Το χρυσό της Νιγηρίας το 1996 και ο… ψεύτικος Ροναλντίνιο

Κώστας Μπράτσος 31 Ιούλ, 2017

Η Ελλάδα επιζητούσε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996 και για τρεις γύρους στη διαδικασία επιλογής, καμία άλλη υποψηφιότητα δεν είχε συγκεντρώσει περισσότερες προτιμήσεις. Όταν συνασπίστηκε το πάλαι ποτέ βρετανικό τόξο, όμως, η χώρα μας δεν έχασε απλά την ευκαιρία να κλείσει τον κύκλο 100 χρόνια μετά από το άνοιγμά του, αλλά έχασε και την ευκαιρία να προσφέρει στους Έλληνες τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές της εποχής, ορισμένοι εκ των οποίων και όλων των εποχών.

Το ολυμπιακό τουρνουά ποδοσφαίρου χαρακτηρίστηκε από την αποτυχία των Ευρωπαίων, αλλά εν τέλει και των Νοτιοαμερικανών, παρότι χώρες όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Γαλλία και η Ιταλία ταξίδεψαν στην Ατλάντα με παίκτες που τα επόμενα χρόνια θα κατακτούσαν κάθε είδους διάκριση, ατομική ή συλλογική, που υπήρχε διαθέσιμη.

Τα ονόματα προκαλούν ανατριχίλα. Η Ισπανία του Χαβιέρ Κλεμέντε είχε τον Ραούλ, τον Φερνάντο Μοριέντες, τον Άιτορ Καράνκα, τον Γκαΐθκα Μεντιέτα, τον Ιβάν ντε λα Πένια και… γιατί όχι, τον Λάρα Γκαρθία Ντάνι, μετέπειτα παίκτη της Ρεάλ, της Μπαρτσελόνα και του Ολυμπιακού. Ήταν ουσιαστικά η ομάδα που δύο μήνες νωρίτερα είχε φτάσει μέχρι τον τελικό του Euro κ-21, αλλά είχε ηττηθεί από την Ιταλία του Φραντσέσκο Τότι.

Η “σκουάντρα ατζούρα” από την πλευρά της είχε αρκετά όπλα για τη “φαρέτρα” του Τσέζαρε Μαλντίνι. Με τρία σερί Euro κ-21 στην τροπαιοθήκη τη δεκαετία του ’90, ήταν έτοιμη να πανηγυρίσει μία διάκριση στην Ατλάντα. Τζιανλούκα Παλιούκα ή Τζιανλουίτζι Μπουφόν στο τέρμα και Αλεσάντρο Νέστα με Φάμπιο Καναβάρο στα στόπερ θα αποτελούσαν την εγγύηση της επιτυχίας, με τους Λουίτζι Σαρτόρ, Μάσιμο Κρίπα, Σαλβατόρε Φρέζι, Αλεσάντρο Πιστόνε, Ντομένικο Μορφέο, Νταμιάνο Τομάζι και Μάρκο Ντελβέκιο να αναλαμβάνουν τα υπόλοιπα.

Η Γαλλία του Ραϊμόν Ντομενέκ έψηνε τις “φουρνιές” που θα κατακτούσαν το ποδόσφαιρο τα επόμενα χρόνια. Σε αυτό το τουρνουά είχε ταξιδέψει με τον Κλοντ Μακελελέ να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο κέντρο, τους Βικάς Ντορασό και Ολιβιέ Ντακούρ να τον πλαισιώνουν, στο τέρμα τον Λιονέλ Λετιζί, στην άμυνα τον Βενσάν Καντελά και μπροστά τον Ρομπέρ Πιρές, τον Φλοριάν Μορίς και τον Σιλβέν Βιλτόρ.

Ομάδες όπως η Πορτογαλία, η Τυνησία, οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία, η Αυστραλία, η Γκάνα, η Νότια Κορέα, το Μεξικό, η Ουγγαρία και η Ιαπωνία είχαν συμπληρωματικό χαρακτήρα στο τουρνουά, ωστόσο προσέφεραν ποδοσφαιριστές όπως ο Καπούσο, ο Νούνο Γκόμες, ο Ντάνιελ Κένεντι (έπαιξε στην Ελλάδα για Εργοτέλη, Καλλιθέα, Αίαντα Σαλαμίνα και Περαμαϊκό), Κέισι Κέλερ, Αλέξι Λάλας, Κλαούντιο Ρέινα, Μαρκ Βίντουκα, Σάμι Κουφούρ, Φέλιξ Αμποάγκουε (ο οποίος το 1998 έπαιξε στον Ολυμπιακό), Αφό Ντουντό (στην Καλαμάτα 1995-1998), Εμπενίζερ Χάγκαν (Καλαμάτα, Ηρακλής, ΠΑΟΚ μεταξύ 1995 και 2004), Κλαούντιο Σουάρες, Χόρχε Κάμπος, Κουατέμοκ Μπλάνκο, Φρανσίσκο Παλένσια, Κρίστιαν Λίστες και Χιντετόσι Νακάτα.

Ρονάλντο, Ριβάλντο, Ρομπέρτο Κάρλος vs Κρέσπο, Ζανέτι, Σιμεόνε

Τα δύο μεγάλα φαβορί για τη διοργάνωση, όμως, προέρχονταν από τη Νότια Αμερική. Εν αρχή, η πρωταθλήτρια κόσμου Βραζιλία, η οποία αναζητούσε τη μοναδική διάκριση που της έλειπε, με συνέπεια να τυγχάνει… χλευασμού από την Ουρουγουάη, που είχε κάνει εδώ και δεκαετίες το τριπλ νταμπλ, με Copa America, Παγκόσμιο Κύπελλο και χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο.

Η “σελεσάο” πήρε πολύ σοβαρά τη διοργάνωση και δη μετά από το “στραπάτσο” των δύο προηγουμένων Αγώνων. Το 1988, μία ομάδα με γραμμή “δόρατος” τον Ρομάριο (πρώτος σκόρερ του τουρνουά με 7 τέρματα), τον Μπεμπέτο δίπλα του, τον Ταφαρέλ στο τέρμα και τον Ζορζίνιο στην άμυνα, κατάφερε να φτάσει μέχρι τον τελικό, αποκλείοντας Αργεντινή και Δυτική Γερμανία στα νοκ άουτ, αλλά ηττήθηκε με 2-1 από τη Σοβιετική Ένωση στην παράταση.

Κι αν το αργυρό μετάλλιο αντιμετωπίστηκε ως αποτυχία πίσω στη “χώρα του καφέ”, το 1992 δεν ταξίδεψε ποτέ στη Βαρκελόνη, αφού αποκλείστηκε στο προολυμπιακό τουρνουά, αφού την τελευταία αγωνιστική στον όμιλό της χρειαζόταν εντός έδρας νίκη απέναντι στην αδύναμη και αδιάφορη Βενεζουέλα και τελικά έμεινε στο 1-1.

Γι’ αυτό το 1996, η ομοσπονδία έβαλε τα μεγάλα μέσα, αρχικά με τον προπονητή, που άκουγε στο όνομα Μάριο Ζαγκάλο, ο οποίος ήταν και ο προπονητής της πρώτης ομάδας. Στο ρόστερ υπήρχε ο Ρομπέρτο Κάρλος και ο Ριβάλντο, που ήταν μικροί για το Μουντιάλ 1994, αλλά είχαν την ευκαιρία να δείξουν τι αξίζουν με την εθνική, ενόψει 1998, ο Ντίντα στο τέρμα, ο Αλνταΐρ στην άμυνα, ο Ζε Ελίας με τον Σάβιο στο κέντρο και ο Μπεμπέτο στην επίθεση.

Δίπλα στον έμπειρο επιθετικό που είχε επιστρέψει στη Φλαμένγκο μετά από τέσσερα αξέχαστα χρόνια στην Ντεπορτίβο λα Κορούνια, ο Ροναλντίνιο, ένας ποδοσφαιριστής που παρότι βρισκόταν στην αποστολή του Μουντιάλ 1994, έπρεπε να αλλάξει το όνομά του για να μην τον μπερδεύουν με τον έτερο Ρονάλντο του ρόστερ, τον στόπερ Ρονάλντο Γκιάρο, ο οποίος χρόνια αργότερα έπαιξε στον Άρη. Ο Ροναλντίνιο φυσικά ήταν το “Φαινόμενο”, ο οποίος είχε βγάλει μάτια με τη φανέλα της Αϊντχόφεν και αποτελούσε “μήλον της έριδος” μεταξύ Ίντερ και Μπαρτσελόνα, με νικήτρια την καταλανική ομάδα εκείνο το καλοκαίρι.

Κι αν για τη Βραζιλία η επιτυχία ήταν επιτακτική, για την Αργεντινή θα ήταν συνέχεια του θριάμβου στο Κατάρ έναν χρόνο νωρίτερα, όταν κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο κ-20, διάκριση που επανέλαβε έναν χρόνο αργότερα στη Μαλαισία. Στην άκρη του πάγκου της βρισκόταν ο Ντανιέλ Πασαρέλα, δείγμα της σοβαρότητας με την οποία αντιμετώπισε τη διοργάνωση η “αλμπισελέστε”, η οποία επίσης μέχρι εκείνο το χρονικό σημείο δεν είχε χρυσό μετάλλιο στην τροπαιοθήκη της.

Παρ’ όλα αυτά, είχε ποδοσφαιριστές που κάλλιστα θα μπορούσαν να της το προσφέρουν. Στην άμυνα, ο Ρομπέρτο Αγιάλα με τον Χαβιέρ Ζανέτι εξελίχθηκαν σε κορυφαίους παίκτες στις θέσεις τους, ενώ είχαν συμπαράσταση από τον Ρομπέρτο Σενσίνι και τον Χοσέ Σαμότ. Στο κέντρο δέσποζε η μορφή του Ντιέγκο Σιμεόνε, που ήταν 26 χρονών (ένας από τους τρεις παίκτες άνω των 23 ετών που είχε δικαίωμα να καλέσει κάθε χώρα) και έπαιζε στην Πάρμα, έχοντας δίπλα του τον Ματίας Αλμέιδα και λίγο πιο μπροστά του έναν από τους νέους… Μαραντόνες που προέκυψαν εκείνη την εποχή, τον Μαρσέλο Γκαγιάρδο.

Η επίθεση περιελάμβανε το “πυροβολικό” Ερνάν Κρέσπο, που άργησε να εμφανιστεί στο προσκήνιο, λόγω και της παρουσίας του Γκαμπριέλ Μπατιστούτα, αλλά κατάφερε να εξελιχθεί σε δεύτερο σκόρερ της εθνικής πίσω από τον “Μπατιγκόλ”, ξεπερνώντας κατά ένα τέρμα του Ντιέγκο Μαραντόνα, μέχρι να εμφανιστεί ο Λιονέλ Μέσι και “σμπαραλιάσει” κάθε προηγούμενη επίδοση. Μαζί του, ο “μαέστρος” Αριέλ Ορτέγα και ο Κλαούντιο Λόπες, ο οποίος μόλις είχε φορέσει τη φανέλα της Βαλένθια.

Η φρίκη της δικτατορίας στη Νιγηρία

Το παζλ των 16 χωρών του ολυμπιακού τουρνουά συμπλήρωνε η Νιγηρία, μία χώρα που βρισκόταν στο ποδοσφαιρικό απόγειο, την κατάλληλη περίοδο για να ξεχαστεί το πολιτικό ναδίρ.

Το 1993, μία ομάδα που αποτελείτο από τους Νουάνκουο Κανού, Σελεστίν Μπαμπαγιάρο και Γουίλσον Ορούμα, νίκησε την Γκάνα στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου κ-17 και κατέκτησε μία σπουδαία διάκριση. Έναν χρόνο μετά, οι “σούπερ αετοί” ταξίδεψαν στις ΗΠΑ για το Παγκόσμιο Κύπελλο 1994, όπου μεταξύ άλλων συνέτριψαν και την Εθνική Ελλάδας. Έφτασαν μέχρι τη φάση των 16, όπου υποτάχθηκαν στην παράταση από τον Ρομπέρτο Μπάτζιο και την ιταλική παρέα του, που θα έφτανε μέχρι τον τελικό. Λίγους μήνες νωρίτερα, είχε πανηγυρίσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Αφρικής, αφού είχε κατακτήσει το Κύπελλο Εθνών στην Τυνησία.

Το πολιτικό σκηνικό πίσω στην αφρικανική χώρα ήταν αρκετά εύθραυστο. Οι εκλογές της 12ης Ιουνίου 1993 ακυρώθηκαν και λίγους μήνες αργότερα τα “ηνία” πήρε ένας πασίγνωστος στρατηγός της χώρας, ο οποίος είχε συμμετάσχει σε πέντε καταλήψεις εξουσίας αρχής γενομένης από το 1966, ο Σάνι Αμπάτσα. Η δικτατορία του ήταν αρκετά επώδυνη για τη χώρα, αφού πέρασε νόμο που τον έθετε πάνω από τη δικαστική εξουσία και άλλον που οδηγούσε σε θανάτωση όποιον αμφισβητούσε ή ασκούσε κριτική στην κυβέρνησή του.

Τον Νοέμβριο του 1995, ο Αμπάτσα διέταξε την εκτέλεση του Κεν Σάρο Γουίγα και έξι συνεργατών του, επειδή φέρονταν να συνομώτησαν για τη δολοφονία τοπικών αρχόντων σε μία συγκέντρωση υπέρ της κυβέρνησης. Ο Σάρο Γουίγα ήταν συγγραφέας και γνωστή προσωπικότητα εναντίον του Αμπάτσα, με αντικυβερνητικές, μη βίαιες διαδηλώσεις για την περιβαλλοντική καταστροφή από τις εξορύξεις πετρελαίου στον νότο.

Η δολοφονία του Σάρο Γουίγα οδήγησε σε έντονες διεθνείς αντιδράσεις και στην αποβολή για τρία χρόνια της Νιγηρίας από μέλος της βρετανικής Κοινοπολιτείας των Εθνών, με τη σύμφωνη γνώμη και του Νέλσον Μαντέλα. Μάλιστα, ο ηγέτης της Νότιας Αφρικής ζήτησε ακόμα και μποϊκοτάζ του νιγηριανού πετρελαίου.

Το 1996, η Νότια Αφρική φιλοξένησε το Κύπελλο Εθνών και η κάτοχος του τροπαίου δεν έκανε ποτέ το ταξίδι προς τον νότο. Ο Αμπάτσα αποφάσισε να αποσύρει την εθνική Νιγηρίας, επικαλούμενος φόβους για την ασφάλεια των ποδοσφαιριστών, ωστόσο η κίνηση αυτή θεωρείται ως εκδίκηση για τον αποκλεισμό της Νιγηρίας από τη Μεγάλη Βρετανία και τις πρώην κτήσεις της. Μάλιστα, η απόφαση για απόσυρση πάρθηκε αρκετά αργά, προκαλώντας προβλήματα στη διοργάνωση, ενώ η Νιγηρία φέρεται να εμπόδισε και τη Γουινέα να πάρει τη θέση της κατόπιν πρόσκλησης. Η Ποδοσφαιρική Συνομοσπονδία της Αφρικής (CAF) επέβαλε κυρώσεις στη Νιγηρία γι’ αυτήν τη στάση, αποκλείοντάς την και από την επόμενη διοργάνωση στη Μπουρκίνα Φάσο, το 1998.

Μετά από αυτές τις εξελίξεις, στην πρωτεύουσα της Νιγηρίας, Λάγος, οι αστυνομικοί χρειαζόταν να φρουρούν το Υπουργείο Αθλητισμού όλη την ώρα, διότι εξαγριωμένοι φίλαθλοι διαμαρτύρονταν για τον ποδοσφαιρικό αποκλεισμό της κορυφαίας ομάδας της Αφρικής. “Είναι οδυνηρό, αλλά στηρίζουμε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση”, ψέλλισε ο αρχηγός Όστιν Εγκουαβόν, φοβούμενος τα αντίποινα σε περίπτωση που εξέφραζε κάποια κριτική εναντίον του καθεστώτος.

Από τον Κανού στον… Ηρακλή

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η ποδοσφαιρική εκπροσώπηση της χώρας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996 απέκτησε μεγαλύτερη σημασία ακόμα κι από την “παρθενική” συμμετοχή της ομάδας σε τελική φάση Μουντιάλ δύο χρόνια νωρίτερα. Ήταν μια μοναδική ευκαιρία για τους φιλάθλους να απολαύσουν την εθνική ομάδα τους σε υψηλό επίπεδο, χωρίς να γνωρίζουν πότε θα ξαναβρεθεί σε τελική φάση μεγάλου τουρνουά, λόγω των πολιτικών εξελίξεων.

Η ομάδα είχε αποκτήσει το παρατσούκλι “Dream Team” από τον Τύπο της χώρας και υπό τις οδηγίες του Τζο Μπονφρέρε, του Ολλανδού τεχνικού που ήταν βοηθός του Κλέμενς Βέστερχοφ, του προπονητή της Νιγηρίας στο Μουντιάλ των ΗΠΑ. Ο Μπονφρέρε πήρε στην αποστολή έξι στελέχη της ομάδας που είχε κατακτήσει το Κύπελλο Εθνών 1994, μεταξύ άλλων και τον αρχηγό της ομάδας των ανδρών, Οκετσούκου Ούτσε, καθώς και τον ήρωα των ΗΠΑ, έστω και ως αλλαγή, Εμανουέλ Αμουνίκε.

Ο 50χρονος τεχνικός δεν προσκάλεσε άλλον ποδοσφαιριστή άνω των 23, αφού είχε μία τεράστια πηγή ταλέντου για να επιλέξει, με πρώτους και καλύτερους τους Τζέι Τζέι Οκότσα, Σάντεϊ Ολίσε, Ντάνιελ Αμοκάτσι και Κανού, ο οποίος σε ηλικία 19 ετών είχε στεφθεί ήδη πρωταθλητής Ευρώπης με τον Άγιαξ και αναλάμβανε το βάρος της εμπροσθοφυλακής της χώρας.

Ο πρώτος σκόρερ του Μουντιάλ κ-17 της Ιαπωνίας, Γουίλσον Ορούμα, αν και μέσος βρισκόταν κι αυτός στην αποστολή, μαζί με τους αδερφούς Μπαμπαγιάρο, τον αριστερό μπακ Σελεστίν και τον αναπληρωματικό τερματοφύλακα Εμανουέλ. Στην αποστολή και ο 22χρονος Ταρίμπο Γουέστ με συμμετοχή στο Μουντάλ 1994, καθώς και ο Τιγάνι Μπαμπανγκίντα, ο οποίος είχε συμφωνήσει ήδη σε μεταγραφή στον Άγιαξ. Ο επιθετικός Βίκτορ Ικπέμπα της Μονακό αποτελούσε κι αυτός μεγάλο όνομα, ενώ στην αποστολή ήταν και ο Γκάρμπα Λαβάλ, ο οποίος τη σεζόν 2005-2006 αγωνίστηκε στον Ηρακλή.

Οι αποκλεισμοί Ιταλίας, Γαλλίας και η συντριβή της Ισπανίας

Στον 1ο όμιλο, το ακλόνητο φαβορί Αργεντινή κατέλαβε την πρωτιά, όχι τόσο άνετα όσο θα έπρεπε, αφού σημείωσε μόλις μία νίκη. Ισόβαθμη στους 5 βαθμούς τερμάτισε η Πορτογαλία (1-1 το μεταξύ τους παιχνίδι) και εκτός έμειναν ΗΠΑ και Τυνησία.

Στον 2ο όμιλο, Γαλλία και Ισπανία προκρίθηκαν με 7 βαθμούς και ένα ισόπαλο 1-1 στο μεταξύ τους παιχνίδι, Αυστραλία και Σαουδική Αραβία επέστρεψαν πρόωρα στις πατρίδες τους, αν και αντιστάθηκαν σθεναρά.

Στον 3ο όμιλο, η Ιταλία έχασε 1-0 από το Μεξικό και 3-2 από την Γκάνα, με συνέπεια να υποστεί αποκλεισμό σοκ παρά τη νίκη 2-1 επί της Νότιας Κορέας στο τέλος και τα τέσσερα γκολ του Μάρκο Μπράνκα. Το Μεξικό προκρίθηκε ως πρωτοπόρο, με την Γκάνα να ακολουθεί στην ισοβαθμία με τη Νότια Κορέα λόγω καλύτερης επίθεσης, αν και στο μεταξύ τους είχαν επικρατήσει οι Ασιάτες.

Ο 4ος όμιλος άρχισε με ένα αποτέλεσμα σοκ, αφού η Ιαπωνία επικράτησε της Βραζιλίας με 1-0 στην πρεμιέρα. Ένα γκολ του Κανού ήταν αρκετό για τη Νιγηρία απέναντι στην Ουγγαρία. Η “σελεσάο” ξέσπασε με 3-1 επί των Ούγγρων στη συνέχεια, ενώ η Νιγηρία σημείωσε δύο γκολ στο τελευταίο δεκάλεπτο απέναντι στους Ιάπωνες για να διπλασιάσει τις νίκες της. Στην κρίσιμη τελευταία αγωνιστική, οι “σούπερ αετοί” είχαν προκριθεί κι έτσι ο Μπονφρέρε άφησε εκτός ορισμένους παίκτες ενδεκάδας, όπως ο Μπαμπαγιάρο. Ο Ρονάλντο σημείωσε το μοναδικό γκολ της συνάντησης και η Βραζιλία έπιασε τη Νιγηρία στους 6 βαθμούς, όπως και η Ιαπωνία μετά από το 3-2 επί της Ουγγαρίας, με δύο γκολ στο 90′. Παρ’ όλα αυτά, η παρέα του Νακάτα αποχαιρέτησε τη διοργάνωση λόγω χειρότερης διαφοράς τερμάτων.

Στα προημιτελικά, η Πορτογαλία βρήκε ένα γρήγορο γκολ με τον Καπούσο, η Γαλλία ισοφάρισε με πέναλτι του Μορίς, αλλά ο Ζοζέ Καλάδο με τον ίδιο τρόπο έδωσε τη νίκη στους Ίβηρες στην παράταση, με “χρυσό γκολ” που ίσχυε από το 1993. Το αποτέλεσμα του γύρου σημειώθηκε στην αναμέτρηση της Αργεντινής με την Ισπανία, όπου η “αλμπισελέστε” σημείωσε τέσσερα γκολ στο 2ο ημίχρονο με τους Κρέσπο, Αγκουστίν Αρανθάμπαλ (αυτογκόλ) και Λόπες κι έφτασαν σε σπουδαία επικράτηση με 4-0 επί μιας πανίσχυσης ομάδας. Αυτομάτως, άρχισαν να προσβλέπουν στο χρυσό μετάλλιο, μετά από τέτοια εμφάνιση.

Με τέσσερα γκολ προκρίθηκε και η Βραζιλία. Ο Ρονάλντο σημείωσε δύο, ο Μπεμπέτο ένα και ο Ντουντό πέτυχε αυτογκόλ στο 4-2 επί της Γκάνας, όπου σκόραρε ακόμα ένας “Έλληνας”, ο Αμποάγκουε. Στον τελευταίο προημιτελικό, ο Οκότσα έβαλε μπροστά τη Νιγηρία από το 20′ απέναντι στο Μεξικό και ο Κάμπος νικήθηκε ξανά από τον Μπαμπαγιάρο στο τέλος, για το τελικό 2-0.

Το κορυφαίο ματς στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων

Το ημερολόγιο έδειχνε 31η Ιουλίου 1996. Στο “Σάνφορντ” της Αθήνας στην Τζόρτζια είχαν συγκεντρωθεί 78.687 φίλαθλοι για να παρακολουθήσουν τον ημιτελικό της Νιγηρίας με τη Βραζιλία.

Οι δύο χώρες είχαν φτάσει ένα βήμα από το μετάλλιο χωρίς να εντυπωσιάσουν ιδιαίτερα. Πιο μεστή η Νιγηρία, με πέντε γκολ υπέρ και μόλις ένα κατά, από τον Ρονάλντο, έστω κι αν υπήρχαν προβλήματα στην ομάδα, όπως η μηδαμινή συνεργασία του Κανού με τον Αμουνίκε στην επίθεση. Η “σελεσάο”, από την πλευρά της, ανά διαστήματα έδειχνε τη είναι ικανή να πετύχει, ωστόσο το κέντρο άμυνας του Αλνταΐρ με τον Ρονάλντο Γκιάρο, την ώρα που Ζε Μαρία και Ρομπέρτο Κάρλος προωθούνταν διαρκώς, προκαλούσε “πονοκέφαλο”.

Η Νιγηρία δεν είχε στη διάθεσή της την “ατμομηχανή” της μεσαίας γραμμής, Ολίσε, λόγω τιμωρίας, και το έργο δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο όταν ο Φλάβιο Κονσεϊσάο άνοιξε το σκορ μόλις στο 1ο λεπτό, με εκτέλεση φάουλ που κόντραρε στο τείχος και ξεγέλασε τον Τζόζεφ Ντόσου.

Οι Νιγηριανοί ήταν πιο δραστήριοι, είχαν τελικές προσπάθειες, κέρδισαν κόρνερ και τελικά μία επέλαση του Μπαμπαγιάρο από αριστερά, τον βρήκε να κάνει συρτή σέντρα που πέρασε από τον Ντίντα και σε κενή εστία ο Ρομπέρτο Κάρλος απέτυχε να απομακρύνει την μπάλα, στέλνοντάς την στο πάνω μέρος των διχτυών της εστίας του.

Το 1-1 πανηγυρίστηκε έξαλλα από τους Αφρικανούς, αλλά κάπου εκεί πήρε μπροστά η μηχανή της Βραζιλίας. Στο 28ο λεπτό, μία προσπάθεια κι ένα σουτ του Ρονάλντο από δεξιά οδήγησε τον Ντόσου σε κακή απόκρουση, με την μπάλα να φτάνει στον αμαρκάριστο Μπεμπέτο που σε κενή εστία έκανε το 2-1. Δέκα λεπτά αργότερα, ο Μπεμπέτο έβγαλε πάσα στη γραμμή της περιοχής, όπου ο Ζουνίνιο με το στήθος τη μετέτρεψε σε κάθετη προς τον Κονσεϊσάο, ο οποίος δεν είχε πρόβλημα να πλασάρει για το 3-1 και εν πολλοίς να εξασφαλίσει “εισιτήριο” για το υπερατλαντικό ταξίδι εκείνου του καλοκαιριού που τον πήγε σε Λα Κορούνια, Ρεάλ, Ντόρτμουντ, Γαλατάσαραϊ και ολοκληρώθηκε (μαζί με την καριέρα του) στον Παναθηναϊκό του 2005-2006.

Η Βραζιλία έπαιζε με το “θήραμά” της μετά από το 3-1 και στο μεγαλύτερο μέρος του 2ου ημιχρόνου, αλλά μοιραία, αρνήθηκε να το θανατώσει. Παρότι βρίσκονταν δύο γκολ πίσω απέναντι σε μία τέτοια υπερομάδα, οι Νιγηριανοί δεν το έβαλαν κάτω. Ο Λαβάλ, που είχε κληθεί να αντικαταστήσει τον Ολίσε στο κέντρο και είχε αποτύχει παταγωδώς μέχρι εκείνο το σημείο, σε μία επίθεση της ομάδας του, “έκοψε” πάσα προς τα αριστερά, όπου με μονοκόμματο πλασέ ο Ικπέμπα (αλλαγή στην ανάπαυλα στη θέση του Αμουνίκε) νίκησε τον Ντίντα για το 3-2.

Το ρολόι έδειχνε 78′ και τίποτα δεν είχε τελειώσει. Ο Μπονφρέρε το δείχνει ρίχνοντας στη μάχη και τον Ορούμα, ενώ ο Ζαγκάλο, που είχε βάλει ήδη ως αλλαγή τον Ριβάλντο αντί του Ζουνίνιο, απαντάει με τον Σάβιο και κάνει το λάθος να αντικαταστήσει τον Ρονάλντο.

Οι Νιγηριανοί είχαν τις δυνάμεις να πιέσουν τη Βραζιλία στα τελευταία λεπτά και στο 89′ άρχισε επίθεση που θα τους έφερνε τη λύτρωση. Η προσπάθεια άρχισε από το δεξί κόρνερ στο γήπεδο της Νιγηρίας, στο οποίο έσπευσαν να μαρκάρουν τρεις Βραζιλιάνοι, αφήνοντας ακάλυπτους χώρους στο υπόλοιπο γήπεδο. Στην αντεπίθεση, η μπάλα έφτασε από δεξιά κι από εκεί έγινε σέντρα στην περιοχή, αλλά ο Αμοκάτσι δεν καταφέρνει να κάνει καλό κοντρόλ.

Φεύγει προς τα δεξιά και βγάζει χαμηλή πάσα στην περιοχή, την οποία διώχνει σε πλάγιο ο Ζουνίνιο. Την εκτέλεση ανέλαβε ο Οκότσα, ο οποίος ως “βραχύσωμος” δεν χρειαζόταν στη μεγάλη περιοχή σε εκείνη τη φάση. Έστειλε την μπάλα μέχρι τη μεγάλη περιοχή, όπου ο Ζε Ελίας δεν υπολόγισε καλά την τροχιά και βγήκε νοκ άουτ στη διεκδίκηση με τον Ορούμα. Η μπάλα προσγειώθηκε στα πόδια του Τεσλίμ Φατουσί, ο οποίος μπερδεύτηκε μόνος του, αλλά την έσπρωξε προς τα μπροστά και αυτή πέρασε κάτω από τα πόδια του Ρονάλντο Γκιάρο και δίπλα από αυτά του Αλνταΐρ.

Την μπάλα περίμενε στωικά ο Κανού, ο οποίος μέσα από τη μικρή περιοχή και με πλάτη στο τέρμα, τη σήκωσε με το δεξί μυτάκι. Ο Ντίντα αποφάσισε να επέμβει και βούτηξε στο δεξί πόδι του Κανού, με προσοχή όμως για να μην του κάνει πέναλτι. Ο Νιγηριανός είχε προστατεύσει καλά τη θέση του, όμως, και το μόνο που κατάφερε ο Βραζιλιάνος τερματοφύλακας ήταν να του κάνει χώρο για τη σηκωμένη μπάλα. Γυρίζοντας αριστερόστροφα το σώμα του με πιρουέτα, ο “πάπιλο”, η “πεταλούδα” όπως ήταν το παρατσούκλι του, είχε τον Ντίντα από κάτω του και την μπάλα υψωμένη προ κενής εστίας. Την έσπρωξε με το κουντεπιέ και άφησε τον Ζε Μαρία να προσπαθεί να τη σώσει μάταια πάνω στη γραμμή.

Το 3-3 στο 90′ ήταν γεγονός για την απογοητευμένη Βραζιλία, με το παιχνίδι να οδηγείται στην παράταση. Εκεί, μία ομάδα είχε τα ψυχικά αποθέματα να συνεχίσει και το απέδειξε μέσα σε τέσσερα λεπτά. Ο Ορούμα προσπάθησε να σεντράρει στην πλάτη της άμυνας της Βραζιλίας προς τον Ικπέμπα και τα κατάφερε, μόνο που ο συμπαίκτης του δεν γύρισε ποτέ για να υποδεχθεί την μπάλα τρέχοντας στην περιοχή. Αυτή εξοστρακίστηκε στην πλάτη του και έφτασε στα πόδια του Κανού, αφήνοντας αποσβολωμένη τη βραζιλιάνικη άμυνα.

Ο Αλνταΐρ έτρεξε κατά πάνω του με τόση φόρα, που προσκάλεσε την ντρίμπλα “κόψιμο” του Νιγηριανού επιθετικού. Αδειάζοντας όλο τον χώρο με το δεξί, ο Κανού είχε την μπάλα στο αριστερό πόδι. Δεν προβληματίστηκε, έβαλε δύναμη, σούταρε και σημείωσε το “χρυσό γκολ” που έστειλε τη Νιγηρία στο τελικό και τη Βραζιλία στο “καναβάτσο”.

Ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που δεν φορούσε μαύρα παπούτσια στον αγωνιστικό χώρο ήταν αυτός που έκρινε το ματς και ανάγκαζε τον Ζαγκάλο να διαμαρτύρεται στη συνέντευξη Τύπου για ερωτήσεις όπως “γιατί δεν υπάρχουν καλοί αμυντικοί στις σύγχρονες ομάδες της Βραζιλίας;”

ΝΙΓΗΡΙΑ: Ντόσου, Οπαράκου (82′ Ορούμα), Ούτσε, Γουεστ, Μπαμπαγιάρο, Μπαμπανγκίντα (67′ Φατουσί), Λαβάλ, Οκότσα, Αμουνίκε (46′ Ικπέμπα), Κανού, Αμοκάτσι.

ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Ντίντα, Ζε Μαρία, Αλνταΐρ, Ρονάλντο Γκιάρο, Ρομπέρτο Κάρλος, Αμαράλ, Ζε Ελίας, Κονσεϊσάο, Μπεμπέτο, Ζουνίνιο (67′ Ριβάλντο), Ρονάλντο (85′ Σάβιο).

Το προσπέρασμα της Αργεντινής κι ο προπονητής χωρίς συμβόλαιο

Στον έτερο ημιτελικό που είχε διεξαχθεί μία ημέρα νωρίτερα, η Πορτογαλία του Νέλο Βινγκάδα και του βοηθού του, Κάρλος Κεϊρόζ, η οποία είχε “αποψιλωθεί” λόγω της συμμετοχής πολλών νεαρών αστέρων της “χρυσής γενιάς” του Λουίς Φίγκο, του Πάουλο Σόουζα, του Φερνάντο Κόουτο και του Ζοάο Πίντο στο Euro 1996, προέβαλε σθεναρή αντίσταση προς έκπληξη αρκετών, ακόμα και της ομοσπονδίας της χώρας που δεν είχε στείλει απεσταλμένο από τη διοίκηση.

Παρ’ όλα αυτά, δύο γκολ του Κρέσπο στο 55′ και στο 61′ έδωσαν τη δίκαιη νίκη στην Αργεντινή και την πρόκριση για τον τελικό, όπου είχαν την ευκαιρία να προλάβουν τη Βραζιλία και να πάρουν το χρυσό μετάλλιο που τους έλειπε από τη βιτρίνα.

Η “σελεσάο”, από την πλευρά της, ξέσπασε στον μικρό τελικό απέναντι στα “ξαδέρφια” της από την Πορτογαλία, με 5-0. Ο Βινγκάδα, μάλιστα, κάθισε χαριστικά στον πάγκο της ομάδας, αφού το συμβόλαιό του είχε λήξει στις 31 Ιουλίου και οι συζητήσεις περί ανανέωσης δεν είχαν ολοκληρωθεί. Μετά από τη συντριβή από τα γκολ του Ρονάλντο, του Κονσεϊσάο και το χατ τρικ του Μπεμπέτο, αποχώρησε από την ομάδα.

Η Αργεντινή υποκλίθηκε στη Νιγηρία για ένα οφσάιντ

Η κόπωση από τον ημιτελικό ήταν μεγάλη και η Αργεντινή δεν ήταν ομάδα που αστειευόταν στα νοκ άουτ. Μόλις στο 4ο λεπτό, απέδειξε του λόγου το αληθές, αφού μία σέντρα του Κρέσπο από δεξιά έγινε εύκολη λεία για τον “Πιόχο” Λόπες, ο οποίος με κοντινή κεφαλιά έκανε το 1-0.

Για ακόμα μία φορά οι Αφρικανοί χρειάστηκαν να κυνηγήσουν το σκορ, με τον Κανού, μία μέρα πριν από τα 20ά γενέθλιά του, να μην έχει δίπλα του τον Αμουνίκε αλλά τον Ικπέμπα. Στο 28′, κόρνερ από αριστερά, λάθος έξοδος του Πάμπλο Καμπαγέρο και ο Μπαμπαγιάρο από κοντά έκανε το 1-1.

Στο 50ό λεπτό, ο Πιερλουίτζι Κολίνα που ήταν 4ος διαιτητής στον ημιτελικό με τη Βραζιλία, “εφηύρε” ένα πέναλτι του Γουέστ σε εφόρμηση του Ορτέγα στην περιοχή. Την εκτέλεση ανέλαβε ο Κρέσπο, ο οποίος με το 6ο τέρμα του έπιανε τον Μπεμπέτο στην κορυφή του πίνακα των σκόρερ στο τουρνουά.

Οι Νιγηριανοί δεν το έβαλαν κάτω και στο 74′, μετά από γέμισμα και ολιγωρία της άμυνας της “αλμπισελέστε”, ο Αμοκάτσι σημείωσε ένα τυχερό γκολ με το οποίο έκανε το 2-2.

Όλα έδειχναν ότι ο αγώνας θα οδηγείτο στην παράταση, ωστόσο ο Αμουνίκε που είχε περάσει ως αλλαγή, είχε διαφορετική άποψη. Εκτέλεση φάουλ του Ορούμα από αριστερά στο 90′, οι παίκτες της Αργεντινής έχουν εντολή από ένα από τους κορυφαίους αμυντικούς στην ιστορία του ποδοσφαίρου, τον Πασαρέλα, να παίξουν τεχνητό οφσάιντ, δεν τα καταφέρνουν και ο Αμουνίκε που είχε περάσει αλλαγή, σπρώχνει μόνος του την μπάλα στα δίχτυα!

ΝΙΓΗΡΙΑ: Ντόσου, Οπαράκου (62′ Ορούμα), Ούτσε, Γουέστ, Μπαμπαγιάρο, Μπαμπανγκίντα, Ολίσε, Οκότσα (59′ Λαβάλ), Αμοκάτσι, Κανού, Ικπέμπα (72′ Αμουνίκε).

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ: Καβαγέρο, Σανέτι, Σαμότ, Αγιάλα, Σενσίνι, Αλμέιδα, Μπασέδας, Μοράλες (58′ Σιμεόνε), Ορτέγα, Κρέσπο, Λόπες.

Το δεύτερο χρυσό του Κανού

Η Νιγηρία είχε πετύχει το αδιανόητο. Σε μία διοργάνωση μεταξύ αστέρων που θα μεσουρανούσαν στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα τα επόμενα χρόνια, κατάφερε να βρεθεί στο πιο ψηλό σκαλί του βάθρου. Με ποδοσφαιριστές που ελάχιστοι έκαναν πρωτοκλασάτη καριέρα, κατάφερε να υψώσει το ανάστημα για λογαριασμό του αφρικανικού ποδοσφαίρου.

“Η ομάδα αυτή είχε νεανικό ενθουσιασμό, ταχύτητα, τεχνική, αντοχή και πατριωτισμό. Οι παίκτες έφεραν πρωτόγνωρο σασπένς και διασκέδαση στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η ομάδα ήρθε στην Αμερική πιο νωρίς από κάθε άλλη. Οι παίκτες προπονήθηκαν στο Ταλαχάσι της Φλόριντα, χωρίς να τους προσέξει κανείς, χωρίς να τους υπολογίζει κανείς. Φύγαμε ως η πιο αγαπητή και δημοφιλής ομάδα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα”, δήλωσε ο Ολίσε, ένας από τους παίκτες που κατάφεραν να κάνουν καλή καριέρα στη συνέχεια, κυρίως με τη φανέλα του Άγιαξ και της Ντόρτμουντ, με ενδιάμεσο σταθμό τη Γιουβέντους.

“Αυτό σημαίνει τα πάντα για τη Νιγηρία. Το ποδόσφαιρο είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να φέρει κοντά όλους τους Νιγηριανούς. Για τον κόσμο πίσω στην πατρίδα, αυτή ίσως είναι η σπουδαιότερη μέρα της ζωής τους”, υπερθεμάτισε ο πιο ταλαντούχος ποδοσφαιριστής στην ιστορία της χώρας, ο Οκότσα, ο οποίος επίσης έκανε σπουδαίες μεταγραφές σε Άιντραχτ Φρανκφούρτης, Φενέρμπαχτσε, Παρί Σεν Ζερμέν και Μπολτον.

Ο αρχηγός της ομάδας και εθνικός ήρωας μετά από το τουρνουά, Νουάνκο Κανού, πρόσθεσε αργότερα: “Είχαμε πολλούς χαρακτήρες και παίκτες με ποιότητα, που μας βοήθησαν αρκετά. Η κατάκτηση του χρυσού που σήμαινε ότι ήμασταν η πρώτη αφρικανική χώρα που το κατάφερνε, ήταν κάτι παραπάνω από αυτό. Η νίκη επί της Βραζιλίας ήταν πολύ σημαντική και ήταν σαν να είχαμε κερδίσει ήδη το χρυσό, ακόμα κι αν δεν είχαμε παίξει με την Αργεντινή ακόμη. Το χρυσό έφερε ειρήνη στη χώρα, επειδή υπήρχαν πολλά προβλήματα εκείνη την περίοδο. Μετά από τη νίκη, κανείς δεν μιλούσε για πολιτική, αλλά για ποδόσφαιρο”.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις εξετάσεις πριν από την έναρξη των προπονήσεων με τη νέα ομάδα του, την Ίντερ, εντοπίστηκε σοβαρό πρόβλημα στην καρδιά. Τον Νοέμβριο του 1996 ταξίδεψε στις ΗΠΑ για μία περίπλοκη επέμβαση αλλαγής βαλβίδων και πέρα από κάθε προσδοκία, τον Απρίλιο του 1997 οι γιατροί ανακοίνωσαν ότι μπορεί να επιστρέψει στη δράση. Ο Κανού κέρδισε το δεύτερο χρυσό μετάλλιο μέσα σε λίγους μήνες…