Έτσι άρχισαν όλα: Η νίκη της Γουλβς και το άρθρο του Ανό που γέννησε την ιδέα του Κυπέλλου Ευρώπης

Χρήστος Σωτηρακόπουλος 13 Δεκ, 2017

Το πρωί της 18ης Δεκεμβρίου του 1954 καταγράφεται ως εκείνο που έστειλε τη σπίθα σε όλο τον κόσμο και μερικές δεκαετίες αργότερα τον καθήλωσε με τον ύμνο του Champions League.

Η ανοιχτή επιστολή του Γκαμπριέλ Ανό δημοσιευμένη στη «L’ Equipe» βρίσκεται ακόμη και σήμερα στους τοίχους των γραφείων της UEFA στη Νιόν και, ουσιαστικά, υπήρξε η αφορμή για να σκεφτούν όλοι σοβαρά τη δυνατότητα δημιουργίας του Κυπέλλου Ευρώπης.

Η πραγματική αφορμή, όμως, είχε δοθεί ωστόσο λίγα βράδια νωρίτερα. Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος.

«Όλα λοιπόν ξεκίνησαν από μία υπερφίαλη αντίδραση των Άγγλων. Οι εφημερίδες τους είχαν, όπως πάντοτε με υπερβολή, βιαστεί να ανακηρύξουν μία δική τους ομάδα ως την «καλύτερη του κόσμου». Το ημερολόγιο έγραφε 13 Δεκεμβρίου 1954 και στο λασπωμένο «Μολινό» του Γουλβερχάμπτον (στην κεντρική Αγγλία) ένα ματς κάτω από το φως των προβολέων θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου.

Στο γήπεδο είχαν στριμωχτεί 55.000 άνθρωποι για να δουν τη Γουλβς, την ομάδα των «λύκων» του Σταν Κάλις, του πιο πρωτοποριακού τεχνικού που είχε προκύψει στην Αγγλία μετά τον Χέρμπερτ Τσάπμαν, τοου ανθρώπου ο οποίος με τη Χάντερσφιλντ και την Άρσεναλ στις δεκαετίες του ’20 και του ’30 είχε αλλάξει το ποδόσφαιρο με την καθιέρωση του WM.

Η αγγλική ομάδα νίκησε με 3-2 εκείνο το βράδυ την ουγγρική Χόνβεντ, ομάδα που διέθετε τα μεγαλύτερα ονόματα του μαγυάρικου ποδοσφαίρου, το οποίο για χρόνια κυριαρχούσε και που στις λεπτομέρειες είχε ηττηθεί από τη Δυτική Γερμανία στον τελικό του Μουντιάλ στη Βέρνη μερικούς μήνες πριν.

Λασπωμένοι από την κορφή μέχρι τα νύχια, ο διάσημος αρχηγός της Γουλβς, ο Μπίλι Ράιτ και οι συμπαίκτες του μόλις μπήκαν στα αποδυτήρια είδαν τον προπονητή τους να τους συγχαίρει και να λέει κάποιες κουβέντες που θα έγραφαν ιστορία. «Νάτοι. Αυτοί είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές»!

Μπορεί να μην συναγωνίζονται τα λόγια του Αρμστρονγκ, μόλις πάτησε στο φεγγάρι, αλλά αποδεικνύει η ίδια η ιστορία πως αυτές οι λίγες κουβέντες του Κάλις ήταν η αφορμή για την ανθρωπότητα να αποκτήσει το πιο φανταχτερό της διαμάντι στο ποδοσφαιρικό στέμμα!

Εκείνη τη στιγμή, άλλωστε, ο Άγγλος μάνατζερ δεν ακουγόταν τόσο υπερβολικός. Η Χόνβεντ δεν ήταν μία ομάδα σαν όλες τις άλλες: οι πέντε στους έντεκα που φορούσαν την φανέλα της, ήταν μέλη της εθνικής Ουγγαρίας που είχε δώσει ένα ηχηρό χαστούκι στην χώρα που ανακάλυψε το ποδόσφαιρο.

Η νίκη με 6-3 μέσα στο «Γουέμπλεϊ», τον Νοέμβριο του 1953, ήταν η πρώτη ήττα ποτέ για την εθνική Αγγλίας από μη βρετανική ομάδα μέσα στην έδρα της και λίγους μήνες αργότερα, το 7-1 που ακολούθησε στη Βουδαπέστη τελείωνε οριστικά τη συζήτηση για το αν η Αγγλία παρέμενε μία μοναδική και ξεχωριστή δύναμη.

Και δεν ήταν μόνο αυτό: από τον Σεπτέμβρη του ’53, όταν εγκαινιάστηκαν οι προβολείς στο «Μολινό», η Γουλβς είχε δώσει πολλά φιλικά. Ομάδες όπως η Σέλτικ (3-1) και ιδίως η Σπαρτάκ Μόσχας (4-0) το επισκέφτηκαν και έφυγαν με σκυμμένο κεφάλι.

**“Κλικ” από το περίφημο Γουλβς-Χόνβεντ**

«Νιώθαμε οι κορυφαίοι και τα αποτελέσματα το έδειχναν. Που να ξέραμε πόσο λάθος κάναμε εκείνη την στιγμή» έγραψε χρόνια μετά στην αυτοβιογραφία του ο Μπίλι Ράιτ, ο πρώτος άνθρωπος στον πλανήτη που θα ξεπερνούσε το φράγμα των 100 διεθνών συμμετοχών σε επίπεδο εθνικών ομάδων.

Η νίκη επί της Χόνβεντ των Πούσκας, Τσίμπορ, Κότσις και Μπόζικ, ήταν ο μεγαλύτερος θρίαμβος εκείνης της Γουλβς, ωστόσο έμελλε να μην εξαργυρωθεί ποτέ σε επίσημο επίπεδο.

Στο Παρίσι ο επιφανέστερος των διαφωνούντων με τα λεγόμενα του Κάλις ήταν ο άνθρωπος που έτρεχε ως αρχισυντάκτης την «L’ Εquipe» μία εφημερίδα που παραδοσιακά αντιμετωπιζόταν από όλους ως η επιτομή της μοντέρνας δημοσιογραφίας.

Το όνομα του ήταν Γκαμπριέλ Ανό, και η γενικότερη του ενασχόληση με το ποδόσφαιρο δεν περιοριζόταν στη γραφομηχανή και στο να βρίσκει ευρηματικούς τίτλους.

Είχε γεννηθεί στις 6 Νοεμβρίου του 1889 και έπαιξε ποδόσφαιρο φτάνοντας να αγωνιστεί 12 φορές στην εθνική Γαλλίας, πριν ένας τραυματισμός τον αναγκάσει να σταματήσει πρόωρα. Ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία αναγκαστικά αλλά για τέσσερα χρόνια από το 1945 έως το 1949 κάθισε στον πάγκο της εθνικής ομάδας ως μέλος μίας επιτροπής που έπαιζε το ρόλο του εκλέκτορα.

Στο περιβόητο άρθρο του δεν δίσταζε να διατυπώσει τις αντιρρήσεις του: «Πριν ανακηρύξουμε τη Γουλβς κορυφαία, ας πάει πρώτα στη Μόσχα και τη Βουδαπέστη. Ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα συλλόγων, ή τουλάχιστον ένα ευρωπαϊκό πρέπει να καθιερωθεί».

Η ιδέα για το Κύπελλο Πρωταθλητριών πάντως, στροβίλιζε στο μυαλό του σχεδόν επί 20 χρόνια! Αυτή η δημιουργία ενός Κυπέλλου για τις καλύτερες ομάδες στην Ευρώπη τον απασχολούσε και κατά καιρούς το έγραφε και το ανέφερε.

Ο Ανό δεν έμεινε στα λόγια. Αφού για μήνες έκανε διάφορες κουβέντες προσπαθώντας να πείσει τη FIFA και τη νεοσύστατη UEFA να αναλάβουν πρωτοβουλία δημιουργίας αυτού του θεσμού, άρχισε μαζί με τους συναδέλφους του Ζακ Γκοντέ, Ζακ Φαν Ράισβικ και τον μελλοντικό αρχισυντάκτη του «France Football» Ζακ Φεράν να καλεί σε συνάντηση ευρωπαϊκούς συλλόγους, προκειμένου να συζητήσουν το ενδεχόμενο υλοποίησης του σχεδίου με την συμμετοχή των καλύτερων από κάθε χώρα.

Οι 18 προσκλήσεις στάλθηκαν σε ομάδες ανεξαρτήτως αν ήταν πρωταθλήτριες ή όχι. Ανάμεσα τους η Τσέλσι από την Αγγλία, η Ροτ Βάις Εσσεν από τη Δυτική Γερμανία και η Μίλαν από την Ιταλία που όλες τους λίγους μήνες μετά κατέκτησαν τον τίτλο στην χώρα τους! Ηταν ένα γεγονός που ερμηνεύτηκε ως προφητικό από τους συνεργάτες του Ανό!

Η Ρεάλ Μαδρίτης που είχε παραλάβει επίσης πρόσκληση ήταν η πρώτη που απάντησε θετικά αφού ο πρόεδρος της Σαντιάγο Μπερναμπέου διέβλεψε εξαιρετικά πως αυτό το Κύπελλο θα ήταν η πλατφόρμα για να απογειωθεί ένας σύλλογος και μάλιστα ήταν από τους πρώτους που αποδέχτηκε την πρόταση για συνάντηση στο ξενοδοχείο Ambassador στο Παρίσι στις 2 Απριλίου του 1955 όπου συζητήθηκαν οι λεπτομέρειες της παρθενικής σεζόν!

Οι άλλες 14 ομάδες που πήραν πρόσκληση ήταν η Ραπίντ Βιέννης η Άντερλεχτ, η Κοπεγχάγη, η Σερβέτ από τη Γενεύη, η Παρτίζαν Βελιγραδίου, η Χιμπέρνιαν της Σκωτίας, η Σταντ Ρεμς (που κανονικά προφέρεται Ρενς) από τη Γαλλία, η Βόρος Λόμπογκο (αργότερα μετονομάστηκε σε ΜΤΚ) από την Ουγγαρία, η Χόλαντ Σπορτ από την Ολλανδία, η Σπόρτινγκ Λισαβόνας, η Μάλμε από τη Σουηδία, η Σααρμπρίκεν από το ανεξάρτητο τότε κρατίδιο του Σάαρ, η Ντιναμό Μόσχας και η Σπάρτα Πράγας.

Οι Σοβιετικοί αρνήθηκαν ευγενικά λέγοντας πως ο χειμώνας τους δεν επέτρεπε αγώνες εύκολα και την άνοιξη θα ήταν σχεδόν αδύνατο να βρεθούν ημερομηνίες για να γίνουν παιχνίδια, ενώ από πλευράς της Σπάρτα η απόρριψη της πρόσκλησης δεν είχε αιτιολογία.

Η Χιμπέρνιαν δεν έστειλε κάποιον εκπρόσωπο αλλά ευχαρίστησε και αποδέχτηκε τη συμμετοχή έχοντας μάλιστα συνοδευτικά και ευχητήριο γράμμα από την ομοσπονδία της χώρας.

Η Μάλμε αντικαταστάθηκε από τη Τζουργκάρντενς και η Τσέλσι παρότι παραβρέθηκε με τον γραμματέα του συλλόγου Τζον Μπάτερσμπι (ο οποίος βίωσε μία οδυνηρή εμπειρία αφού έπαθε τροφική δηλητηρίαση από στρείδια και έμεινε κλινήρης όλο το τριήμερο στο Παρίσι) δεν θα δεχόταν τελικά να πάρει μέρος!

Η αγγλική ομοσπονδία θεώρησε πως η συμμετοχή της θα δημιουργούσε ανυπέρβλητα εμπόδια στις ημερομηνίες του League Cup αλλά η πικρή αλήθεια είναι πως φοβήθηκαν κάποιοι στην FΑ με τις μικρόμυαλες λογικές τους, τις όποιες αλλαγές θα έφερνε ο καινούργιος θεσμός.

Έτσι οι «μπλε» έχασαν την ευκαιρία και θα έπαιζαν για πρώτη φορά στο Κύπελλο Πρωταθλητριών (όταν πια θα ονομαζόταν Champions League) τη σεζόν 1999-2000. Η αποχώρηση ή καλύτερα η μη συμμετοχή της Τσέλσι, απλά κατέλαβε ένα μικρό δίστηλο στις εφημερίδες της εποχής, στις 27 Ιουλίου του 1955!

Στη συνάντηση αυτή έγινε και η πρώτη κλήρωση-ορισμός των αγώνων αφού οι εκπρόσωποι ήταν όλοι μπροστά και συμφώνησαν στο πως θα γινόταν η κατανομή.

Τα πάντα ήταν πια έτοιμα για τη μεγάλη αρχή. Ταυτόχρονα εκλέχτηκε και μία προσωρινή διοικούσα επιτροπή υπό τον Μπερτρινιάν της Ρεμς και αντιπροέδρους τον Σαντιάγο Μπερναμπέου και τον Ούγγρο (τεράστιο προπονητή) Γκούσταβ Σέμπες.

Στις εβδομάδες που ακολούθησαν την οριστικοποίηση των συμμετοχών ο Ανό επισκέφτηκε αρκετές φορές τα γραφεία της FIFA και της UEFA για να τους πείσει πως το πνευματικό του παιδί, χρειαζόταν να υιοθετηθεί από μία κανονική ομοσπονδία και να μην είναι εξαρτώμενο από έναν δημοσιογραφικό οργανισμό.

Τελικά η FIFA καθόρισε μία σειρά από προϋποθέσεις όπως το ότι οι ομάδες θα μετέχουν μόνο αν εγκρίνει η ομοσπονδία τους τη συμμετοχή, πως η UEFA θα πρέπει να είναι αυτή που εγκρίνει τους κανόνες και πως ο νέος θεσμός δεν θα μπορούσε να λέγεται απλά «European Cup» γιατί αυτό θα έπρεπε να προστατευτεί ως ονομασία για διοργάνωση εθνικών ομάδων (αυτό που αργότερα ξεκίνησε ως Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα).

Ο Ανό και ο Φεράν έφεραν στην προσωρινή εκτελεστική επιτροπή που είχε συγκροτηθεί τις προτάσεις και ο Μπερναμπέου ήταν αυτός που υπερθεμάτισε να αποδεχτούν και να μπει κάτω από τη σκέπη των διεθνών ομοσπονδιών η διοργάνωση.

Στις 7 Μαΐου του 1955 η UEFA αποδέχτηκε να βάλει το νέο παιδί μέσα στην οικογένεια της και τα πράγματα είχαν πάρει πια τον δρόμο τους. Μάλιστα με ένα γράμμα υπογεγραμμένο από τον Έμπε Σβαρτς, τον πρώτο πρόεδρο της UEFA (που ας μην ξεχνάμε τότε μετρούσε μόλις ένα χρόνο ζωής) γινόταν ειδική μνεία στην προσπάθεια της «L’ Equipe» να ξεκινήσει αυτή η διοργάνωση που ονομάστηκε επίσημα Κύπελλο Ευρώπης Πρωταθλητριών Ομάδων.

Ο πρώτος τελικός (τιμής ένεκεν) αποφασίστηκε πως θα γινόταν στο Παρίσι. To πιο σπουδαίο τρόπαιο σε επίπεδο συλλόγων μόλις είχε γεννηθεί και η ιστορία μας δίδαξε πόσο σημαντική ήταν στην εξέλιξη του ποδοσφαίρου σε όλο τον πλανήτη αυτή η επιμονή του οραματιστή Γκαμπριέλ Ανό στο να δημιουργηθεί αυτό που σήμερα μας μαγεύει και μας καθηλώνει…”.

*Το απόσπασμα προέρχεται από το best seller βιβλίο του Χρήστου Σωτηρακόπουλου «Ταξίδι στα Αστέρια» που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις «ΤΟΠΟΣ» και αναδείχθηκε πρώτο στα βραβεία κοινού στη κατηγορία ΕΥ ΖΗΝ στα PUBLIC BOOK AWARDS 2017.