Ο ποδοσφαιριστής παππούς του Τσιτσιπά δέχθηκε πόλεμο από την ΕΣΣΔ του Στάλιν και πήρε χρυσό μετάλλιο

Κώστας Μπράτσος 24 Οκτ, 2017

Φορούσε το τουίντ σακάκι του, την τραγιάσκα που δεν αποχωριζόταν ποτέ, δερμάτινα παπούτσια με κορδόνια, αλλά όταν έβλεπε την μπάλα στον στενό διάδρομο του διαμερίσματος, πάντοτε επιχειρούσε να ντριμπλάρει την Άλα, τη Γιούλια ή τον Σεργκέι, τα παιδιά του από τον δεύτερο γάμο που έκανε, με τη Βαλεντίνα.

Λάτρευε τον Τσάρλι Τσάπλιν και μία φορά που τον συνάντησε στο αεροδρόμιο, έτρεξε να τον προλάβει για να του πάρει αυτόγραφο, χωρίς να προσέξει την τζαμαρία που τους χώριζε… Μεγάλωσε διαβάζοντας ποίηση και δη Μπόρις Πάστερνακ, ενώ συχνά απάγγελνε από μνήμης Σεργκέι Γεσένιν και δεν λησμονούσε την αρχαία ελληνική μυθολογία. Λάτρευε την κλασική μουσική αλλά και την τζαζ, τους Λούις Άρμστρονγκ και Έλα Φιτζέραλντ, ενώ έπαιζε και πιάνο.

Όλα συμβατά με έναν καλλιεργημένο δημοσιογράφο παλιάς κοπής, έναν μορφωμένο άνθρωπο από μία ιδιαίτερη πολιτισμική γωνιά της γης, τη Σοβιετική Ένωση. Μόνο που ο Σεργκέι Σάλνικοβ δεν ήταν απλά δημοσιογράφος, ήταν αθλητικός δημοσιογράφος. Δεν ήταν απλά αθλητικός δημοσιογράφος, ήταν παλαίμαχος ποδοσφαιριστής. Δεν ήταν απλά παλαίμαχος ποδοσφαιριστής, ήταν από τους κορυφαίους Ρώσους παίκτες που εμφανίστηκαν μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης το 1956.

Μόνο που και πάλι δεν ήταν απλά όλα αυτά. Ήταν και ο παππούς του κορυφαίου Έλληνα τενίστα στην ιστορία, του Στέφανου Τσιτσιπά!

Ο 19χρονος πρωταθλητής έγινε ο πρώτος Έλληνας από το μακρινό 1973 που αγωνίστηκε σε τελικό επαγγελματικού τουρνουά της ATP (ήττα από τον Ράφαελ Ναδάλ) και θα βρεθεί στο Νο44 της παγκόσμιας κατάταξης.

Φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων, εάν ληφθεί υπόψιν η βαριά γονιδιακή κληρονομιά που προέρχεται από τη μητέρα του, Γιούλια, πρώην πρωταθλήτρια Σοβιετικής Ένωσης, η οποία συχνά έπαιζε και σε διπλό με τη δίδυμη αδερφή της, Άλα, τη δεκαετία του ’80.

Ακόμα κι έτσι, ο πιο διάσημος αθλητής της οικογένειας μέχρι στιγμής δεν βρίσκεται εν ζωή. Ο Σάλνικοβ πέθανε τον Μάιο του 1984, σε ηλικία μόλις 58 ετών, αφήνοντας πίσω του μία ζωή σαν παραμύθι, με χαρούμενα κεφάλαια και σπαρακτικές ενότητες, το κουβάρι της οποίας προσπαθεί να ξετυλίξει το Sport-Retro.gr.

Οι φήμες για τον πραγματικό πατέρα του

Το πρώτο φως της ημέρας το είδε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1925 στο Κρασνοντάρ, αλλά από την πρώτη στιγμή θα βίωνε τις κακουχίες της εποχής, έστω και χωρίς να το αντιλαμβάνεται ακόμα. Όπως αποκάλυψε η κόρη του Άλα, σε συνέντευξή της προ ετών στην “Sport-Express”, ο πατέρας του Σάλνικοβ είχε σχέσεις με τη NKVD, τη μυστική αστυνομία του κράτους που βρισκόταν πίσω από φρικαλέες πράξεις της περιόδου Ιωσήφ Στάλιν, και αναγκαζόταν να οπλοφορεί πάντα. Ο γάμος με τη μητέρα του Σάλνικοβ δεν στέριωσε, ωστόσο ανέλαβε την ανατροφή του μικρού, μετακομίζοντας στην Ταρασόβσκα.

Ο Σεργκέι μεγάλωνε βλέποντας σποραδικά τη μητέρα του και με μία φήμη να τον συνοδεύει αργότερα, αφού την περίοδο της γέννας του, στο Κρασνοντάρ βρισκόταν και ο ιδρυτής της Σπαρτάκ Μόσχας (μαζί με τρία αδέρφια του), Νικολάι Σταρόστιν. Ο σπουδαίος αθλητής ποδοσφαίρου και χόκεϊ επί πάγου δεν είχε κάποιον προφανή λόγο να βρίσκεται τέτοια εποχή στην πόλη και όταν ο Σάλνικοβ μεγάλωσε και άρχισε να αγωνίζεται στην Σπαρτάκ, κυκλοφόρησαν φήμες ότι ήταν νόθο παιδί του Σταρόστιν.

Τα πράγματα περιπλάκησαν όταν ο Σάλνικοβ αρνήθηκε να διαψεύσει τη φήμη. “Αστειευόταν. Του άρεσε. Γενικά, νομίζω ότι από τη στιγμή που υπήρχε ένας θρύλος που συνέδεε τον πατέρα μας με έναν από τους ιδρυτές της Σπαρτάκ, σήμαινε ότι ο Σάλνικοβ καταλάμβανε σημαντική θέση στο μυαλό των φιλάθλων. Ήταν σημαντικό”, υποστήριξε η Άλα, η οποία ζει στην Ιαπωνία μαζί με τον μικροβιολόγο άντρα της κι έχει μια κόρη, την Άικα.

Ο Μεγάλος Στρατιωτικός Πόλεμος τον έστειλε στη Ζενίτ

Ο Σάλνικοβ ήταν μονίμως με μία μπάλα στα πόδια και ο δρόμος του ήταν προδιαγεγραμμένος. Το καλοκαίρι του 1937 παρακολουθούσε μία προπόνηση της Σπαρτάκ, κρυμμένος πίσω από κάτι θάμνους, όταν το ίνδαλμά του, ο βιρτουόζος Γκιόργκι Γκλάζκοβ, έβαλε στοίχημα με τον συμπαίκτη του, Αντρέι Σταρόστιν, για το ποιος θα ευστοχήσει περισσότερες φορές στις δέκα από το κέντρο του γηπέδου σε κενή εστία. Ο Γκλάζκοβ τα κατάφερε τις πρώτες εννέα, αστόχησε στην τελευταία προσπάθειά του κι ενώ πανηγύριζε, ο Σταρόστιν έκανε το 10/10, με τον μικρό Σάλνικοβ να φεύγει κλαίγοντας.

Επέστρεψε λίγα χρόνια αργότερα, το 1941, στα τμήματα υποδομής της ομάδας. Τον Αύγουστο του 1942, πριν κλείσει τα 17, έκανε την “παρθενική” εμφάνισή του με την πρώτη ομάδα, στην οποία έμεινε για δύο χρόνια.

Το 1943 βρέθηκε να κάνει προπονήσεις στο Καλίνινγκραντ (σημερινό Κορόλεβ, από τον “πατέρα” του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος), μαζί με τη Ζενίτ (του τότε Λένινγκραντ, τώρα Αγίας Πετρούπολης), η οποία δεν μπορούσε να συνεχίζει να παίζει στην έδρα της, λόγω του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου.

Ο σύλλογος έκανε προπονήσεις στο Καλίνινγκραντ μαζί με παίκτες της Σπαρτάκ, τους οποίους χρησιμοποίησε στα φιλικά που έδωσε και κάποιους από αυτούς στους αγώνες του Κυπέλλου ΕΣΣΔ, της μοναδικής επίσημης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης που διεξαγόταν εν μέσω εμπόλεμης κατάστασης.

Τους “υποσχέθηκαν” να μην τους βάλουν πολλά γκολ

Ο Σάλνικοβ βρήκε τη σκηνή για να δώσει την πρώτη μεγάλη παράστασή του, σε ηλικία 18 ετών, το Κύπελλο ΕΣΣΔ 1944. Πρώτο “θύμα” της Ζενίτ, η πολύ δυνατή Ντινάμο Μόσχας στη φάση των 32. Ακολούθησαν ακόμα δύο Ντινάμο, του Μινσκ και του Μπακού, για να κληθεί να αντιμετωπίσει την πρώην ομάδα του στα ημιτελικά.

Στον πρώτο αγώνα, ο Σάλνικοβ άνοιξε το σκορ, η Σπαρτάκ έκανε την ανατροπή, αλλά στο 88′ η Ζενίτ ισοφάρισε σε 2-2. Στον επαναληπτικό, δεν σημειώθηκαν τέρματα κι έτσι το ζευγάρι οδηγήθηκε στην παράταση, εκεί όπου ο Σάλνικοβ σημείωσε στο 117′ το γκολ της πρόκρισης.

Στον τελικό, αντιμετώπισε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, το ακλόνητο φαβορί, σε τέτοιο σημείο που στο τρόπαιο είχε χαραχθεί ήδη το όνομά της “ομάδας του στρατού” ως νικήτρια.

Οι στρατηγοί που βρίσκονταν στα επίσημα για να παρακολουθήσουν τον τελικό χλεύαζαν τους φιλάθλους της Ζενίτ, που στην πλειονότητά τους ήταν εργάτες μιας άκρως βιομηχανικής πόλης, ενώ ο στρατάρχης της ΕΣΣΔ, Ντμίτρι Ουστίνοβ, υποσχόταν με στόμφο ότι δεν θα σημειωθούν πολλά γκολ “κατόπιν εντολών των αξιωματικών”.

Στο 35ο λεπτό, ο Αλεξέι Γκρίνιν άνοιξε το σκορ για την ΤΣΣΚΑ και όλα έδειχναν να τελειώνουν γρήγορα, ωστόσο στο 80′ ο Μπόριτς Τσουτσελόβ ισοφάρισε και στο 89′ ο Σάλνικοβ έδωσε τη νίκη στην ομάδα του.

Ο ήρωας του πρώτου τίτλου στην ιστορία της Ζενίτ έμεινε και το 1945 στην ομάδα και η απαράμιλλη τεχνική κατάρτισή του τον βοήθησε να σημειώσει οκτώ γκολ στο πρωτάθλημα που είχε αρχίσει ξανά, να αναδειχθεί πρώτος σκόρερ του συλλόγου και να τον οδηγήσει στον τερματισμό στην 6η θέση.

Οι φίλαθλοι ζητούσαν να κουρευτούν όπως εκείνος

Το 1946 τον βρήκε πίσω στην ομάδα της καρδιάς του, Σπαρτάκ, η οποία είχε χάσει μεγάλο μέρος της δυναμικής της από τη δεκαετία του ’40. Οι συνεχείς αλλαγές προπονητών και η ενδυνάμωση της ΤΣΣΚΑ άφηναν τον σύλλογο πίσω στη μάχη του τίτλου, ωστόσο στο κύπελλο τα πήγαινε καλύτερα.

Ο Σάλνικοβ στέφθηκε κυπελλούχος με τη Σπαρτάκ τόσο το 1946 όσο και το 1947 κι έφτασε πολύ κοντά σε τρίτη σερί κατάκτηση έναν χρόνο μετά. Το 1948, με αρκετούς ποδοσφαιριστές να επιστρέφουν από τον πόλεμο και να γεμίζουν το ρόστερ, η Σπαρτάκ ήταν πρώτη στο πρωτάθλημα για το μεγαλύτερο μέρος της σεζόν, τερμάτισε 3η, ενώ έφτασε μέχρι και τον τελικό του κυπέλλου, όπου ηττήθηκε 0-3 από την ΤΣΣΚΑ.

Το 1949 επιχειρήθηκε ανανέωση στο ρόστερ με νεαρούς ποδοσφαιριστές και αποκτήθηκε ο μετέπειτα αρχηγός του συλλόγου και της εθνικής Ρωσίας, Ίγκορ Νέτο, καθώς και ο μετέπειτα αρχισκόρερ του συλλόγου και του σοβιετικού πρωταθλήματος, Νικίτα Σιμονιάν. Η χρονιά ολοκληρώθηκε με την 3η θέση και ενεργητικό ρεκόρ για την ομάδα με 93 γκολ και τον Σιμονιάν 1ο σκόρερ του πρωταθλήματος.

Το άστρο του μεγάλωνε διαρκώς. Οι κουρείς δέχονταν εντολές από τους πελάτες τους να τους κάνουν τα μαλλιά όπως του Σάλνικοβ, με τις επιμελημένες μπούκλες. Στις προπονήσεις, έστηνε την μπάλα στο κόρνερ και πίσω από τη γραμμή του άουτ και κατάφερνε να σκοράρει βάζοντας πολλά φάλτσα στην μπάλα, τρικ που θα έκαναν χρόνια αργότερα οι νεόκοποι συνάδελφοί του.

Παράλληλα με τους αγώνες, σπούδαζε δημοσιογραφία στο κρατικό πανεπιστήμιο της Μόσχας, δίνοντας πολλές φορές μαθήματα (κατόπιν ειδικής άδειας) σε πόλεις όπου πήγαινε μαζί με την ομάδα για εκτός έδρας αναμετρήσεις!

Πήρε μεταγραφή στον “αιώνιο” αντίπαλο για να σώσει τον πατριό του

Η αρχή του 1950 βρήκε τον Σάλνικοβ σε ένα τεράστιο δίλημμα ζωής. Ο πατριός του είχε συλληφθεί από τις αρχές. “Τον κατηγορούσαν για κατασκοπεία. Κρατείτο σε τραγικές συνθήκες”, υποστηρίζει η Άλα. “Για την κατασκοπεία, δεν είμαι βέβαιος. Άκουσα ότι απλά έψαχνε στη δουλειά”, προσθέτει ο γιος του Σάλνικοβ, Σεργκέι, στη συνέντευξη που παραχώρησαν.

Μία συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2014 στο πατρικό τους, ένα διαμέρισμα στην περίφημη πολυκατοικία στο νο26 της Kutuzovsky Prospekt, όπου διέμενε ο γενικός γραμματέας του κομμουνιστικού κόμματος, Λέονιντ Μπρέζνεβ, στον από κάτω όροφο ο επικεφαλής της KGB, Γιούρο Αντρόποβ, και στον από πάνω όροφο ο ιδεολόγος του κόμματος, Μιχαΐλ Σουσλόβ.

Η κυβέρνηση ήθελε τον Σάλνικοβ στην Ντινάμο και ο 25χρονος υλοποίησε αυτήν την επιθυμία, με αντάλλαγμα να γίνουν πιο ανθρώπινες οι συνθήκες κράτησης του συγγενή του.

Με τη φανέλα της “ομάδας της μυστικής αστυνομίας” κατέκτησε το κύπελλο του 1953 και έναν χρόνο αργότερα, μετά από δύο τίτλους της ΤΣΣΚΑ και δύο της Σπαρτάκ, πανηγύρισε κι αυτός πρωτάθλημα, το πρώτο της καριέρας του.

Η επιστροφή του… ασώτου

Το 1955 αποφάσισε να επιστρέψει στη Σπαρτάκ, βλέποντας πως το κλίμα το επέτρεπε, μετά από την αποφυλάκιση του πατριού του. Ο Νικολάι Σταρόστιν είχε αναλάβει την τεχνική ηγεσία της ομάδας και είχε αξιώσει την επιστροφή του Σάλνικοβ.

Οι οπαδοί της Σπαρτάκ τον υποδέχθηκαν θερμά, αν και όταν είχε φύγει για τη μεγάλη αντίπαλο στη ρωσική πρωτεύουσα τον είχαν αποκαλέσει “προδότη”, χωρίς να γνωρίζουν ακόμα τις συνθήκες εκείνης της μετακίνησης.

Η επιστροφή του στην “ομάδα του λαού” συνοδεύτηκε και από δυσάρεστα γεγονότα, πάντως, αφού του αφαιρέθηκε ο τίτλος του επίτιμου “Μάστερ του Αθλητισμού” της Σοβιετικής Ένωσης, ωστόσο τρεις μήνες αργότερα πήρε πίσω αυτόν τον τίτλο.

Έμεινε στην Σπαρτάκ ακόμα πέντε χρόνια, σε μία δεκαετία που υπήρχε ένα καταπληκτικό μπρα-ντε-φερ με την Ντινάμο για την κυριαρχία στη σοβιετική επικράτεια. Πανηγύρισε το πρωτάθλημα του 1956 και το νταμπλ του 1958 και το 1960 κρέμασε τα “παπούτσια” του, “πλουσιότερος” και κατά ένα μετάλλιο με την εθνική…

Δέχθηκε πόλεμο, αλλά νίκησε την ανίκητη Ουγγαρία του Πούσκας

Η σχέση του με την εθνική Σοβιετικής Ένωσης άργησε να αρχίσει και αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι το όνομά του δεν σκορπούσε χαμόγελα στις τάξεις των αρχών της χώρας. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι το 1952, τη θέση του αριστερού επιθετικού πήρε ο πρώην συμπαίκτης του στη Σπαρτάκ, Ανατόλι Ίλιν, ενώ για την αποστολή προτιμήθηκε ο 36χρονος Νικολάι Ντεμεντίεβ, ο οποίος δεν είχε διεθνή συμμετοχή μέχρι τότε.

Το ντεμπούτο του Σάλνικοβ με την εθνική έγινε τον Σεπτέμβριο του 1954. Μέχρι τότε, συμμετείχε στην ομάδα της Μικτής Μόσχας, που πολλές φορές κατέβαινε σε ανεπίσημα φιλικά, εκπροσωπώντας την ΕΣΣΔ. Μάλιστα, σε δύο εξ αυτών, κατάφερε να υποτάξει την σπουδαία Ουγγαρία της εποχής.

Το πρώτο παιχνίδι διεξήχθη στο γήπεδο της Ντινάμο στις 24 Μαΐου του 1952 με τις δύο ομάδες να αναδεικνύονται ισόπαλες 1-1 και την “Χρυσή Ομάδα” να παρατάσσεται από τον Γκούσταβ Σέμπες με τους Γκιούλα Γκρόσιτς, Γιόζεφ Μπόζικ, Σάντορ Κότσις, Φέρεντς Πούσκας και Νάντορ Χίντεγκουτι.

Στο επόμενο μεταξύ τους παιχνίδι, τρεις ημέρες αργότερα στο ίδιο γήπεδο, η Μόσχα καταφέρνει να νικήσει με 2-1 τους Μαγυάρους, που είχαν στη βασική ενδεκάδα και τον Ζόλταν Τσίμπορ και οι οποίοι είχαν 32 επίσημα ματς αήττητοι από τον Μάιο του 1950 μέχρι τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1954.

Η ΕΣΣΔ νίκησε τη Γερμανία και στο ποδόσφαιρο

Το ντεμπούτο του Σάλνικοβ με το εθνόσημο στο στήθος σε επίσημο παιχνίδι έγινε σε διεθνές φιλικό με αντίπαλο τη Σουηδία τον Σεπτέμβριο του 1954. Οι Σκανδιναβοί παρατάχθηκαν χωρίς τα μεγάλα αστέρια τους που αγωνίζονταν κατά βάση στην Ιταλία (όπως οι “Gre-No-Li” της Μίλαν), αφού η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας δεν επέτρεπε επαγγελματίες στην εθνική ομάδα. Ως εκ τούτου, ήταν αρκετά αδύναμη και συνετρίβη με 0-7, σκορ στο οποίο ο Σάλνικοβ συνεισέφερε με δύο τέρματα.

Ακολούθησε ακόμα ένα παιχνίδι με την εθνική Ουγγαρίας, η οποία προερχόταν από το “στραπάτσο” απέναντι στη Δυτική Γερμανία στο Μουντιάλ, αλλά είχε διαλύσει ήδη τη Ρουμανία με 5-1 μία εβδομάδα νωρίτερα. Οι Σοβιετικοί προηγήθηκαν με γκολ του Σάλνικοβ στο 14′, αλλά ο Κότσιτς ισοφάρισε στο 59′ στο τελικό 1-1, με τον Σάλνικοβ να παραμένει αήττητος από τη μεγάλη Ουγγαρία σε τρία παιχνίδια.

Η τρίτη συμμετοχή του με την εθνική ομάδα ήταν έναν χρόνο μετά, ξανά κόντρα στη Σουηδία, την οποία η ΕΣΣΔ ισοπέδωσε εκτός έδρας με 6-0 και ο Σάλνικοβ σημείωσε ένα γκολ, φτάνοντας τα 4 σε 3 αγώνες. Ο επόμενος αγώνας ήταν απέναντι στους πρωταθλητές κόσμου Δυτικογερμανούς, τους οποίους οι Σοβιετικοί νίκησαν και στο ποδόσφαιρο με 3-2, σε μία αναμέτρηση αν και φιλική, με πολλούς συμβολισμούς.

Η ΕΣΣΔ βρισκόταν σε εξαιρετική κατάσταση, με τον Σάλνικοβ να σημειώνει και χατ τρικ στο 11-1 επί της Ινδίας στο επόμενο παιχνίδι του, ενώ ακολούθησε ακόμα ένα 1-1 με την Ουγγαρία και ένα 2-2 με τη Γαλλία του Ζιστ Φοντέν και του Ραϊμόν Κοπά.

Δύο γκολ κόντρα στην Ινδονησία και χρυσό

Τον Σεπτέμβριο του 1956, η αποστολή της Σοβιετικής Ένωσης βρισκόταν στη Μελβούρνη για ένα πολύ μεγάλο χρονικά ολυμπιακό ποδοσφαιρικό τουρνουά. Ο πρώτος αγώνας ήταν απέναντι στη Δυτική Γερμανία, με τους Σοβιετικούς να έχουν αποκτήσει το πάνω χέρι και να κερδίζουν ξανά τον αγώνα με 2-1.

Στα προημιτελικά είχαν εύκολο έργο θεωρητικά, ωστόσο μόνο ο Λεβ Γιασίν έκανε τη δουλειά του, κρατώντας την Ινδονησία στο μηδέν. Ο αγώνας, που διεξήχθη στα τέλη Νοεμβρίου, ολοκληρώθηκε ισόπαλος και δύο ημέρες αργότερα πραγματοποιήθηκε επαναληπτικός, με τον Σάλνικοβ να σκοράρει δις και τη χώρα του να επικρατεί με 4-0.

Στα ημιτελικά, η ΕΣΣΔ αντιμετώπισε τη Βουλγαρία του σπουδαίου Ίβαν Κόλεφ. Ο αγώνας έληξε ισόπαλος 0-0, ωστόσο διεξήχθη παράταση. Ο Κόλεφ έβαλε μπροστά τους Βούλγαρους στο 95′, όμως ο Έντουρντ Στρέλτσοβ και ο Μπόρις Τατούσιν έκαναν την ανατροπή μεταξύ 112′ και 116′, εξασφαλίζοντας ένα μετάλλιο για τη χώρα. Το χρώμα κρίθηκε στον τελικό της 8ης Δεκεμβρίου, όταν ο Ίλιν σημείωσε το μοναδικό τέρμα της αναμέτρησης με τη Γιουγκοσλαβία.

**Έγινε και γραμματόσημο ο παππούς του Τσιτσιπά**

Από ποδοσφαιριστής, προπονητής και δημοσιογράφος

Ο Σάλνικοβ πραγματοποίησε ακόμα τρεις διεθνείς συμμετοχές, δύο χρόνια αργότερα, όταν βρέθηκε στην αποστολή της Σοβιετικής Ένωσης για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958. Αγωνίστηκε στην πρεμιέρα των ομίλων στο 2-2 με την Αγγλία, καθώς και στο επόμενο παιχνίδι, τη νίκη 2-0 επί της Αυστρίας. Δεν έπαιξε στην ήττα 0-2 από τη Βραζιλία και επέστρεψε στα προημιτελικά απέναντι στη Σουηδία. Αυτήν τη φορά, οι επαγγελματίες είχαν επιστρέψει για τους Σκανδιναβούς, οι οποίοι με σκόρερ τους Κουρτ Χάμριν και Άγκνε Σίμονσον έφτασαν στη νίκη με 2-0 και προχώρησαν μέχρι τον τελικό.

Αυτό ήταν το “κύκνειο άσμα” του Σάλνικοβ στη σύντομη θητεία του στην εθνική ομάδα, η οποία απέφερε ένα χρυσό μετάλλιο. Δύο χρόνια αργότερα, ολοκλήρωσε την καριέρα του ως ποδοσφαιριστής και άρχισε μία νέα ως γυμναστής, βοηθός προπονητή και περιστασιακά προπονητής.

Ως γυμναστής, επιχείρησε να κάνει τους παίκτες του το ίδιο… ζογκλέρ με εκείνον και γι’ αυτό τους ανάγκαζε να κάνουν κόλπα με την μπάλα στις προπονήσεις και να την ισορροπούν στο κεφάλι τους.

Όταν το 1979 εγκατέλειψε την προπονητική, έχοντας θητεία και στο Αφγανιστάν, άρχισε να κάνει μεταδόσεις στην κρατική τηλεόραση και στο κρατικό ραδιόφωνο, ενώ έγραφε και στην “Πράβντα”, όπου απολάμβανε τον θαυμασμό των συναδέλφων του για τις εμπεριστατωμένες αναλύσεις του.

Πέθανε παίζοντας μπάλα

Το ποδόσφαιρο ήταν πάντοτε το πάθος του, όμως. Έπαιζε με τα παιδιά του, έπαιζε με συμπαίκτες του, έπαιζε με βετεράνους. Αυτό συνέβη και στις 9 Μαΐου του 1984, όταν μετά από το τέλος ενός αγώνα με νεαρότερους παλαιμάχους, ενθουσιασμένος από τη νίκη, ο Σάλνικοβ φώναξε στον Βιάτσεσλαβ Αμπαρτσουμιάν: “Γέρο, είδες τι πάσα σου έβγαλα;”

Ακολούθως, έσκυψε να λύσει τα κορδόνια του, αλλά δεν ξανασηκώθηκε ποτέ. Υπέστη καρδιακή προσβολή και παρά την προσπάθεια ανάνηψης, δεν επιβίωσε.

“Εκείνη την ημέρα, βρισκόμασταν στο Γερεβάν για το Κύπελλο ΕΣΣΔ στο τένις. Ήταν νωρίς το πρωί. Η αδερφή μου έπαιζε στον τελικό του μονού, μετά ήμασταν μαζί στο διπλό ως ζευγάρι”, θυμάται η Άλα.

“Ξαφνικά, χτυπάει η πόρτα και μπαίνει στα αποδυτήρια η μαμά. Νόμιζα ότι είχε έρθει για να υποστηρίξει την αδερφή μου, αλλά είπε ‘κορίτσια, ο πατέρας σας είναι νεκρός'”.

“Μετά από αυτό, δεν θυμάμαι τίποτα. Αλλά ξέρω ότι η μητέρα μου κι εγώ πετάξαμε με τη μία για τη Μόσχα, όμως η Γιούλια έμεινε στο Γερεβάν. Στον τελικό, νίκησε 6-0, 6-0 μία αντίπαλο την οποία δεν είχε ξανασυναντήσει ποτέ”.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, η 24χρονη Γιούλια θα έφευγε για Γερμανία, εν συνεχεία θα παντρευόταν τον Αποστόλη Τσιτσιπά και θα μετακόμιζε στην Ελλάδα. Το 1998 θα γεννούσε το πρώτο παιδί της, τον πιο διάσημο εγγονό του Σάλνικοβ, τον Στέφανο Τσιτσιπά…