Ο Χοσέ Λουίς Τσιλαβέρτ έχει πετύχει χατ τρικ

Στις 28 Νοεμβρίου 1999 γράφτηκε ιστορία στο ποδόσφαιρο, αφού ένας παίκτης έφερε τα πάνω κάτω. Δύο μήνες αφότου ο Μαρτίν Παλέρμο κατάφερε να μην σκοράρει με κανένα από τα τρία πέναλτι που εκτέλεσε στο ίδιο παιχνίδι, ένας τερματοφύλακας έκανε το αντίθετο: πέτυχε τρία γκολ με πέναλτι στο ίδιο παιχνίδι κι έγινε ο πρώτος εκπρόσωπος αυτής της ιδιαίτερης θέσης που σημειώνει χατ τρικ.

Ο λόγος για τον αξεπέραστο Χοσέ Λουίς Τσιλαβέρτ, έναν από τους κορυφαίους παίκτες στην ιστορία της Παραγουάης και εκ των πιο σπουδαίων τερματοφυλάκων στο ποδόσφαιρο της Νότιας Αμερικής, που διεκδικεί και τον τίτλο του πιο εκκεντρικού, οξύθυμου και εξωστρεφή παίκτη που εμφανίστηκε στα γήπεδα της ηπείρου.

Έπαιζε επιθετικός χωρίς παπούτσια και… άρμεγε

Όλα άρχισαν στις 27 Ιουλίου 1965, όταν είδε το πρώτο φως της ημέρας στο Λούκε, περίπου 8 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Ασουνσιόν. Ζούσε σε μία πολύ φτωχή οικογένεια, με συνέπεια να αναγκάζεται από τα 5 του να αρμέγει αγελάδες και να πουλάει το γάλα τους στη γειτονική Νιου Γκουασού.

Ο πατέρας του, Καταλίνα, ήταν δημόσιος υπάλληλος και η μητέρα του, Νικολάσα, φρόντιζε τον ίδιο και τα τρία αδέρφια του, με συνέπεια το οικογενειακό εισόδημα να είναι πενιχρό.

Ο ίδιος έπαιζε ποδόσφαιρο δίχως παπούτσια λόγω αδυναμίας των γονιών του να του παρέχουν αυτή τη μικρή πολυτέλεια. Η θέση που προτιμούσε ήταν η επίθεση, όμως επειδή είχε το μικρότερο παρουσιαστικό από τα τέσσερα αδέρφια, τον γύρισαν πίσω σε θέση τερματοφύλακα.

Έβαζε στοιχήματα για τα φάουλ

Η ενασχόλησή του με το ποδόσφαιρο σε επαγγελματικό επίπεδο άρχισε με την Σπορτίβο Λουκένιο, ομάδα γνωστή για τις ακαδημίες της, ιδιαίτερα τη δεκαετία του ’80. Παρ’ όλα αυτά, λίγο έλειψε να εγκαταλείψει το άθλημα λόγω σπουδών. Επέστρεψε οριστικά το 1984, όταν έκανε ντεμπούτο στην πρώτη κατηγορία του εγχώριου πρωταθλήματος σε ηλικία 19 ετών.

Οι εμφανίσεις του τον οδήγησαν στην Γκουαρανί, τον «γίγαντα» του ποδοσφαίρου της χώρας, με την οποία κατέκτησε το πρωτάθλημα του 1984. Οι μετοχές του ανέβηκαν τόσο που το 1985 τον βρήκε στην Αργεντινή να υπερασπίζεται την εστία της Σαν Λορένσο.

Η μετανάστευση στην Αργεντινή μοιάζει φυσιολογική για έναν Παραγουανό, αφού υπολογίζεται ότι πάνω από 1.000.000 συμπατριώτες του ζούσαν εκεί την ίδια εποχή. Το πρόβλημα ήταν ότι οι ντόπιοι τους συμπεριφέρονταν με υποτίμηση, προσφέροντάς τους δουλειές καθαριστή ή οικοδόμου, με συνέπεια να δημιουργηθεί κόντρα μεταξύ των δύο χωρών.

Ο Τσιλαβέρτ πραγματοποιούσε πολύ καλές εμφανίσεις, ωστόσο δεν απέφυγε τα παρατράγουδα, παίρνοντας διαρκώς το μέρος των συμπατριώτων του. Πολλές φορές έκανε δηλώσεις εναντίον της Αργεντινής, άλλες έπαιζε… ξύλο, δείχνοντας ότι η καριέρα του θα είναι -αν μη τι άλλο- ενδιαφέρουσα και σε εξωαγωνιστικό επίπεδο.

Στην ομάδα του Μπουένος Άιρες, όμως, ανέπτυξε ακόμα μία πτυχή του εαυτού του. Προπονητής της ομάδας ήταν ο Μπόρα Μιλουτίνοβιτς, ένας πολίτης του κόσμου, ο οποίος έβαζε συχνά στοιχήματα με τον Παραγουανό με κέρδος…. κουτάκια coca cola. Το στοίχημα ήταν ένας διαγωνισμός στις εκτελέσεις φάουλ, με τον Σέρβο να είναι συνήθως ο νικητής, αφού μπορούσε να εκτελέσει και με τα δύο πόδια, σε αντίθεση με τον Τσιλαβέρτ που είναι μόνο αριστερός.

Μπορεί η Σαν Λορένσο να ήταν η μοναδική ομάδα με την οποία δεν σκόραρε στην καριέρα του (ήδη είχε τέσσερα γκολ με την Λουκένιο και ένα με την Γκουαρανί), ωστόσο με τη φανέλα της τελειοποίησε τις εκτελέσεις φάουλ και πέναλτι, κάτι που αξιοποίησε στη συνέχεια και δη στην Ευρώπη.

Το γκολ κι η γκάφα με Ρεάλ Σοθιεδάδ

Το καλοκαίρι του 1988 έκανε το μεγάλο βήμα και αγωνίστηκε στην Ευρώπη, παίρνοντας μεταγραφή στη Σαραγόσα. Το στιλ του, ενός τερματοφύλακα με ικανότητα όταν είχε την μπάλα στα πόδια, ξένισε αρκετούς φιλάθλους. «Πολύς κόσμος ήταν κατά του στιλ μου στην αρχή. Όταν άρχισα να βγαίνω έξω από την περιοχή με την μπάλα για τη Σαραγόσα το 1988, οι φίλαθλοι άρχισαν να τρομοκρατούνται και να φωνάζουν να γυρίσω στην εστία μου. Εγώ το έβλεπα ως έναν τρόπο να βοηθήσω την ομάδα μου να νικήσει», δήλωσε χρόνια αργότερα ο Τσιλαβέρτ.

Ο Παραγουανός δεν έμεινε μόνο σε αυτό, αφού άρχισε εντατικές προπονήσεις σε εκτελέσεις πέναλτι και φάουλ, μέχρι που του δόθηκε η ευκαιρία να εκτελεί και στη διάρκεια αγώνων. Το αποτέλεσμα ήταν… κωμικό.

«Παίζαμε κόντρα στη Ρεάλ Σοθιεδάδ και πήγα να εκτελέσω ένα πέναλτι. Είπα σε έναν παίκτη να καλύψει το τέρμα μου μέχρι να επιστρέψω. Σκόραρα και άρχισα να πανηγυρίζω στο μέσο του γηπέδου. Όταν κοίταξα γύρω, η άλλη ομάδα είχε κάνει ήδη τη σέντρα, όμως δεν ανησυχούσα ιδιαιτέρως, αφού είχα αφήσει έναν συμπαίκτη να καλύπτει την εστία. Το πρόβλημα ήταν ότι είχε έρθει κι αυτός να πανηγυρίσει το γκολ! Η Ρεάλ Σοθιεδάδ σκόραρε και ήθελα να πεθάνω. Ευτυχώς, ήμασταν μπροστά με 2-0 και κρατήσαμε το 2-1 μέχρι τέλους. Ήταν τρελό».

Η κόντρα του με τον «τίποτα» Μοντόγια

Στο στόχαστρό του μπήκαν αρκετοί Αργεντινοί τερματοφύλακες και δη όταν επέστρεψε στη χώρα, για φορέσει τα γάντια της Βέλες Σάρσφιλντ. Μέχρι την άφιξή του το 1993, η ομάδα είχε κατακτήσει μόλις ένα πρωτάθλημα κι αυτό το μακρινό 1968. Όταν έφυγε τον Δεκέμβριο του 2000, είχε κατακτήσει 4 πρωταθλήματα, ένα Copa Libertadores, ένα Διηπειρωτικό Κύπελλο κόντρα στη Μίλαν του Φάμπιο Καπέλο, ένα Copa Interamericana κι ένα Supercopa Sudamericana, ένα Recopa Sudamericana.

Υπό την καθοδήγηση του Κάρλος Μπιάντσι αρχικά και του Οσβάλντο Πιάσα στη συνέχεια και με συμπαίκτες όπως ο Χοσέ Μπασουάλδο, ο Κριστιάν Μπασέδας, ο Μαουρίσιο Πελεγκρίνο και ο (μετέπειτα μέσος του ΠΑΟΚ) Πατρίσιο Καμπς, ο Τσιλαβέρτ υπήρξε ηγετική μορφή εκείνης της ομάδας.

Το παρατσούκλι «μπουλντόγκ» δεν ήταν τυχαίο και μάλιστα η ομοσπονδία της Παραγουάης έκανε διαγωνισμό μεταξύ ιδιοκτητών αυτής της ράτσας τετράποδων, ώστε το σκυλί που ήταν πιο κοντά σε αυτό που βρισκόταν στην στολή του Τσιλαβέρτ, να γίνει επίσημη μασκότ της εθνικής ομάδας.

Πάντοτε είχε μεγάλη ιδέα για τον ίδιο και από τη στιγμή που ψηφιζόταν διαρκώς κορυφαίος τερματοφύλακας της Νότιας Αμερικής, δικαίως συνέβαινε κάτι τέτοιο. Αποκάλεσε τον εαυτό του «Mercedes-Benz» σε σχέση με το «Fiat 600» που χαρακτήρισε αντίπαλο τερματοφύλακα στην Αργεντινή, ενώ είχε μία ιδιαίτερη σχέση… μίσους με τον συνάδελφό του της Μπόκα Τζούνιορς, Κάρλος Ναβάρο Μοντόγια.

Ο Παραγουανός αποκάλεσε «τίποτα» τον Μοντόγια εξηγώντας γιατί δεν ήθελε να δώσει μαζί του κοινή συνέντευξη Τύπου το 1996 και μάλιστα έχει σκοράρει (και) εις βάρος του. Σε έναν αγώνα της Βέλες κόντρα στην Μπόκα, την εποχή που στους «χενέισες» έπαιζαν οι Ντιέγκο Μαραντόνα και Κλάουντιο Κανίγια, ο Τσιλαβέρτ σκόραρε με απευθείας εκτέλεση φάουλ. «Ήταν από τα γκολ φάουλ που οφείλονται περισσότερο στην τεχνική παρά στη δύναμη. Δεν ήταν πυροτέχνημα, ήταν ανταμοιβή πολλών ωρών δουλειάς. Πάντα συνήθιζα να μένω πίσω στην προπόνηση και να εκτελώ 80-120 φάουλ. Έτσι βελτιώθηκα», θυμάται ο ίδιος.

Ρεζίλεψε δύο φορές τον Μπούργος

Ίσως ο πιο… διάσημος αντίπαλός τερματοφύλακας, όμως, ήταν ο Ερμάν Μπούργος, τον οποίο νίκησε δύο φορές σε ισάριθμα σημαντικά παιχνίδια. Η πρώτη φορά ήταν σε μία αναμέτρηση κόντρα στη Ρίβερ Πλέιτ, με ένα φάουλ πίσω από τη γραμμή του κέντρου!

«Το παιχνίδι είχε σταματήσει για φάουλ στο γήπεδό μας. Ο Μπούργος είχε βγει από την εστία του και μιλούσε σε έναν αμυντικό, χωρίς να κοιτάει τι συμβαίνει. Ανέβηκα ψηλά για να διαμαρτυρηθώ για το φάουλ και όταν ήμουν 5 μέτρα από την μπάλα, είδα τι συνέβαινε και αποφάσισα να το εκτελέσω. Οι συμπαίκτες μου φώναζαν ‘σταμάτα, σταμάτα’, όμως ούρλιαξα ‘φύγετε από μπροστά μου, θα το κοπανίσω’. Είπα στον διαιτητή να σκύψει και όλα πήγαν μια χαρά. Η μπάλα έμοιαζε να φεύγει πολύ ψηλά, όταν ξαφνικά βούτηξε, έπεσε πίσω από τον τερματοφύλακα και πήγε μέσα. Πάντα λέω ότι ένας άγγελος την κατέβασε για μένα. Αν εκτελούσα ακόμη 1.000 φάουλ με αυτόν τον τρόπο, ποτέ δεν θα σκόραρα έτσι. Εκείνη τη φορά πήγε μέσα και μας έδωσε το παιχνίδι».

Λίγους μήνες αργότερα, οι δύο τερματοφύλακες ήρθαν ξανά αντιμέτωποι, αυτήν τη φορά με διαφορετικές φανέλες. Ο Τσιλαβέρτ έπαιζε για την Παραγουάη και ο Μπούργος για την Αργεντινή, σε έναν προκριματικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1998, που συνάμα αποτέλεσε ντέρμπι κορυφής για τον όμιλο της Νότιας Αμερικής.

Ο Τσιλαβέρτ είχε προειδοποιήσει τον Μπούργος να είναι «πιο προσεκτικός» μετά από τον αγώνα κόντρα στη Ρίβερ Πλέιτ και πριν από τον επόμενο μεταξύ τους αγώνα τον είχε… ενημερώσει ότι θα σκοράρει ξανά εναντίον του και πως είναι «μέτριος» ως τερματοφύλακας.

Η Αργεντινή πήρε νωρίς το προβάδισμα με φάουλ του Γκαμπριέλ Μπατιστούτα, ωστόσο στο 42′ η «αλμπιρόχα» κέρδισε φάουλ σε εξαιρετική θέση. Όταν ο Τσιλαβέρτ ετοιμάστηκε για να το εκτελέσει, οι φωτογράφοι που βρίσκονταν πίσω από την εστία του Μπούργος υποστηρίζουν μέχρι σήμερα ότι είδαν τον Αργεντινό τερματοφύλακα να τρέμει. Αν και το φάουλ ήταν χαμηλό και ο Μπούργος έπεσε σωστά, η μπάλα έσκασε μπροστά του, χτύπησε στον αριστερό γοφό και κατέληξε στα δίχτυα του. Αυτή ήταν και η τελευταία συμμετοχή του Μπούργος στα προκριματικά της διοργάνωσης, ξαναπαίζοντας στην εθνική ομάδα μετά από δύο χρόνια.

Το χατ τρικ στο ντέρμπι του Μπουένος Άιρες

Όταν έφτασε η 28η Νοεμβρίου 1999, ο Τσιλαβέρτ είχε επιλεγεί δεύτερος καλύτερος τερματοφύλακας στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1998, είχε σκοράρει 43 φορές στην καριέρα του με συλλόγους και εθνική και σε ηλικία 34 ετών, αυτοπαρουσιαζόταν ως ο καλύτερος τερματοφύλακας του πλανήτη.

Επίσης, αναγνώριζε ότι βρίσκεται προς τη «δύση» της καριέρας του, με συνέπεια να κάνει συχνές επιθέσεις προς την κυβέρνηση της Παραγουάης, ακόμα και να απέχει από εγχώριο Copa America 1999, θεωρώντας ότι τα χρήματα που θα δαπανούσε η κυβέρνηση για τη διοργάνωση έπρεπε να τα δώσει σε σχολεία.

Παρ’ όλα αυτά, δεν έχασε την ικανότητά του στο σκοράρισμα, όπως απέδειξε στο Clásico del Oeste, το ντέρμπι του δυτικού Μπουένος Άιρες με αντίπαλο την Φέρο Καρίλ Οέστε για το πρωτάθλημα. Η Βέλες ήταν η πρωταθλήτρια Clausura και η διαφορά επιπέδου με τη Φέρο ήταν μεγάλη. Ο Τσιλαβέρτ την έκανε μεγαλύτερη.

Με εύστοχο πέναλτι στο 45′, στο 75′ και στο 82′, το τελευταίο και με τη βοήθεια του οριζοντίου δοκαριού, ο Παραγουανός τερματοφύλακας σημείωσε χατ τρικ και έδωσε διαστάσεις θριάμβου στη νίκη 6-1 της ομάδας του.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που ένας τερματοφύλακας σημειώνει χατ τρικ σε επαγγελματικό επίπεδο, κάτι που δεν κατάφερε ούτε ο μοναδικός τερματοφύλακας που ξεπέρασε στο σκοράρισμα τον Τσιλαβέρτ, ο Ροζέριο Σένι των 131 τερμάτων!

Δεύτερος τερματοφύλακας σκόρερ στην ιστορία

Αυτή ήταν και η τελευταία σπουδαία σεζόν του στο ποδόσφαιρο. Τη νέα χρονιά, στο 1ο μισό έμεινε στη Βέλες, στο 2ο μισό επέστρεψε στην Ευρώπη, για τη γαλλική Στρασμπούρ, με την οποία κατέκτησε το κύπελλο, αλλά υποβιβάστηκε στη Ligue 2.

Παρέμεινε στην ομάδα το 2001-2002 και πανηγύρισε ως βασικός την άνοδο, ωστόσο στα μέσα του 2002-2003 έφυγε και αγωνίστηκε στην Πενιαρόλ για μισή σεζόν. Σκόραρε τέσσερις φορές σε 15 αγώνες, κατακτώντας το πρωτάθλημα Ουρουγουάης και επέστρεψε στη Βέλες το 2003-2004 για να κλείσει την καριέρα του.

Με την εθνική ομάδα αγωνίστηκε και στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2002 και κρέμασε τα «παπούτσια» του το 2003 με ακόμα δύο συμμετοχές. Συνολικά με το εθνόσημο στο στήθος είχε 74 αγώνες και 8 τέρματα. Το τελευταίο (και 3ο συνολικά κόντρα σε αυτόν τον αντίπαλο) ήρθε τον Οκτώβριο του 2001, στο 2-2 κόντρα στην Αργεντινή, για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας.

Μετά από 12 τρόπαια, αμέτρητες ατομικές διακρίσεις και 67 γκολ σε 802 αγώνες με Λουκένιο, Γκουαρανί, Σαν Λορένσο, Σαραγόσα, Βέλες, Στρασμπούρ, Πενιαρόλ και εθνική Παραγουάης, ο Τσιλαβέρτ είπε «αντίο» σε μία σπουδαία καριέρα που όσα επεισόδια και τιμωρίες (ακόμα και ποινές φυλάκισης) κι αν περιελάμβανε, θα έχει πάντα εκείνο το χατ τρικ κόντρα στη Φέρο.