Η Αγγλία νίκησε 2-0 τη Σουηδία, δήλωσε παρούσα στο ραντεβού που είχε με την Ιστορία και 28 χρόνια μετά θα βρεθεί ξανά σε ημιτελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Η φράση “It’s coming home” (“Έρχεται σπίτι”) προέρχεται από τους στίχους του τραγουδιού “Τhree Lions” των Φρανκ Σκίνερ και Ντέιβιντ Μπαντίελ, το οποίο αρχικά δημιουργήθηκε για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1996.
Μέρες τώρα είχε αρχίσει να ψιθυρίζεται από τους Άγγλους οπαδούς, με αναφορά στον τίτλο της Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας, μόνο που στο ματς με τη Σουηδία μετατράπηκε σε ιαχή.
Το Sport-Retro.gr θυμάται την τελευταία φορά που τα «τρία λιοντάρια» έφτασαν κοντά στον μεγαλύτερο πόθο, την επανάληψη της μυθικής πορείας του 1966.
Η αγγλική νοσταλγία
Ήταν το καλοκαίρι του 1990 στην Ιταλία, όταν η Αγγλία έφτασε πιο κοντά από ποτέ στη δεύτερη κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, μετά το 1966.
Η ομάδα του αείμνηστου σερ Μπόμπι Ρόμπσον, αποτελούμενη από παίκτες όπως ο Γκάρι Λίνεκερ, ο Πολ Γκασκόιν και ο Ντέιβιντ Πλατ, είχε προχωρήσει μέχρι τα ημιτελικά.
Γιατί, όμως, η πορεία του 1990 αποτελεί τόσο γλυκιά ανάμνηση για τους υποστηρικτές των “τριών λιονταριών”, ακόμη και για μια σεβαστή μερίδα ουδέτερων φιλάθλων;
Σίγουρα έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι συγκριτικά με το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966, αλλά και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1996, αυτή τη φορά ομάδα και οπαδοί βρίσκονταν σε ξένο έδαφος.
Δεν υπήρχε η δύναμη ούτε και η πίεση, όμως, της έδρας και σίγουρα ήταν πιο συναρπαστικό να εκπροσωπείς τη χώρα σου επάξια όταν βρίσκεσαι χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι.
Ένας λόγος ακόμα είναι οι παίκτες που απάρτιζαν το ρόστερ εκείνης της ομάδας: Ο Πολ Γκασκόιν, ο Ντέιβιντ Πλατ, ο Γκάρι Λίνεκερ, ο Κρις Γουόντλ, ο Πίτερ Σίλτον και οι υπόλοιποι αγαπήθηκαν γιατί απέδιδαν ένα στυλ παιχνιδιού πιο επιθετικό και δημιουργικό από αυτό που παραδοσιακά οι φίλαθλοι είχαν συνηθίσει να βλέπουν από την εθνική Αγγλίας.
PHOTOS: Τα περίεργα κουρέματα του Παγκοσμίου Κυπέλλου
Παίκτες που μέχρι σήμερα αποτελούν μέτρο σύγκρισης για τους νεότερους και δίνουν την αίσθηση ότι η πατρίδα που γέννησε το σύγχρονο ποδόσφαιρο ψάχνει τη μαγεία που εκείνοι απέπνεαν.
Μία αναζήτηση που δεν βρήκε φως στις εκτελέσεις φάουλ του Ντέιβιντ Μπέκαμ, την ταχύτητα του Μάικλ Όουεν, τη δεινότητα του Άλαν Σίρερ και του Γουέιν Ρούνεϊ ή τις ηγετικές φυσιογνωμίες των Φρανκ Λάμπαρντ, Τζον Τέρι και Στίβεν Τζέραρντ.
Το σημαντικότερο όλων, όμως, ήταν ότι αυτή η πορεία είχε μία συγκεκριμένη ιστορία από πίσω της, η οποία έκανε τους Άγγλους να πιστέψουν ότι αυτή θα είναι η χρονιά τους.
Τύχη, ικανότητα, ανατροπές, δράμα, η αίσθηση της χαμένης ευκαιρίας συνέθεσαν ένα μείγμα που μέχρι σήμερα τους προκαλεί περισσότερη νοσταλγία, παρά λύπη για την κατάληξη που είχε.
Η δύσκολη αρχή και ο “Γκάζα”
Όπως σε πολλές ανάλογες ιστορίες, έτσι και σε αυτή, η πορεία της ομάδας του αφιερώματος δεν ξεκίνησε καθόλου καλά τις υποχρεώσεις του στα γήπεδα της Ιταλίας.
Η Αγγλία εισήλθε στο Παγκόσμιο Κύπελλο εν μέσω εσωτερικών αναταραχών, καθώς η ομοσπονδία δεν είχε ανανεώσει το συμβόλαιο του Μπόμπι Ρόμπσον και αυτός ανακοίνωσε ότι μετά το τέλος της διοργάνωσης θα αποχωρούσε για να αναλάβει την Αϊντχόφεν.
Η κατάσταση έγινε ακόμα χειρότερη μετά την ισοπαλία (1-1) με την Ιρλανδία στο πρώτο ματς του ομίλου και χαρακτηριστικό είναι ότι η ιταλική εφημερίδα “La Repubblica” κυκλοφόρησε με την εξής ερώτηση στο πρωτοσέλιδο: «Μόνο τόσο μπορεί τελικά η Αγγλία;»
Στο δεύτερο ματς απέναντι στην Ολλανδία, ο Μπόμπι Ρόμπσον προχώρησε σε μία τακτική αλλαγή, καθώς τοποθέτησε τον Μαρκ Ράιτ σε θέση λίμπερο και ξέφυγε από το κλασσικό 4-4-2.
Η Αγγλία μεταμορφώθηκε, πήρε σχετικά εύκολα τη “λευκή” ισοπαλία από τους “οράνιε” και, πλέον, ήθελε μία νίκη στο τελευταίο ματς με την Αίγυπτο για να σφραγίσει την πρόκριση τους «16».
Η επικράτηση ήρθε με ένα γκολ του Ράιτ, ο οποίος εξελισσόταν σε ήρωα της ομάδας σε αυτά τα πρώτα ματς – ένα ισχνό 1-0 το οποίο όμως ήταν αρκετό για να χαρίσει την πρώτη θέση στον όμιλο.
Ο δεξιός μπακ της ομάδας Πολ Πάρκερ, ύστερα από χρόνια, δήλωσε: «Μετά από αυτήν τη νίκη άλλαξε όλη η ατμόσφαιρα γενικά. Ήταν λες και δεν είχε υπάρξει ποτέ ο χαμός που είχε δημιουργηθεί μετά την ισοπαλία με την Ιρλανδία, όπου οι αγγλικές εφημερίδες έγραφαν ότι είμαστε ντροπιαστικοί και απαιτούσαν να γυρίσουμε πίσω».
Τα προβλήματα, πάντως, για τους Άγγλους συνεχίστηκαν, καθώς λίγο πριν από το ματς της φάσης των «16» τραυματίστηκε ο αρχηγός Μπράιαν Ρόμπσον, ο οποίος θα έχανε τη συνέχεια της διοργάνωσης.
O μέσος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έπαθε ζημιά στους αχίλλειους τένοντες και τα δάχτυλα των ποδιών, καθώς έπεσε πάνω του ένα μεταλλικό κρεβάτι που προσπαθούσε να σηκώσει στο ξενοδοχείο της ομάδας, κατά τη διάρκεια ενός ιδιότυπου διαγωνισμού άρσης βαρών που σκαρφίστηκε, ποιος άλλος, ο Γκασκόιν.
«Το γεγονός ότι εμπλεκόταν σε ένα τέτοιο περιστατικό δεν το λες και έκπληξη. Ήταν σημείο αναφοράς εντός και εκτός γηπέδου», διηγείται ο Πολ Πάρκερ.
Ο Λίνεκερ προσθέτει: «Ήταν διαυγής, έξυπνος και πλακατζής. Το να παίζεις μαζί του πάντως μπορούσε να σε τρελάνει. Δεν έδινε τη μπάλα σε κανέναν εκτός κι αν ήταν εξαντλημένος ή αν ήξερε ότι αν στη δώσει δεν θα είχες άλλη επιλογή από το να του τη δώσεις πάλι πίσω».
Ο «Γκάζα», όμως, όπως ήταν το παρατσούκλι του Πολ Γκασκόιν, διέθετε αναμφισβήτητο ταλέντο εκτός από προβλήματα συμπεριφοράς και είχε έρθει η ώρα να το δείξει.
Στην επόμενη φάση την Αγγλία περίμενε το Βέλγιο, το οποίο διατηρούσε ακόμα αρκετά στελέχη από εκείνη την ομάδα που τέσσερα χρόνια νωρίτερα είχε τερματίσει στην 4η θέση στο Μεξικό.
Σίφο, Πφαφ, Κέλεμανς… Η πορεία του Βελγίου το 1986
Τα “τρία λιοντάρια” παρατάχθηκαν ξανά με λίμπερο, δηλαδή με κύριο στόχο να μην δεχθούν γκολ, και τα κατάφεραν ασχέτως αν χρειάστηκαν τη βοήθεια της τύχης
Το ματς οδηγήθηκε στην παράταση μετά από 90 λεπτά χωρίς σκορ, αλλά με τους Βέλγους να έχουν τρία δοκάρια σε αυτό το διάστημα και να δείχνουν, προφανώς, ότι πατούν καλύτερα.
Το επιπλέον μισάωρο κύλησε χωρίς συγκινήσεις και όλα έδειχναν ότι η πρόκριση θα κριθεί στη διαδικασία των πέναλτι, όταν μόλις 30 δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη ο Γκασκόιν κέρδισε ένα φάουλ μεταξύ κέντρου και μεγάλης περιοχής των αντιπάλων.
Το εκτέλεσε ο ίδιος σημαδεύοντας με έξοχο τρόπο τον Ντέιβιντ Πλατ, ο οποίος είχε περάσει ως αλλαγή στο ματς, κι αυτός με ένα γυριστό σουτ εκτέλεσε άμεσα τον Μισέλ Πρεντόμ, χαρίζοντας στην ομάδα του την πρόκριση στα ημιτελικά!
«Είδα την μπάλα να έρχεται γλυκά πάνω από τον ώμο μου και σκέφτηκα ότι έπρεπε να γυρίσω το σώμα μου και να την πετύχω για να την κατευθύνω προς την εστία. Νομίζω ότι ο τερματοφύλακας δεν πίστευε ότι θα τα καταφέρω, γι’ αυτό και ξαφνιάστηκε.
Αν δεν είχα σκοράρει πιθανώς να μην περνούσαμε και τότε δεν υπήρχε επόμενο ματς για να παίξω», δήλωσε χρόνια αργότερα ο Πλατ ο οποίος έπαιρνε τη σκυτάλη του πρωταγωνιστή από τον Ράιτ.
Ο “ψυχρός” Λίνεκερ σταματά τον χορό του Μιλά
Επόμενος αντίπαλος ήταν το Καμερούν, η μεγάλη έκπληξη της διοργάνωσης, η πρώτη αφρικανική ομάδα που έφτανε τόσο μακριά σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, με ηγέτη τον 38χρονο Ροζέ Μιλά, ο οποίος είχε μαγέψει τον πλανήτη με τα γκολ και τους χορευτικούς πανηγυρισμούς του.
Τα “αδάμαστα λιοντάρια” είχαν φτάσει ως εδώ, τερματίζοντας αρχικά στην πρώτη θέση του ομίλου τους μπροστά από Ρουμανία, ΕΣΣΔ και την κάτοχο του τίτλου Αργεντινή, την οποία μάλιστα είχαν νικήσει με 1-0 στο εναρκτήριο ματς.
Εν συνεχεία, στη φάση των «16» είχαν αποκλείσει την Κολομβία με 2-1 στην παράταση και τώρα θα προσπαθούσαν να πετύχουν άλλη μία υπέρβαση κόντρα στην Αγγλία.
«Τους είδαμε δίπλα μας στη φυσούνα να τραγουδούν πριν να μπούμε στο γήπεδο και απαντήσαμε χτυπώντας τους τοίχους και φωνάζοντας ‘πάμε παιδιά’. Μπορώ να πω ότι έδειχναν πιο δεμένοι από εμάς και φαίνονταν σίγουροι για τους εαυτούς τους», δήλωνε χρόνια αργότερα ο Τζον Μπαρνς.
Η Αγγλία προηγήθηκε στο 25ο λεπτό με γκολ του Ντέιβιντ Πλατ στην πρώτη εμφάνισή του στη βασική ενδεκάδα στο τουρνουά, όμως το Καμερούν γύρισε το ματς με δύο γκολ σε τέσσερα λεπτά (Εμανουέλ Κουντέ με πέναλτι στο 61′ και Εζέν Εκεκέ στο 65′).
Eπτά λεπτά απέμεναν για τη λήξη, όταν ο Λίνεκερ βρέθηκε σε θέση βολής μέσα στη μεγάλη περιοχή και ανατράπηκε, με αποτέλεσμα ο Μεξικανός διαιτητής Εντγκάρδο Κοντεσάλ να υποδείξει το πρώτο πέναλτι υπέρ των “τριών λιονταριών” έπειτα από τέσσερα ολόκληρα χρόνια.
Αργότερα, ο Λίνεκερ παραδέχθηκε: «Το Καμερούν ήταν η καλύτερη ομάδα που είχαμε αντιμετωπίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Όταν έστησα τη μπάλα, μόνο κακές σκέψεις περνούσαν από το μυαλό μου».
Εντούτοις, ο Άγγλος επιθετικός ευστόχησε και έστειλε το ματς στην παράταση, όπου στο 105′ ο ίδιος μετέτρεψε σε γκολ άλλο ένα πέναλτι και διαμόρφωσε το τελικό 3-2 που σήμαινε πρόκριση στα ημιτελικά.
Τα δάκρυα του “Γκάζα”, η αρχή μιας κατάρας
Στις 4 Ιουλίου 1990 στο κατάμεστο από 62.628 θεατές «Ντέλε Άλπι» του Τορίνου, η Αγγλία θα αντιμετώπιζε τη Δυτική Γερμανία με έπαθλο μία θέση στον τελικό.
Στην καλύτερή τους ίσως εμφάνιση στο τουρνουά, τα «τρία λιοντάρια» δεν είχαν την τύχη με το μέρος τους και, μοιραία, η πλάστιγγα έγειρε υπέρ των “μισητών” αντιπάλων.
Στο 60ό λεπτό ο Αντρέας Μπρέμε εκτέλεσε με δυνατό σουτ ένα φάουλ λίγο έξω από την αγγλική περιοχή, η μπάλα κόντραρε στο σώμα του Πάρκερ, πήρε πολύ ύψος και ξεγέλασε τον Σίλτον.
Η Αγγλία δεν το έβαλε κάτω και στο 80ό λεπτό ισοφάρισε με σουτ εντός περιοχής από τον Λίνεκερ, ο οποίος με το τέταρτο γκολ του στη διοργάνωση, οδήγησε το παιχνίδι στην παράταση.
Ο Πλατ σημείωσε γκολ στο 116′ που όμως ακυρώθηκε, καθώς βρισκόταν σε οριακή θέση οφσάιντ, ενώ ένα λεπτό πριν από τη λήξη και του επιπλέον ημιώρου, ο αμυντικός Γκουίντο Μπούχβαλντ έπιασε ένα φοβερό σουτ που τράνταξε το δοκάρι του Σίλτον.
Η σκηνή, πάντως, που έμεινε χαραγμένη στο μυαλό όλων των φιλάθλων είναι αυτή του 98ου λεπτού. Ο Πολ Γκασκόιν, ο οποίος με τρεις ασίστ και τη γενικότερη παρουσία του ήταν ο πολυτιμότερος παίκτης της ομάδας του σε εκείνο το τουρνουά, δέχεται κίτρινη κάρτα για ένα άτσαλο μαρκάρισμα πάνω στον Τόμας Μπέρτχολντ.
Αυτό σήμαινε ότι σε περίπτωση πρόκρισης της Αγγλίας θα έχανε τον τελικό. Ο 23χρονος τότε Γκασκόιν ξεσπά σε κλάματα με συμπαίκτες και αντιπάλους να σπεύδουν κοντά του για να τον παρηγορήσουν.
«Δεν νομίζω ότι έκανα κάτι τόσο σκληρό που να δικαιολογεί την κάρτα που δέχτηκα. Είδα τον Ματέους να έρχεται και τρέχοντας πέταξα την μπάλα μπροστά για να την προλάβω. Ο Μπέρτχολντ ήρθε με δύναμη και έπεσε στο πόδι μου όταν πήγαινα να τη σταματήσω.
Ήταν ο ημιτελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου και δεν ήθελα να τους χαρίσω τίποτα, ήθελα να δώσω το 110% του εαυτού μου για να προκριθούμε», είπε αργότερα σε μία συνέντευξή του ο Άγγλος άσος.
Η τελευταία πράξη του δράματος, πάντως, γράφτηκε λίγο αργότερα στη διαδικασία των πέναλτι, όπου στα πρώτα τρία χτυπήματα άπαντες αποδείχθηκαν εύστοχοι.
Είναι η σειρά του Στιούαρτ Πιρς να αναλάβει το τέταρτο πέναλτι, ο Μπόντο Ίλγκνερ μαντεύει σωστά, αποκρούει και παγώνει τους Άγγλους.
Στη συνέχεια ο Όλαφ Τον ευστοχεί για τη Δυτική Γερμανία και με το σκορ στο 4-3, ο Κρις Γουόντλ αναλαμβάνει το πέμπτο και τελευταίο πέναλτι για την ομάδα του, αλλά στέλνει την μπάλα απελπιστικά άουτ.
Η Αγγλία έχει αποκλειστεί από τον τελικό και ο Πολ Γκασκόιν ξεσπά σε λυγμούς για δεύτερη φορά, την ώρα που οι συμπαίκτες του είναι επίσης απαρηγόρητοι.
Παράλληλα, δεν είναι σε θέση να το γνωρίζουν αλλά από εκείνη τη στιγμή άρχισε μία «κατάρα» που, με εξαίρεση το 1996 και τον νικηφόρο προημιτελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος κόντρα στην Ισπανία (σ.σ. εύστοχος μεταξύ άλλων ο μοιραίος του 1990 Πιρς), έμελλε να κρατήσει 28 χρόνια και συγκεκριμένα μέχρι το πρόσφατο ματς με την Κολομβία.
Μία «κατάρα» που ήθελε την Αγγλία να μην μπορεί να νικήσει ποτέ όταν το ματς κρινόταν στη διαδικασία των πέναλτι – άλλος ένας οιωνός τίτλου από τη στιγμή που ήρθε με αυτόν τον τρόπο η πρόκριση επί των “καφετέρος”.
Ο Μπόμπι Ρόμπσον αργότερα δήλωσε πως “βυθίστηκε η καρδιά του” όταν είδε τον Βραζιλιάνο διαιτητή Ζοζέ Ρομπέρτο Ράιτ να δείχνει στον Γκασκόιν την κίτρινη κάρτα.
Χαρακτήρισε τη στιγμή τραγωδία για τον ίδιο και την ομάδα, πλησίασε τον απαρηγόρητο νεαρό άσο και του είπε: «Μην στεναχωριέσαι, ήσουν ένας από τους καλύτερους παίκτες της διοργάνωσης. Ήσουν φανταστικός. Είσαι νέος ακόμα, αυτή είναι απλά η πρώτη σου συμμετοχή και τίποτα παραπάνω».
Η αποτυχία να προκριθούν στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο το 1994 στις ΗΠΑ, όμως, σήμαινε ότι οι περισσότεροι από αυτήν την ταλαντούχα γενιά δεν θα έπαιζαν ξανά σε μία τέτοια διοργάνωση, ανάμεσα σε αυτούς και ο Γκασκόιν που η άστατη ζωή του δεν του επέτρεψε να κάνει την καριέρα που όλοι θεωρούσαν πως θα πραγματοποιούσε.
«Η αίσθηση της χαμένης ευκαιρίας δεν με είχε καταβάλλει εντελώς. Είσαι νέος και σκέφτεσαι ‘σε τέσσερα χρόνια θα είμαι πάλι εδώ’. Μόνο όταν ωριμάζεις καταλαβαίνεις πόσο λίγος είναι ο χρόνος της καριέρας σου όσον αφορά στο Παγκόσμιο Κύπελλο», παραδέχεται ο Ντέιβιντ Πλατ.
Ο Γκάρι Λίνεκερ, από την πλευρά του, δήλωσε κάποια στιγμή το 2010, όταν εργαζόταν ως σχολιαστής για λογαριασμό του “BBC” στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Νοτίου Αφρικής: «Αν μου έχει μείνει ένα παράπονο από την καριέρα μου είναι ότι δεν κατακτήσαμε εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο στην Ιταλία. Είχαμε όλες τις προϋποθέσεις να τα καταφέρουμε και βρεθήκαμε πάρα πολύ κοντά».
Παρηγοριά και επιβεβαίωση για τους Άγγλους παίκτες, πέραν της θερμής υποδοχής από 300.000 ανθρώπους στο αεροδρόμιο του Λούτον κατά την επιστροφή της ομάδας, αποτελούν τα λόγια του σκόρερ εκείνης της αναμέτρησης και μετέπειτα του τελικού Αντρέας Μπρέμε.
«Αυτός ο ημιτελικός ήταν ο καλύτερος αγώνας του Παγκοσμίου Κυπέλλου και όποιος νικούσε θα έπαιρνε και τον τίτλο, όπως κι έγινε. Η Αγγλία είχε μία φανταστική ομάδα με παίκτες όπως ο Λίνεκερ, ο Γουόντλ και ο Γκασκόιν. Ειδικά ο Πολ είχε όλα τα προσόντα σε τεχνικό και τακτικό επίπεδο», ήταν τα λόγια του.
Ένας άλλος Δυτικογερμανός, ο Λόταρ Ματέους, υπερθεμάτισε λέγοντας: «Ένα φοβερό παιχνίδι με 22 παίκτες που έδειξαν απόλυτο σεβασμό ο ένας στον άλλον».
Στην ερώτηση αν ο αντίπαλος στην ημιτελική φάση μπορούσε να πάρει τον τίτλο απάντησε: «Η Αγγλία θα νικούσε σίγουρα την Αργεντινή».
Η ήττα από την οικοδέσποινα Ιταλία με 2-1 στον μικρό τελικό ήρθε φυσιολογικά και η 4η θέση είναι η ψηλότερη μετά το 1966.
Η αναμονή, πάντως, για μία θέση στους ημιτελικούς έλαβε τέλος και η σημερινή γενιά Άγγλων ποδοσφαιριστών φάνηκε αντάξια αυτής των Λίνεκερ και Γκασκόιν.
Το ερώτημα που, πλέον, πλανάται είναι αν θα φανούν αντάξιοι (και) της κληρονομιάς των Μπόμπι Τσάρλτον, Τζεφ Χερστ και των υπολοίπων πρωταγωνιστών στην κατάκτηση του τίτλου το 1966.
Ακόμα κι έτσι να μην γίνει, όμως, οι Άγγλοι οπαδοί φαίνεται πως βρήκαν μία ακόμα φουρνιά για να βάλουν στην καρδιά τους πλάι σε εκείνη του 1990…
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα