Ένας μεγάλος γκολτζής, ένα χαρακτηριστικό μουστάκι των ευρωπαϊκών γηπέδων, που έλαμψε πρωτίστως κατά τη δεκαετία του 1980 και δευτερευόντως σε εκείνη του 1990.
Ένας Ουαλός που υποστήριζε την Έβερτον, αλλά μεγαλούργησε με τη Λίβερπουλ και δεν σταμάτησε μέχρι τέλους να πληγώνει την παιδική του αγάπη.
Ο θρυλικός Ίαν Ρας έκλεισε τα 57 του χρόνια και το Sport-Retro.gr θυμάται σκόρπιες ιστορίες και στιγμές της περίφημης καριέρας του.
Στη Λίβερπουλ αν και…Έβερτον
Ο Ίαν Τζέιμς Ρας, όπως είναι το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1961 σε μία πόλη της Βόρειας Ουαλίας ονόματι Σεντ Άσαφ και άρχισε την καριέρα του από την αγγλική Τσέστερ Σίτι, όπου εντάχθηκε το 1978.
Σημαντικό ρόλο στην ποδοσφαιρική του ανάπτυξη έπαιξε, όπως έχει πει ο ίδιος, ο Κλιφ Σίαρ, με τον οποίο δούλεψε μαζί στις ακαδημίες της πρώτης του ομάδας.
Η Τσέστερ Σίτι αγωνιζόταν εκείνη την εποχή στη Γ’ Κατηγορία, αλλά το Κύπελλο Αγγλίας προσφέρεται πάντα για εκπλήξεις και εκεί ήταν που ο Ρας τράβηξε και τα βλέμματα.
Στη δεύτερη σεζόν του, η ομάδα πραγματοποίησε την καλύτερη παρουσία της ιστορίας της στον θεσμό, φτάνοντας ως τη φάση των «16» με πρώτο σκόρερ τον Ουαλό επιθετικό, ο οποίος σημείωσε 4 γκολ.
Ένα από αυτά ήταν και εκείνο που σφράγισε την πιο σπουδαία έκπληξη στην πορεία της Τσέστερ Σίτι, καθώς σφράγισε την εκτός έδρας νίκη επί της πρωτοπόρου της Β’ Κατηγορίας Νιούκαστλ στις 5 Ιανουαρίου 1980 για τον 3ο γύρο της διοργάνωσης.
Στον επόμενο γύρο του Κυπέλλου Αγγλίας, ξανά γκολ ο Ίαν Ρας, ξανά πρόκριση η άσημη ομάδα του, με θύμα αυτή τη φορά τη Μίλγουολ.
Το όνομα του Ουαλού είχε, πλέον, αρχίσει να προσελκύει πιο σπουδαίες ομάδες και, κατά συνέπεια, οι μέρες του στην Τσέστερ Σίτι ήταν μετρημένες.
Η μέρα που ο Ίαν Ρας έφτασε τα 250 γκολ με τη Λίβερπουλ
Η πρώτη που εκδήλωσε ενδιαφέρον ήταν η Μάντσεστερ Σίτι, αλλά τελικά την υπογραφή του απέσπασε, παραδόξως διότι ο Ρας από μικρό παιδί ήταν δηλωμένος οπαδός της Έβερτον, η Λίβερπουλ.
Ο Μπομπ Πέισλι ήθελε να τον κλείσει πριν από το τέλος της σεζόν 1979-80 και συμφώνησε να δοθούν 300.000 λίρες για τον 18χρονο επιθετικό, ποσό που αποτέλεσε μεταγραφικό ρεκόρ της Τσέστερ Σίτι μέχρι την πτώχευση που κήρυξε το 2010 και επανιδρύθηκε ξανά.
Πριν από οκτώ χρόνια, μάλιστα, ο Ίαν Ρας, ο Μάικλ Όουεν και άλλοι άσοι συμμετείχαν σε φιλικό ματς, προκειμένου να μπουν έσοδα στο ταμείο της άτυχης ομάδας.
Ο Ουαλός παρέμεινε στην Τσέστερ Σίτι μέχρι το τέλος της σεζόν, αλλά πρόλαβε να χριστεί διεθνής με την εθνική, στις 21 Μαΐου 1980 κόντρα στη Σκωτία, προτού μετακομίσει στη Λίβερπουλ.
«Ίαν Ρας; Τi είναι αυτό;»
Υπολογιζόταν για παρτενέρ του Κένι Νταλγκλίς στην επίθεση της ομάδας και ο Ρας πήρε από την αρχή τη φανέλα με το Νο7, αλλά το ντεμπούτο του με τους «κόκκινους» δεν ήρθε πριν από τις 13 Δεκεμβρίου 1980, στο εκτός έδρας ματς με την Ίπσουιτς.
Το πρώτο του γκολ άργησε πολύ περισσότερο, καθώς επιτεύχθηκε κόντρα στην φινλανδική OPS στις 30 Σεπτεμβρίου 1981, στο πλαίσιο του 1ου προκριματικού γύρου του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.
Ο Πέισλι, όμως, πίστευε στον νεαρό, παρά το γεγονός ότι την πρώτη του χρονιά δεν βρήκε δίχτυα ούτε στο πρωτάθλημα ούτε στην Ευρώπη και πολλές φορές αγωνιζόταν με τη δεύτερη ομάδα.
Αυτό φάνηκε όταν ο Άγγλος τεχνικός τον επέλεξε να αρχίσει βασικός στον πρώτο ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών εκείνης της σεζόν με την Μπάγερν Μονάχου στο «Άνφιλντ».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος στο βιβλίο του «Ταξίδι στ’ αστέρια»: «Ένα άγνωστο παιδί, ο Ίαν Ρας, έκανε την εμφάνισή του ως βασικός και ο Μπομπ Πέισλι ξάφνιασε με την απάντησή του όταν ρωτήθηκε για την επιλογή του. ‘Σε λίγο καιρό θα είναι ο κορυφαίος σκόρερ στη χώρα. Τότε θα με ρωτάτε μόνο όταν δεν παίζει’».
Ο ίδιος ο Ρας, μάλιστα, στην αυτοβιογραφία του θυμάται εκείνο το ματς, αναφέροντας πως ο σχολιαστής για τη γερμανική τηλεόραση απόρησε όταν πήρε στα χέρια του τις συνθέσεις και ρώτησε: «Ίαν Ρας; Τι είναι αυτό;»
Ο Πέισλι είχε δίκιο, ενώ εκτός από τους οπαδούς της Λίβερπουλ και τον Γερμανό σχολιαστή, όλος ο κόσμος έμαθε τον Ουαλό ως έναν εκ των κορυφαίων σκόρερ που εμφανίστηκαν ποτέ.
Όταν η Λίβερπουλ άρχισε την αγγλική… δικτατορία στο Κύπελλο Πρωταθλητριών
Με τη Λίβερπουλ κατέκτησε 5 πρωταθλήματα, 3 Κύπελλα, 5 League Cup, 3 Charity Shield και 2 Κύπελλα Πρωταθλητριών, ενώ μέσα στις αμέτρητες ατομικές διακρίσεις που έλαβε ήταν και το «Χρυσό Παπούτσι» τη σεζόν 1983-84.
Όλα αυτά φυσικά με ένα μικρό διάλειμμα ιταλικού αρώματος, καθώς στις 2 Ιουλίου 1986 η Γιουβέντους προσέφερε 3.200.000 λίρες για τον Ίαν Ρας.
Ομάδα και παίκτης δέχτηκαν, αλλά η μετακόμιση πραγματοποιήθηκε έναν χρόνο αργότερα, αφού παρέμεινε στη Λίβερπουλ ως δανεικός για εκείνη τη σεζόν.
«Σαν να είσαι σε ξένη χώρα»
Στο Τορίνο παρέμεινε για μόλις μία σεζόν (29 εμφανίσεις-7 γκολ), αριθμοί τουλάχιστον χαμηλοί για τα δεδομένα του, ενώ μαζί με τους συμπαίκτες του έπεσαν θύμα οδυνηρού αποκλεισμού από τον Παναθηναϊκό στον 2ο γύρο του Κυπέλλου UEFA.
Ο Ρας δεν κατάφερε να προσαρμοστεί ποτέ στην ιταλική μεγαλούπολη και σε αυτό, κατά τα λεγόμενά του, είχαν ευθύνη οι άνθρωποι της Γιουβέντους που του απαγόρευαν να διαθέτει μεταφραστή.
Οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στο ιταλικό στυλ με τις σφιχτές άμυνες, ενώ η ατάκα που είπε χάριν αστεϊσμού στον Κένι Νταλγκλίς μεταφέρθηκε εντελώς λανθασμένα και έπληξε ως έναν βαθμό την εικόνα του.
«Είναι σαν να βρίσκεσαι σε ξένη χώρα», ήταν η απάντηση που υποτίθεται πως έδωσε στον, μέχρι σήμερα, στενό του φίλο, αλλά η απόδοσή της δεν έγινε σωστά.
Αργότερα, πάντως, ο ίδιος χαρακτήρισε τη μετακόμιση στο Τορίνο ως την καλύτερη απόφαση που πήρε στη ζωή του και υποστήριξε ότι απόλαυσε τις στιγμές του στην Ιταλία.
Όσον αφορά στο αστείο με τον Νταλγκλίς, κάποια στιγμή ισχυρίστηκε ότι δεν έγινε ποτέ και ότι το έβγαλαν οι δημοσιογράφοι από το μυαλό τους.
Η επιστροφή του στο «Άνφιλντ» κόστισε 2.700.000 λίρες αλλά ταυτόχρονα προκάλεσε ενθουσιασμό στους οπαδούς της ομάδας, οι οποίοι το καλοκαίρι του 1988 τραγουδούσαν το περίφημο «Rushie is back».
Με τον Κένι Νταλγκλίς στον πάγκο, σε πόστο παίκτη-προπονητή ήδη από το 1985, και παρτενέρ τους Τζον Όλντριτζ-Πίτερ Μπίρντσλεϊ, σε διάταξη 4-3-3, ο Ρας βρήκε θέση βασικού στους «κόκκινους», με τους οποίους κατέκτησε το τελευταίο του(ς) πρωτάθλημα το 1990.
Η καριέρα του ολοκληρώθηκε το 1996, αφού πλέον ο Ρόμπι Φάουλερ είχε αναλάβει τα ηνία της επίθεσης, έπειτα από 665 συμμετοχές και 351 γκολ (σ.σ. πρώτος σκόρερ στην ιστορία της ομάδας).
Ειρωνικά ίσως θα έλεγε κανείς, η τελευταία του επαφή με την μπάλα σε αγώνα της Λίβερπουλ ήταν όταν αυτή χτύπησε στον ώμο του για να στρωθεί στον Ερίκ Καντονά, ο οποίος σκόραρε και χάρισε το Κύπελλο στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στη μαγική σεζόν της επιστροφής του στα γήπεδα.
Η… αγαπημένη του Έβερτον
Ένα από τα επιτεύγματα που τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στους οπαδούς των «κόκκινων» δεν ήταν η γενικότερη σχέση του με τα δίχτυα, αλλά συγκεκριμένα με εκείνα της Έβερτον.
Μία σχέση «ερωτική» θα μπορούσε να πεις κανείς, καθώς στα συγκεκριμένα ντέρμπι έβαλε 25 γκολ, με αποκορύφωμα το «καρέ» που σημείωσε στις 6 Νοεμβρίου 1982 στο 5-0 του «Γκούντισον Παρκ» (σ.σ. ρεκόρ που κρατάει μέχρι σήμερα).
Το φοβερό είναι ότι ο Ρας βρήκε τρόπο να «πληγώνει» τα «ζαχαρωτά» και να κάνει χαρούμενους τους οπαδούς της Λίβερπουλ ακόμα κι όταν είχε αποχωρήσει από την ομάδα.
Η σεζόν 1996-97 τον βρήκε στη Λιντς, όπου σημείωσε μόλις 3 γκολ σε 38 εμφανίσεις, αλλά η επόμενη τον βρήκε στη Νιούκαστλ.
Στη βορειοανατολική Αγγλία υπήρξε αναπληρωματικός του Άλαν Σίρερ και σημείωσε μόλις 2 γκολ, αλλά το ένα αφενός μεν ήταν σημαντικό, αφετέρου δε συγκαταλέγεται στις συμπτώσεις που δεν τυχαίνουν κάθε μέρα.
Στη Νιούκαστλ εκείνη τη σεζόν προπονητής ήταν ο Κένι Νταλγκλίς, ο οποίος επέλεξε να τον χρησιμοποιήσει στο εκτός έδρας ματς Κυπέλλου με την Έβερτον – ομοίως και τον Τζον Μπαρνς που συνυπήρξαν στη Λίβερπουλ των 80s’.
Κένι Νταλγκλίς: Επτά άγνωστες ιστορίες του «King Kenny»
Φυσικά συνεργάστηκαν, φυσικά ο Ρας σκόραρε, φυσικά η Έβερτον αποκλείστηκε και, μάλιστα, αυτό το γκολ ήταν το Νο43 για τον Ουαλό στο Κύπελλο, επίδοση-ρεκόρ όσον αφορά στον 20ό αιώνα!
Ο Ίαν Ρας έκλεισε εν τέλει την καριέρα του το 2000 στην Ολίμπικ του Σίδνεϊ, ενώ νωρίτερα είχε σύντομα περάσματα από τη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ ως δανεικός, καθώς και από τη Ρέξαμ, όπου συνεργάστηκε ξανά με τον πρώτο προπονητή της καριέρας του, τον Κλιφ Σίαρ.
Μετά την απόσυρσή του ασχολήθηκε με την προπονητική, αρχικά ως μέλος του επιτελείου του Ζεράρ Ουγιέ στη Λίβερπουλ ως το 2004, όταν και ανέλαβε την ομάδα που τον ανέδειξε: την Τσέστερ Σίτι.
Παρέμεινε για δύο χρόνια, προτού παραιτηθεί εν μέσω διαφωνιών με τον πρόεδρο της ομάδας Στέφεν Βόχαν και εγκαταλείψει το όνειρο της παρουσίας σε πάγκους.
Το καλοκαίρι του 2005, σε ηλικία 43 ετών, είχε σκεφτεί την πιθανότητα να παίξει για την ουαλική TNS, η οποία θα αγωνιζόταν ενάντια στη Λίβερπουλ στο πλαίσιο του 1ου προκριματικού γύρου του Champions League, αλλά τελικά το μετάνιωσε.
Πλέον είναι σχολιαστής στο «LFC TV» αλλά και στο «Sky Sports», ενώ υπήρξε και πρεσβευτής της UEFA το 2017 όταν ο τελικός του Champions League διεξήχθη στο Κάρντιφ.
Παράλληλα είναι πρεσβευτής των ακαδημιών των «κόκκινων», καθώς οι σημαίες πρέπει να μένουν στον ιστό τους και ο Ίαν Ρας αποτελεί τέτοια περίπτωση.
Η μυστακοφόρος φιγούρα του είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική της Λίβερπουλ των 80s’ και παραμένει συνώνυμη με την επιτυχία στο μυαλό των οπαδών της.
Εξάλλου, σύμφωνα με τους ίδιους, άφησε πίσω 351 υπέροχες αναμνήσεις για να σιγουρέψει πως δεν θα τον ξεχάσουν ποτέ…
https://www.youtube.com/watch?v=-xUj_Ikeyps