακεστίδη στο «ματωμένο» ντέρμπι: ο Φίλιππος Μπάκας.
Η πορεία τους
Στο μεγαλύτερο διάστημα της δεκαετίας του 1990 ο Παναθηναϊκός και η ΑΕΚ ήταν οι, κατά τεκμήριο, καλύτερες ελληνικές ομάδες κι εκείνες που μονοπωλούσαν τους τίτλους.
Από το 1989 μέχρι και το 1996 μοιράστηκαν τα πρωταθλήματα (από 4 η κάθε μία), ενώ από το 1988 μέχρι και το 1997 τους ξέφυγαν 2 κύπελλα (τα πήρε ο Ολυμπιακός το 1990 και το 1992).
Το πρωτάθλημα της σεζόν 1994-95 εξελίχθηκε σε περίπατο για τον Παναθηναϊκό του Χουάν Ραμόν Ρότσα, ο οποίος γνώρισε την πρώτη του ήττα μόλις στις 19 Μαρτίου 1995 (από τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα), όταν πια όλα είχαν κριθεί.
Η ΑΕΚ, αντίθετα, άφησε αρκετά εύκολα τα σκήπτρα της τελευταίας τριετίας με -21 βαθμούς από το «τριφύλλι» και, μάλιστα, κατέλαβε μόλις την 5η θέση (μαζί με Ηρακλή και Άρη).
Ο Παναθηναϊκός, πάντως, δεν ξεπέρασε με άνεση όλα τα εμπόδια ως τον τελικό του Κυπέλλου, αρχής γενομένης από τον β’ γύρο, όπου έχασε 2-1 στο ΟΑΚΑ από τον Απόλλωνα, αλλά το γύρισε με 3-0 στη ρεβάνς.
Εν συνεχεία, απέκλεισε στην παράταση την Ξάνθη (0-1 η κανονική διάρκεια των δύο αγώνων) και, βέβαια, κλήθηκε να καλύψει το 1-2 του Ολυμπιακού με δικό του 3-2 στο Στάδιο Καραϊσκάκη (το περίφημο πέναλτι του Αλέκου Αλεξανδρή που απέκρουσε ο Γιόζεφ Βάντσικ στην εκπνοή).
Το έργο των «πρασίνων» στα ημιτελικά αποδείχθηκε πολύ εύκολο, καθώς αντιμετώπισε την Καβάλα, ουραγό της Α’ Εθνικής, την οποία νίκησε με 1-0 εκτός έδρας και 5-0 στο ΟΑΚΑ.
Η ΑΕΚ, από την πλευρά της, έκαμψε εύκολα την αντίσταση της Δόξας Βύρωνα (3-1 εκτός, 2-1 εντός), του Παναιτωλικού (4-1 εντός, 5-0 εκτός), του Εθνικού (1-0 εκτός, 2-1 εντός) και του Εδεσσαϊκού (1-0 εντός κι εκτός).
Εν ολίγοις, η «Ένωση» του Ντούσαν Μπάγεβιτς παρατάχθηκε στον τελικό της Μεγάλης Τετάρτης 19 Απριλίου με 11 νίκες σε ισάριθμα ματς.
Ο διαιτητής Μπάκας
Ο Φίλιππος Μπάκας από τη Θεσσαλονίκη ορίστηκε να διευθύνει τον τελικό, στον επίλογο μιας σεζόν που «σφύριξε» 9 αναμετρήσεις Α’ Εθνικής και 2 Κυπέλλου.
Έβγαζε εύκολα την κίτρινη κάρτα, ενίοτε και την κόκκινη, ενώ το τελευταίο του ματς πριν από το ντέρμπι ήταν το ΟΦΗ-ΑΕΛ 0-1 μία εβδομάδα νωρίτερα.
«Εγώ σφύριζα διότι ήθελα να ξεδίνω ένα Σαββατοκύριακο από την πίεση της δουλειάς. Δεν ήθελα να ξεδίνω σπίτι. Όχι, δεν το μετάνιωσα που έγινα διαιτητής.
Σταμάτησα πρόωρα και με πείραξε το ότι κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Μετά τον τελικό Κυπέλλου όλοι ήξεραν να βγαίνουν στην τηλεόραση και να σχολιάζουν», δήλωνε 14 χρόνια αργότερα στην εφημερίδα «Εξέδρα».
Στην ίδια συνέντευξη υποστήριξε ότι ένας ατζέντης τον είχε προσεγγίσει για να ενταχθεί στην «ομάδα» που «έστηνε» αγώνες, ενώ αποκάλυψε μέχρι και ποσά που προσφέρονταν σε διαιτητές για τις… υπηρεσίες τους.
«Ήταν μια δύσκολη περίοδος με τρομερά προβλήματα. Πρώτα δέχτηκα την επίθεση στην Αθήνα και 25 μέρες αργότερα έβαλαν φωτιά στο εργοστάσιό μου. Είχα μια βιοτεχνία εξοπλισμού καταστημάτων εστίασης.
Δεν αποζημιώθηκα ποτέ. Δεν πήρα ούτε μία δραχμή. Μέχρι να ορθοποδήσω πέρασα δύσκολα. Στη συνέχεια έγινα ιδιωτικός υπάλληλος. Πωλητής χρωμάτων. Από αφεντικό, υπάλληλος. Έτσι τα φέρνει η ζωή», υποστήριξε στην ίδια εφημερίδα για το διάστημα 1995-1999.
Έκτοτε, ο Φίλιππος Μπάκας εγκατέλειψε τον χώρο της διαιτησίας και, κατ’ επέκταση, αποσύρθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας.
«Μητσάρα ‘βαζέλα’, βγάλε τη φανέλα»
Περισσότεροι από 60.000 θεατές (επισήμως 60.777 τα εισιτήρια) έπιασαν θέση στις εξέδρες του ΟΑΚΑ το σούρουπο της 19ης Απριλίου 1995.
Η «πράσινη» πλευρά του Σταδίου φιλοδοξούσε να πανηγυρίσει για τρίτη διαδοχική χρονιά μετά το 1993 επί του Ολυμπιακού (1-0) και το 1994 επί της ΑΕΚ (4-2 στα πέναλτι).
Οι «κιτρινόμαυροι», από την πλευρά τους, αγνοούσαν το τρόπαιο από το 1983 και το 2-0 επί του ΠΑΟΚ στον πρώτο τελικό που διεξήχθη στο ΟΑΚΑ.
Η πλευρά της ΑΕΚ δεν επιθυμούσε το ματς να πραγματοποιηθεί στο Στάδιο που χρησιμοποιούσε ως έδρα ο αντίπαλος, αλλά το αίτημά της δεν εισακούστηκε.
Συνεπώς, η ενδεκάδα της παρατάχθηκε μερικά μέτρα πιο μακριά από «πράσινους» και διαιτητές, κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου πριν από τη σέντρα.
Η κανονική διάρκεια του αγώνα σημαδεύτηκε κυρίως από τα πολλά σκληρά μαρκαρίσματα που, παραδόξως, δεν επέσυραν αποβολές και δευτερευόντως από τις αξιόλογες φάσεις.
Στέλιος Μανωλάς, Θανάσης Κολιτσιδάκης και Μιχάλης Βλάχος θα έπρεπε να έχουν εγκαταλείψει πρόωρα τον αγωνιστικό χώρο.
Αναμφίβολα, το highlight ήταν το πέναλτι που κέρδισε από τον Στράτο Αποστολάκη και εκτέλεσε ο Δημήτρης Σαραβάκος στο 12ο λεπτό.
Ο «μικρός» έπεσε αρκετά εύκολα στην επαφή που είχε με τον πρώην συμπαίκτη του, όμως η ουσία ήταν ότι αν νικούσε τον Γιόζεφ Βάντσικ θα έπιανε τον Γιώργο Σιδέρη στη λίστα των πρώτων σκόρερ σε τελικούς με 6 γκολ.
Τη στιγμή που η ιαχή «Μητσάρα ‘βαζέλα’, βγάλε τη φανέλα» άρχισε να δονεί το ΟΑΚΑ, ο ίδιος πήρε αρκετά μέτρα φόρα για να δώσει το προβάδισμα στη νέα του ομάδα, αλλά η διαφοροποίηση στον συνηθισμένο τρόπο που εκτελούσε δεν έφερε αποτέλεσμα.
Μάλιστα, είχε χάσει πέναλτι και στο ματς πρωταθλήματος με τον Πανιώνιο πριν από τρεις ημέρες, ενώ ήταν προφανές ότι δεν θα είχε εύκολο έργο απέναντι σε έναν τερματοφύλακα που είχε συνυπάρξει επί τέσσερα χρόνια και του ενέπνεε μεγάλη εμπιστοσύνη.
Η αγάπη του “Μητσάρα” για τον Παναθηναϊκό δεν αμφισβητείται παρά την ιστορία του 1988 με τον Κοσκωτά, ωστόσο αν ήθελε πραγματικά να αστοχήσει θα επέλεγε μία διαφορετική εκτέλεση.
Εξάλλου, ένα ίνδαλμα επαγγελματισμού και σεμνότητας όπως ο Δημήτρης Σαραβάκος δεν θα μπορούσε να συμπεριφερθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο σε μία τόσο μεγάλη ομάδα που τον υποδέχθηκε με θέρμη, όταν έκλεισε ο κύκλος του στο «τριφύλλι».
Τα παρατράγουδα στο ημίχρονο και στο τέλος
Με τη λήξη του α’ ημιχρόνου οι τηλεοπτικές κάμερες έπιασαν τον Γιώργο Βαρδινογιάννη να εξοργίζεται με αστυνομικό που εκούσια ή ακούσια τον εμπόδισε να κινηθεί προς τα ενδότερα.
Ακολούθησε επίθεση αγνώστων προς τον Ντούσαν Μπάγεβιτς, τον Πέτρο Ραβούση και άλλα στελέχη της ΑΕΚ, ενώ ο επί 34 χρόνια υπεύθυνος διοργάνωσης αγώνων των «πρασίνων» Γιάννης Ζαβραδινός είχε τον άχαρο ρόλο του «πυροσβέστη».
Την ίδια ώρα οπαδοί των δύο ομάδων άρχισαν τις ανταλλαγές καπνογόνων, καθισμάτων και λοιπών αντικειμένων, σε μία ανεπανάληπτη 10λεπτη μάχη σχεδόν σώμα με σώμα, καθώς τους χώριζε μόνο ένα κιγκλίδωμα.
Δεκαοκτώ θερμόαιμοι, οι δέκα εξ αυτών ανήλικοι, παραπέμφθηκαν την επόμενη μέρα στον εισαγγελέα.
Ο τελικός οδηγήθηκε στην παράταση και όλα έδειχναν ότι θα είχε την ίδια τύχη με τον περυσινό, δηλαδή ότι θα κρινόταν στη διαδικασία των πέναλτι.
Αλίμονο. Στο 112’ ο Δημήτρης Μάρκος επιχείρησε μια κάθετη μπαλιά, ο Κριστόφ Βαζέχα έπεσε υπερβολικά εύκολα εντός περιοχής μετά από μαρκάρισμα του Βλάχου και ο Μπάκας έδειξε την άσπρη βούλα.
Oι «κιτρινόμαυροι» πήγαν… καροτσάκι τον διαιτητή, ο οποίος απέβαλε Βλάχο-Μανωλά και λίγες στιγμές αργότερα εθεάθη με σκισμένο το αριστερό του μανίκι!
Φυσικά ακολούθησε πανδαιμόνιο και στις εξέδρες με τους οπαδούς της ΑΕΚ να φωνάζουν “Ντούσαν πάρε την ομάδα” και τους διοικητικούς ηγέτες να σκέφτονται το σενάριο αποχώρησης, χωρίς τελικά αυτό να γίνεται πράξη.
Μερικά λεπτά αργότερα, στο 118’, ο Βαζέχα εκτέλεσε εύστοχα το πέναλτι και χάρισε στον Παναθηναϊκό το 15ο Κύπελλο της ιστορίας του (6ο νταμπλ).
Highlight της απονομής ήταν ο θερμός εναγκαλισμός του Γιώργου Βαρδινογιάννη με τον Θανάση Γιαννακόπουλο, ενώ διά χειρός Κώστα Τριβέλλα που του φώναξε “αυτό είναι το φετινό”, ο Γιάννης Καλιτζάκης παρέλαβε πρώτος το τρόπαιο.
Στον αντίποδα ούτε οι μισοί παίκτες της ΑΕΚ δεν ανέβηκαν για να παραλάβουν τα μετάλλιά τους, με συνέπεια να τιμωρηθούν τόσο εκείνοι, όσο και η ομάδα (κεκλεισμένων των θυρών το ματς κόντρα στον Ιωνικό).
Παράλληλα, χρειάστηκε η στήριξη ημιεπαγγελματιών, όπως ο Γιώργος Ανανιάδης, ο Δημήτρης Κωνσταντέλος, ο Γιώργος Αγγελής και ο Φανούρης Χάλαρης για να συμπληρωθούν οι αποστολές των τριών εναπομεινάντων αγώνων της σεζόν.
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Χουάν Ραμόν Ρότσα): Βάντσικ, Αποστολάκης, Ουζουνίδης (64’ Κολιτσιδάκης), Καλιτζάκης, Καπουράνης, Μπορέλι, Νιόπλιας, Γ. Χ. Γεωργιάδης, Μάρκος, Δώνης (73’ Αλεξούδης), Βαζέχα.
ΑΕΚ (Ντούσαν Μπάγεβιτς): Ατματσίδης, Αγορογιάννης (73’ Κοπιτσής), Παπαδόπουλος, Μανωλάς, Κασάπης, Σαμπανάτζοβιτς (117’ Μπορμπόκης), Βλάχος, Σαραβάκος, Σαβέβσκι, Τσιάρτας, Δημητριάδης.
Η επίθεση στον Μπάκα
Δέκα ημέρες αργότερα, ο διαιτητής Μπάκας έπεσε θύμα επίθεσης στη συμβολή των οδών Λαμίας & Αλίμου στο Άνω Καλαμάκι.
Μόλις είχε αφιχθεί στην Αθήνα με τελικό προορισμό την Καλαμάτα, όπου την επόμενη μέρα θα διηύθυνε τον αγώνα της τοπικής ομάδας με τον ΠΑΣ Γιάννινα στο πλαίσιο της 30ής αγωνιστικής της Β’ Εθνικής.
Ας μιλήσουν τα δημοσιεύματα της εποχής για ό,τι συνέβη εκείνο το ιδιαίτερα τεταμένο διάστημα, με την «αιώνια» ευχή να επικρατήσει επιτέλους στο ελληνικό ποδόσφαιρο η γαλήνη, η ευγενής άμιλλα και το fair play.
Περισσότερες φάσεις και δηλώσεις από το ματς
Συνέντευξη Δημήτρη Μελισσανίδη στον ΣΚΑΪ και τον Χάρη Αλευρόπουλο
Συνέντευξη του διαιτητή Μπάκα στον ΣΚΑΪ και τον Νίκο Ευαγγελάτο
Διαβάστε ακόμη:
Το ματωμένο ντέρμπι ΑΕΚ-Ολυμπιακός
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα