Τα ελληνοτουρκικά έχουν επανέλθει στο προσκήνιο τους τελευταίους μήνες και σίγουρα όσα συνέβησαν την 30ή Οκτωβρίου 1930 δε συνάδουν με το πνεύμα της επικαιρότητας, ασχέτως αν ανήμερα της 90ής επετείου ο φονικός σεισμός έφερε πιο κοντά τις κυβερνήσεις.
Οκτώ χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και επτά από τη Συνθήκη της Λωζάνης, οι δύο πλευρές είχαν υπογράψει Σύμφωνο Φιλίας, Ουδετερότητας, Διαλλαγής & Διαιτησίας.
Στα τέλη εκείνου του Οκτωβρίου, ο Ελευθέριος Βενιζέλος μετέβη γι’ αυτόν τον σκοπό στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, όπου έτυχε θερμής υποδοχής από Έλληνες και Τούρκους.
Στο περιθώριο αυτής της ιστορικής συμφωνίας, ο ποδοσφαιρικός Άρης προσκλήθηκε στη γειτονική χώρα για να δώσει δύο φιλικές αναμετρήσεις: μία με τη Φενέρμπαχτσε και μία με τη Γαλατάσαραϊ.
Η επιλογή των «κιτρίνων» ενδεχομένως να έγινε λόγω της κοντινής απόστασης (σ.σ. θα ήταν απίθανο να γίνει μία τέτοια πρόταση στον ΠΑΟΚ, αφού οι πρόσφυγες αποδοκίμασαν έντονα τη στάση Βενιζέλου από τη στιγμή που θα έχαναν οριστικά τις περιουσίες τους στη Μικρά Ασία).
Μέχρι τότε δύο πρωταθλήματα, υπό την ΕΠΟ, είχαν διεξαχθεί στην Ελλάδα και το πρώτο είχε καταλήξει στα χέρια του Άρη, ενώ άλλα τόσα είχαν πραγματοποιηθεί και στην Τουρκία.
Βέβαια, το ποδόσφαιρο στη γειτονική χώρα εξελισσόταν μετ’ εμποδίων, αφού από το 1924 μέχρι το 1932 έξι διοργανώσεις είχαν ματαιωθεί εξαιτίας έλλειψης πόρων.
Αντίθετα, τα τοπικά πρωταθλήματα σε Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα και Σμύρνη πραγματοποιούνταν κανονικά, αφού οι αποστάσεις ήταν μικρές.
Στην Κωνσταντινούπολη, από το 1920 μέχρι το 1930, η Γαλατάσαραϊ είχε κατακτήσει πέντε τίτλους, η Φενέρμπαχτσε τρεις, η Μπεσίκτας έναν, ενώ τη σεζόν 1927-28 δε διεξήχθη η διοργάνωση.
Χωρίς προπονητή ο Άρης
Το πρωί της Τρίτης 21 Οκτωβρίου, με αρχηγό αποστολής τον πρόεδρο Ιωάννη Αγγέλου και αρκετούς υποστηρικτές, η ομάδα του Άρη αναχώρησε σιδηροδρομικώς για την Αλεξανδρούπολη, όπου περίμενε άλλους 70 φιλάθλους, προτού περάσουν τα σύνορα όλοι μαζί.
To παράδοξο ήταν ότι οι «κίτρινοι», οι οποίοι είδαν τα μέλη του Δ.Σ. και πολλούς φιλάθλους να τους ξεπροβοδίζουν από τον σταθμό της Θεσσαλονίκης, ταξίδεψαν χωρίς τον προπονητή Ντε Βαλέρ, εξαιτίας κωλυμάτων που προέκυψαν στο τουρκικό προξενείο.
Η ομάδα και οι φίλαθλοι έφτασαν γύρω στις 11:00 της 23ης Οκτωβρίου στο σταθμό του Σίρκετζι, όπου πλήθος Ελλήνων και Τούρκων τους υποδέχθηκε με θέρμη.
Εκπρόσωποι της Γαλατάσαραϊ και της Φενέρμπαχτσε τους προσέφεραν ανθοδέσμες, ενώ ο Γιάννης Αγγέλου δεν παρέλειψε να πει ένα μεγάλο «ευχαριστώ», προτού η αποστολή μετακινηθεί με αυτοκίνητα προς τη συνοικία του Πέραν.
Το απόγευμα οι «κίτρινοι» προπονήθηκαν για μία ώρα στο στάδιο «Τακσίμ» και στη συνέχεια απόλαυσαν έναν περίπατο σε διάφορα αξιοθέατα της πόλης.
Ξεναγοί τους, μάλιστα, ήταν Τούρκοι αθλητές που προ ολίγων ημερών είχαν συμμετάσχει στους Βαλκανικούς Αγώνες της Αθήνας, κατακτώντας δύο ασημένια και τρία χάλκινα μετάλλια.
Το επόμενο πρωί οι «κίτρινοι» επισκέφθηκαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου ασπάστηκαν τη χείρα και έλαβαν την ευχή του Πατριάρχη Φώτιου Β’.
24/10/1930: Φενέρμπαχτσε – Άρης 2-2
Εκείνη την εποχή, ένας αγώνας μεταξύ των πρωταθλητριών ομάδων Κωνσταντινούπολης και Μακεδονίας αποτελούσε μεγάλη ατραξιόν.
Από τις 14:30 οι αστυνομικοί είχαν αρχίσει να εμποδίζουν τη συρροή των πολυάριθμων φιλάθλων, αρκετοί εκ των οποίων πλήρωσαν το διπλάσιο ποσό της αξίας του εισιτηρίου προκειμένου να παρακολουθήσουν το ματς.
Η εφημερίδα «Vakit» κάνει λόγο για παρουσία 7.000 ή 8.000 θεατών, επομένως το στάδιο «Τακσίμ» ήταν γεμάτο από Τούρκους και Έλληνες.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Cumhuriyet», o Άρης παρατάχθηκε με τους εξής: Κατράντζος, Οικονόμου, Γκικόπουλος, Κατσαούνης, Κώσ. Βικελίδης, Νικ. Βικελίδης, Βογδάνου, Αγγελάκης, Κίτσος, Καλτέκης, Αργυριάδης.
Το σίγουρο είναι ότι τερματοφύλακας ήταν ο 17χρονος Κώστας Κουμπλής αντί του Νίκου Κατράντζου, ο οποίος δεν είχε ταξιδέψει στην Τουρκία, ενώ η «Vakit» υποστήριξε λανθασμένα πως ο Δημήτρης Οπλοποιός ήταν βασικός και όχι ο Κώστας Γκικόπουλος.
Η Φενέρμπαχτσε, από την πλευρά της, παρατάσσεται με τους: Ριζά Νεμλιόγλου, Καντρί Γκιοκτουλγκά, Ζιγιά Αταμέρ, Μεχμέτ Ρεσάτ Ναγίρ, Σαντί Τσομπάν, Τζεβάτ Σεγίτ, Φικρέτ Αριτζάν, Μουζαφέρ Τσιζέρ, Ζεκί Ριζά, Αλατίν Μπαϊντάρ και Λουτφού Ακσόι.
Κάτω από τις ζωηρές επευφημίες των φιλάθλων, το ματς αρχίζει στις 15:25 και οι παίκτες του Άρη καταγράφουν τις πρώτες επικίνδυνες επιθέσεις.
Οι γηπεδούχοι, πάντως, δεν αργούν να αντιδράσουν, να στείλουν προειδοποιητική βολή με τον Φικρέτ Αριτζάν και εν τέλει να προηγηθούν με δυνατό σουτ του Ζεκί Ριζά στο 10ο λεπτό.
Μια κλωτσιά στο στομάχι επιφέρει τραυματισμό του Κώστα Γκικόπουλου, ο οποίος αντικαθίσταται, αφού ασχέτως αν δεν επιτρέπονταν οι αλλαγές, οι δύο ομάδες είχαν κάνει σχετική συμφωνία.
Η Φενέρμπαχτσε απειλεί ξανά, όμως, σταδιακά χάνει έδαφος και μόνο οι Ζεκί Ριζά, Καντρί Γκιοκτουλγκά αγωνίζονται με πάθος.
Η «Milliyet» γράφει: «Ο Άρης φανερώνει εξαιρετικό πρόσωπο, παίζει με γρήγορες μεταβιβάσεις και δεν κρατά άσκοπα την μπάλα στην κατοχή του».
Οι παίκτες με τις κίτρινες φανέλες και το μαύρο κολλάρο, έπειτα από σύγχυση στα αντίπαλα καρέ, ισοφαρίζουν με σουτ του Νίκου Αγγελάκη στο 41ο λεπτό, ξεσηκώνοντας τους Έλληνες που έχουν καταλάβει μία κεντρική εξέδρα του «Τακσίμ».
Το πρώτο ημίχρονο λήγει 1-1, με τον Άρη να είναι καλύτερος συνολικά, όπως επισημαίνουν (και) οι τουρκικές εφημερίδες της επόμενης μέρας στα σχετικά ρεπορτάζ.
Στο δεύτερο μέρος οι Θεσσαλονικείς αποδεικνύονται ακόμα πιο δραστήριοι, εν αντιθέσει με τους ομολόγους τους της Φενέρμπαχτσε, οι οποίοι δείχνουν κουρασμένοι.
Δέκα λεπτά μετά τη σέντρα, ο Νίκος Κίτσος χάνει κλασική ευκαιρία, καθώς δεν μπορεί να σκοράρει προ κενής εστίας και το 1-1 παραμένει.
Στο 70ό λεπτό, πάντως, ο Αργύρης Αργυριάδης ανατρέπει τα δεδομένα με ατομική προσπάθεια και δυνατό σουτ, αλλά ο Άρης δεν παίρνει τη συμβολική νίκη.
Ο διαιτητής Αχμέτ Σεραφετίν Μπέης καταλογίζει πέναλτι υπέρ της Φενέρμπαχτσε στο 85ο λεπτό, οι επόπτες Τουργκούτ-Μπασρί σιωπούν και ο Φικρέτ Αριτζάν διαμορφώνει το τελικό 2-2.
Η ισοφάριση στο φινάλε δεν εμποδίζει τους Έλληνες φιλάθλους, πολλοί εκ των οποίων παιδιά, να εισβάλουν στον αγωνιστικό χώρο για να έρθουν κοντά και να σηκώσουν στους ώμους τους παίκτες του Άρη.
Άλλοι συγκεντρώνονται έξω από το ξενοδοχείο «Bristol», όπου είχε καταλύσει η αποστολή, προκειμένου να αποθεώσουν τους πρωταθλητές Μακεδονίας, με φόντο μία γαλανόλευκη σημαία.
Πάντως, αυτές οι δημόσιες εκδηλώσεις ενθουσιασμού, συνήθως απόρροια επισκέψεων ποδοσφαιρικών ομάδων, προκαλούν ανησυχία στις τάξεις των τουρκικών αρχών.
Ένα σημαίνον πρόσωπο της γειτονικής χώρας υποστηρίζει ότι τέτοιες εκδηλώσεις είναι που «αφήνουν ανοικτή την… πόρτα σε Έλληνες πρόσφυγες για την επιστροφή στην Ανατολία».
Εξάλλου, δε λείπουν οι εθνικιστικές κορώνες από μερίδα του τουρκικού Τύπου όπως η «İnkılâp», συντάκτης της οποίας έγραφε μεταξύ άλλων πριν από το ματς: «Όταν λέμε ελληνική ομάδα, μας είναι αδύνατο να μην περάσουν ευθύς από τη μνήμη μας οι συναντήσεις που κάναμε στον στίβο κατά την περίοδο της ανακωχής.
Θα νικήσει η Φενέρμπαχτσε; Δε γνωρίζω, αλλά πρέπει! Αισθάνομαι αναντίρρητα την ανάγκη αυτή, δεν μπορεί να χωρέσει το κεφάλι μου άλλο αποτέλεσμα από τη νίκη. Γιατί όμως; Πρώτον γιατί ο αντίπαλος, ακόμη κι αν θεωρείται φίλος, είναι ομάδα ελληνική. Δεύτερον γιατί τον σπόρο του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα τον μετέφεραν οι Ρωμιοί, οι οποίοι τον παρέλαβαν από εμάς. Φενερλήδες, σήμερα πρέπει να νικήσετε! Διότι πρέπει, διότι είναι καθήκον σας!»
H ανταπόκριση από την εφημερίδα «Μακεδονία»
Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από τουρκικές εφημερίδες και αυτό που θα πρέπει να γνωρίζει ο σημερινός αναγνώστης είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις η κάθε μία έχει τη δική της εκδοχή.
Ονόματα, λεπτά και φάσεις διαφέρουν, επομένως γίνεται μία σχετική «ζύμωση» προτού δημοσιευθούν στο Sport-Retro.gr, ωστόσο ουδείς μπορεί να απαντήσει σήμερα με βεβαιότητα για τα πραγματικά γεγονότα.
Η εφημερίδα «Μακεδονία», επί παραδείγματι, κάνει λόγο για παρουσία 15.000 θεατών σε ένα γήπεδο που χώραγε μέχρι 8.000 – δείγμα (και) της υπερβολής που διέκρινε ένα σεβαστό μέρος των δημοσιογράφων της εποχής, όμως, αξίζει να παρατεθούν οι περιγραφές του απεσταλμένου της.
Σε κεντρικά σημεία της πόλης είχε τοιχοκολληθεί η ειδοποίηση του επικεφαλής της τουρκικής αποστολής στους Βαλκανικούς Αγώνες, ονόματι Μπουρχανεντίν.
«Προς το σεβαστό κοινό της Κωνσταντινούπολης, οι Έλληνες ποδοσφαιριστές του Άρεως Θεσσαλονίκης, θα συναντηθούν σήμερα με τους ποδοσφαιριστές της Σταμπούλ (σ.σ. εννοεί της Φενέρμπαχτσε).
Απέναντι της εξαιρετικής υποδοχής και φιλίας, την οποία επέδειξαν προς τους Τούρκους αθλητές κατά το διάστημα της εκεί παραμονής τους, τόσο οι επίσημοι κύκλοι όσο και οι αθλητές και ο ελληνικός λαός, πρέπει να επιδείξουμε την ίδια ευγένεια και ειλικρίνεια έναντι των Ελλήνων αθλητών και να αποδείξουμε για μια φορά ακόμη την ψυχική ευγένεια του τουρκισμού.
Μολονότι είμαι βέβαιος ότι οι συμπολίτες μου αναγνωρίζουν περισσότερο από μένα αυτήν την ανάγκη, εντούτοις με την ιδιότητά μου ως προέδρου της τουρκικής αποστολής στους Βαλκανικούς Αγώνες, θεωρώ καθήκον της συνείδησής μου να επιστήσω την προσοχή του κοινού γι’ αυτά».
Πράγματι, η στάση των Τούρκων κατά την είσοδο του Άρη στον αγωνιστικό χώρο ήταν αξιοπρεπής, ενώ πριν από τη σέντρα ανταλλάχθηκαν θερμότατες προσφωνήσεις μεταξύ των ομάδων.
Ο Γιάννης Αγγέλου προσέφερε στους αντιπάλους μία μεταξωτή σημαία με τα βυζαντινά χρώματα του Άρη και η Φενέρμπαχτσε ένα ωραίο κύπελλο.
Το «παρών» έδωσαν πολλά στελέχη των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, ο Έλληνας πρόξενος και αρκετές ακόμη σημαίνουσες προσωπικότητες του γειτονικού κράτους.
Αναφορικά με το α’ ημίχρονο, επιβεβαιώνεται ότι σκόρερ του πρώτου γκολ της Φενέρμπαχτσε ήταν ο Ζεκί Ριζά και πως ο Νίκος Αγγελάκης ισοφάρισε (με σουτ στη γωνία) στο ίδιο χρονικό σημείο.
Σχετικά με το β’ μέρος, ο απεσταλμένος επισημαίνει ότι οι γηπεδούχοι μάρκαραν στενά τους Νίκο Αγγελάκη και Ιορδάνη Βογδάνου, χωρίς ωστόσο να αποτραπεί η υπεροχή του Άρη.
Έπειτα, το χρονικό σημείο του 2-2 είναι ανάλογο με αυτό που γράφτηκε ήδη, με την απαραίτητη σημείωση ότι «ο διαιτητής καταλογίζει ένα πέναλτι το οποίο ούτε καν απλούστατο σφάλμα ήτο».
Τέλος, γίνεται λόγος για ένα τρίτο γκολ από πλευράς Άρη που επιτεύχθηκε όμως με το τελευταίο σφύριγμα του ρέφερι της αναμέτρησης.
Οι συνθέσεις που δίνει η «Μακεδονία» είναι οι εξής:
ΦΕΝΕΡΜΠΑΧΤΣΕ: Ριζά, Καντρί, Ζιγιά, Ρεσάτ, Σαντί, Τζεβάτ (Μπουρχάν), Λουτφού, Αλατίν, Ζεκί, Μουζαφέρ, Φικρέτ.
ΑΡΗΣ: Κουμπλής, Γκικόπουλος (Οπλοποιός), Οικονόμου, Κατσαούνης, Κώσ. Βικελίδης, Νικ. Βικελίδης, Βογδάνου, Αγγελάκης, Κίτσος, Καλτέκης, Αργυριάδης.
26/10/1930: Γαλατάσαραϊ – Άρης 5-1
Δύο ημέρες αργότερα, αρκετοί φίλαθλοι κατέκλυσαν το στάδιο «Τακσίμ», προκειμένου να παρακολουθήσουν το ματς Γαλατάσαραϊ-Άρης κάτω από τον συννεφιασμένο ουρανό της Κωνσταντινούπολης.
Ο «ξερός» αγωνιστικός χώρος βρισκόταν σε τραγική κατάσταση λόγω της ισχυρής βροχόπτωσης και, μάλιστα, στο τραπέζι έπεσε η ιδέα της αναβολής για την επόμενη ημέρα.
Τελικά, ο καιρός βελτιώθηκε σε έναν βαθμό και τελικά πάρθηκε η απόφαση να πραγματοποιηθεί κανονικά η φιλική αναμέτρηση.
Στις 15:21 ο πρόεδρος της κωνσταντινουπολίτικης ποδοσφαιρικής ένωσης Χαμντί Εμίν Μπέης, εκτελώντας χρέη διαιτητή, δίνει το έναυσμα για την έναρξη της φιλικής αναμέτρησης Γαλατάσαραϊ-Άρης.
Πρώτος επόπτης ο Φετχί Ταχσίν Μπέης, σημαίνον στέλεχος του αθλητισμού της Κωνσταντινούπολης και παράγοντας της ομάδας Χιλάλ, ενώ στην απέναντι πλευρά ένας Έλληνας από τους κόλπους του Πέρα Κλουμπ.
«Πρέπει να νικήσουμε», γράφουν οι τουρκικές εφημερίδες και με αυτόν τον σκοπό παρατάσσονται οι Αβνί Κουργκάν (Ομέρ), Μπουρχάν Ατάκ, Βαχί Οκτάι (Νιγιαζί), Μουαμέρ Τσακινάι, Νιχάτ Μπεκντίκ, Μιτχάτ Ερτούγ, Τζελάλ Σεφίκ, Κεμάλ Φαρουκί (Ριφάτ Αλπέρ), Νετσντέτ Τζιτζί, Λατίφ Γιαλινλί, Ρεμπίι Ερκάλ.
Στην απέναντι πλευρά του λασπωμένου γηπέδου στέκονται οι ελαφρώς κουρασμένοι από το προ δύο ημερών ματς Κουμπλής, Γκικόπουλος, Οικονόμου, Κατσαούνης, Κώσ. Βικελίδης, Νικ. Βικελίδης, Βογδάνου, Αγγελάκης, Κίτσος, Καλτέκης και Αργυριάδης.
Με τις ιαχές «Yaşa Galatasaray» (σ.σ. σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «να μου ζήσεις Γαλατάσαραϊ») και «Dayan Galatasaray», δηλαδή «Εμπρός Γαλατάσαραϊ», οι Τούρκοι φίλαθλοι προσπαθούν να εμψυχώσουν τους παίκτες της «τσιμ μπομ».
Στις κερκίδες αυτή τη φορά δεν υπάρχουν πολλοί Έλληνες, οι οποίοι πάντως ελπίζουν ότι μετά την ισοπαλία απέναντι στη Φενέρμπαχτσε, ο Άρης θα καταφέρει να επικρατήσει της Γαλατάσαραϊ.
Με το «καλημέρα», όμως, οι γηπεδούχοι επιχειρούν επίθεση από την αριστερή πτέρυγα, ο Λατίφ Γιαλινλί αφήνει άναυδο τον Κώστα Κουμπλή στο 5’ και οι Τούρκοι φίλαθλοι φωνάζουν: «Re! Re! Re! Galatasaray, Galatasaray».
O Τζελάλ Σεφίκ κάνει σπουδαίο παιχνίδι, εν αντιθέσει με τον Κεμάλ Φαρουκί που δείχνει κουρασμένος, αλλά η ουσία είναι ότι ο Λατίφ Γιαλινλί διπλασιάζει τα γκολ του με κεφαλιά, έπειτα από μπαλιά εκ δεξιών.
Με το 2-0 στην πλάτη πριν από τη συμπλήρωση του δεκαλέπτου, ο Άρης έπρεπε να ανασυγκροτηθεί και προς στιγμήν αντιδρά με βολέ του Αργύρη Αργυριάδη, έπειτα από κόρνερ του Ιορδάνη Βογδάνου.
Η εφημερίδα «Μακεδονία» αναφέρεται συνεχώς στη διαιτησία, υποστηρίζοντας ότι ο Χαμντί Εμίν Μπέης ευνοεί σκανδαλωδώς τους γηπεδούχους (οφσάιντ τα γκολ της Γαλατάσαραϊ, ανύπαρκτα οφσάιντ κατά του Άρη, ανοχή σκληρού παιχνιδιού από πλευράς «τσιμ μπομ» κ.ά.).
Εν συνεχεία, σημειώνονται άλλα τρία γκολ από πλευράς Γαλατάσαραϊ (Νετσντέτ Τζιτζί 2, Ριφάτ Αλπέρ οι σκόρερ) και στη συνέχεια οι φιλοξενούμενοι πιέζουν για να μειώσουν, χωρίς να τα καταφέρουν.
Στο τέταρτο γκολ φέρει τεράστια ευθύνη ο Κώστας Κουμπλής και στο πέμπτο ολόκληρη η άμυνα (αμφότερα με κεφαλιές, έπειτα από εκτελέσεις κόρνερ).
Σύμφωνα με τη «Μακεδονία», ο διαιτητής ακύρωσε ένα γκολ του Διονύση Καλτέκη για οφσάιντ και ανέκοψε τρεις επικίνδυνες επιθέσεις με ανύπαρκτα φάουλ.
Κατά μαρτυρία συνεργάτη της ίδιας εφημερίδας, o Τούρκος στρατηγός Φεβζί Πασάς είπε κάποια στιγμή στον υπασπιστή του: «Δε γίνεται τόση αδικία στους φιλοξενούμενους, είναι αμαρτία».
O ίδιος υποστήριξε ότι σε κάθε γκολ των γηπεδούχων, ο διαιτητής έδειχνε στον Νίκο Αγγελάκη με το αντίστοιχο δάχτυλο τη σχετική αύξηση στο σκορ!
Το τελικό 5-1 σκορπίζει φρενίτιδα ενθουσιασμού στις τάξεις των Τούρκων φιλάθλων, οι οποίοι σηκώνουν στους ώμους τους παίκτες και πανηγυρίζουν για αρκετές ώρες στην περιοχή του Πέραν.
Το ίδιο βράδυ η τουρκική ποδοσφαιρική ομοσπονδία παρέθεσε δεξίωση στην «κίτρινη» αποστολή στο ξενοδοχείο «Tokatlıyan», παρουσία παικτών της Φενέρμπαχτσε, της Γαλατάσαραϊ και άλλων ομάδων.
Ο πρόεδρος Γιάννης Αγγέλου, αφού άκουσε τους οικοδεσπότες να εκδηλώνουν φιλελληνικά αισθήματα, απάντησε ότι οι ποδοσφαιριστές του ήταν κατενθουσιασμένοι από την υποδοχή που έτυχαν στην Κωνσταντινούπολη.
Ήταν ιδιαίτερα σπάνιο εκείνη την εποχή να συμπεριληφθεί σε πρωτοσέλιδο ένα αθλητικό γεγονός, όμως, η «Cumhuriyet» το μετουσίωσε σε πράξη.
Τόσο μεγάλη σημασία είχε για το τουρκικό αναγνωστικό κοινό και, κατ’ επέκταση, την κοινωνία μία εμφατική νίκη επί ελληνικής ομάδας, εξ ου και οι δεκάδες αράδες που αφιέρωσαν όλες οι εφημερίδες.
Εντούτοις, εκατοντάδες Θεσσαλονικείς υποδέχθηκαν την αποστολή του Άρη κατά την επιστροφή της στον σιδηροδρομικό σταθμό, ενώ το «παρών» έδωσαν και μέλη των διοικητικών συμβουλίων του Άρη, του ΠΑΟΚ, του Ηρακλή, του Θερμαϊκού του Μακεδονικού κ.ά.
Πόσο μακρινά φαντάζουν όλα αυτά στην παρούσα φάση. Αλλά και πόσο κοντά μπορεί να φέρει δύο λαούς μία μεγάλη καταστροφή, όπως ένας φονικός σεισμός…